(ارسالی‌کاربران) انگیزه واقعی پوتین از توافق ژنو
غلامرضا جعفری- مدرس دانشگاه در مطلب ارسالی خود برای "صدای ایران" نوشت:
پس از فروپاشی شوروی سوسیالیستی، روسیه که وارث این ابرقدرت شناخته می‌شد شروع به بازسازی خود نمود. این بازسازی به این دلیل بود که شوروی بیشترین هم و غم خود را صرف پیشرفت تکنولوژی هسته‌ای، دفاعی، موشکی و فضایی نموده بود و فاصله معناداری با رقیب سابق خود در عرصه‌های علمی، صنایع غیرنظامی، فرهنگی و سیاسی پیدا کرده بود.
از نگاه آمریکا دوران نظام دوقطبی منعطف، گذشته بود و روسیه در طول و عرض ایفای نقش قطب مقابل آمریکا را نداشت. از دید ایالات متحده دوران جدید، دوران تک قطبی یا به عبارت بهتر دوران سلسله مراتبی است؛ که در راس آن خود کشور آمریکا قرار دارد و بعد از آن کشورهای دیگر. با این تحلیل، روسیه حتی در مقام دوم هم نمی تواند جا بگیرد؛ زیرا اولا با تجزیه شوروی و فروپاشی پیمان ورشو و رشد اتحادیه روپا و ناتو، هژمونی نظامی و قدرت سخت افزاری روسیه به شدت کاهش پیدا کرده و همین طور به دلیل از بین رفتن ایدئولوژی کمونیسم، قدرت فرهنگی، سیاسی و نرم‌افزاری روسیه به شدت بی‌معنا شده است.
در این راستا روسیه در بحران¬های بوسنی، کوزوو، افغانستان و عراق قادر به نقش‌آفرینی نبود اما اخیرا و بعد از بحران گرجستان، روسیه سعی در بازسازی خود به عنوان ابرقدرت در نظام سابق دوقطبی کرده و حتی با ایجاد بحران «کریمه»، جهان را در آستانه وضعیت مشابه دوقطبی غیرمنعطف (مانند شرایط خلیج خوک‌ها کوبا با آمریکا) قرار داده که در صورت اصرار طرفین حتی ظرفیت تبدیل شدن این وضعیت از بحران منطقه‌ای به جنگ جهانی را دارد.
اشغال اتریش توسط آلمان هیتلری که آغازگر جنگ بین‌الملل دوم بود، خاطره‌ای است که به این روز‌ها شباهت دارد و اقداماتی مثل اشغال بخشی از کشور مستقل و اعلام رفراندم استقلال یا الحاق اقدامی غیرحقوقی و خلاف موازین بین‌المللی و معاهدات مرزی و تضمینات بدیهی تمامیت ارضی کشورهاست. اقدامی که مشابه آن قبلا توسط ارمنستان در جدایی قره‌باغ آذربایجان و اعلام کشور خود خوانده که تاکنون شناسایی نشده شباهت دارد. چنین اقدامی نه تنها روسیه را ابرقدرت نمی‌کند، بلکه یا به انزوای آن می‌انجامد یا اجماع کامل کشورهای جهان علیه روسیه را در بر دارد. وضعیتی که با توجه به اتمی بودن طرفین بازی باخت باخت برای همه جهان است.
شورای اروپا روز پنج‌شنبه 21 فروردین تشکیل جلسه داده و در آنجا، تحریم‌های جدیدی علیه روسیه وضع کرد. به تعلیق در آمدن حق رای نمایندگان روسیه و مشارکت در هیات‌های نظارت بر انتخابات و حضور آنها در کمیته ریاست و کمیته دائمی شورای اروپا، آخرین تحریم‌هایی هستند که برای تحت فشار قرار دادن روسیه به خاطر اشغال شبه جزیره کریمه به تصویب شورای اروپا رسیده است. از سوی دیگر کمیته نظارت شورای اروپا، الحاق کریمه به روسیه را نقض قوانین بین‌المللی خوانده و آن را در تناقض با مبانی اولیه این شورا می‌داند.
