اظهارات صریح علی رهبری؛ سرپرست دفتر موسیقی به رهبر ارکستر مشهور مجوز نداد
رهبر ارکستر سمفونیک تهران اعلام کرد که دلیل لغو اجرای "مرثیه موتسارت" به رهبری "ارول اردینج" عدم صدور مجوز از سوی دفتر موسیقی وزارت ارشاد بوده است.
علی رهبری در پاسخ به پرسش ایسنا که چرا کنسرت رهبر ارکستر مشهور ترکیه با ارکستر سمفونیک تهران بدون ارائه دلیل مشخصی لغو شد، گفت: خودم هم نمی‌فهمم چه شده است! این قطعه تک خوان زن ندارد و اصلا هم شاد نیست. اما دلیل اصلی لغو این کنسرت عدم صدور مجوز از سوی آقای فرزاد طالبی (سرپرست دفتر موسیقی) بوده است.
او ادامه داد: من در این روزها و به ویژه در ایام سوگواری خیلی تلویزیون ایران را تماشا می‌کنم، تلویزیون ایران برای تبلیغ یک برنج، آهنگ‌های «دالام دالام» می‌گذارد کسی هم چیزی نمی‌گوید، چون این یک موضوع تجاری است اما در حالی که ما خط قرمزها را رد نکرده‌ایم، این اتفاق برای اجرای ما افتاد.
رهبری توضیح داد: در زمان ما اینگونه نبود در ایام سوگواری تلویزیون ایران اصلا موسیقی پخش نمی‌کرد یا موسیقی به طور کامل اجرا می‌شد یا به طور کل قدغن بود. اتفاقا من هم در جایی بزرگ شدم که این آقایان بزرگ نشده‌اند، من در یک شهر مذهبی زندگی کرده‌ام خیلی خوب هم خط قرمزها را می‌شناسم.
این هنرمند پیشکسوت با اشاره به حاشیه‌هایی که پس از اجرای اپرای عاشورا پیش آمده نیز توضیح داد: من دلخورم، زیرا آنهایی که از این اپرا انتقاد داشتند، سراغ آقای وزیر و معاونش رفتند. در صورتی که در هیچ کجای دنیا اینگونه نیست. اگر اتفاقی افتاده بود من باید محکوم می‌شدم شاید جوابی داشتم که به آنها بدهم با این رفتار به من توهین شده است.
وی افزود: من خودم شب اول اجرای اپرای عاشورا در تالار وحدت حضور داشتم و اجرا را دیدم، اتفاقا همان شب به آقای صفی (مدیر داخلی ارکستر ) گفتم، صدای میکروفن دوم را تقویت کنید، شاید نمایندگان مجلس هم حق داشتند اعتراض کنند اما باید من به این موضوع جواب می‌دادم. در مورد قطعه «مرثیه موتسارت» هم که قرار بود به رهبری آقای اردینج در تهران اجرا شود، باید بگویم من تک خوانی‌ها را از این قطعه حذف کرده بودم و قطعه اصلا شاد نبود، بنابراین بروید از خودشان بپرسید که چرا به این اثر مجوز ندادند؟!
رهبری با بیان اینکه مسترکلاس و تمرینات پرفسور ارول اردینج همچنان با ارکستر سمفونیک برقرار است، توضیح داد: برنامه آقای اردینج هیچ تغییر نکرده است، زیرا کسی نمی‌تواند برنامه تمرین و ضبط ما را لغو کند. به جای آن کنسرت یک تمرین عمومی خواهیم داشت و خانواده‌های نوازنده‌های ارکستر در تالار حضور پیدا می‌کنند، در واقع ارکستر کارش را انجام می‌دهد.
علی رهبری که صبح 12 آبان ماه در یک نشست خبری در تالار وحدت سخن می‌گفت اظهار کرد: در این مدت که ما کارمان را با ارکستر آغاز کردیم رسانه‌ها حمایت زیادی کردند و جا دارد که امروز از آنها تشکر کنم. به هر حال کاری که ما شروع کردیم کار آسانی نبود و بچه‌ها همچنین در حال تمرین کردن هستند. امروز این بچه‌ها یعنی نوازندگان باعث افتخار من شده اند.
او ادامه داد:آقای نصیر حیدریان که چندی پیش برای رهبری ارکستر به ایران آمده بود، به من گفت که خیلی از ارکستر خوشش آمده است، هم اکنون هم رهبر خارجی در کنار ارکستر قرار گرفته است و شرایط مطلوب است. به هر حال اگر قرار بود ما فقط با قول‌های اداری و سازمان‌ها طرف باشیم، نمی‌توانستیم کار را تا حد مطلوبی پیش ببریم. البته می‌خواهم امروز با شما مثبت حرف بزنم و بیشتر خبرهای خوب بدهم.
