ویژه نامه نوروزی «صدای ایران» (1) / موسیقی در سالی که گذشت

تیرماه سال گذشته یکی دیگر از اساتید موسیقی را از دست دادیم. در این ماه استاد «منصور نریمان» نوازنده پیشکسوت موسیقی ایرانی که چندين هفته به دلیل عارضه ریوی در بخش مراقبت¬های ویژه بیمارستان بهمن تهران بستری شده بود، شامگاه بیست-وسوم تیرماه دار فانی را وداع گفت. اسکندر ابراهیمی زنجانی که بعدها نام مستعار و هنری‌اش به منصور نریمان تبدیل شد، بیستم اسفندماه 1314 در مشهد به دنیا آمد.

زنده یاد نریمان هیچ گاه در عود استادی نداشته و فقط از راه گوش کردن به رادیوی کشورهای همسایه، این ساز را آموخته بود. منصور نریمان کنسرت‌های فراوانی برای مؤسسه‌های فرهنگی‌، هنری و عام‌المنفعه اجرا کرده که بیشتر آن‌ها در بیمارستان ریوی شیراز بوده و بسیاری از هزینه‌های متفرقه‌ی آن را خودش متقبل می‌شده‌ است. استاد نریمان برای شناساندن هرچه بیشتر موسیقی اصیل ایران و ساز عود که یکی از سازهای باستانی‌ ایرانی است‌، مسافرت‌های متعددی همراه با همایون خرم‌، علی تجویدی‌، حبیب‌الله بدیعی‌، فرهنگ شریف‌، علی اصغر بهاری‌، محمودی خوانساری‌، ایرج‌ خواجه‌امیری و جهانگیر ملک به کشورهای آلمان‌، انگلستان‌، ایتالیا، ترکیه‌ و ژاپن داشت و آهنگ‌های بسیاری را ساخت که اولین آن‌ها «لالایی» نام داشت. 

نریمان درباره لقب خود یعنی پدر عود ایران، به «شرق» گفته بود: «زمانی که یهودی منوهین، موسیقیدان و نوازنده مشهور ویولن، در دهه چهل به ایران آمد، گفت می‌خواهم چند نفر از استادان موسیقی و نوازندگان برجسته شما را ببینم. بنده به همراه آقایان فرهنگ شریف و اسدالله ملک و چند نفر دیگر از طرف رادیو به دیدار ایشان رفتیم. آقای ابراهیم قنبری‌مهر هم با ایشان ملاقاتی داشت و یکی از ویولن‌های ساخت خودش را به او اهدا کرد. منوهین ساز استاد قنبری‌مهر را بسیار پسندید و با آن نواخت. از سرعت عمل آقای شریف هم در نواختن تار بسیار تعریف کرد. اما ساز مرا که شنید، بسیار تحسین کرد و گفت من شیوه عودنوازی شما را در هیچ‌یک از کشورهای عربی و ترکی نشنیده‌ام. آقای شریف هم گفت به همین دلیل است که به ایشان پدر عود ایران می‌گویند. بعد از آن بود که این لقب برای من به‌تدریج بر سر زبان‌ها افتاد». محمد فیروزی، حسین بهروزی‌نیا، ارسلان کامکار، نگار بوبان، شاپور رحیمی و علی پژوهشگر از مطرح ترین شاگردان زنده¬یاد نریمان بوده‌اند. منصور نریمان کتاب‌های «۴۲ قطعه برای عود» و «ردیف موسیقی ایرانی برای بربت» را تألیف کرده است. تالیف کتاب ردیف موسیقی ایرانی برای بربت بیش از سیزده سال به طول انجامید.

پیکر این استاد موسیقی و پدر عود ایران بیست وششم تیرماه از مقابل تالار وحدت تشییع و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد.