طرح بيمه ازدواج/ تجرد قطعي در جامعه در حال افزايش است
ازدواج يكي از مهم‌ترين تصميمات زندگي هر انساني محسوب مي‌شود. تصميم براي
ازدواج منوط به كسب بسياري از مهارت‌هاست تا فرد بتواند در هر شرايطي به
مديريت خود و زندگي‌اش بپردازد. جمعيت جوان جامعه ما نيازمند بسترسازي است
تا بتوان بسياري از نارسايي‌ها را به شكل كاملا علمي و عملي در حوزه
ازدواج آسان ترويج كرد. اينكه در كشور نارسايي‌هاي از جمله تورم، طلاق، عدم
تفاهم و... وجود دارد بر كسي پوشيده نيست، اما براي مقابله با اين كم و
كاستي‌ها مي‌توان با كسب مهارت‌ها، زندگي خود را در برابر اين آسيب‌ها مصون
كرد.
به گزارش آرمان، بر اساس اطلاعات موجود در ثبت احوال كشور در
هر ماه ۶۰ هزار و ۳۶۲ و در هر شبانه‌روز هزار و ۹۸۵ مورد و در هر ساعت نيز
۸۳ ازدواج به ثبت مي‌رسد كه اين آمارها در مقايسه با سال گذشته با كاهش
منفي 5/6 درصدي روبهرو بوده است. هرگونه آمار و رقم در زمينه زندگي مشترك
به عنوان تلنگر براي افراد و كارشناسان امر محسوب مي‌شود تا به وسيله آن
بتوان توجه ويژه‌اي به وضعيت زندگي مشترك در كشور داشت. اينكه بنابر گفته
برخي كارشناسان در هر ساعت 19 طلاق در كشور ثبت مي‌شود گواه اين است كه
جوانان ما چندان با مقوله ازدواج و مهارت‌هاي ويژه آن آشنايي ندارند. آنچه
مي‌خوانيد مشروح گفت‌وگوي «آرمان» با محمدرضا رستمي، معاون ساماندهي امور
جوانان وزير ورزش و جوانان درباره اقدامات انجام شده در زمينه ازدواج است.
بنابر گفته‌هاي كارشناسان در آينده نزديك با جمعيت سه برابري دختران مجرد
قطعي در برابر پسران مجرد روبهرو هستيم. اين در حالي است كه تاكنون
دولت‌ها در زمينه تسهيل ازدواج جوانان اقدام ثمربخشي را لحاظ نكرده‌اند. به
نظر شما براي حل اين معضل بايد چه اقدامي لحاظ كرد؟
مساله
تجرد قطعي هيچ ربطي به وضعيت دختران و پسران جوان ندارد. تجرد قطعي شامل
مردان و زنان بالاي 40 سال كه تاكنون ازدواج نكرده‌اند مي‌شود. در واقع
نمي‌توان به اين صراحت درباره افزايش سه برابري اين افراد در آينده نزديك
سخن گفت. در سازمان هدف تسهيل شرايط ازدواج، افزايش دو برابري نرخ ازدواج و
كاهش نرخ طلاق در جامعه است كه در اين زمينه اقدامات انجام شده است. يكي
از اين اقدامات حمايت بيمه‌اي از ازدواج است. اين حمايت به نحوي است تا
جوانان پيش از ازدواج تحت آموزش‌هاي جامع قرار بگيرند تا توانمندي مديريت
خانواده را به دست بياورند. براي مثال آنها در اين دوره‌هاي آموزشي
توانمندي‌هايي همچون مهارت‌هاي اجتماعي، مهارت‌هاي ارتباطي و... را كسب
مي‌كنند. براي كسب اين نوع مهارت‌ها نخستين اقدام آموزش است. در دومين
مرحله آموزش‌ها نيز زوجين پيش از ازدواج بايد چندين جلسه مشاوره را بگذارند
تا به اين ترتيب از اخلاق و روحيات خود مطلع شوند. در سومين مرحله از
تسهيل شرايط ازدواج حمايت‌هاي سازمان‌هاي ذي‌ربط براي تامين جهيزيه مد نظر
است. در مرحله چهارم اين طرح تامين مسكن به عنوان دغدغه اصلي جوانان مدنظر
قرار گرفته است و گام پنجم نيز شامل بيمه مهريه مي‌شود تا به اين ترتيب
دغدغه‌ها و نگراني‌هاي زوج‌هاي جوان از ازدواج كاهش يابد.
