ایجاد رابطه نزدیک و تعامل بیشتر با اتحادیه اروپا از سیاست‌های کلی وزارت خارجه در آینده است، از این رو فعال‌سازی سفارتخانه‌های ایران در کشورهای مهم اروپایی از اهمیت فراوانی برخوردار است
چند روز پیش مجید تخت‌روانچی را دیدم. او یکی از مردان پرونده هسته‌ای ایران بود و دیپلمات ارشدی که در کنار محمد‌جواد ظریف وسید عباس عراقچی نقش‌آفرینی می‌کرد. از او درباره خبری که چند روز پیش از آن شنیده بودم سوال کردم. خندید و گذشت. نه رد کرد و نه جواب داد. چند روز پیش خبری به دستم رسید که قرار است مردان هسته‌ای ایران به یک ماموریت ویژه بروند. طبق آن خبر قرار است عراقچی به پاریس برود و سفیر ایران در فرانسه شود؛ مجید تخت‌روانچی به لندن برود و سفیر ایران در انگلستان شود؛ حمید بعیدی‌نژاد به توکیو برود و سفیر ایران در ژاپن شود. این خبر را با مجید تخت‌روانچی که او را در حاشیه نشست خبری خانم فدریکو موگرینی دیده بودم، در میان گذاشتم. او بی اینکه جوابی صریح به من بدهد، فقط گفت: «عجله دارم و نمی‌توانم به این پرسش تو جواب بدهم» و رفت. من البته این موضوع را با دو نفر دیگر در وزارت خارجه مطرح کردم. از جمله سخنگوی این وزارتخانه که او نیز جواب صریحی نداد و گفت: «فعلا خبری نیست.» اما از قرار خبرهایی در راه است.
هیچ سمتی ابدی نیست
آنها یک تیم بودند. در پاییز و زمستان در وین، ژنو، لوزان و نیویورک، پشت تریبون در نشست‌های خبر و در بالکن هتل‌های تاریخی با خبرنگاران حرف می‌زدند و برایشان دست تکان می‌دادند. مردم به پیگیری اخبارشان عادت کرده بودند؛ حتی به تمدید چند باره مذاکرات. اگر چند هفته خبری از آنها منتشر نمی‌شد نگرانی در افکار عمومی شکل می‌گرفت. تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای جمهوری اسلامی با استفاده از ابزارهای مدرن و فناوری‌های رسانه‌ای رابطه خوب و نزدیکی با مردم ایجاد کرده بودند. توییت‌های جواد ظریف، عکس‌های عباس عراقچی و یادداشت‌های حمید بعیدی‌نژاد در ایجاد چنین رابطه‌ای موثر بود. حالا پرونده هسته‌ای ایران به سرانجام رسیده است و تمام اهداف ماموریت قبلی با موفقیت صورت گرفته است و براساس نیازهای جدید اهداف تازه‌ای تعریف شده است.
بعد از پایان مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 شایعاتی به گوش می‌رسد که خبر از جابه‌جایی‌هایی در وزارت خارجه جمهوری اسلامی می‌دهد. حسین جابری‌انصاری، سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران به این اخبار واکنش نشان داد و گفت: «چیزی که در مورد آقای امیرعبداللهیان معاون آسیا و آفریقای وزارت خارجه مطرح است چیز عجیب و تازه‌ای نیست.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی به پست‌ها و سمت‌های این وزارتخانه اشاره کرد و توضیح داد که اینجا هیچ سمتی ابدی نیست. بعد از این اظهارات انصاری بود که خبر جابه‌جایی برخی معاونان قوت گرفت. چراکه سخنگو در ادامه افزوده بود: «ممکن است در آینده پست‌های برون‌مرزی برعهده برخی مدیران و معاونان گذاشته شود.» از جمله آنکه طبق خبرهای ما حسین امیرعبداللهیان نیز قرار است سفیر ایران در عمان شود.
