بهرام بيضايي: اميدوارم در آينده من هم فيلم بلند بسازم
در سينماي دنيا فيلم كوتاه بستري است كه فيلمسازان تجربه گرا، نگاه متفاوت خود را نسبت به پرداخت سوژه و روايت امتحان مي‌كنند و اهميت سينماي كوتاه در همين تجربه‌ها و لحظاتي است كه فيلمساز دريچه ديگري براي تماشا پيشنهاد مي‌دهد. برخي منتقدان فيلم كوتاه را با دوبيتي و رباعي در مقايسه با غزل و مثنوي مي‌دانند كه در مقايسه با سينماي بلند هويت خود را تعريف مي‌كند و با وجود وابسته بودنش به سينما، روايت پيوسته‌اي است كه ماهيت مجزا و مستقل دارد. از همين دريچه نيز انجمن فيلم كوتاه ايران شش سال است كه از جشن خانه سينما جدا شده و به صورت مستقل به بررسي سينماي كوتاه مي‌نشيند. استقلالي كه حالا و پس از اين چند سال تاثير مثبتش را مي‌توان در ظهور فيلمسازان جواني ديد كه از بستر انجمن فيلم كوتاه برخاسته‌اند و با تمام نقدها اما تجربيات متفاوتي را در روايت سينماي بلند ايران ارايه مي‌دهند. انجمن فيلم كوتاه با بيش از ٣٠٠ عضو يكي از گسترده‌ترين و پرجمعيت‌ترين انجمن‌هاي صنفي در سينماست كه حتي فيلمسازاني كه به جرگه سينماي بلند پيوسته‌اند، هنوز ارتباط‌شان را با اين انجمن حفظ كرده‌اند و بر هويت اين انجمن تاكيد دارند. اين هويت كه پيوند ناگسستني با هنر و تجربه‌گرايي در سينماي كوتاه دارد همان استقلالي است كه فيلمسازان حرفه‌اي در عرصه سينماي بلند را از سينما به عنوان يك تجارت و صنعت به سينماي هنري يا تجربي پيوند مي‌زند.
تجلي كاركرد اين انجمن هر سال شهريور ماه در جشن انجمن مستقل فيلم كوتاه اتفاق مي‌افتد. جشني كه محلي براي فيلمسازاني است كه سينما را براي سينما مي‌خواهند، جشني كه در آن جمع سينمادوستان حرفه‌اي جمع است تا سينماي مستقل را به تقدير و تماشا بنشينند. نكته مهمي كه در سال‌هاي اخير و پس از استقلال در برگزاري اين جشن در پيش گرفته شده است تقدير از چهره‌هاي مهم و پيشكسوتان سينماست؛ يعني تقدير از فيلمسازاني كه با ذات هنر و تجربه گرايي در سينماي كوتاه پيوند دارند. سال‌هاي گذشته جشن فيلم كوتاه از چهره‌هايي نظير عباس كيارستمي، رخشان بني‌اعتماد، ناصر تقوايي و كيانوش عياري تقدير كرده و نشان اين انجمن به آنها اهدا شده است. نشاني كه آن را مي‌توان نشان سينماي مستقل ايران به بزرگان سينما دانست زيرا سينماي كوتاه در تجربه‌گرايي‌اش هميشه استقلال را به معناي سرمايه‌گذاري غيردولتي در مسيرش حفظ كرده است. امسال نيز همين روند در برگزاري جشن رعايت شده و قرار است از بهرام بيضايي، نويسنده و فيلمساز شناخته شده و مهم سينماي ايران تقدير شود. تقديري كه با توجه به مهاجرت بيضايي به امريكا و جلاي وطن، اداي احترامي است به اين شخصيت برجسته فرهنگ و هنر.
دوشنبه شب ايوان شمس ميزبان اهالي انجمن فيلم كوتاه بود تا بزم ششمين جشن ايسفا برپا شود. جشني كه حال و هوايي متفاوت از جشن‌هاي ديگر داشت و با حضور تصوير و صداي بهرام بيضايي بر ويدئوپروژكتور جان ديگري به جشن داد.
