حمید بعیدی‌نژاد: آژانس سهم خود را برای مختومه کردن پرونده "پی ام دی" ایفا کرد

یک عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان مهمترین بخش گزارش آژانس درباره موارد باقی مانده از مسایل گذشته و کنونی را بخش نتیجه‌گیری گزارش عنوان کرد که در آن آژانس به نظامی نبودن برنامه هسته‌ای ایران و یافت نشدن شواهد دال بر توسعه تجهیزات انفجاری اعتراف کرده است.

حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزرات خارجه در گفت‌وگو با ایسنا، در ارزیابی کلی از گزارش مدیرکل آژانس درباره موارد باقی مانده گذشته و کنونی برنامه هسته‌ای ایران گفت: روز چهارشنبه در اجرای نقشه راه مورد توافق میان ایران و آژانس ارزیابی نهایی آژانس پیرامون بحث موضوعات باقی مانده حال و گذشته که اصطلاحا به آن پی ام دی گفته می‌شود، منتشر شد. از آن‌جا که از نظر آژانس و شورای حکام مبنای بحث پی‌ام‌دی گزارش 2001 است، آژانس در این گزارش جدید، یافته‌های خود را نسبت به هر یک از دوازده قسمت گزارش خود در سال 2011 به تفصیل اعلام کرده است و در ذیل هریک از قسمت‌ها نیز ارزیابی نهایی خود را نسبت به همان قسمت ارائه کرده است.

وی ادامه داد: گزارش در انتها خلاصه‌ای از ارزیابی نهایی آژانس در خصوص کلیت بحث پی‌ام‌دی را ارائه کرده است که مهمترین قسمت از نظر اصولی همین بخش خلاصه است که آژانس در آن ارزیابی خود را پیرامون ماهیت کل برنامه هسته‌ای ایران اعلام کرده است.

وی با اشاره به آن‌چه در بخش نتیجه‌گیری نهایی گزارش آمده است، تصریح کرد: در این بخش اعلام شده است که "هیچ شواهدی مبنی یافتن برنامه توسعه تجهیزات انفجاری سلاح هسته‌ای و یا برنامه توسعه و تولید سلاح‌های هسته‌ای در ایران یافت نشده است. هیچ شواهدی مبنی بر انحراف برنامه هسته‌ای ایران به مقاصد غیر صلح‌آمیز یافت نشده است و هیچ شواهدی مبنی بر وجود برنامه تولید چرخه سوخت در بخش نظامی ایران یافت نشده است. همچنین تجزیه و تحلیل نمونه‌های اخذ شده از تاسیسات مورد ادعای کار نظامی هسته‌ای در ایران هیچ نشانی از کار بر روی اورانیوم دست ساخت انسان را نشان نمی‌دهد و آژانس هیچ شاهدی برای اثبات ادعای انجام انفجار هسته ای در ایران به دست نیاورده است.

رییس هیات کارشناسی تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان اظهار کرد: بیان این موارد هر یک بسیار مهم هستند که به صراحت صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تایید می‌کنند و هم چنین تایید می‌کنند که اصولا چیزی به نام برنامه نظامی هسته‌ای هیچ گاه در ایران وجود خارجی نداشته است. آژانس تایید می‌کند که هیچ‌گاه برنامه هسته‌ای ایران از اهداف صلح‌آمیز خود خارج نشده است. این‌ها اعترافات بسیار مهمی در ارزیابی نهایی آژانس است که ارزش بسیار اصولی و راهبردی برای کشورمان دارند. این گزارش به اسطوره سازی سیاسی برنامه هسته‌ای ایران از سوی معاندان جمهوری اسلامی ایران به عنوان تلاشی جهت توسعه سلاح هسته‌ای پایان می‌دهد و بر این اساس سند بسیار مهمی محسوب می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که همان‌طور که گفتید موارد کلی به معنایی جمع بندی آژانس پیرامون ماهیت کلی برنامه هسته ای ایران است اما آیا همین روح جمع بندی و ارزیابی مثبت در بخش های تحلیلی دوازده گانه نیز آورده شده است؟ اظهار کرد: بله، طبیعی است که اگر آژانس در ذیل موضوعات دوازده گانه به یک ارزیابی نهایی نمی رسید؛ نمی‌توانست چنین ارزیابی کلی در بخش نتیجه‌گیری ارائه کند. این بخش‌های دوازده گانه در واقع هر یک پتانسیل این را داشت که آژانس را به ارزیابی متفاوتی برساند. آن‌چه این امکان را به آژانس داد که بتواند به روشنی به این جمع بندی برسد که برنامه هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز بوده و انحرافی به مقاصد غیر صلح آمیز نداشته است، روشن شدن جزئیات برنامه هسته ای در بخش‌های دوازده‌گانه گزارش برای آژانس بوده است.