پیش از این نیز، 21 تن از مقامات روسیه و اوکراینی‌های حامی روسیه با موافقت وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا تحریم شدند. در مقابل شرکت دولتی «گاز پروم» روسیه، صادرات گاز خود به اوکراین را متوقف کرده که موجب کاهش گاز در کشورهای اروپایی شده است. با این حال به نظر می‌رسد، غرب به دنبال اجماع بین‌المللی و انزوای روسیه در جهان است. واقعیتی که اوباما، کنگره و اتحادیه اروپا به دنبال آن هستند. فشارهای غرب بر روسیه باعث شده تا ارزش پول و شاخص بورس این کشور سقوط کرده و اوضاع اقتصادی نیز دچار تزلزل شده است.
علاوه بر این‌ها شامگاه پنج‌شنبه گذشته دو ناو آمریکایی از تنگه بسفور به سمت دریای سیاه و آب‌های روسیه و اوکراین حرکت کردند و فرمانده ناتو به روسیه هشدار داد که 40 هزار سرباز خود را که در مرز اوکراین متمرکز کرده، از آنجا خارج کند. در پی این تحولات توافق ژنو امضاشد و در ادامه این خبر در صدر خبر گذاری ها قرار گرفت که :
(آمریکا بار دیگر از روسیه خواست در اجرای کامل و فوری توافق ِ روز پنجشبه ژنو دایر بر خلع سلاح گرو ه های مسلح ِ غیرقانونی در شرق اوکراین و خروج آن ها از ساختمان های دولتی ، گام بردارد.))
معنی واقعی جمله فوق چه می تواند باشد آیا آمریکا جوسازی می کند و روسیه توافق را عملی کرده است ؟
و یا روسیه عمدا از اجرای توافق طفره رفته و برای خود زمان می خرد تا نیروهای هوادارش در اوکراین (اقلیت روس تبار ) در راستای خیالات خام پوتین برای تحقق روسیه بزرگ تزاری و یا احیا شوروی گام بردارند؟
و یا اینکه این گروها همینطور که اعلام کرده اند به توافق 4 جانبه روسیه ،اوکراین،اتحادیه اروپا وآمریک واقعا بی توجهی و تحت کنترل روسیه نیستند و خودسر عمل می کنند ؟
به اعتقاد نگارنده سطور سود امریکا در درگیر شدن و جنگ با روسیه نیست وضعیت تسلیحات هسته ای ،موشکی و کشتار جمعی طرفین بازی باخت باخت را نوید می دهد و انزوای روسیه با اخراج از جی هشت به اعتقاد آمریکاییها کافی است و فعلا نمی خواهند تا اخراج روسها از ملل متحد وسلب کرسی دائم و حق وتو شورای امنیت از انها پیش بروند پس نیازی نیست در وضعیتی که تجاوز روسیه به اوکراین محرز است با وجود رسانه های مختلف جهان دروغ بگویند پس در نتیجه توافق ژنو در حال اجرا نشدن و به عبارت بهتر نقض شدن است.
از سوی دیگر گزینه سوم یعنی خودسر بودن و بی ارتباطی شورشیان تجزیه طلب روس تبار اوکراین هم در حد شوخی قابل ارزیابی است زیرا بدون ساپورت مالی و نظامی روسیه آنها یک ساعت هم قادر به تنش آفرینی نبودند.
پس چرا روسیه توافق نامه امضا نموده ا ست؟
روسیه عمدا از اجرای توافق طفره رفته و برای خود زمان می خرد تا نیروهای هوادارش در اوکراین (اقلیت روس تبار ) در راستای خیالات خام پوتین برای تحقق روسیه بزرگ تزاری و یا احیا شوروی گام بردارند.
این زمان خریدن صد البته برای شورشیان روس اوکراین فقط نیست بلکه برای روسیه هم مصداق دارد روسیه با این اقدام قصد دارد هدف دیگری که همان یارگیری در جهان برای رویارویی کامل با غرب است را ضمن این وقت کشی بدست بیاورد تا شاید شرایط را به نفع خود خاتمه دهد.
