انتخابات خبرگان در قاب نگاه رهبر انقلاب

مجلس خبرگان رهبری در نظام جمهوری اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و مسوولیت خطیری که این نهاد در تعیین و نظارت بر عملکرد رهبر در نظام اسلامی برعهده دارد، اهمیت انتخابات خبرگان را بیش از پیش نمایان می سازد.

مجلس خبرگان رهبری را باید مهمترین و حساس ترین نهاد در ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی دانست نهادی که از فقیه های «واجد شرایط» تشکیل شده است. بر پایه اصل 107 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، خبرگان مسوولیت تعیین و نظارت بر ولی فقیه (رهبر جمهوری اسلامی) را برعهده دارد. اصلی ترین وظیفه این نهاد، تعیین رهبر یا عزل وی به شمار می رود و نظارت بر کارهای رهبر نیز جزو وظایف آن محسوب می شود. 

اعضای این مجلس با رای مستقیم مردم انتخاب می شوند و مدت هر دوره نمایندگی در این مجلس هشت سال است. تشکیل مجلس خبرگان رهبری به عنوان نهادی ابتکاری در نظام جمهوری اسلامی در سال های آغازین انقلاب، در حقوق اساسی به عنوان پشتوانه اطمینان بخشی برای حفظ صیانت نظام در لحظه های مخاطره آمیز مطرح شد.

مسوولیت گسترده و تاثیر عمیق مجلس خبرگان در سرنوشت نظام اسلامی و آینده آن به گونه ای است که امام خمینی(ره) بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران این وظیفه را در رأس همه وظایف قلمداد کردند و هشدار دادند که کوچک‏ترین سهل‏انگاری، مسامحه و اعمال نظرهای شخصی و پیروی از هواهای نفسانی که امکان دارد این عمل شریف الهی را به انحراف کشاند، بزرگ‏ترین فاجعه تاریخ را به وجود خواهد آورد. 

آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری نیز توجه ویژه ای به مجلس خبرگان دارند و بارها در سخنان خود بر اهمیت و جایگاه این مجلس در نظام جمهوری اسلامی تاکید داشته اند. ایشان مجلس خبرگان را دارای ریشه الهی و اثبات کننده ولایت فقیه می دانند و حفظ و صیانت از دولت اسلامی را منوط به نظارت فقیه و ولایت فقیه قلمداد می کنند. در این نوشتار مهمترین محورهای سخنان ایشان «پرهیز از تضعیف مجلس خبرگان، اهمیت دقت در انتخاب خبرگان، کارکرد و اهمیت مجلس خبرگان، خصومت دشمنان نظام با مجلس خبرگان و تکیه نظام بر رای مردم» است.

- پرهیز از هرگونه تضعیف این مجلس و حفظ کامل و مستمرِ اعتمادی است که مردم با شرکت در انتخابات دوره های مختلف مجلس خبرگان، به آن نشان داده اند... هرکس که خود را برای عضویت در مجلس خبرگان صاحب صلاحیت های لازم می داند، وظیفه شرعی دارد که خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهد. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار خبرگان منتخب ملت 9 شهریور 85) 

- جمع کوچکی با این کارهای به شدت تأسف انگیز، فضای جامعه را تخریب می کنند اما همگان باید مراقب باشند که فضای انتخابات خبرگان به برخوردهای تخریبی و مخدوش کردن چهره افراد آلوده نشود. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار خبرگان منتخب ملت 9 شهریور 85) 

- مجلس خبرگان که پایگاه و جایگاه بسیار رفیع و با عظمتی دارد دین خود را در حساسترین و خطرناکترین لحظات به ملت ادا می کند. انتخاب رهبر مساله ای مهم، اساسی و بسیار تعیین کننده است که مجلس خبرگان عهده دار آن می باشد لذا تمامی آحاد مردم ایران باید در فرستادن افراد صالح به این مجلس احساس وظیفه کنند و همانند گذشته تکلیف خود را به خوبی انجام دهند. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار قشرهای مختلف مردم22 شهریور 69) 