وی افزود: امروز که مقابل شما نشسته‌ام با جرات بیشتری حرف می‌زنم. آن روزهای اول شما به آرزوها و حرف‌های من شک داشتید و فکر نمی‌کردید کارهای ارکستر را اینگونه پیش ببریم. اما باید بگویم که از الان به بعد نمی‌توانیم کار را با همان سرعت سابق انجام دهیم و باید دنبال چاره‌هایی باشیم وگر نه حکایت‌مان مثل پروژه‌هایی می‌شود که اول خیلی سروصدا می‌کنند و بعد فراموش می‌شوند.
این هنرمند با اشاره به حضورش در ایران در 10 سال گذشته، یادآور شد: آن زمان که به ایران آمده بودم، دیدم هر ارکستری جداگانه برای خودش کارمی‌کند؛ مثلا ارشاد یک ارکستر سمفونیک داشت و یک ارکستر سمفونیک دیگر هم زیرنظر صدا و سیما فعالیت می‌کرد. من آن زمان می‌گفتم چرا دست به دست هم ندهیم و با هم کار را پیش نبریم. امروز هم لازم است عرض کنم برنامه «مهر تا مهر» که برای ارکستر تدارک دیده‌ام، شوخی بردار نیست، برای همین باید چاره‌ای می‌اندیشیدم.
مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران اظهار کرد: چند وقت پیش در مقاله‌ای می خواستم که شهردار تهران به هنر و موسیقی علاقه دارد. همان موقع به همسرم گفتم در این مدتی که من با ارکستر سمفونیک تهران کار می‌کنم کوچکترین تماسی با شهرداری تهران نداشته‌ام در حالی که در بیشتر کشورهای دنیا رابطه اصلی من با شهرداری‌ها بوده است، اگر هم همکاری در ایران وجود داشته خیلی کم بوده است. از طرفی دیدم که آقای مختاباد با رسانه‌ای صحبت کردند و از تشکیل ارکستری بزرگ برای شهرداری تهران خبر دادند، برای همین تصمیم گرفتم با آقای مختاباد حرف بزنم.
وی افزود: من باآقای مختاباد گفتم که می‌خواهم شما را ببینم و ایشان هم به سرعت پاسخ بنده را دادند و با هم گپی در این باره زدیم.احساس کردم او علاقه زیادی به تاسیس یک ارکستر درجه یک در تهران دارد، به ایشان گفتم اتفاقا هدف ما و شما یکی است. پس چرا با هم رقابت کنیم. البته اشتباه نکنید من با وجود ارکسترهای زیاد در تهران مخالف نیستم اما امکانات ما خیلی کم است.
رهبری همچنین گفت: من و آقای مختاباد بیشتر از یک ساعت با هم صحبت کردیم و توانستیم یک توافقنامه شفاهی بین خودمان ایجاد کنیم اتفاقا او هم از ایده‌های من استقبال کرد و فهمیدم که هدف ما یکی است. ما به هم نیاز داریم و از این طریق می‌توانیم موفق شویم. به هر حال من هم نگرانی‌های زیادی دارم زیرا رئیس جمهور ترکیه اعلام کرده است که قرار است در سال 2017 یکی از فستیوال‌های مهمش را با ارکستر سمفونیک تهران افتتاح کند. هم اکنون برنامه‌هایی پیش رو ارکستر است که من هم در خواب هم نمی‌دیدم اما نمی‌خواهم از "هول حلیم در دیگ بیفتیم." گفتن این حرف‌ها آسان است اما با امکانات محدود نمی‌توانیم همه کارها را پیش ببریم.
او اظهار کرد: به عقیده من خارج رفتن و اجرا در آنجا افتخار نیست، مگر اینکه اثر خاصی اجرا شود. مثلا اگر قرار باشد در پکن روی صحنه برویم باید برنامه ویژه‌ای داشته باشیم، البته به این موضوع هم توجه کنید که من نماینده ارشاد نیستم و فقط از جانب علی رهبری سخن می‌گویم. برنامه‌هایی که من دارم باید حمایت شود وگرنه ارکستر نمی‌تواند به کارش ادامه دهد. ارکستر سمفونیک تهران باید بودجه و اعتبار شخصی داشته باشد کسی در کارش دخالت نکند و حتی اگر شکایتی هم دارند مشخص باشد از چه کسی شکایت می‌کنند. منتقدان بدانند که همه افراد از سوی من به ارکستر دعوت می‌شوند، پس باید از من ایراد بگیرند.
این هنرمند در ادامه با بیان اینکه از توقف فعالیت ارکستر سازهای ملی ناراحت است،توضیح داد:من بابت تشکیل ارکستر سازهای ملی حقوقی نگرفتم و این کار را با جان و دل انجام دادم، دلم نمی‌آید این ارکستر از بین برود. اما خوشبختانه آقای عبدالحسین مختاباد (رئیس کمیته هنر شورای شهر تهران) قبول کردند از آن ارکستر حمایت کنند، در واقع ایشان هزینه‌های آن را برعهده می‌گیرند سازهای ملی ایران خیلی مهم هستند و باید روی آن کار کرد، آقای مختاباد، کار بزرگی می‌کند.