به هر روی روسیه در ژنو تاکتیکی و موقت عقب نشینی کرده و ابدا هدف توافق پایدار و نهایی را دنبال نکرده است عمل مقامات مسکو بهترین گواه این ادعاست.
پیش تر هم نگاشته بودم قدرت روسیه اتمی و نظامی است و مثلا در ابعاد دیگر و همین طور قدرت نرم افزاری و معنوی ضعیف است اما روسیه دنبال همراه نکردن شرکای اقتصادی اش که متحد طبیعی آمریکا هستند با ایالات متحده و حتی جذب آنهاست فراموش نکنیم پوتین در کا گ ب شوروی کمونیستی سالها اشتغال به کار داشته برای او برگهای برنده ای مثل اسنودن که بتواند امری که آمریکا را با چاشهای اطلاعاتی و امنیتی رو برو کند حائز اهمیت است و شاید روی چنین مهره هایی حساب باز کرده تا به روزنهایی در سیستم دفاعی آمریکا دست یابد.
حال در این میان راه حل مشکل کجاست ؟
به اعتقاد نگارنده کشورهای جهان باید با اجماع کامل از احترام به مرزهای کشورها و تمامیت ارضی دولتهای مستقل حمایت کنند چنین اقدامی در شورای امنیت با ترکیب فعلی ممکن نیست و باید مجمع عمومی سازمان ملل بطور جد موضوع را در دستور کار قرار دهد تا قبل از اینکه سازمان ملل متحد به سرنوشت جامعه ملل دچار و جهان به سالهای دو جنگ جهانی بازگردد تدبیری هوشمندانه از سوی جامعه جهانی اتخاد گردد در این میان نقش جنبش غیر متعهد ها ،اتحادیه افریقا و کنفرانس اسلامی کتمان نا پذیر است امد که عقلانیت حاکم شود.
مخاطب گرامی! شما نیز می توانید مطالب خود شامل یادداشت، تحلیل، مقاله و ... را از این طریق قسمت تماس با ما به تحریریه سایت ارسال فرمایید تا با نام خودتان در سایت منتشر شود.
پس از فروپاشی شوروی سوسیالیستی، روسیه که وارث این ابرقدرت شناخته می‌شد شروع به بازسازی خود نمود. این بازسازی به این دلیل بود که شوروی بیشترین هم و غم خود را صرف پیشرفت تکنولوژی هسته‌ای، دفاعی، موشکی و فضایی نموده بود و فاصله معناداری با رقیب سابق خود در عرصه‌های علمی، صنایع غیرنظامی، فرهنگی و سیاسی پیدا کرده بود.
از نگاه آمریکا دوران نظام دوقطبی منعطف، گذشته بود و روسیه در طول و عرض ایفای نقش قطب مقابل آمریکا را نداشت. از دید ایالات متحده دوران جدید، دوران تک قطبی یا به عبارت بهتر دوران سلسله مراتبی است؛ که در راس آن خود کشور آمریکا قرار دارد و بعد از آن کشورهای دیگر. با این تحلیل، روسیه حتی در مقام دوم هم نمی تواند جا بگیرد؛ زیرا اولا با تجزیه شوروی و فروپاشی پیمان ورشو و رشد اتحادیه روپا و ناتو، هژمونی نظامی و قدرت سخت افزاری روسیه به شدت کاهش پیدا کرده و همین طور به دلیل از بین رفتن ایدئولوژی کمونیسم، قدرت فرهنگی، سیاسی و نرم‌افزاری روسیه به شدت بی‌معنا شده است.
در این راستا روسیه در بحران¬های بوسنی، کوزوو، افغانستان و عراق قادر به نقش‌آفرینی نبود اما اخیرا و بعد از بحران گرجستان، روسیه سعی در بازسازی خود به عنوان ابرقدرت در نظام سابق دوقطبی کرده و حتی با ایجاد بحران «کریمه»، جهان را در آستانه وضعیت مشابه دوقطبی غیرمنعطف (مانند شرایط خلیج خوک‌ها کوبا با آمریکا) قرار داده که در صورت اصرار طرفین حتی ظرفیت تبدیل شدن این وضعیت از بحران منطقه‌ای به جنگ جهانی را دارد.