مجيد برزگر، فيلمساز و رييس هيات‌مديره انجمن فيلم كوتاه، در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره رويكرد جشن مستقل فيلم كوتاه با اشاره به اينكه «انجمن فيلم كوتاه ايران به عنوان تنها نهاد صنفي فيلم كوتاه و جايي كه تلاش مي‌كند تا به هويت «مستقل» فيلم كوتاه اهميت بدهد» گفت: اين انجمن بيشترين اعضاي حرفه‌اي اين حوزه را در ميان خود دارد ولي انجمن ما به همين موضوع بسنده نمي‌كند و ما از منظر ديگري نيز به موضوع نگاه مي‌كنيم. رييس هيات‌مديره انجمن فيلم كوتاه درباره منظرگاه اين انجمن گفت: «سينماي ايران از سينماي كوتاه نشات مي‌گيرد و همين حالا شما مي‌توانيد بسياري از فيلمسازان تازه نفس و جدي امروزِ سينماي ايران را ببينيد كه عضو انجمن فيلم كوتاه هستند. فيلمسازان جدي‌اي كه با تلاش‌هاي‌شان تصوير ديگري از سينماي ايران را به نمايش مي‌گذارند. اين تعداد كم نيستند و اعضاي انجمن فيلم كوتاه را تشكيل مي‌دهند. انجمن فيلم كوتاه متشكل از كساني است كه در سينما فعاليت جدي دارند و سينما را به عنوان رسانه‌اي كه فقط «شغل» نيست نگاه مي‌كنند. اين بستر نيز وامدار تلاش گذشتگان ما در سينما و هنر است و نقش آنها در اين مسير انكارناپذير است. انجمن فيلم كوتاه ايران از چندين سال پيش - به كمك خانه سينما- مصمم‌تر شد و در همين مسير تلاش كرد جشن مستقل برگزار كند - و فكر مي‌كنيم كه پتانسيل‌هاي بيشتري هم داريم- و تلاش كرد تا نشان افتخاري‌اش را به اين بزرگان اعطا كند.»
برزگر با اشاره به نخستين دوره جشن مستقل فيلم كوتاه و اعطاي نشان ايسفا ادامه مي‌دهد: «نخستين‌بار اين نشان در دوراني كه محمد شيرواني -كه خودش از فيلمسازان متفاوت و جريان ساز سينماي ايران هم هست- مسووليت مديريت صنف را داشت به اتفاق شوراي مركزي انجمن، به عباس كيارستمي اعطا شد؛ اين فيلمساز به عنوان نماد خلاقيت هنري و البته استقامت در سينماي متفاوت است و تصميمي براي اهداي نشان ويژه انجمن در هر دوره از جشن گرفته شد كه هر سال از يكي از بزرگان سينماي ايران تقدير كنيم.» او درباره ملاك انتخاب براي تقدير از سوي انجمن توضيح مي‌دهد كه «ملاك اين انتخاب، سينماگراني هستند كه در جريان نوي سينما در توليد خلاقه، در تاثيرگذاري شان بر نسل‌هاي بعدتر پيشرو بوده‌اند. اشخاصي كه جريان فيلمسازي‌شان متفاوت از جريان اصلي سينماي ايران بوده‌اند و به همين دليل انجمن ناصر تقوايي و كيانوش عياري و خانم بني اعتماد را انتخاب كرد. البته بزرگان بيشتري در اين عرصه هستند كه بعضي‌شان ايران نيستند و ما اميدوار بوديم بتوانيم در اينجا از آنها تقدير كنيم، آقاي بيضايي نيز چنين بود.»
برزگر در ادامه با اشاره به اينكه دوست داشتيم بهرام بيضايي ايران بود تا در حضورش از او تقدير مي‌كرديم، گفت: «دوست داشتيم بعد از بازگشت‌شان به ايران نشان انجمن را تقديم‌شان كنيم كه ميسر نشد. به همين دليل تصميم گرفتيم امسال اين تصميم قديمي را اجرا كنيم. با آقاي بيضايي تماس گرفتم و براي‌شان توضيح دادم. با مهرباني و بزرگي پذيرفتند. اگر چه تاكيد كردند نيازي به هماهنگي و تماس نبود. از آنجا كه مايل بوديم تنديس به دست ايشان برسد برنامه‌ريزي كرديم كه با پست بسته را براي‌شان بفرستيم. از طريق دوستم آقاي ميرطهماسب متوجه شديم كه آقاي محمد رضا درويشي نازنين براي سخنراني عازم امريكا هستند از ايشان خواستيم و او هم با بزرگواري و مهر فراوان پذيرفت. جناب بيضايي هم لطف كردند و براي جشن انجمن فيلم كوتاه ايران ويدئويي ارسال كردند كه در شب برگزاري جشن به همراه كليپ‌هايي كه براي تقدير ايشان آماده كرديم نمايشش داديم.»
