گذر برجام از چند بزنگاه
9 ماه از حصول توافق هسته‌ای برجام و سه ماه از اجرائی‌شدن آن می‌گذرد و در این 9 ماه برجام از بزنگاه‌های مختلف گذر کرده است؛ از بزنگاه منتقدان و مخالفان داخلی و خارجی بگیرید تا بزنگاه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی. هنوز که هنوز است، داد دولتی‌ها از انتقادات گسترده علیه برجام بلند است. در این روزهای پسابرجامی کار برای دولت یازدهمی‌ها کمی سخت‌تر هم شده است؛ ماجرا هم از سفر ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی، به آمریکا و دیدارش با وزیر خزانه‌داری آمریکا پشت درهای بسته شروع شد. بعد از این مذاکرات، رسانه اقتصادی بلومبرگ با ولی‌الله سیف، یک مصاحبه خبرساز و جنجالی انجام داد و او در این گفت‌وگو عبارتی را به کار برد که منشأ جنجال شد و تیتر یک بعضی از روزنامه‌های اصول‌گرا به همین قضیه اختصاص یافت. خبرنگاری که مصاحبه ویدئویی بلومبرگ را انجام داده بود از قول رئیس‌کل بانک مرکزی نوشته بود: «تقریبا هیچ چیز» بعد از برجام تغییر نکرده است. هرچند حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه، انتشار این‌گونه اخبار را از زبان سیف، شتابزدگی رسانه‌ای خواند و از این رسانه‌ها انتقاد کرد. بعد از این ماجرا، توقیف بیش از دو میلیارد دلار از دارایی‌های کشورمان با حکم دیوان عالی آمریکا پیش آمد و بعد‌از‌آن انتقادات مخالفان با شدت بیشتری روانه تیم مذاکره‌کننده و حسن روحانی شد.
این انتقادات تا جایی گسترده و رو به افزایش بود که فرضیه انتقاد گسترده منتقدان از دولت برای رأی‌نیاوردن دوباره حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده را تقویت کرد. فرضیه‌ای که با ادامه‌دار‌شدن اظهارات تند منتقدان دولت تدبیر و امید علیه برجام و پیش‌کشیدن کارشکنی‌های آمریکایی‌ها در اجرای این توافق‌نامه، نشان از برنامه بلند‌مدت آنها برای حضور دوباره در مهم‌ترین اتفاق سیاسی سال آینده دارد. حرف‌و‌حدیث‌ها از سوی منتقدان برجام تا جایی ادامه یافت تا اینکه شنبه‌شب، سیف بالاخره زبان به انتقاد گشود و درباره روند توقیف بیش از دو میلیارد دلار از دارایی‌های ایران گفت: متأسفانه در دولت گذشته هنگام خرید اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری‌های دلاری، سهل‌انگاری شده و دقت کافی و احتیاط‌های لازم صورت نگرفته است. رئیس‌کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه مسئولان دولت قبل که این موضوع را مد نظر قرار داد، باید احتیاط لازم را به عمل می‌آوردند، گفت: «متأسفانه در دولت گذشته باوجود هشدارهای دلسوزانه کارشناسان و مدیران بانک مرکزی مبنی بر پرهیز از سرمایه‌گذاری روی اوراق بهادار دلاری و اینکه این رفع ممنوعیت دائمی نیست، این اوراق را خریداری کردند و این‌گونه زمینه تضییع حقوق ملت ایران را پدید آوردند.»