مسئولیت ویژه برای مدیران ارشد
بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم، حسن روحانی رئیس‌جمهوری، پرونده هسته‌ای را از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه منتقل کرد. بنابر این تصمیم از سال 1392 وزیر امور خارجه ایران مسئول این پرونده شد و تیم کارشناسی همراه با معاونان و مدیران این وزارتخانه، بیش از پیش مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفتند. سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه، مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکای این وزارتخانه و حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل اداره امور خلع سلاح و مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای از این تاریخ به بعد بیش از هر مدیر و معاون دیگری در وزارت خارجه طی سال‌هایی که پرونده هسته‌ای ایران باز بود با این موضوع درگیر شدند. دوربین‌های تلویزیونی و عکاسان خبری در سفرهای گوناگون هم‌پای تصاویر وزیر خارجه، بر تیم مذاکره‌کننده ایرانی نیز تمرکز داشتند. تصاویر فراوانی موجود است که عراقچی را در حالی نشان می‌دهد که در میانه مذاکره اخبار جدید را در اختیار خبرنگاران قرار می‌داد. حالا طبق اخبار گوناگون به نظر می‌رسد که چهره‌های اصلی مذاکرات هسته‌ای قرار است کار خود را در فضای دیپلماسی به‌عنوان سفیر دنبال کنند. البته کاری که هیچ‌کدام با آن غریبه نیستند.
آنها از کجا آمده‌اند؟
سیدعباس عراقچی متولد 1341 در تهران است. او پیش از آنکه معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه شود، در فاصله سال‌های 1378 تا 1382 به‌عنوان سفیر ایران در فنلاند فعالیت می‌کرد. بعد از آن از سوی جمهوری اسلامی به‌عنوان سفیر به توکیو رفت و بعد از دریافت استوارنامه از دست امپراتور ژاپن در فاصله سال‌های 1386 تا 1390 در این کشور حضور داشت. او همچنین بعد از آنکه رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه در سال 1392 به‌عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری از سمت خود کناره‌گیری کرد، از سوی علی‌اکبر صالحی وزیر امور خارجه وقت، به‌عنوان سخنگو معرفی شد و از اردیبهشت تا شهریور آن سال در این سمت باقی ماند. حالا اخبار غیررسمی به گوش می‌رسد که عراقچی سفیر بعدی ایران در فرانسه می‌شود. دیگر عضو تیم مذاکره‌کننده ایران یعنی مجید تخت‌روانچی بعد از انتخابات سال 92 که منجر به انتخاب حسن روحانی شد، از سوی ظریف به‌عنوان معاون اروپا و آمریکای وزیر امور خارجه معرفی شد. او از سال 1381 تا 1385 به‌عنوان سفیر ایران در سوئیس فعالیت می‌کرد و بعد از آن نیز به‌عنوان مشاور وزیر در وزارت خارجه حاضر بود. گفته می‌شود در دوران پسابرجام، او نیز ساکن سفارتخانه ایران در لندن می‌شود. در کنار سه عضو اصلی تیم مذاکره‌کننده ایران شخصیت‌های دیگری نیز حضور داشتند که نمی‌توان از تاثیر آنها در به ثمر رسیدن این توافق غافل شد. حمید بعیدی‌نژاد پیش از این به‌عنوان نماینده ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد فعالیت می‌کرد. گفته می‌شود او که مدیرکل اداره امور خلع سلاح و مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه است، قرار است عازم ژاپن شود تا این بار او ساکن ساختمان سفارت ایران در توکیو شود.
حسین امیرعبداللهیان معاون آسیا و آفریقای وزیر امور خارجه نیز سوابق زیادی در فعالیت‌های منطقه‌ای دارد. او که از سال 1386 تا 1389 سفیر کشورمان در بحرین بود، فعالیت در حوزه کشورهای عربی منطقه خلیج فارس را با ریاست ستاد ویژه عراق و معاونت مدیرکل خلیج فارس ادامه داد و حالا اخبار منتشرشده او را به‌عنوان گزینه سفارت در عمان، متحد استراتژیک ایران در حاشیه خلیج فارس عنوان می‌کند. اکنون به نظر می‌رسد این سمت‌ها با شرایط جدید پسابرجام هماهنگ و سازگار است. ایجاد رابطه نزدیک و تعامل بیشتر با اتحادیه اروپا از سیاست‌های کلی وزارت خارجه در آینده است، از این رو فعال‌سازی سفارتخانه‌های ایران در کشورهای مهم اروپایی از اهمیت فراوانی برخوردار است و در نظر گرفتن سفرای توانا چیزی دور از ذهن برای پیاده‌سازی چنین هدفی نیست. حالا با توجه به این اخبار و توضیح انصاری که پیش از این اعلام کرده بود ممکن است حسین امیرعبداللهیان جای خود را به مدیر دیگری در وزارت بدهد، باید منتظر ماند و دید که ساختار وزارت خارجه در دوران پسابرجام به چه صورتی خواهد بود.
منبع: روزنامه فرهیختگان
آخرین اخبار