- این انتخابات واقعا مهم و ممتاز است و شرکت عموم مردم در آن از جهات مختلف، لازم و مفید است. انتخابات مجلس خبرگان می تواند یک مانور ملی در برابر دشمنان خارجی باشد و بر این اساس شخصیت های علمی و جوانان فعال و تحصیل کرده باید مردم را به شرکت در انتخابات ترغیب کنند و بدون تردید، مردم در مورد نامزد با صلاحیت، تحقیق خواهند کرد و رأی خواهند داد. بنابراین مهم آن است که این انتخابات، وسیع و خوب برگزار شود. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دانش آموختگان دانشگاه تربیت مدرس 12 شهریور 77) 

- انتخابات خبرگان یک ذخیره سازی برای ملت و برای آینده نظام است؛ مثل صندوق ذخیره، که یک روز در هنگام نیاز، این انتخاب شما به درد ملت و کشور خواهد خورد؛ باید این ذخیره را نگه داریم. این، پشتوانه ای است که باید برای کشور باشد. مجلس خبرگان همیشه باید آماده باشد؛ لذا بسیار مهم است. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مردم استان سمنان 17 آبان 85) 

- سطح مجلس خبرگان، بالاترین سطح انتخاب است؛ مردم بایستی افراد شایسته را بشناسند و انتخاب کنند. چنانچه افرادی را نمی شناسند، از راهنماییِ انسان های مؤمن و مطمئنی استفاده کنند که معرفی آنها برای انسان حجت شرعی باشد؛ دنبال حجت شرعی باشید. دنبال این باشید که اگر خدای متعال پرسید زید را چرا برای مجلس خبرگان انتخاب کردید، شما بگویید این زید را فلان کسانی که می دانستیم مردمِ وارد و مطمئن و امینی هستند، معرفی کرده بودند؛ پیش خدا حجت داشته باشید. به هر معرفی ای نمی شود دل بست و اعتماد کرد. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اقشار مختلف مردم 22 آذر 85) 

- کسی را شما می خواهید برای مجلس خبرگان انتخاب بکنید که در واقع، او رهبر را انتخاب خواهد کرد که کلید حرکت انقلاب در دست او است؛ این خیلی اهمّیّت دارد، این کار کوچکی نیست. لذا باید تحقیق کرد، باید اعتماد پیدا کرد. پس بنابراین، اصل انتخابات و شرکت در انتخابات به عنوان یک اصل، یک مساله است، مساله انتخاب اصلح یا صالح هم یک مساله است که این هم باید مورد توجّه قرار بگیرد. مساله شاخص های انقلابیگری هم خیلی مهم است؛ یعنی واقعاً بدانیم شاخص ها چیست، شاخص های انقلابیگری را درست پیدا کنیم، در ذهن خودمان مشخّص بکنیم، از کسانی که مطّلع تر از ما هستند بپرسیم. اگر این کارها انجام بگیرد، این ماندگاری انقلاب، بدون تردید، خواهد بود. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مردم قم 19 دی 94)

- مجلس خبرگان بسیار مهم است. خبرگان در لحظه لازم رهبر را تعیین می کند. اگر اعضای خبرگان، دلبسته انقلاب و ملت و آگاه و پایدار در مقابل توطئه های دشمن باشند یک جور عمل می کنند؛ اگر این گونه نباشند جور دیگر عمل می کنند؛ لذا دشمن روی خبرگان حساس است.(بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از اقشار مختلف مردم آذربایجان شرقی 28 بهمن 94) 

- اجتماع خبرگان درنظام جمهوری اسلامی، تعیین کننده ترین و مهم ترین رکن از ارکان نظام است و هیچکدام از ارکان نظام جمهوری اسلامی دارای چنین اهمیتی نیستند و این مسأله مسئولیت این اجتماع را سنگین تر می سازد. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای محترم مجلس خبرگان 25 تیر 69) 

