گسترش جنجال اوراق پاناما/ بزرگترین ادعای رسوایی مالی در جهان

براساس اسناد ادعایی منتشره روزنامه زوددویچه كه اكنون بازنشر جهانی یافته است، تاكنون نام 72 رهبر و مقام كنونی یا سابق سیاسی جهان، برخی دلالان سلاح، تجار نفتی و چند ورزشكار و بازیگر معروف در فهرست كسانی قرار گرفته كه دارای حساب های مالی غیر شفاف،زدو بندهای مالی پنهان برون مرزی ،پولشویی و فرار مالیاتی هستند.

به گزارش روزنامه آلمانی، این اسناد ادعایی كه نخستین بار روز یكشنبه (15 فروردین 95) در روزنامه(سایتونگ) آلمانی زوددویچه انتشار یافت و بسرعت در رسانه های سراسر جهان منتشر و به اسناد یا اوراق پاناما موسوم شد، براساس تحقیقاتی است كه یك گروه روزنامه نگار به نام شبكه بین‌المللی روزنامه نگاران تحقیقی (ICIJ) انجام داده‌ و طبق آن شركت 'موساك فونسكا' كه مقر اصلی آن در پاناما است در یك دوره 38 ساله با ایجاد شركت‌های فرضی و جعلی، برای مشتریان خود امكان پولشویی فراهم ‌كرده است. 

طبق این گزارش حدود 11.5میلیون سند محرمانه در حجم تقریبا ۶/۲ ترابایت سند (برای مقایسه: ویكی لیكس ۷/۱ گیگابایت سند بود) مربوط به تاسیس ۲۱۴ هزار شركت فرامرزی از سال ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۵ در دفتر وكالت موساك فونسكا در پاناما به ثبت رسیده‌ بود، هك شده اند كه نزدیك دو میلیون مورد از آن در روزنامه آلمانی منتشر شده و قرار است بقیه بتدریج به انتشار برسند.

برخی افراد مشهور كه به نوشته زوددویچه نام آنها یا اعضای خانواده و منتسبان به آنها در این فهرست قرار دارد به شرح ذیل است:

طبق گزارش این رسانه، نام چند تن از پادشاهان ، امیران كنونی و سابق و چند مقام ارشد كشورهای عرب حوزه خلیج فارس از جمله «سلمان» پادشاه عربستان، «حمد بن خلیفه الثانی» امیر سابق قطر، «حمد جاسم الثانی» نخست وزیر سابق این كشور و «خلیفه بن زاید آل نهیان» حاكم ابوظبی امارات در اسناد پاناما دیده می‌شود.

ملك سلمان نقش نامشخصی در شركت «سافاسون» (SPF S.A) در لوكزامبورگ داشته است كه این شركت سهام‌دار شركت «ورسه» است كه در جزایر «ویرجین» بریتانیا در سال 1999 ثبت شده است.

وظیفه این شركت تامین مالی خرید مسكن لوكس در لندن اعلام شده است.

«حمد بن خلیفه الثانی» امیر سابق قطر در مارس 2014 كمتر از یك سال پس از كناره گیری از قدرت، برای خرید شركتی در جزایر 'ویرجین بریتانیا در دریای كارائیب' ابراز تمایل كرده است. شركت «آفرودیل» (.Afrodille S.A) كه تحت تملك وی قرار دارد، حسابی بانكی در لوكزامبورگ و سهام در 2 شركت آفریقای جنوبی در اختیار گرفت.

«خلیفه بن زاید آل نهیان» حاكم ابوظبی امارات بنابر اطلاعات اسناد موساك فونسا، دست‌كم 30 شركت در جزایر ویرجین دارد كه به این وسیله به منافع مالی قابل توجهی دسترسی پیدا كرده و املاك مسكونی در مناطق ثروتمندنشین لندن خریداری كرده است كه ارزش آنها دست‌كم 1.7 میلیارد دلار برآورد شده است. وی هزینه‌های خود را از راه وام‌هایی از شعبه لندنی بانك ملی ابوظبی و رویال بانك اسكاتلند تامین كرده است.

به گزارش زود دویچه این اطلاعات شامل جزییات شركت‌هایی نیز هست كه به خانواده‌های حسنی مبارك دیكتاتور سابق مصر، معمر قذافی دیكتاتور پیشین لیبی مربوط هستند.

بر اساس این اسناد پدر دیوید كامرون نخست‌وزیر انگلیس، از جمله مشتری‌های شركت حقوقی 'موساك فونسكا' بوده و یك صندوق مالی برون مرزی به منظور فرار مالیاتی داشته است.

روزنامه گاردین در گزارشی‌هایی عنوان كردند كه براساس اسناد یاد شده ' ایان كامرون' پدر نخست‌وزیر انگلیس، كه در سال 2010 میلادی درگذشت، با هدف خودداری از پرداخت مالیات، یك صندوق مالی برون‌مرزی در چارچوب یك شركت دایر كرده بود.