آيا
در برنامه‌هاي خود تنها اين مساله را مد نظر داريد كه جوانان هرچه زودتر
به خانه بخت بروند يا مساله پايداري زندگي نيز مد نظرتان است؟
در
سال هاي اخير يكي از مشكلات در خانواده‌هاي ايراني طلاق بوده است. آموزش،
مشاوره، تامين جهيزيه، تامين مسكن و مهريه مي‌تواند در افزايش ازدواج در
جامعه تاثيرگذار باشد و به نسبت در پايداري خانواده‌ها نيز موثر است. در
سازمان مجموعه اين اقدامات از طريق بسته‌هاي حمايتي به نام بيمه ازدواج از
طريق بيمه ايران انجام مي‌شود كه تا يك ماه آينده رونمايي مي‌شود. بيمه
حامي جوانان بسته ازدواج را در اختيار زوج‌هاي ايراني قرار مي‌دهد و هر
خانواده ايراني مي‌تواند با پرداخت مبلغ اندك اين بيمه را براي جوانان
خريداري كند و به اين ترتيب در زمان ازدواج با ارائه بيمه‌نامه از تسهيلات
آن برخوردار شود. جوانان با استفاده از اين نوع بيمه مي‌توانند آموزش
ببيند، خدمات مشاوره‌اي دريافت كنند، تجهيزات زندگي و جهيزيه خريداري كنند و
به اين ترتيب خيالشان از لحاظ مهريه كه در برخي مواقع عامل تخريب بين زن و
مرد است راحت باشد و از اين طريق مي‌توان در تحقق ازدواج آگاهانه موفق عمل
كنند.
در زمينه تسهيل امر ازدواج در بين جوانان ديگر چه اقداماتي انجام شده است؟
از
ديگر اقدامات مي‌توان به آموزش‌هاي آنلاين در زمينه ازدواج اشاره كرد. در
گام نخست اين اقدام براي هفت هزار جوان انجام مي‌شود و هر جواني با ثبت نام
در اين سامانه مي‌تواند در هر دوره آموزشي شركت كند. آنها با گذران اين
دوره‌ها توانايي حل مساله و مهارت زندگي مشترك را كسب مي‌كنند. از ديگر
اقدامات، راه‌اندازي مجمع ملي خيران ازدواج در سطح ملي و استاني است. در
واقع، با تشكيل اين مجمع هم مي‌توان در سطح آموزشي و هم در سطح تامين
نيازي‌هاي ازدواج جوانان كمك كرد. از ديگر اقدامات انجام شده در زمينه
تسهيل امر ازدواج دسترسي آسان به مشاوره است. هم‌اكنون دسترسي به مشاوره در
بخش خانواده حدود 70 مورد است و اين مهم بايد تا پايان سال به 100 مركز
افزايش يابد و اميدواريم تا پايان فعاليت دولت يازدهم تعداد مراكز مشاوره
در سراسر كشور به 500 مركز افزايش يابد تا به اين ترتيب دسترسي به مراكز
مشاوره افزايش يابد. از ديگر برنامه‌ها توليد بسته‌هاي آموزشي شامل كتاب و
لوح‌هاي فشرده است كه به شكل آموزش‌هاي مكمل در اختيار جوانان قرار مي‌گيرد
و قرار است در روز جوان سال آينده اين بسته در اختيار جوانان قرار گيرد.
با
توجه به اينكه مشكل اقتصاد و مسكن به عنوان عمده نارسايي جوان امروز محسوب
مي‌شود، براي تسهيل در دستيابي به اين خدمات چه اقداماتي بايد لحاظ كرد؟
موضوع
اشتغال و مسكن متولي خاص خود را در كشور دارد و ما در سازمان فقط بايد
پيگير كم و كيف اجراي برنامه‌ها در اين حيطه باشيم. براي مثال در بودجه
امسال چهار هزار ميليارد براي موضوع اشتغال جوانان در نظر گرفته شده است.
اين بودجه در اختيار پنج وزارتخانه مربوطه قرار گرفته تا به اشتغال و
كارآفريني جوانان توجه شود، اما تاكنون هيچ اقدامي از سوي اين سازمان‌ها
مشاهده نشده است. وظيفه ما پيگيري اين مسائل از دستگاه‌هاي متولي و
مطالبه‌گري پرداخت‌ها از طريق معاون رئيس‌جمهور است.