- با توجه به حضور جمع بزرگی این چنین از علما، بزرگان، چهره های موجّه علمی و انقلابی و شخصیت های مؤثر در حرکت عمومی ملت ایران در مجلس خبرگان، برای مردم این اعتماد و اطمینان وجود دارد که ثبات و پایداری سرنوشت نظام اسلامی خود را تضمین شده به حساب آورند. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای مجلس خبرگان یکم اسفند 69) 

- این جلسه حقیقتاً یک جلسه استثنایی است؛ هم به خاطر ترکیب این مجموعه که علما و بزرگان دین و بسیاری از مسئولان بخش های مختلف و بعضی مسؤولان بالای کشور در آن مجتمع اند و هم به خاطر این که این مجموعه با این خصوصیات را مردم انتخاب کرده اند؛ این نکته خیلی مهمی است. مردم با رأی خود، شما را در این مجموعه برای یک مقصد و مسئولیت بسیار مهم - که هیچ مرکزی در کشور بدیل این مجموعه برای آن مسئولیت نیست - گرد آورده اند و آن عبارت است از تعیین رهبری نظام و مراقبت از صحت مسیر رهبری در طول زمان. با این ایده و این انگیزه، مردم این مجموعه را که مورد اعتمادشان قرار گرفته است، انتخاب کرده اند؛ لذا این مجلس، هم از جهت منتخب مردم بودن و هم از جهت حائز بودن بسیاری از خصوصیات بالا و والا، یک مجلس استثنایی است. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری 27 اسفند 83) 

- اهمیت انتخابات خبرگان - که شاید هیچ کدام از انتخابات های کشور به این درجه از اهمیت و حساسیت نباشد - در این است که با این انتخابات، مردم افراد خبره مورد اعتماد خودشان را انتخاب می کنند تا اینها آماده به کار باشند برای لحظه حساس فقدان رهبری در کشور. این مجموعه مورد اعتماد ملت باید بنشینند و با بصیرت کامل، رهبری را که قادر بر ادای تکالیف رهبری می دانند، انتخاب کنند و به مردم معرفی کنند. (خطبه های نماز عید سعید فطر به امامت رهبر معظم انقلاب اسلامی دوم آبان 85) 

- مجلس خبرگان هم خیلی مهم است. مجلس خبرگان، بظاهر - اگر به چشم ظاهری نگاه کنیم - هر سالی دو مرتبه می آیند دور هم جمع می شوند، می نشینند بحث های سیاسی و غیرسیاسی می کنند و بعد هم متفرّق می شوند؛ نباید به این چشم نگاه کرد به مجلس خبرگان. مجلس خبرگان بنا است که رهبر انتخاب کنند؛ [این ] شوخی است؟ آن روزی که رهبر فعلی در دنیا نباشد یا رهبر نباشد، باید اینها رهبر انتخاب بکنند. چه کسی را انتخاب خواهند کرد؟ آیا کسی را انتخاب خواهند کرد که در مقابل هجمه دشمن بِایستد، به خدا توکّل کند، شجاعت نشان بدهد، راه امام را ادامه بدهد؟ آیا چنین کسی را انتخاب می کنند یا کسی را انتخاب می کنند که جور دیگری است؟ این خیلی مهم است. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مردم قم 19 دی 94)

- ملت ایران باید در این انتخابات و در صحنه عمل مشت محکمی به دهان تمامی بدخواهان خود در سراسر دنیا بکوبد. شرکت در انتخابات خبرگان برای آحاد مردم انقلابی وظیفه شناس ایران یک واجب شرعی و لازم است تا دشمن بداند که جمهوری اسلامی ایران با عنایات الهی و به برکت اسلام، ملت و پیروزی های بدست آمده، همچنان قدرتمند و با صلابت به راه خود ادامه خواهد داد. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از آزادگان و طبقات مختلف مردم 11 مهر 69) 