وی در پاسخ به این پرسش که می‌توان گفت آژانس در هر یک از بخش‌های دوازده گانه هم به ارزیابی مشابهی رسیده است؟ گفت: البته روح عمومی ارزیابی های آژانس در بخش‌های دوازده گانه همین تایید عدم انحراف به مقاصد غیر صلح‌آمیز است اما این به این معنا هم نیست که ارزیابی آژانس در تمامی بخش های دوازده گانه در یک سطح بوده باشد. در یکی دو مورد مشخص آژانس اطلاعاتی از کشورمان خواسته است که برای ما امکان ارائه آن اطلاعات و دسترسی هایی که آنها می خواسته اند امکان پذیر نبوده است. در این قسمت‌ها آژانس ارزیابی مشابهی را که در دیگر موارد داشته به دست نیاورده است. اما این موارد جزئی به هیچ وجه در حدی نبوده است که به ارزیابی نهایی آژانس که در بخش نهایی جمع بندی گزارش آورده است خللی وارد کند.

بعیدی‌نژاد در ادامه درباره برخی از موارد اختلافی میان ایران و آژانس در رسیدن به جمع‌بندی‌ نهایی بر سر برخی موضوعات گفت: یکی از ابزارهایی که آژانس در جمع‌آوری اطلاعات خود به عنوان منبع اطلاعاتش به آن توجه خاص دارد عکس‌های ماهواره ای است. اخیرا آژانس برای کسب توضیح از سوی ایران به چند عکس ماهواره‌ای اشاره داشت. اتفاقا ما از منابع داخلی خود عکس‌های هوایی از همان شرایط که آژانس ادعا می‌کرد در اختیار داشتیم که با اطلاعات آن‌ها اصلا همخوان نبود. در عین حال از یک طرف آژانس هم نمی‌توانست عکس‌های هوایی ما را رد کند و هم نمی‌پذیرفت که عکس‌های ماهواره‌ای ممکن است ساختگی باشند. این عدم هماهنگی را نمی‌توانستیم بیشتر از این حل کنیم. وقتی از آژانس سوال کردیم که چرا این عکس‌ها را که به موضوعی که به پانزده سال پیش بر می گردد درست در این لحظات آخر مذاکرات به ایران ارائه و توضیح خواسته اید، جواب روشنی نداشتند ولی این موضوع از بحثی که به پانزده سال پیش برمی گردد همانطور که گفتم از آن موضوعات خیلی کلیدی نبود که بخواهد خللی در ارائه ارزیابی نهایی در خصوص کلیت برنامه هسته ای ایران و عدم انحراف آن ایجاد کند و این همان نمونه مثال پازل تصویری است که آقای آمانو توضیح داد. فقدان روشن بودن چند پازل خاص مانع از روشن بودن تصویر نیست.

وی در پاسخ به این پرسش که با این گزارش انتظار ما از ارزیابی نهایی آژانس تامین شده است؟ تاکید کرد: من فکر می‌کنم پاسخ مثبت است. اقدام آژانس مبتنی بر توافق آنها بر اساس نقشه راه است. قرار این بوده است که ایران بر اساس نقشه راه توافق شده اطلاعات و دسترسی مشخصی را به آژانس بدهد که در برابر، آژانس نیز ارزیابی نهایی خود را در خصوص حل و فصل کل مباحث اختلافی باقی مانده حال و گذشته که به پرونده ی پی ام دی شناخته شده است ارائه دهد. الان آژانس این قدم مهم و اساسی را برداشته است. این به این معنی است که پرونده مسائل حال و گذشته از نقطه نظر آژانس حل و فصل شده است.

وی گفت که "می توانیم بگوییم آژانس سهم خود را برای مختومه کردن پرونده "پی ام دی" ایفا کرد."

مدیرکل سیاسی و بین المللی وزارت خارجه درباره نقش شورای حکام در جهت بستن کامل موضوع پی ام دی خاطرنشان کرد: با این گزارش شورای حکام چه انتخاب دیگری جز مختومه کردن پرونده ی پی ام دی دارد؟ در واقع باید پرونده ی پی ام دی را از هم اکنون مختومه بدانیم.

وی درباره روند ارایه پیش نویس قطعنامه کشورهای 1+5 بر اساس برجام مبنی بر بستن موضوع پی ام دی گفت: بحث های اولیه شروع شده است ولی با بیرون آمدن گزارش نهایی آژانس بلافاصله گفت وگوها در خصوص مفاد پیش نویس قطعنامه شورای حکام آغاز خواهد شد.