رييس هيات‌مديره انجمن فيلم كوتاه در انتها با تاكيد بر اينكه نسل نوين سينماي ايران همواره خود را مديون گذشتگان خود مي‌داند تا اميدوار به آينده نگاه كند، گفت: «حتما نام‌هاي آشنايي مثل ابراهيم گلستان، سهراب شهيد ثالث، فرخ غفاري، پرويز كيمياوي و بسياري كسان ديگر كه جريان فيلمسازي‌شان متفاوت و موثر بودند قابل ستايشند. اين جشن ششم ما است. اميدوارم روزي شصتمين دوره خود را طي كند و نشان انجمن را به همه آنها كه مديون‌شان هستيم، اعطا كنيم.»
در همين رابطه مسعود اميني تيراني، دبير هماهنگي ششمين جشن فيلم كوتاه سينماي ايران نيز در گفت‌وگويي با مهر درباره تقدير از بهران بيضايي با اشاره اينكه براي انجمن فيلم كوتاه افتخار محسوب مي‌شود كه بهرام بيضايي نشان «ايسفا» را از اين انجمن قبول كرده است، گفت: «بيضايي، هنرمند بزرگي است كه همواره سمبل ايستادگي و پايمردي بر سر دانايي است، مفهومي كه انگار مدت‌ها است در سينماي ايران به فراموشي سپرده شده است. شايد مهم‌ترين دليلي كه ما را تشويق به انتخاب بيضايي براي اهداي اين نشان كرد، ايمان او به خواسته‌اش در سينما بود. فيلم‌هاي او تنوع بزرگي از تصاوير اعجاب‌آوري است كه اين روزها كمتر ديده مي‌شود. بي‌شك فيلمسازان فيلم كوتاه و مستقل ايران احساس نزديكي بيشتري با سينماي بهرام بيضايي دارند.»
دبير هماهنگي ششمين جشن فيلم كوتاه سينماي ايران تاكيد مي‌كند كه «در مراسم پاياني ششمين جشن فيلم كوتاه از سلسله برنامه‌هاي هفدهمين جشن بزرگ سينماي ايران، چند نفر از همكاران قديمي اين كارگردان سينماي ايران حضور دارند و جديدترين گفت‌وگوي بهرام بيضايي كه به مناسبت اهداي نشان «ايسفا» گرفته شده، به نمايش درخواهد آمد.»
تجربه جشن مستقل فيلم كوتاه از شاهدمثال‌هايي محسوب مي‌شود كه نشان از اهميت استقلال نهادهاي صنفي در جهت پويايي و بازنمايي پتانسيل‌هاي صنفي دارد. استقلالي كه حتي در همين حدش نيز با بازخورد مثبتي از سوي اهالي اين صنف روبه‌رو است و تاثيرگذاري درازمدتش نيز بر پتانسيل‌هاي اين استقلال تاكيد دارد. تاثيرگذاري‌اي كه در صورت بسترسازي مناسب مي‌تواند به انرژي مثبت و حركتي منجر شود كه فقط نه تنها انجمن فيلم كوتاه كه سينماي ايران را نيز با رنگ و لعاب مناسب‌تري عرضه خواهد كرد. ماحصل اينكه تجربه اين جشن مي‌تواند نمونه‌اي باشد از تاثير استقلال صنوف بر پيشرفت كشور در صنعتي مانند سينما.
پيام بهرام بيضايي
سلام مي‌كنم به انجمن فيلم كوتاه ايران
خوشحالم كه انجمن فيلم كوتاه وجود داره. فيلم كوتاه وجود داره. ايران وجود داره و سينما وجود داره. از همه اينها خوشحالم. حقيقت اين است كه نمي‌دانم چرا شايسته اين جايزه شدم. جايزه‌اي غيرمنتظره بود برايم و مثل هر اتفاق غيرمنتظره‌اي برايم جالب است و ممنونم. (براي اين جايزه) هيچ دليلي نمي‌بينم مگر محبت شما. و از محبت‌تان تشكر مي‌كنم. اميدوارم همه شما فيلمِ بلندتان را بسازيد. اميدوارم من هم فيلم بلند بسازم در آينده. نمي‌دانم كي و چطور؟ اميدوارم همه فيلم‌هاي بسيار خوب بسازيد و باعث سربلندي سينماي ايران شويد. يك‌بار ديگه از همه شما متشكرم.
منبع: روزنامه اعتماد
نظر شما