سیف از عملکرد دولت گذشته در‌این‌زمینه به‌شدت انتقاد کرد و گفت: کم‌کاری و رفتار منفعلانه دولت قبل در اظهاراتی از این دست که قطعنامه‌های شورای امنیت را کاغذ‌پاره می‌نامید، مشهود است. سیف، تنها کسی نیست که در این روزها از دست منتقدان برجام به ستوه آمده است. دیروز مرتضی بانک، معاون کل نهاد ریاست‌جمهوری هم زبان به گلایه گشود و گفت: برای کسانی که علاقه‌مندند این پیروزی بزرگ ملت ایران در صحنه سیاسی و اقتصادی دنیا را به ضعف تبدیل کنند، متأسفم. او در ادامه داده گفت: «جای تعجب دارد که عده‌ای از نیروهای داخلی همچنان رفتارشان مطابق با کسانی است که با توسعه و رشد این کشور مخالف هستند. چگونه است که این موفقیت‌های بزرگ را در صحنه سیاسی که با حفظ همه منافع ملی و دستاوردهای کشور بوده، به عنوان نقطه‌ضعف معرفی می‌کنند. باید از شما پرسید کسانی که باعث تحلیل این قطع‌نامه‌ها شدند، کجا بودید؟ این صدا و سیما کدام میزگرد را تشکیل داد که حداقل آنها را نقد کند؟ آنهایی که می‌پرسند سیاست‌هایشان موجب قطع‌نامه می‌شود و وقتی قطع‌نامه‌ها بر‌اساس باورها و تحلیل‌های غلطشان علیه این کشور صادر شد و گفتند کاغذ‌پاره است، امروز کجا هستند؟ این آقایانی که امروز به عنوان عالم و اندیشمند وارد صحنه شد‌ه‌اند و از برجام انتقاد می‌کنند، آن روزها کجا بودند؟ آیا در تریبون‌های نماز جمعه در آن زمان به این موضوعات پرداخته‌اند که حالا امروز از این تریبون‌ها که هدفشان تضعیف دولت است، برای نقد برجام استفاده می‌کنند؟»اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری سومین مقام دولتی است که درباره توقیف دو میلیارد دلار از اموال ایران از سوی آمریکا زبان به انتقاد از منتقدان برجام گشوده و گفت: متأسفانه با بی‌تدبیری کامل در دولت قبل دو میلیارد اوراق آمریکایی خریدند و این باعث شد که آمریکایی‌ها به راحتی این منابع را در ابتدا مسدود و سپس مصادره کنند.
توقیف اموال ایران تجربه تلخ تاریخی است
حسن بهشتی‌پور، کارشناس روابط بین‌المل، در گفت‌وگو با «وقایع اتفاقیه» با بیان اینکه اگر بخواهیم قضیه توقیف اموال ایران را از سوی آمریکا به برجام ربط دهیم بی‌انصافی است، گفت: «برجام در چارچوب مسائل هسته‌ای ایران بوده است اما این انتظار وجود داشته که بعد از برجام همه اعضای مذاکره‌کننده با حسن‌نیت با یکدیگر همکاری داشته باشند؛ از این جهت که قرار باشد از طرف مقابل علیه ایران پرونده‌سازی شود و این موضوعات به برجام کشیده شود، با روح برجام در تعارض است. چنین سرمایه‌گذاری‌ای در آمریکا صورت نگرفته است بلکه این سرمایه‌گذاری در یک بانکی در اروپا صورت گرفته که چون با آمریکا در ارتباط بوده و طرف آمریکایی را ترجیح داده، به ضرر ایران صورت گرفته است.» او ادامه داد: «درست است که دولت نهم نباید چنین سرمایه‌گذاری‌ای را در این بانک اروپایی می‌کرد. بعدا آمریکایی‌ها در سال 2012 یک تصویب‌نامه در کنگره آمریکا داشتند که راه را برای مصادره چنین اموالی باز کرده است اما اینکه بخواهیم این قضیه را بر گردن دولت نهم، دهم یا یازدهم بیندازیم، درست نیست. ملت ایران یکپارچه باید دنبال این قضیه برود که نگذارد این اموال مصادره شود. به نظر من مقصر در این زمینه بیشتر تجربه است برای همه ما وقتی که می‌خواهیم یک اوراق بهادار را بخریم، باید بانک طرف مقابل را بشناسیم و بدانیم که وقتی یک بانک اروپایی با آمریکایی‌ها مبادله دارد هر زمان ممکن است که این اموال به ضرر ما مصادره شود؛ این یک تجربه تلخ تاریخی برای همه ماست. باید همه امکانات بسیج شود تا راهزنی‌هایی این‌چنینی دیگر برای کشور اتفاق نیفتد.» بهشتی‌پور با بیان اینکه اگر ما در این زمینه به دعواهای جناحی بپردازیم و به جان هم بیفتیم مشکلی را حل نکرده‌ایم، گفت: «سیاست‌بازی در این زمینه برای زمین‌زدن دولت یازدهم کاری اشتباه است. ما هرچه فریاد داریم، باید بر سر آمریکا بکشیم. آمریکا آمده در این بین راهزنی می‌کند، آن‌وقت همه ما به جان هم افتاده‌ایم. توضیحات سیف درباره این موضوع بسیار خوب بود و این تجربه تاریخی را برای همه بیان کرد تا حتی دولتی‌ها هم حواسشان جمع باشد. دولتی‌ها باید بیشتر برای مردم در این زمینه آگاهی‌سازی کنند و از این حجم انتقادها علیه خود ناراحت نشوند. امیدوارم این منتقدان تند‌زبان را هم خداوند هدایت کند.»
