آیا عکاسی از ظریف جاسوسی بود؟

انتشار عکس‌های عکاس ایرانی از شام وزیر امور خارجه در وین واکنش‌های مختلفی را برانگیخته است. عده‌ای معتقدند، کار این عکاس نوعی جاسوسی بوده، اما برخی هم می‌گویند در صورتی که این عکاس با مجوز عکس گرفته باشد، کارش کاملا درست و قانونی است.

چند روز پیش عکس‌هایی از لحظات سرو شام محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، در هتل کوبورگ وین منتشر شد که واکنش‌های مختلفی را در پی داشت. برخی معتقد بودند چون این کار را یک خبرگزاری منتقد دولت انجام داده، نیات سیاسی خاص را پیگیری می‌کرده است. یکی از جنجالی‌ترین واکنش‌ها خبری بود که در رادیو بین‌المللی چین منتشر شد. این رسانه با تیتر «تصویر جاسوسی عکاس ایرانی از ظریف در وین»، به کار عکاس ایرانی جهت داد.

بنا بر متنی که ایرنا منتشر کرد، این رادیو گفته بود: از آنجایی که مقامات و نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در سفرهای خارجی در صورت چیده شدن مشروبات الکلی روی میز اجازه ندارند پشت میز بنشینند و می‌بایست بلافاصله ضیافت را ترک کنند یا به پیام دعوت پاسخ منفی دهند، به نظر می‌رسد عکاس ایرانی نیز با هدف یافتن نشانی از نوشیدنی‌های حرام، به هنگام صرف شام، ظریف را تعقیب کرده است.

افشین شاهرودی، عکاس و منتقد هنری، درباره انتشار این عکس گفت: ما در عکاسی حوزه‌ای داریم به اسم عکاسی «پاپاراتزی». در این نوع از عکاسی، عکاس در لحظات خاص از چهره‌های مشهور سیاسی، ورزشی و هنرپیشه‌ها عکس‌های خاص می‌گیرد. عکاسی پاپاراتزی در دنیا مرسوم است و خیلی از اوقات هم باعث به وجود آمدن سوء‌تفاهم‌هایی شده است.

او افزود: عکاسان پاپاراتزی در کارشان نوعی شیطنت هست و به نظر من نباید نگاه خیلی منفی‌ای به آن داشته باشیم. چون این جریان وجود دارد و به خود مخاطب بستگی دارد که چه برداشت و تحلیلی از این عکس‌ها داشته باشد. چون شاید آن چیزی که در عکس به نمایش گذاشته می‌شود بیان کننده تمام واقعیت نباشد.

شاهرودی همچنین عنوان کرد:‌ در کشورهای دیگر و بنا بر اصول عکاسی حرفه‌ای، عکس گرفتن از هیچ فردی در فضاهای عمومی ممنوعیت و محدودیت ندارد، ولی فکر می‌کنم اخلاق حکم می‌کند به حریم خصوصی افراد احترام بگذاریم.

او خاطر نشان کرد: در یک عکس، خواه پنهانی گرفته شده باشد و خواه آشکار، باید قوانین عکاسی و اصول اخلاقی رعایت شده باشد. عکاس تنها حق دارد در صورت فعالیت حرفه‌ای با رعایت اصول و اخلاق عکس بگیرد و در نهایت برداشت مخاطب و تحلیل او از عکس مهم است.

اسماعیل عباسی، عکاس و مدرس، نیز اظهار کرد: به کار بردن عبارت «جاسوسی» یا «مخفیانه» برای کار این عکاس وارد حیطه غرض‌ورزی‌های سیاسی می‌شود. عکاس اگر مجوز عکاسی در آن محیط را داشته، می‌تواند هر عکسی که می‌خواهد بگیرد و نباید برای هر عکس از هر زاویه‌ای اجازه بگیرد. اما اگر واقعا هنگام گرفتن عکس‌ها قصد خاصی داشته وارد حیطه عکاسی «پاپاراتزی» شده و به دنبال جنجال‌آفرینی بوده است.

این عکاس همچنین گفت: به هر حال آدمی مثل محمدجواد ظریف در شرایطی قرار گرفته که مجبور است با چند نفر که با او در زمینه‌های مختلف اختلاف نظر دارند، سر یک میز بنشیند و مذاکره کند. برخورد ما با چنین عکس‌هایی است که به آن معنا می‌دهد، چون کسی به قطع یقین نمی‌تواند درباره کار عکاس و نیت او اظهار نظر کند.