زیباکلام: یقینا به توافق میرسیم
برخلاف آنچه مخالفان دولت و مخالفان توافق ژنو سعی میکنند که القا کنند مذاکرات به دلیل زیادهخواهی غربیها به شکست انجامیده، مذاکرات به واسطه تقاضای غیرمعقول غربیها درخصوص برنامهموشکهای ایرانی و سایر برنامههای تسلیحاتی ایران به شکست نینجامیده.
صادق زیباکلام در ادامه یادداشت خود در روزنامه اعتماد نوشت: اساسا اینکه بگوییم مذاکرات به شکست انجامیده فینفسه گزاره درستی نیست. علت طولانی شدن مذاکرات و پیچیده بودن آن دقیقا به خاطر رویکرد و اهداف متفاوتی است که در حقیقت هم از سوی ایرانیها و هم از سوی غربیها شاهد بودهایم. در روند مذاکرات هستهیی مذاکره کنندگان ایرانی خواهان این هستند که تمامی تحریمها هرچه سریعتر و در کوتاهترین زمان برداشته شود اما غربیها در حقیقت با چنین سرعتی موافق نیستند.
غربیها خواهان این هستند که آن بخش از توان هستهیی ایران مانند غنیسازی که میتواند در خدمت تولید سلاح هستهیی قرار بگیرد به حداقل ممکن کاهش یابد. در واقع مقدار اورانیوم غنیشده به حدی برسد که فقط برای نیروگاه هستهیی بوشهر کافی باشد. تعداد سانتریفیوژهای ایران نیز به مقداری که برای غنیسازی 3درصد و 5/3 درصد لازم است، کاهش بیابد.در واقع غربیها به دنبال یک چنین رویکردی هستند که در کل عملکرد آن بخشهایی که میتواند در خدمت تولید هستهیی و تسلیحات کشتار جمعی قرار بگیرد، به حداقل برسد.
در عین حال غربیها خواهان این هم هستند که بازرسی و نظارت بر تاسیسات هستهیی ایران به میزان حداکثر ممکن برسد. به عبارت دیگر از یک سو آنها خواهان زیاد شدن نظارت بر امور هستهیی ایران هستند و از سوی دیگر میخواهند آن بخش از توان هستهیی ایران که کاربرد نظامی پیدا میکند کاهش پیدا کند تا اگر در آینده ایران خواست به سمت و سوی تولید سلاح هستهیی برود، زمان خیلی زیادی را برای آن نیاز داشته باشد.این هدف اصلی غربیها است و به همین دلیل است که آنها اصرار و عجلهیی برای لغو تحریمها در یک مدت زمانی کوتاه مورد نظر ایران را ندارند و میخواهند مطمئن باشند که واقعا برنامههای هستهیی ایران آنگونه که گفته میشود به حداقل ممکن میرسد.
اما ما بالعکس آنها، خواهان این هستیم که توان هستهییمان سر جای خود و البته در یک حد معقولی باقی بماند و مهمتر اینکه در مدت زمان بسیار اندکی برنامه تحریمها در حقیقت تمام شود. به نظر میرسد این قضیه ریشه اختلافات و مذاکرات طولانی ایران با گروه 1+5 بوده و چیزی نیست که از آن به عنوان بنبست مذاکرات یاد کرد. به مثابه هر مصالحهیی، در موضوع هستهیی نیز یک زمانی را میتوان پیدا کرد، نه فرصت لغو تحریمها توسط ایران و نه فرصت جمع کردن تحریمها که از سوی غربیها تعیین شد، نه شمار سانتریفیوژ مورد نظر ایران و نه تعداد سانتریفیوژی که غربیها میگویند، نه چندین تن سوخت سه درصد غنی شده مورد نظر ایرانیها و نه مقداری که غربیها میخواهند. بنابراین و به قطع و یقین میتوان در این موضوع به توافق رسید.
علت پیشبینی این توافق نیز واضح و روشن است چون هم ما خواهان رسیدن به توافق و مصالحه هستیم و هم غربیها. بنابراین یقین دارم که حسب توافق ژنو، و به فرض هم که اواخر خرداد ماه ایران و گروه 1+5 به نتیجه نرسند، این توافق به مدت شش ماه دیگر قابل تمدید است. این مدت تمدید خواهد شد و طی شش ماه آینده یقینا توافق به دست خواهد آمد.