سایه‌های شوم داعش بر اقلیم کردستان عراق
هنگامی که اقلیم کردستان عراق روزهای سردی را در روابط خود با دولت نوری مالکی پشت سرمی گذاشت به یکباره داعش، این فرزند شرعی سلفیسم متولد شد و با اشغال موصل به سمت بغداد پیش روی کرد. در همان روزهایی که برخی از فرماندهان نیروهای پیشمرگه بر این باور بودند داعش بهتر از مالکی است هنوز تجربه تلخ داعش را نچشیده بودند و به نوعی می‌توان گفت بر این اعتقاد بودند داعش نماینده اهل سنت در عراق است و ماندنی است.
به گزارش ایسنا، اما مرور زمان حقایق نهانی داعش را بر همه عیان کرد و نشان داد این گروه فرزند تفکراتی است که باعث تولد وهابی گری در منطقه شد و نه تنها نماینده اهل تسنن نیست بلکه نماینده وهابی‌ها برای برهم زدن امنیت منطقه است و همه را از دم تیغ گذرانید.
بحران داعش اگرچه از دیدگاه کردها ابتدا به ساکن برای آنها خوش یمن بود و باعث رفتن مالکی شد اما این حلاوت بسیار گذرا و موقتی بود. داعش به سوی کردستان عراق لشگرکشی کرد و دراین میان جنایتهای زیادی به خصوص در سنجار انجام داد.
جبهه کردی ابتدا به ساکن بسیار قوی و واحد در سطح سیاسی عمل کرد اما رسیدن زمان پایان ریاست اقلیم مسعود بارزانی نه تنها این وحدت را دستخوش چند دستگی کرد بلکه سبب بروز بحرانهای دیگری در اقلیم شد که امروز خود رسانه‌های اقلیم از آن به عنوان بحران مشروعیت یاد می‌کنند.
بر این بحران مشروعیت باید بحران مالی را هم افزود که در سایه عدم توافق با بغداد، کاهش قیمت نفت و جنگ با داعش شروع شد وهر روز که می‌گذرد بیشتر تشدید می‌شود. این بحران به اندازه‌ای است که فلاح مصطفی، مسئول روابط خارجی اقلیم کردستان عراق رسما از وزارت دفاع آمریکا خواسته است به این اقلیم در تامین بودجه نظامی نیروهای پیشمرگه کمک کند.
قراردادهای نفتی نامطمئن با ترکیه از یک سو و کاهش شدید قمیت نفت عاملی شده تا این اقلیم در تامین حقوق کارمندان محلی عاجز باشد.
بحرانهای داخلی و خارجی در اقلیم همزمان عاملی مهم در سقوط هنجارهای ایجاد شده در جامعه اقلیم کردستان عراق شده است به نحوی که امروز شعارهای استقلال سیاسی و اقتصادی رهبران اقلیم کردستان عراق با کنایه خود گروههای سیاسی پاسخ داده می‌شود.
کما اینکه در جدیدترین واکنش سعدی احمد پیره، عضو دفتر سیاسی اتحادیه میهنی کردستان عراق در پاسخ به سوالی در مورد رفراندم برای استقلال کردستان عراق می‌گوید: رفراندم یک ضرورت برای مردم اقلیم نیست، ضرورت تامین نیازهای اولیه مردم مانند حقوق کارمندان است.
به اعتقاد کارشناسان سیاسی بحران داعش نقش مهمی در تثبیت موقعیت کنونی مسعود بارزانی به عنوان رئیس اقلیم کردستان عراق تا دو سال دیگر داشته است چرا که کشورهای منطقه نمی‌توانند به مهره‌های موجود برای ریاست اقلیم برای جنگ با داعش اعتماد کنند، از این روست که در اوج بحران داخلی در اقلیم کردستان عراق کشورهای تاثیرگذار بر صحنه سیاسی اقلیم در این خصوص دخالت نمی‌کنند.
اگر از دیدگاه کردی به وجود داعش نگاهی بیاندازیم هرچند شکل گیری این گروه باعث کنار رفتن مالکی و باقی ماندن بارزانی بر مسند قدرت شده است اما عمق بحران زایی داعش برای اقلیم بسیار فراتر از این بوده است که در زمره آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
جنگ با داعش بودجه 2 میلیاردی نیروهای پیشمرگه را بر اقلیم تحمیل کرده است، این رقم سوای هزینه‌های خرید سلاح است.
جنگ با داعش باعث ترک اقلیم از سوی شرکتهای بزرگ اقتصادی شده و همین امر بر میزان بیکاری در اقلیم افزوده است.
جنگ با داعش سبب شده اقلیم نتواند حقوق کارمندان را در این منطقه تامین کند که همین دلیلی بر گسترش دامنه اعتراضات مردمی در میان شهروندان گشته است.
جنگ با داعش باعث سرازیر شدن بیش از یک میلیون و 800 هزار آواره به اقلیم شده که نه تنها اقتصاد اقلیم را با بحران روبرو کرده بلکه می‌رود بحرانهای اجتماعی را در اقلیم سبب شود.
جنگ با داعش و جنایات این گروه در مناطقی چون سنجار بر حجم تنش های اجتماعی در لایه های مختلف افزوده است که گذر از این بحران اجتماعی نیازمند هزینه‌های مادی و معنوی بسیاری است.
در چنین فضایی اقلیم هنوز نتوانسته است از بخشی از تنش‌های سیاسی خود که میان احزاب کرد عراقی وجود دارد بکاهد هرچند بارزانی وعده داده است برای حل مشکلات در هفته جاری با سایر گروههای کردی تشکیل جلسه بدهد اما از هم اکنون زمزمه عدم شرکت برخی گروههای معارض در این نشست به زبان می‌رسد که همین می‌تواند تلاشها را برای حل بحران عقیم و یا دستکم توافق سیاسی را دست نیافتنی تر بکند.
امروز در چنین شرایطی فشار زیادی بر دوش مسعود بارزانی سنگینی می‌کند که عدم حل این مشکلات می تواند عواقب وخیمی برای وی، اقلیم و منطقه به همراه داشته باشد.
دورنمای جنگ با داعش نشان می‌دهد دستکم این وضعیت به این زودی تمام نمی‌شود و تبعات آن هر روز که می‌گذرد بر اقلیم بیشتر خواهد شد.
راهکارها در چنین شرایطی برای خروج از بحران بسیار محدود هستند و قطع به یقین اقلیم نمی تواند در طولانی مدت چنین وضعیتی را تحمل کند. از این رو نمی‌توان انتظار داشت نشست با بارزانی منجی بحرانهای گریبانگیر اقلیم شود.
اگرچه خلق حماسه از سوی مبارزین کرد در جنگ با داعش تا ابد در خاطره‌ها خواهد ماند ولی واقعیت این است داعش بسان هیولایی است که ساختارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اقلیم را با چالشهای بزرگی روبرو کرده که اثرات آن تا مدتها بر بدنه این منطقه باقی مانده و شیرینی رفتن مالکی و باقی ماندن بارزانی بر مسند قدرت را تا سالها برای کردها تبدیل به تلخ کامی بزرگی خواهد کرد.
نظر شما