نام اعضای خانواده برخی مقام های سیاسی عالی رتبه چین از جمله «شی جین پینگ» رئیس جمهوری این كشور در اوراق افشا شده پاناما یافت شده است كه گفته می شود از پناهگاه های مالیاتی برون مرزی برای پنهان كردن میزان دارایی خود استفاده كرده اند. 

به گزارش خبرگزاری فرانسه، در اسناد منتشر شده نام 8 تن از اعضای فعلی و پیشین كمیته دائمی پلیتبوروی چین به چشم می خورد. این كمیته از برخی مقام های ارشد حزب حاكم كمونیست چین تشكیل شده است. 

یكی از این افراد، «دنگ جیاگوی» برادر همسر «شی جین پینگ» رئیس جمهوری فعلی این كشور است كه در سال 2009 از طریق موسسه حقوقی «موسك فونسكا» اقدام به تاسیس دو شركت در جزایر ویرجین انگلیس كرده بود. 

این شركت ها برای مقاصد مختلف نظیر پنهان كردن میزان واقعی دارایی و فرار مالیاتی در حوزه های قضایی برون مرزی به ثبت رسیده اند. 

الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان و دخترانش، خزانه دار كمپین انتخاباتی فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه، پسر نجیب رازك نخست وزیر مالزی، نوه نورسلطان نظربایف رئیس جمهوری قزاقستان، همسر یك سناتور در كانادا، دختر ارشد فردیناند ماركوس دیكتاتور فیلیپین، بارونس كارمن از مشهورترین كلكسیونرهای جهان اهل اسپانیا است و همسر مارك ریچ یك تاجر بزرگ نفت در آمریكا، از جمله دیگر نام های مطرح در این اسناد هستند.

** از رئیس جمهوری اوكراین تا لیونل مسی و جكی چان 

طبق این گزارش، نام همسر معاون نخست وزیر روسیه و «سرگئی رولدوگین» یك موسیقیدان معروف روس كه دوست ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این كشور نیز در این فهرست دیده می شود و گزارش همچنین حكایت از پولشویی میلیارد دلاری یك بانك روسی وابسته به وی نیز هم دارد. 

با اینكه به نوشته روزنامه گاردین نام پوتین مسقیما در اسناد پاناما دیده نمی شود، طبق این اسناد شركت‌هایی با سرمایه‌های میلیونی كه صاحبان آنها بسیار نزدیك به ولادیمیر پوتین هستند، توسط دفتر وكالت 'موساك فونسكا' در پاناما به ثبت رسیده‌اند. گروه ICIJ می‌گوید شبكه‌ای از نزدیكان پوتین را كشف كرده ‌است كه در پولشویی بیش از دو میلیارد دلار دست دارد.

پترو پروشنكو رئیس جمهوری فعلی اوكراین، پاولو لازارنكف نخست وزیر سابق این كشور، لیونل مسی ستاره آرژانتینی فوتبال و جكی چان كونگ فو كا و بازیگر معروف سینما از هنگ كنگ نیز در فهرست طولانی اسناد پاناما جای دارند.

پروشنكو دو ماه پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهوری اوكراین در سال ۲۰۱۴، شركت فرامرزی خود را به وسیله دفتر وكالت 'موساك فونسكا' به ثبت رساند. بر اساس گزارش مجله فوربس ثروت پوروشنكو برابر ۸۵۸ میلیون دلار است و ماهانه بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار دلار به حساب شركت واریز كرده و از آنجا پول‌ها روانه اتریش و لیتوانی شده‌اند.

مگا استار اینترپرایز نام شركتی صوری است كه نیمی از آن در تملك لیونل مسی فوتبالیست آرژانتینی است. خورخه هورایكو پدر مسی نیز در این شركت فرامرزی كه حتی تا چند هفته پیش نیز فعال بود، شریك است.

نام سه نفر از فرزندان محمد نواز شریف نخست وزیر پاكستان در این فهرست قرار داده است. نخست‌وزیر ایسلند نیز در این اسناد به پنهان كردن میلیون‌ها دلار سرمایه در بانك‌های كشورش، تحت پوشش نام یك شركت ثبت‌شده در گریزگاه‌های مالیاتی متهم شده است.

اسناد پاناما همچنین نشان می‌دهد كه سیگموندور گونلاگسون نخست‌وزیر ایسلند و همسرش در سال 2007 شركت خارجی وینتریس را خریده‌اند.

گونلاگسون سود حاصل از این شركت را هنگام ورود به پارلمان در سال 2009 اعلام نكرده بود و هشت ماه بعد نیمی از سهام شركت را به قیمت یك دلار به همسرش فروخته بود.

روزنامه آلمانی زبان زوددویچه گزارش داد:نام «مائوریسیو ماكری» رئیس جمهوری تازه به قدرت رسیده آرژانتین نیز بخاطر مشاركت او در مدیریت یك شركت برون مرزی همانطور كه در اسناد فاش شده پاناما به چشم می خورد.