با
توجه به اينكه آمار طلاق در كشور رو به افزايش است و چندي پيش نيز مسئولان
از ثبت 19 طلاق در هر ساعت خبر دادند، براي كاهش طلاق در جامعه تاكنون چه
تمهيداتي انديشيده شده است؟
با بررسي آمار و ارقام در زمينه
طلاق در سال‌هاي گذشته نرخ رشد طلاق رو به كاهش بوده است، آن هم به اين
دليل كه در كشور از سال 90 تا 93 با بررسي نرخ رشد طلاق درمي‌يابيم كه
هم‌اكنون رشد آمار طلاق از سال گذشته تاكنون كاهش پيدا كرده است. با توجه
به اينكه تعداد طلاق افزايش يافته، اما نرخ رشد با كاهش روبهرو است. پس
نبايد گفت كه نرخ طلاق رو به افزايش است. در ضمن براي كاهش طلاق در جامعه
مي‌توان مسائلی همچون آموزش، مشاوره، بيمه و... را طرح کرد. در اصل جواني
كه توانايي مديريت ارتباطي، عاطفي، اجتماعي، مالي و انواع مهارت‌ها و
قابليت‌ها را ندارد، خود به خود خانواده او آماده فروپاشي خواهد بود، در
چنين شرايطي كار ما پيشگيري از اتفاقات و آموزش مهارت‌هاست. امروزه سرمايه
اجتماعي جوانان همچون احترام، مشاركت و... به‌شدت افول پيدا كرده است. در
اين جامعه خود به خود دختر و پسري كه با يكديگر ازدواج مي‌كنند به عنوان زن
و شوهر اعتمادشان نسبت به يكديگر كاهش مي‌يابد و اين بي‌اعتمادي منجر به
بروز اختلافات و افزايش طلاق در كشور مي‌شود. در چنين جامعه‌اي بايد سطح
اعتماد اجتماعي را از طريق رسانه ملي، فعاليت‌هاي فرهنگي، نظام آموزش و
پرورش، نظام آموزش رسمي و آموزش فرهنگي ارتقا داد. هم‌اكنون در پيمايش سطح
نگرش‌ها اعلام كرده‌اند كه نظام اجتماعي به 70 درصد از جوانان اعتماد
ندارد و مسئوليت‌ها را به آنها واگذار نمي‌كند. در چنين شرايطي نمي‌توان از
جواني كه در اين جامعه اعتمادي به او نيست انتظار داشت تا نظام كوچكي به
نام خانواده را تشكيل دهد و حفظ كند. با وجود شرايط موجود بايد همه افراد
در سطح ملي دست به دست هم دهند تا سرمايه اجتماعي جوانان افزايش و به نسبت
آسيب‌هاي اجتماعي كاهش يابد.
در
سال‌هاي اخير و به موازات فراگير شدن اينترنت در ايران شاهد فعاليت برخي
از سايت‌ها با عنوان سايت‌هاي همسريابي بوديم كه همواره غيرقانوني اعلام
شده‌اند. معاونت ساماندهي امور جوانان در زمان دكتر گلزاري اجراي طرح راه
اندازي سايت همسان‌گزيني را كليد زد كه به گونه‌اي همان سايت همسريابي است.
فعاليت اين سامانه را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
گزارش روشني
از عملكرد سايت وجود ندارد اما ساماندهي ديگر سايت‌هاي همسرگزيني از
اقدامات مثبت اين سايت محسوب مي‌شود. براي ساماندهي فعاليت اين سايت نخستين
نشست برگزار شده است. ما به دنبال اين هستيم كه فعاليت اين سايت و منافع
آن را شناسايي كنيم و اينكه فعاليت اين سايت‌ها منوط به چه شرايطي است و
اينكه مجوز آن بايد از سوي كدام نهاد و در چه شرايطي صادر شود؛ هر يك از
اين اقدامات نيازمند تحقيقات و كار كارشناسي است. هم‌اكنون سايت‌هاي
همسريابي گوناگوني بدون مجوز به فعاليت مي‌پردازند و بايد عملكرد آنها مورد
بررسي قرار گيرد و به اين ترتيب تصميم نهايي براي آنها اتخاذ شود و زمينه
بروز هر گونه سوءاستفاده كاهش يابد. در كشور فقط سايت تيبان زيرنظر سازمان
تبليغات به صورت قانوني به فعاليت مي‌پردازد.