توقیف اموال ربطی به برجام ندارد
یوسف مولایی، استاد حقوق و روابط بین‌الملل نیز در گفت‌وگو با «وقایع اتفاقیه» با بیان اینکه دلایلی که منتقدان برجام برای ربط‌دادن موضوع توقیف اموال ایران از سوی آمریکا می‌آورند بسیار بی‌ربط است، گفت: «اگر سابقه را مرور کنیم، معلوم می‌شود این اتفاق حاصل چیست. برجام هیچ ارتباطی با این قضیه ندارد. این موضوع قبل از برجام صورت گرفته و بر‌اساس قوانین داخلی آمریکا ما اقداماتی را باید انجام می‌دادیم و آنها را انجام ندادیم تا اینکه نهایتا این موضوع به ضرر ما تمام شود. به مباحث حقوقی این‌چنینی به هیچ وجه نباید از دیدگاه سیاسی پرداخت و به همین دلیل قابل پذیرش نیست که منتقدان این‌چنین این موضوع را به برجام نسبت دهند و بر طبل دوگانگی با دولت بکوبند. در برجام آمریکا یک‌سری تعهداتی دارد که این تعهدات هیچ ربطی به موضوع توقیف اموال از سوی آمریکا ندارد. آنجا گفته شده تمامی تحریم‌ها و اقداماتی که علیه برنامه هسته‌ای داشته رفع بشود اما گفته نشده که هر مشکلی و اختلافی که بین ایران و آمریکا وجود دارد با برجام حل و فصل شود.»
توقیف اموال، قطعه‌ای از پازل توطئه‌های آمریکایی بود
حسین انواری، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه هم در گفت‌وگو با «وقایع اتفاقیه» با بیان اینکه اصل قضیه این است که آمریکایی‌ها به هر وسیله‌ای برای محدود‌کردن ایران و اجرای خواسته‌هایش تلاش می‌کنند، گفت: «یک‌سری از این اقدامات آشکار است و یک‌سری از آنها ناآشکار. خیلی از جریاناتی که الان دارد آشکار می‌شود،توطئه‌هایی بوده که از قبل طراحی شده و ذره‌ذره به اینجا رسیده است.» او ادامه داد: «اینکه بخواهیم این موضوع را به برجام نسبت بدهیم یا خیر، به طرف مقابل آمریکایی بستگی دارد. مشخص است که آمریکایی‌ها درصدد هستند که ایران را محدود کنند و جلوی پیشرفت کشور را بگیرند، وقتی قطعات پازل اقدامات آمریکایی‌ها را در کنار یکدیگر بچینیم، به این موضوع می‌رسیم که تیم هسته‌ای به ریاست آقای ظریف باید حواسشان به این توطئه‌های آمریکایی‌ها باشد.»
روزنامه وقایع اتفاقیه
گزارش خطا
نظر شما
آخرین اخبار