اشغال اتریش توسط آلمان هیتلری که آغازگر جنگ بین‌الملل دوم بود، خاطره‌ای است که به این روز‌ها شباهت دارد و اقداماتی مثل اشغال بخشی از کشور مستقل و اعلام رفراندم استقلال یا الحاق اقدامی غیرحقوقی و خلاف موازین بین‌المللی و معاهدات مرزی و تضمینات بدیهی تمامیت ارضی کشورهاست. اقدامی که مشابه آن قبلا توسط ارمنستان در جدایی قره‌باغ آذربایجان و اعلام کشور خود خوانده که تاکنون شناسایی نشده شباهت دارد. چنین اقدامی نه تنها روسیه را ابرقدرت نمی‌کند، بلکه یا به انزوای آن می‌انجامد یا اجماع کامل کشورهای جهان علیه روسیه را در بر دارد. وضعیتی که با توجه به اتمی بودن طرفین بازی باخت باخت برای همه جهان است.
شورای اروپا روز پنج‌شنبه 21 فروردین تشکیل جلسه داده و در آنجا، تحریم‌های جدیدی علیه روسیه وضع کرد. به تعلیق در آمدن حق رای نمایندگان روسیه و مشارکت در هیات‌های نظارت بر انتخابات و حضور آنها در کمیته ریاست و کمیته دائمی شورای اروپا، آخرین تحریم‌هایی هستند که برای تحت فشار قرار دادن روسیه به خاطر اشغال شبه جزیره کریمه به تصویب شورای اروپا رسیده است. از سوی دیگر کمیته نظارت شورای اروپا، الحاق کریمه به روسیه را نقض قوانین بین‌المللی خوانده و آن را در تناقض با مبانی اولیه این شورا می‌داند.
پیش از این نیز، 21 تن از مقامات روسیه و اوکراینی‌های حامی روسیه با موافقت وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا تحریم شدند. در مقابل شرکت دولتی «گاز پروم» روسیه، صادرات گاز خود به اوکراین را متوقف کرده که موجب کاهش گاز در کشورهای اروپایی شده است. با این حال به نظر می‌رسد، غرب به دنبال اجماع بین‌المللی و انزوای روسیه در جهان است. واقعیتی که اوباما، کنگره و اتحادیه اروپا به دنبال آن هستند. فشارهای غرب بر روسیه باعث شده تا ارزش پول و شاخص بورس این کشور سقوط کرده و اوضاع اقتصادی نیز دچار تزلزل شده است.
علاوه بر این‌ها شامگاه پنج‌شنبه گذشته دو ناو آمریکایی از تنگه بسفور به سمت دریای سیاه و آب‌های روسیه و اوکراین حرکت کردند و فرمانده ناتو به روسیه هشدار داد که 40 هزار سرباز خود را که در مرز اوکراین متمرکز کرده، از آنجا خارج کند. در پی این تحولات توافق ژنو امضاشد و در ادامه این خبر در صدر خبر گذاری ها قرار گرفت که :
(آمریکا بار دیگر از روسیه خواست در اجرای کامل و فوری توافق ِ روز پنجشبه ژنو دایر بر خلع سلاح گرو ه های مسلح ِ غیرقانونی در شرق اوکراین و خروج آن ها از ساختمان های دولتی ، گام بردارد.))
