سینما و تلویزیون در سالی که گذشت (1) / ویژه نامه نوروزی «صدای ایران» (3)

صدای ایران- سال گذشته بخش سینما و تلویزیون و اهالی این رسانه فراز و فرود بسیاری داشتند. در این سال برخی از آثار سینمایی با درخشش در عرصه های بین المللی توانستند جوایز ارزشمندی را به دست بیاورند و برخی دیگر با مشکلات توقیف و اکران جنجال آفرین شدند. اما در بخش تلویزیون برخی از مجموعه های تلویزیونی که در این سال روی آنتن رفتند، با چالش ها و حواشی ای روبه رو شدند. البته در این سال اتفاقات ناخوشایندی هم برای اهالی سینما و تلویزیون رخ داد. از طرفی هنرمندان و سینماگرانی را از دست دادیم و از طرف دیگر بعضی از بازیگران خواسته یا ناخواسته گرفتار برخی حواشی شدند. در این مقال تلاش کردیم در آستانه آغاز سال جدید، به صورت خلاصه مروری به این اتفاقات داشته باشیم.

مهران مدیری پس از سال‌ها دوری از تلویزیون در سال 94 با سریال «در حاشیه» به این رسانه بازگشت؛ سریالی که برخلاف انتظار بسیاری از کارشناسان با شکست مواجه شد. گویا بخت مهران مدیری در در حاشیه، همچون سایر آثار او چندان بلند نبود و واکنش¬های زیادی از طرف برخی اصناف که موضوع سریال یا به¬گونه¬ای با سریال مرتبط بودند، نسبت به جدیدترین اثر وی نشان داده شد؛ تهدید صدا و سیما توسط پزشکان و وکلا باعث شد این سریال روند حاشیه¬ای را از همان ابتدای سال 94 شروع کند. این در حالی بود که پیش از آغاز پخش سریال «در حاشیه» که در اصل «اتاق عمل» نام داشت، نقطه نظرات پیشنهادی وزارت بهداشت و سلامت، سازندگان این مجموعه را به توقف مقطعی ساخت و به دنبال آن تغییر فیلنامه وا داشت؛ اما تغییر فیلمنامه هم در نهایت راهگشا نبود. 

موضوع این سریال درباره عده‌ای ورشکسته بود که دست آخر با راه‌حل گشایش و اداره یک بیمارستان، می‌خواهند از ناکامی‌های خود پلی به موفقیت‌های طلایی بزنند؛ اما از همان ابتدای کار با مشکلات عجیب‌وغریبی روبه‌رو می‌شوند. بر‌خلاف دیدگاه صنف پزشکان، هدف این مجموعه تخریب آنان نبود؛ بلکه این مجموعه، با علم به اینکه ممکن است در هر صنفی اشخاص سودجویی هم یافت شوند، سعی می کرد آسیب‌شناسی شفافی از روابط اجتماعی حاکم ارائه دهد.

واکنش ها قبل از پخش این سریال آغاز شد. پزشکان هر از گاهی اعتراض‌هایی به رویکرد مهران مدیری در مجموعه طنز در حاشیه داشتند و معتقد بودند که او تصویری نادرست از پزشکان ترسیم کرده است؛ اما وزیر بهداشت، به عنوان یک پزشک با نگارش نامه‌ای به رئیس سازمان صدا و سیما به صورت رسمی از وی خواست تا مانع پخش سریال «در حاشیه» شود. سازمان نظام پزشکی با اعلام تجمع اعتراضی و همچنین نارضایتی وزیر بهداشت، چنان باز‌خوردی داشت که چندماهی ادامه تولید این سریال، بلاتکلیف رها شد؛ اما از خوش اقبالی مدیری، با جابه‌جایی رئیس سازمان، معاون جدید سیما در مصدر کار قرار گرفت. اصغر پورمحمدی معاون جدید سیما از تولیدکنندگان این مجموعه حمایت کرد و «در حاشیه» با تغییراتی در فیلمنامه و سناریو به تولید رسید و از ششم فروردین ماه سال گذشته از شبکه سه سیما پخش شد.

پس از پخش قسمت‌های ابتدایی، اعتراض ها به سریال شدیدتر شد. رئیس کل سازمان نظام پزشکی در نامه ای به رئیس سازمان صداوسیما نسبت به آنچه که آن را تخریب رابطه پزشک و بیمار و عواقب واکنش احتمالی جامعه پزشکی به نهادهای امنیتی و قضایی نامید، هشدار داد. در بخشی از این نامه آمده است: «اعتماد مردم به پزشکان علاوه برآنکه نیازی طرفینی است، تأثیر واضحی بر کاهش بار کاری نظام سلامت و بار مالی دولت دارد و می بایست محور برنامه های پرمخاطب رسانه ملی قرار گیرد. قبلا نیز گفته ام که تصویر کلی حاصل از برنامه های صدا و سیما متأسفانه نمایی غیرقابل اعتماد، ناأمیدکننده و آکنده با انواع ناهنجاری ها و فسادها را در ذهن مخاطب از نظام سلامت به یادگار میگذارد. این در حالی است که بدون شک جامعه پزشکی ایران یکی از موفق ترین و سالم ترین نظا های سلامت در منطقه و حتی جهان است.»  همچنین رضا لاری پور، مشاور رئیس سازمان نظام پزشکی در گفت وگو با یکی از رسانه ها، از آمادگی بیش از هفت هزار پزشک برای شرکت در تجمعی با هدف اعتراض به صدا و سیما خبرداد.

مدیران سازمان صدا و سیما که پشت مهران مدیری ایستاده بودند، با گذشت زمان کم کم قانع ¬شدند و گویا دلیلی برای حمایت از این سریال نداشتند؛ زیرا کیفت پایین مجموعه مدیری و فیلمنامه ضعیف آن، بیش از تلاش پزشکان برای حذف این مجموعه از روی آنتن، کارگر افتاد و در نهایت به عمر سریال مدیری روی آنتن سیما پایان داد. در واقع انتقادهای پزشکان و در پی آن وکلا، مدیران تلویزیون را سرانجام مجاب کرده است که نسبت به پایان دادن قسمت‌های این سریال، آن هم زودتر از موعد معین، تصمیم بگیرند. مدیران سازمان صدا و سیما در هفته پایانی پخش این سریال، کوشیدند تا نشان دهند که توقف پخش آن ارتباطی به اعتراض پزشکان نداشته و تولید «در حاشیه» در سه فصل، یک برنامه از پیش تعیین شده بود.

پرونده این مجموعه که قرار بود به سبک و سیاق مجموعه‌های نود شبی، در نود قسمت روی آنتن برود، در بیست و هفت قسمت بسته شد و با آنتن سیما خداحافظی کرد.