- الان ببینید تمام رادیوهای بیگانه و مطبوعات خارجی و خبرگزاری ها، دست به هم داده اند برای این که انتخابات مجلس خبرگان را سست کنند. مساله از نظر آنها این نیست که چه کسی انتخاب خواهد شد و چه کسی نخواهد شد؛ این برای آنها درجه دوم است. در درجه اوّل، آنچه برای آنها اهمیت دارد، این است که مردم پای صندوق ها حاضر نشوند. این را خوب فهمیدید؟ انسان آگاه در جامعه ما - دارای هر فکری، هر جناحی و هر جهتی - این را می فهمد. خوب؛ باید در مقابل این بایستد. همه باید تلاش کنند که این انتخابات، پُرشور برگزار شود. این انتخابات، نشان دهنده واقعی حضور مردم در صحنه سیاسی کشور باشد. هر انتخاباتی که پُرشور شود، کشور را بیمه می کند. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از جهادگران جهاد سازندگی 15 مهر 77) 

- اگر چه دشمن سعی می کند این حضور عظیم را که تنها برانگیزه های معنوی، احساس تکلیف و شناخت اهمیت خبرگان استوار بود، کوچک جلوه دهد اما حتی محافل سیاسی و مغزهای متفکر دشمن نیز می دانند که ملت رشید ایران در این انتخابات هوشیارانه کشور را بیمه کرد، به نظام جمهوری اسلامی، انقلاب و ایران آبرو بخشید و به جهانیان نشان داد که این ملت همچنان در صحنه است و به آرمان ها و ارزش های دین و انقلاب پایبند است... تأثیری که این انتخابات گذاشت - هم خود انتخابات، هم نتایجی که انتخابات خبرگان به هرحال دارد - از آن تأثیرات بسیار ماندنی و عمیق و شگفت آور برای دوست و دشمن است. به همین جهت هم بود که دشمن علیه این مجلس بی اندازه تبلیغات کرد. (اقامه هزارمین نماز جمعه تهران هشتم آبان 77) 

- ملت ایران با حضور خود در انتخابات خبرگان نشان داد که تحت تأثیر تبلیغات استکباری دشمنانی که هنوز هوس بر روی کار آوردن حکومتی دست نشانده و گوش به فرمان در کشور ما را از سر خارج نکرده اند، قرار نمی گیرد و تلاش آنان و ایادی مزدور، یا همفکران غافل و فریب خورده شان را با عزم و بیداری و دوراندیشی خود نقش بر آب می سازد. (پیام مقام معظم رهبری به مناسبت سومین دوره مجلس خبرگان چهارم اسفند 77) 

- دشمن اهمیت بی بدیل مجلس خبرگان را می داند و به همین علت از چند ماه قبل از انتخابات تلاش کرد با انواع روش های تبلیغاتی – سیاسی و تهدید و ارعاب، مردم را از شرکت در انتخابات منصرف و دلسرد کند اما ملت مؤمن و هوشیار، گرمتر و گسترده تر از انتخابات قبلی خبرگان، در انتخابات آذر شرکت کرد بگونه ای که تعداد آرای مجلس خبرگان حتی از انتخابات شوراها بیشتر شد. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار نمایندگان منتخب ملت در چهارمین دوره مجلس خبرگان سوم اسفند 85) 

- حضور در انتخابات خبرگان، در واقع صف آرایی در مقابل دشمنان استقلال و عزّت این ملت است. هر کس که می خواهد این کشور و این ملت عزیز، سربلند و موفّق باشد، باید در صحنه های اجتماعی و سیاسی این کشور حضور داشته باشد که مظهر اعلای آن هم همین انتخابات است. در برهه های گوناگون، انتخابات گوناگونی برگزار می شود که انتخابات مجلس خبرگان، جزو مهمترین آنهاست. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار قشرهای مختلف مردم 29 مهر 77) 

- از انتخاب مجلس خبرگان که رهبری را عزل و نصب می کند تا ریاست جمهوری، مجلس، شوراها و دیگر مسائل، همه چیز به رأی مردم در انتخابات متکی است. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مردم مومن و انقلابی تهران 15 بهمن 89)