روند اجرای برجام پس از تصویب مجلس چگونه خواهد بود؟
طرح یک فوریتی اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام پس از سخنان موافقان و مخالفان در صحن علنی مجلس با ۱۳۹ رأی به تصویب نمایندگان رسید. تصویب کلیات این طرح باعث خواهد شد که روند اجرایی برجام وارد مرحله جدید شود.
به گزارش «تابناک»، ضمیمه شماره پنج برجام، توالی اقدامات مشخص شده در پیوست های شماره یک و دو برجام را تشریح می نماید. بر اساس این ضمیمه توالی مراحل اجرای برجام چهارگانه است.
1 ـ روز نهایی شدن
در این مرحله بعد از تأیید توافق توسط ایران و گروه (5+1) که در وین صورت پذیرفت، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد. در پی تصویب قطعنامه، اتحادیه اروپا نیز قطعنامه شورای امنیت را تأیید و نقشه راه ایران و آژانس برای اجرای کلیه تدابیر شفافیت ساز پیش بینی شده در این برجام آغاز شده است.
2- روز قبول توافق
بر اساس برجام «روز قبول توافق»، ۹۰ روز پس از تأیید این برجام از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد از طریق قطعنامه ای که در بالا بدان اشاره شد یا در تاریخی زودتر از آن از طریق موافقت متقابل همه مشارکت کنندگان برجام خواهد بود و در این تاریخ این برجام واجد اثر خواهد شد.
3- روز اجرا
این روز متعاقب اجرای اقدامات مرتبط هسته ای ایران مندرج در بند ۱۵ زیر و به نحو راستی آزمایی شده توسط آژانس و همزمان با اتخاذ اقدامات مندرج در بندهای ۱۶ و ۱۷ زیر توسط گروه ۱+۵ و وقوع اقدامات مندرج در بند ۱۸ زیر در سطح سازمان ملل متحد طبق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد بود.
4- روز انتقالی
«روز انتقالی»، یا ۸ سال از تاریخ «روز تصویب» خواهد بود و یا متعاقب گزارش دبیرکل آژانس انرژی بین المللی انرژی اتمی به شورای حکام آژانس و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر اینکه آژانس به «نتیجه گیری گسترده تر» رسیده است که کلیه مواد هسته ای در ایران در فعالیت های صلح آمیز قرار دارند، هر کدام زودتر اتفاق بیفتد.
بنابراین بر اساس متن برجام مشخص است که در حال حاضر برجام در مرحله نهایی شدن است و هنوز مرحله «روز قبول توافق» اجرا نشده است.
با توجه به مدت 90 روزه مرحله «روز قبول توافق» بعد از تصویب قطعنامه شورای امنیت،این مهلت 26 مهر به پایان می‌رسد. اگر در این فاصله جزییات طرح اجرای برجام در مجلس به سرانجام برسد و شورای نگهبان آن را تأیید کند، روال قانونی تأیید برجام طی شده است.
بر همین اساس است که آقای عراقچی، معاون وزیر امور خارجه دیروز اعلام کرد، احتمالا دوشنبه آینده اعلام کنیم اداپشن دی (روز قبول توافق) شروع شده و وارد فاز بعدی در اجرای برجام شویم.
اجرایی یا عملیاتی شدن برجام، روز تصویب برجام نام دارد و پس از اعلام آن روز جلسه کمیسیون مشترک برجام احتمالا دوشنبه آینده در وین برگزار خواهد شد که قرار است در آن اتحادیه اروپا اعلام کند، تحریم‌هایش لغو شده و کنگره آمریکا نیز اجرای تحریم‌ها را متوقف می‌کند. البته اجرایی شدن این اقدامات بعد از دوره‌ای است که ایران نیز اقداماتش را بر اساس برجام انجام دهد.
با توجه به اینکه یکشنبه آینده مهلت 90 روزه تمام خواهد شد، احتمالا ایران و گروه (5+1) اقدامات خودشان را برای اجرای این مرحله آغاز خواهند کرد.
بر اساس ضمیمه شماره 5 در این مرحله دو طرف باید اقداماتی را انجام دهند. در همین چارچوب ایران رسما به آژانس اطلاع خواهد داد که از «روز اجرا»، ایران پروتکل الحاقی را به صورت موقت، تا زمان تصویب آن توسط مجلس (پارلمان) اجرا خواهد نمود و کد اصلاحی ۳.۱ را به طور کامل اجرا خواهد کرد. اتحادیه اروپایی نیز آیین نامه اجرایی را تصویب می کند که به موجب آن، کلیه تحریم های مالی و اقتصادی مرتبط هسته ای لغو خواهند شد.
در همین زمینه ایالات متحده آمریکا نیز وفق اختیارات ریاست جمهوری، اقدام به صدور دستورهای توقف که از «روز اجرا» واجد اثر می شود، خواهد نمود که موجبات توقف اعمال تحریم های مرتبط هسته ای را فراهم خواهد کرد.
پس از این اقدامات است که (5+1) به نحو مقتضی مشورت با ایران راجع به تدوین دستورالعمل ها و بیانیه های مرتبط با جزئیات تحریم ها و اقدامات محدود کننده ای که قرار است طبق این برجام لغو شوند را شروع خواهند کرد. بر همین اساس عراقچی دیروز در پاسخ به سؤالی درباره جزییات تشکیل کمیسیون برجام در صورت نهایی شدن بررسی‌ها در پایتخت‌ها گفت: این کمیسیون متشکل از همه اعضا شامل ایران و 1+5 است که در سطح معاونان برگزار می‌شود و خانم اشمید به نمایندگی از اتحادیه اروپا شرکت می‌کند.
بر اساس برجام، شروع «روز اجرا» مشخص نیست، بلکه این شروع منوط به آن است که اقدامات هسته‌ای ایران چه هنگام انجام و پایان می‌پذیرد که البته کارشناسان طول این مدت را بین حدود 45 روز تا دو ماه پیش بینی می کنند.
نظر شما