طبق این گزارش در مغولستان نیز وزیر سابق اقتصاد كه حالا از نمایندگان برجسته پارلمان است، احتمالا پس از انتشار این اسناد مجبور به كناره گیری خواهد شد. 

نام 'خوان پدرو دامیانی' كمیته اخلاقی فیفا (فدراسیون جهانی فوتبال) كه نهاد مسوول ریشه كنی فساد در نهاد حاكم بر فوتبال جهان است نیز به علت رابطه تجاری احتمالی با یوجینو فیگوئردو اروگوئه ای كه پارسال در زوریخ بازداشت شد، در این اسناد دیده می شود و فیفا گفته است كه در این باره تحقیق می كند.

نام چند بانك آلمانی و شركت بین المللی «زیمنس» نیز در اسناد پولشویی پاناما ذكر شده است. 

خبرگزاری «ABC» استرالیا نیز اعلام كرد، تاكنون اسناد و مدارك مرتبط با بیش از 1000 تبعه استرالیا از جمله كپی پاسپورت آنها در اوراق افشا شده مشاهده شده است.

اداره امور مالیاتی استرالیا (ATO) هم از رسیدگی به پرونده فرار مالیاتی بیش از 800 تبعه این كشور كه نام آنها در اسناد محرمانه افشاشده از شركت پانامایی موساك فونسكا قرار گرفته است، خبر داد.

معاون كمیسر مالیاتی استرالیا با اشاره به رسیدگی به پرونده این افراد افزود: برخی از این افراد پیش از این نیز مورد بازجویی ماموران مالیاتی قرار گرفته بودند.

به جز اینها رهبران و مقام های دولتی بیش از 25 كشور دیگر جهان از جمله الجزایر، آنگولا، بوتسوانا، برزیل، كامبوج، شیلی، كنگو دمكراتیك، اكوادر، غنا، یونان، گینه، هوندوراس، مجارستان، هند، رژیم صهیونیستی، ایتالیا، ساحل عاج، سوریه، كنیا، مكزیك، مراكش، مالت، نیجریه، پاناما، پرو، فیلیپین، لهستان، روآندا، سنگال آفریقای جنوبی، تایوان (چین تایپه)، ونزوئلا و زامبیا در اسناد پاناما به پولشویی و دیگر مفاسد مالی متهم شده اسند

شبكه بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی كه این اسناد و اطلاعات را در اختیار زود دویچه قرار داده است، می‌گوید برای دست یافتن به آنها، ایمیل‌های مربوط به سال های گذشته و جزییات گذرنامه‌های افراد زیادی را بررسی كرده است.

انتشار این اسناد و اطلاعات مالی در سه روز اخیر بقدری بازتاب رسانه ای یافت، كه بسرعت صفحات مربوط به آن به چند زبان مختلف در دایره المعارف آنلاین ویكی پدیا به راه افتاد.

* دیمیتری پسكوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه دستگاه‌های اطلاعاتی آمریكا را به دست داشتن در انتشار اسناد پاناما متهم كرد و گفت، كرملین گروه روزنامه‌نگارانی را كه در این‌باره تحقیق می‌كردند، می‌شناسد و می‌داند كه بعضی از آنها اعضای سابق سیا (سازمان اطلاعات مركزی آمریكا)، وزارت امور خارجه آمریكا و دستگاه‌های اطلاعاتی دیگر بوده‌اند.

* فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه از انتشار این اسناد استقبال كرده و گفته كه انتشار آنها نشانه خوبی است كه بتوان با تحقیقات قضایی از فرار مالیاتی جلوگیری كرد.

* فیلیپ هاموند وزیر امور خارجه انگلستان گفته است كه در ماه می اجلاسی درباره فساد برگزار می‌شود و بحث درباره این اسناد و پیامدهای آن در اجلاس ادامه خواهد داشت.

* مسوولان سوئدی گفته‌اند درباره اسناد منتشر شده تحقیق می‌كنند تا ببینند آیا از قوانین سوئد در این زمینه سوء استفاده شده است یا نه.

* آذر قاسمف سخنگوی رئیس جمهوری آذربایجان هم در واكنش به انتشار این اسناد گفته است فرزندان الهام علی اف رئیس جمهوری، شهروندان بالغ این كشور هستند و می‌توانند كار و كاسبی خود را داشته باشند.

وی افز وده است: در هیچ جای قانون این موضوع ممنوع اعلام نشده است.

* صدها پست در شبكه‌های اجتماعی مجاز در چین از جمله در شبكه هایی مانند 'چینا ویبو' و 'وی‌چت' در مورد مدارك موسوم به 'اسناد پاناما' در دیروز (دوشنبه) حذف شده اند.

* دفتر ریاست جمهوری آرژانتین اعلام كرده كه 'شركت فرامرزی' تاسیس شده، شركتی خانوادگی بوده است و رئیس جمهوری این كشور سرمایه‌ای در این شركت ندارند.

* سخنگوی وزارت دارایی آلمان نیز روز دوشنبه اعلام كرد كه برلین نیز بررسی‌ها را آغاز خواهد كرد.