قرص برنج قاتل ۶ هزار ایرانی

آمارهای پزشکی قانونی کشور نشان می دهد در سال جاری ۳۹۵ شهروند بر اثر مصرف قرص برنج جان خود را از دست داده اند و در مدت ۸ سال این عدد به بیش از ۶ هزار نفر می رسد.

به گزارش مهر، قرص برنج یا همان فسفید آلومینیوم است که یک عدد آن قادر است هزاران شته را از بین ببرد. این قرص از خود گاز، فسفید تولید می کند و برای جلوگیری از آفت زدگی برنج در انبار استفاده می شود. مسمومیت با این قرص هم از راه استنشاق، هم از راه تماس پوستی و هم به صورت خوراکی اتفاق می‌افتد. مصرف خوراکی آن باعث تهوع، درد معده، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، احساس سرما، عطش، سردرد، تشنج و کما خواهد شد.

بر اساس آمارهای پزشکی قانونی کشور در سال ۱۳۹۳ آمار مرگ بر اثر مسمومیت با قرص برنج ۶۳۶ مورد بوده که استان های تهران با ۲۶۷، ‌مازندران با ۱۰۰ و فارس با ۷۷ فوتی بیشترین و استان‌های بوشهر با سه، خراسان شمالی، کهگیلیویه و بویراحمد، مرکزی و یزد هر کدام با چهار و استان‌های سمنان و سیستان و بلوچستان هر کدام با پنج فوتی کمترین آمار تلفات را داشته‌اند ضمن آنکه استان خراسان جنوبی هیچ مرگی بر اثر مسمومیت با سم نداشته است.

این گزارش می افزاید: طی سال گذشته، در بین سموم، آنچه بیشترین سهم را در مرگ افراد داشته، قرص برنج است، به نحوی که در این مدت ۶۱.۷ درصد از کل تلفات مسمومیت با سم را به خود اختصاص می دهد، پس از آن به ترتیب سموم دفع‌آفات نباتی، الکل، سیانور و جونده‌کش‌ها در رتبه های بعدی مرگ بر اثر مسمومیت با سم قرار می گیرند.

این گزارش در حالی است که در پنج سال (۱۳۸۹ تا ۱۳۹۳) بر اساس آمارهای موجود پنج هزار و ۲۳۰ نفر بر اثر مسمومیت با سم جان خود را از دست داده‌اند که بیشترین آن مربوط به سال ۱۳۹۲ با یکهزار و ۱۰۱ فوتی و کمترین آن با ۹۹۱ فوتی مربوط به سال ۱۳۹۰ است. همچنین در سال ۸۷ این تعداد ۲۱۴ نفر و در سال ۸۸ تعداد مرگ بر اثر مصرف قرص برنج ۲۲۸ نفر بوده است.

اما جدیدترین آمارهای سازمان پزشکی قانونی نشان می دهد که در ۹ ماهه نخست سال جاری ۳۹۵ شهروند بر اثر مصرف قرص برنج جان خود را از دست داده اند. که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل كه آمار تلفات ۴۸۳ نفر بود، ۱۸.۲ درصد كاهش یافته است. در این مدت استان‌های تهران با ۹۷، گیلان با ۵۵، مازندران با ۳۹ و لرستان با ۳۴ فوتی به ترتیب بیشترین آمار تلفات مسمومیت با قرص برنج را در این مدت داشته‌اند. آمار تلفات قرص برنج در سایر استان‌ها كمتر از ۲۶ فوتی بوده و تعداد قابل توجهی از آنها زیر ۱۰ نفر بوده است.

احمد شجاعی رییس سازمان پزشکی قانونی کشور می گوید: خوردن قرص برنج در بزرگسالان یکی از علل خودکشی است برای مثال شایع‌ترین عامل خودکشی در هند خوردن یا استنشاق اتفاقی این ماده سمی است. هرگونه واردات، توزیع و فروش قرص برنج ممنوع اعلام شده و کاربرد آن به صورت محدود و تحت نظارت جهاد کشاورزی در سیلوها و کشتی و... است که متاسفانه به دلیل تمایل کشاورزان به مصرف آن برای نگهداری محصولات، ورود آن به شکل قاچاق از کشورهای همسایه وجود دارد و مسمومیت ناشی از آن در بین جوانان دیده می شود. با این حال متاسفانه به اشتباه در بین افراد شایع شده که قرص برنج شادی آور است اما در مواردی مصرف تنها نصف قرص برنج نیز مرگ فرد را به دنبال داشته است.

این اظهارات در حالی است که از سال ۱۳۹۰ قرص برنج از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، کالای ممنوعه به شمار رفته و خرید، فروش و استفاده آن مشمول مجازات است.

همچنین دکتر غلامعلی جعفری متخصص سم شناسی می گوید: سم قرص برنج، سمی است که بر روی سلولها تاثیر بدی می گذارد و تنفس سلولی را از بین برده و باعث آسیب جدی به اعضا و ارگانهای دیگر بدن مانند کلیه ها و قلب می شود. مرگ با قرص برنج مرگ بسیار دردناکی است و فرد، عطش زیادی به آب دارد. در این مرگ فرد تا زمانی که زنده است هوشیار و بیدار بوده و سوزش بدی در بدن خود احساس می کند. بر اساس علامت های بالینی فرد دچار خستگی و کمبود اکسیژن می شود. به طوریکه بدنش رو به کبودی رفته و دچار خفگی سلولی خواهد شد. این روند روندی غیرقابل برگشت است و مسمومیت با قرص برنج برابر با مرگ است. معمولا افراد زیر ۲۴ ساعت فوت می کنند که زمان مرگ بستگی به ایرانی یا خارجی بودن قرص، تاریخ مصرف، میزان مقاومت فرد و تعداد آن دارد.

این کارشناس می گوید: مرگ بر اثر مصرف این قرص حتمی است. یکی از بیمارانم دختر جوانی بود که قبل از مرگ وقتی با او صحبت می کردم گفت یک قرص خوردم تا فقط خانواده ام را بترسانم و قصد مرگ نداشتم اما همین یک قرص باعث مرگ او شد. ۶ ماه بعد هم برادرش با خوردن قرص برنج خودکشی کرد.

نکته قابل تامل این است که بر خلاف ادعای نیروی انتظامی و بازرسان وزارت بهداشت در سالهای اخیر مبنی بر نظارت و جمع آوری قرص ها در عطاری ها اما همچنان فروش این قرص مشاهده می شود.