سیروس ناصری: روند اجرایی شدن برجام رو به جلو است

در روند اجرایی شدن برجام در وضعیتی هستیم که اطمینان ها را طرفین نسبت به یکدیگر دارند و روند به طور مثبت پیش می رود.

به نظر می رسد که طرفین در روند اجرای برجام یک مسیر نسبتا پیش بینی شده ای را دنبال می کنند. اروپایی ها می بایستی در روز تصویب تصمیم به لغو تحریم ها را اعلام می کردند که این اقدام از طرف آنها انجام شده است. امریکایی ها هم باید این کار را می کردند که امریکا این طرح را به صورت یک اعلامیه ای که خود رئیس جمهور امریکا صادر کرد اعمال و اجرا شد. لذا مسئولیت اصلی دو طرف اجرا شده است . مهمتر از آن این است که بر اساس برجام امریکا و اروپا بایستی در دوره بین تصویب تا روز اجرا تمام مقرارت داخلی خود را بر اساس رفع تحریم ها تنظیم و تغییر دهند.

کار بسیار مفصل و پیچیده ای است خیلی از اینها لازمه اش این است که قوانینی که این چند سال در کل اتحادیه اروپا و تک تک کشورهای اروپایی تنظیم شده است تغییر پیدا کند. به عنوان مثال مقرارت مربوط به بانک های مرکزی، مقرارت مربوط به صادرات تجهیزات، مقررات مربوط به واردات نفت و مقرارت مربوط به بیمه و کشتیرانی و برخی موارد دیگر باید تغییر کند. تغییر تمام اینها یک کار دقیق و اساسی است. خوشبختانه بر اساس برجام اروپایی ها موظفند که این تغییرات قانونی را با ایران به مشورت بگذارند . بنابراین به نحوی می بایستی ایران قبول کند که تغییرات منطبق با آنچه که تعهدات بوده است اعمال شده است.

خبری بوده است که سلسله جلسات کارشناسی در هفته گذشته در این مورد انجام شده است و این یک بخش عمده ای از کار است و روشن نیست چقدر طول می کشد؛ چون طرف ایرانی اعلام کرده است که تغییرات خود را تا انتهای سال جاری میلادی کامل خواهد کرد. در این میان قاعدتا یک فشار سنگین روی طرف اروپایی است که آنها هم در این زمان مقرارت خودشان را تغییر دهند. همین تعهدات را آمریکایی ها هم عینا دارند؛ یعنی خزانه داری آمریکا آنچه که به عنوان سازمان اوفک از آن نام برده شده است بایستی به طور اساسی تغییر پیدا کند و توضیحات کافی هم برای موسسات و بنگاه های اقتصادی داشته باشد. با مجموعه این مقرارت رفع تحریم و برخی تحریم هایی که نسبت به اشخاص حقیقی و حقوقی آمریکایی باقی می ماند باید مشخص کرد چه مجموعه ای از کارها برای افراد امریکایی مجاز و چه کارهایی غیر مجاز است.

در مورد تعهداتی که ایران باید انجام دهد فکر نمی کنم مخالفتی با اجرای تعهدات وجود داشته باشد . نقطه شروع این کار نیاز به بررسی دقیق تر بوده است یعنی بیشتر از این بایستی اطمینان حاصل شود که طرف مقابل هم آنچه که متعهد بوده است را به صورت کامل انجام دهد. تعهداتی که طرف مقابل دارد و باید برای اجرای برجام انجام دهد در این بخش کار شامل 3 مورد است: یک مورد مربوط به اراک است که در این مورد اینها می بایستی یک سند روشن تعهدات آوری ارائه کنند. به صورتی که در آن سند تعهد دهند مدرن کردن و تبدیل به احسن کردن اراک به طور کامل انجام خواهد شد و احتمال دارد این پروژه 2 یا 3 سال طول بکشد که اراک به طور کامل به این صورت مورد بهره برداری قرار بگیرد. ظاهرا این سند یا تدوین شده است یا در دست تدوین است.

بخش دوم مربوط به اتهامات گذشته آژانس است که طرف های آمریکایی و اروپایی قول داده اند این موضوع را در اجلاس مربوط به ماه دسامبر در وین به طور کامل جمع کنند. چون ایران و آژانس در این ارتباط در تعامل با یکدیگر هستند طرف ایرانی باید به نقطه ای برسد که این روندی که پیش می‌رود به سمت بستن پرونده است نه اینکه بخواهد موضوعی باز بماند. که در این مورد هم اخبار و شواهدی که هست تا حدی اطمینان بخش بوده است. قاعدتا اگر این دو مورد و آن مسئله مهم یعنی تغییر مقررات مربوط به تحریم در اتحادیه اروپا و آمریکا انجام شود و اگر این فرایند رو به جلو باشد طرف ایرانی هم می تواند تعهداتشان را انجام دهد و در مجموع به نظر می آید الان در وضعیتی هستیم که اطمینان ها را طرفین نسبت به یکدیگر دارند و قاعدتا روند باید به طور مثبت پیش برود و لذا تاریخ اعلام شده برای اجرایی شدن برجام پا برجاست.