رهبری پس از این صحبت‌ها با واکنش خبرنگاری مواجه شد که خطاب به او گفت که شما همیشه در صحبت‌هایتان انتقادهایی به این موضوع مطرح می‌کردید و می‌گفتید که اصلا آقای مختاباد را نمی‌شناسید حالا چه شده که با ایشان تفاهم کرده‌اید! که مدیر هنری ارکستر سمفونیک در پاسخ به این پرسش مطرح کرد: در همان نشست خبری که من انتقادهایی از آقای مختاباد کردم، ایشان با من تماس گرفت و صحبت‌هایی با من کرد. شاید ایشان از من با ادب‌تر بودند بنابراین در همان صحبت، سو تفاهم‌های میان ما حل شد.
او در پاسخ به خبرنگار ایسنا، مبنی بر اینکه آیا چنین تفاهمی با مختاباد منجر می‌شود که او خواننده ارکستر شود، گفت: خیر،این بدان معنا نیست.
رهبری تصریح کرد: من برنامه مهرتا مهر را از پنج ماه پیش شروع کردم، در واقع دعوت هنرمندان از ماه فروردین آغاز شد ولی تجربه‌هایم در این شش ماه باعث شد که محتاط‌تر باشم در این مدت مشکلات را شناخته‌ام اما باید بگویم بنیاد رودکی از بودجه‌ای که پیش بینی کرده بود کمتر در اختیار دارد. حالا چه مقدار؟ باید خودشان جواب دهند. من شنیده‌ام بودجه فعلی آن چیزی نیست که ما فکر می‌کردیم، پس باید حواسمان باشد. اصلا فقط بحث بر سر برنامه «مهر تا مهر» نیست، من مسئولیت 75 نوازنده جوان را دارم، پس طبیعی است که دلشوره داشته باشم.
رهبر ارکستر سمفونیک اظهار کرد: اگر می‌دانستم شرایط اینگونه است برنامه سالانه را چاپ نمی‌کردم. من احساس می‌کنم از هر طرف به کمک نیاز داریم، بنیاد رودکی آمادگی کاری به این بزرگی را نداشت.
این نشست خبری با حضور پرفسور ارول اردینج رهبر ارکستر ترکیه‌ای همراه بود که او هم سخنان کوتاهی را درباره مسترکلاس‌هایش در تهران ارائه داد.
این هنرمند گفت: من با آقای رهبری در پاریس آشنا شدم، یک روز در کلاس مسترکلاس رهبریمان/// بازشد و او وارد شد. او از من پرسید شما تُرک هستید؟ و من هم پرسیدم شما ایرانی هستید؟ خوشحال شدم که یک دوست پیدا کردم زیرا ایران و ترکیه دارای روابط هزار ساله هستند. ما دوستان خیلی خوبی شدیم و احساس نزدیکی کردیم، آقای رهبری مدت کوتاهی در این کلاس‌ها کنار من بودند اما وقتی ایشان برای حضور در مسابقات مهمی کلاس را ترک کردند، دیگر ایشان را ندیدم.
او ادامه داد: پس از آن کلاس‌ها و وقتی من درسم در فرانسه تمام شد به ترکیه بازگشتم و کارم را در اپرا باله‌ی آنکارا آغاز کردم. سه سال بعد به استامبول رفتم و در ارکستر سمفونیک دولتی آنجا، بیست سال فعال داشتم. زمانی که آنجا بودم به دوستانم گفتم من شخصی را می‌شناسم که جایزه‌های بزرگ رهبری ارکستر را از آن خود کرده است و بنابراین از علی رهبری دعوت کردم به استانبول بیاید. بچه‌های ارکستر عاشق ایشان هستند. او از همه نظر در سطح بالایی است و بسیار با استعداد است.
ارول اردینج در بخش پایانی سخنانش نیز بیان کرد:ایشان برای اعتلای موسیقی کلاسیک در ایران تلاش می‌کنند و اگر هرکس دیگری جای ایشان بود ارکستر برلین را رها نمی‌کرد، بنابراین جای تشکر دارد.
او همچنین با اشاره به اینکه چندی است مسترکلاس‌های رهبری‌اش در تهران آغاز شده است گفت: 18 نفر از هنرمندان ایرانی در این مسترکلاس‌ها شرکت کرده‌اند و اگر همینطور بتوانند کارها را پیش ببرند، قطعا می‌توانند در سطح بین‌المللی به جای خوبی برسند، زیرا آنها در همین دو جلسه پیشرفت زیادی داشته‌اند.
نظر شما