پیش بینی توفان غباری تهران امکان پذیر بود
رییس انجمن مخاطره شناسی ایران و عضو هیات علمی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران گفت با بیان این که پیش بینی توفان عصر دوشنبه ساوه، تهران و محلات امکان پذیر بود گفت: مردم نیازمند آموزش عمومی مقابله با مخاطرات طبیعی هستند.
دکتر ابراهیم مقیمی روز سه شنبه ضمن بیان این مطلب افزود: این توفان در عرض حداقل ۳۰ و در طول حداقل۴۰ کیلومتر شکل گرفته است.این استاد دانشگاه ادامه داد که اگر وضعیت هوا و تحولات هواشناسی این شهرها دقیقتر رصد می شد، هشدارهای لازم پیش از وقوع آن به مردم اعلام می شد.
رییس انجمن مخاطره شناسی ایران تصریح کرد که برای زلزله ما می گوییم کسی حرکت نکند، در زیر ساختمانی قرار نگیرد و به محیط باز برود، ولی برای توفان برعکس است و می گوییم هر کسی هر کجا هست سریعا به داخل ساختمان برود.
مقیمی گفت: اگر این آموزش اولیه اطلاع رسانی شده بود، مردم در محل های سر بسته قرار می گرفتند، ماشین ها در کنار درختان پارک نمی شد، توفان از تهران عبور می کرد و نهایتا چند درخت در خیابان می افتاد و کسی هم صدمه نمی دید.
وی با تاکید بر ضرورت آموزش مناسب برای کاهش مخاطرات توفان گفت: مردم می بایست با آموزش، آمادگی داشته باشند که در نصب وسایل دقت کنند، خودروها در جای مناسب پارک شود و همیشه برای این مواقع آمادگی لازم داشته باشند.
رییس انجمن مخاطره شناسی ایران در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد که شکل گیری توفان ها امری طبیعی است و گفت: تشکیل آنها به اختلاف دمای بسیار زیادی که توده های هوا یا جبهه های هوا در یک محل پیدا می کنند مربوط است.
وی ادامه داد که ممکن است این واقعه دریک مقیاس وسیع مثلا قاره ای و یا در مقیاس کوچکتر مانند یک محل یا یک نقطه شکل گیرد و افزود: بنابراین وقتی اختلاف دما زیاد می شود، جابجایی صورت می گیرد که می تواند در بلوک های بسته تری قرارگیرد و منجر به فشار، سرعت و شدت بیشتری شده و به توفان تبدیل شود.
مقیمی افزود: چنانجه این اختلاف کم با شد و در یک مدل بسته به شکل کم فشار و پر فشار تبدیل نشود، به نسیم یا یک جابجایی آرام هوا تبدیل می شود.
رییس انجمن مخاطره شناسی ایران تاکید کرد که ما همواره این جابجایی هوا را داریم و اگر جابجایی هوا نبود، آلاینده ها تمرکز پیدا می کردند، در جه حرارت افزایش پیدا می کرد و تحمل انسان هم برای چنین افزایش هایی خیلی کم است در نهایت محیط طبیعی برای انسان غیر قابل تحمل می شد.
مقیمی ادامه داد : توفان ها می توانند روی دریا ها ایجاد شوند و همراه با رطوب باشند و یا اینکه از روی خشکی ها بوجود بیایند و گرم و فاقد رطوبت باشند و افزود: چنانچه از روی خشکی ها شکل بگیرد گاهی وقت ها همراه با غبار و ریزگرد و ذرات معلق است.
رییس انجمن مخاطره شناسی ایران تصریح کرد، چیزی که در تهران رخ داد مربوط به محیط تهران نبود و از بیابان های حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ کیلومتر دور تر از پایتخت بود و ادامه داد: آنچیزی که دیروز اتفاق افتاد مربوط به توده های هوایی گرم و سرد و یا خشک و گرمی بود که از روی قم و ساوه به سمت تهران عبور کرد.
عضو هیئت علمی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران افزود: در این حرکت تا رسیدن به تهران، بسیاری از ذرات زمینی مسیر هم همراه خودش کرد و به به شکل توده غبار یعنی توفان غباری تبدیل شد.
وی با بیان این که نگاه ما نباید فقط به منشا ریز گردها و توفان ها در خارج از ایران باشد، بلکه در داخل خود ایران هم کانون های تولید ریز گرد ها و کانون تولید باد داریم گفت: در مسیر تهران به قم، بیابان های وسیعی که آستانه تولید غبار بالایی دارند وجود دارد.
مقیمی تاکید کرد که سرعت باد دیروز تهران، سرعت باد متوسطی بود و افزود: ۱۰۰ تا ۱۳۰ کیلومتر در ساعت سرعت زیادی برای تخریب و آسیب جدی وارد کردن به شهرها نیست.
وی با بیان این که در شهر ها اصولا باید مقاومت سازه ای و ساختمانی بیشتر از این باشد تا بتوانند در مقابل چنین باد هایی آسیب نبینند گفت: آسیب های وارده در تهران بخاطر پوسیدگی و از بین رفتن بنیان های بعضی از گیاهان و درختان و احتمالا بعضی از اتصالاتی مورد مصرف در ساختمان ها بود و این تخریب را نباید به سرعت باد ارتباط دهیم.
مقیمی ادامه داد که توفان ها بر اساس شدت مانند زلزله ها طبقه بندی می شوند، برای نمونه اگر زلزله ای که مقدار آن پنج الی شش ریشتر است خسارتی نداشته باشد، انتظار بیجایی است.
وی گفت: وقتی توفانی با سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت باشد خسارتی وارد نمی کند، ولی با سرعت ۱۲۰ الی ۱۳۰ کیلومتر خسارت جزیی و از ۱۶۰ یا ۱۷۰ کیلومتر در ساعت، خسارت کلی در تاسیسات بیرونی وارد می کند و زمانی که به ۲۳۰ به بالا برسد می تواند ویران کننده باشد.
رییس انجمن مخاطره شناسی ایران گفت: این توفان از بیابان های اطراف قم با سرعتی معادل ۱۳۰ کیلومتر به سمت شرق تهران حرکت کرد و درطول مسیر سرعتش کاهش و هم رسوبش افزایش پیدا کرد.
مقیمی با بیان اینکه تهران در محیط اقلیمی نیمه خشک قرار دارد گفت: یکی از ویژگی های اقلیمی نیمه خشک این است که درآن توفان و غبار و ریز گرد زیاد است.
وی نتیجه گرفت : باید آماده باشیم که هر لحظه احتمال دارد در معرض چنین رخدادهایی قرار بگیریم.
توفان عصر دوشنبه با سرعت حدود ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت تهران را در نوردید و بر اثر این حادثه پنج تن از شهروندان جان خود را از دست دادند و ۳۰ نفر نیز مصدوم شدند.
این توفان موجب ورود خسارات مالی و بروز حوادثی همچون قطع درختان، سقوط اجسام و داربست ها، پارگی سیم ها و مسدود شدن برخی از معابر نیز شده بود .