معنی واقعی جمله فوق چه می تواند باشد آیا آمریکا جوسازی می کند و روسیه توافق را عملی کرده است ؟
و یا روسیه عمدا از اجرای توافق طفره رفته و برای خود زمان می خرد تا نیروهای هوادارش در اوکراین (اقلیت روس تبار ) در راستای خیالات خام پوتین برای تحقق روسیه بزرگ تزاری و یا احیا شوروی گام بردارند؟
و یا اینکه این گروها همینطور که اعلام کرده اند به توافق 4 جانبه روسیه ،اوکراین،اتحادیه اروپا وآمریک واقعا بی توجهی و تحت کنترل روسیه نیستند و خودسر عمل می کنند ؟
به اعتقاد نگارنده سطور سود امریکا در درگیر شدن و جنگ با روسیه نیست وضعیت تسلیحات هسته ای ،موشکی و کشتار جمعی طرفین بازی باخت باخت را نوید می دهد و انزوای روسیه با اخراج از جی هشت به اعتقاد آمریکاییها کافی است و فعلا نمی خواهند تا اخراج روسها از ملل متحد وسلب کرسی دائم و حق وتو شورای امنیت از انها پیش بروند پس نیازی نیست در وضعیتی که تجاوز روسیه به اوکراین محرز است با وجود رسانه های مختلف جهان دروغ بگویند پس در نتیجه توافق ژنو در حال اجرا نشدن و به عبارت بهتر نقض شدن است.
از سوی دیگر گزینه سوم یعنی خودسر بودن و بی ارتباطی شورشیان تجزیه طلب روس تبار اوکراین هم در حد شوخی قابل ارزیابی است زیرا بدون ساپورت مالی و نظامی روسیه آنها یک ساعت هم قادر به تنش آفرینی نبودند.
پس چرا روسیه توافق نامه امضا نموده ا ست؟
روسیه عمدا از اجرای توافق طفره رفته و برای خود زمان می خرد تا نیروهای هوادارش در اوکراین (اقلیت روس تبار ) در راستای خیالات خام پوتین برای تحقق روسیه بزرگ تزاری و یا احیا شوروی گام بردارند.
این زمان خریدن صد البته برای شورشیان روس اوکراین فقط نیست بلکه برای روسیه هم مصداق دارد روسیه با این اقدام قصد دارد هدف دیگری که همان یارگیری در جهان برای رویارویی کامل با غرب است را ضمن این وقت کشی بدست بیاورد تا شاید شرایط را به نفع خود خاتمه دهد.
به هر روی روسیه در ژنو تاکتیکی و موقت عقب نشینی کرده و ابدا هدف توافق پایدار و نهایی را دنبال نکرده است عمل مقامات مسکو بهترین گواه این ادعاست.
پیش تر هم نگاشته بودم قدرت روسیه اتمی و نظامی است و مثلا در ابعاد دیگر و همین طور قدرت نرم افزاری و معنوی ضعیف است اما روسیه دنبال همراه نکردن شرکای اقتصادی اش که متحد طبیعی آمریکا هستند با ایالات متحده و حتی جذب آنهاست فراموش نکنیم پوتین در کا گ ب شوروی کمونیستی سالها اشتغال به کار داشته برای او برگهای برنده ای مثل اسنودن که بتواند امری که آمریکا را با چاشهای اطلاعاتی و امنیتی رو برو کند حائز اهمیت است و شاید روی چنین مهره هایی حساب باز کرده تا به روزنهایی در سیستم دفاعی آمریکا دست یابد.
حال در این میان راه حل مشکل کجاست ؟
به اعتقاد نگارنده کشورهای جهان باید با اجماع کامل از احترام به مرزهای کشورها و تمامیت ارضی دولتهای مستقل حمایت کنند چنین اقدامی در شورای امنیت با ترکیب فعلی ممکن نیست و باید مجمع عمومی سازمان ملل بطور جد موضوع را در دستور کار قرار دهد تا قبل از اینکه سازمان ملل متحد به سرنوشت جامعه ملل دچار و جهان به سالهای دو جنگ جهانی بازگردد تدبیری هوشمندانه از سوی جامعه جهانی اتخاد گردد در این میان نقش جنبش غیر متعهد ها ،اتحادیه افریقا و کنفرانس اسلامی کتمان نا پذیر است امد که عقلانیت حاکم شود.
مخاطب گرامی! شما نیز می توانید مطالب خود شامل یادداشت، تحلیل، مقاله و ... را از این طریق قسمت تماس با ما به تحریریه سایت ارسال فرمایید تا با نام خودتان در سایت منتشر شود.
نظر شما