پنجشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۳ - 2024 October 10

در توافق هسته​ ای وین، چه دادیم چه گرفتیم؟/ اظهارات نمایندگان و کارشناسان

کد خبر: ۷۱۹۵۸
تاریخ انتشار: ۳۱ تير ۱۳۹۴ - ۲۳:۳۹
با گذشت یک هفته از توافق هسته ای ایران و 1+5 در وین، همچنان اظهارنظرها درباره آنچه در این مذاکرات داده و ستانده ایم، در فضای سیاسی و رسانه ای کشور ادامه دارد.

به گزارش خبرآنلاين، اگرچه حضور محمدجواد ظريف و علي اکبر صالحي در جلسه علني ديروز مجلس به منظور پاسخ به ابهامات موجود در اين عرصه بود اما آنچنان که پيش بيني مي شد، انتقادات همچنان ادامه دارد و چه بسا در کميسيون ويژه اي که به منظور بررسي برجام در مجلس تشکيل خواهد شد، نيز تاثير گذار خواهد بود.

آنچه در جدول زير مي بينيد، گزيده اي از اظهارنظرهاي نمايندگان و کارشناسان در اين باره است. البته برخي همچون صادق زيبا کلام به تاثير اين توافق در فضاي سياست داخلي کشور پرداخته و معتقدند تندروها در ادامه بیش از روزهای گذشته به اصل توافق و برخی از بندهای آن حمله خواهند کرد.

اسامي افراد

چکيده اظهارات

منصور حقیقت‌پور، نایب رئیس کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس

براساس جمع‌بندی مذاکرات وین، جمهوری اسلامی ایران محدودیت‌هایی را در زمینه حجم غنی‌سازی، استفاده از سانتریفیوژها، تغییر در ساختار آب سنگین اراک پذیرفته که اینها نقاط ضعف این جمع‌بندی است.خارج شدن پرونده هسته‌ای از ذیل فصل هفتم قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، برداشتن تحریم‌‌های اقتصادی، نفتی و پتروشیمی از نقاط قوت جمع‌بندی مذاکرات وین است.

عباسعلی منصوری آرانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس

متوقف شدن در یک پیروزی تحت عنوان توافق خطرات زیادی را متوجه کشور می‌کند. این توافق در مردم روحیه نشاط،‌ امید و روحیه حماسی بوجود آورده که این روحیه باید حفظ شود. باید عنایت داشته باشیم که خیلی شکست‌ها در زمان پیروزی رخ می‌دهد چون کشورها و جوامع گاهی دچار غرور کاذب می‌شوند. لذا مسئولین ما باید بلافاصله استراتژی و دکترین و راهبرد خود را مشخص کنند تا بدانند در هر مقطع چه کاری باید انجام دهند.

احمد بخشایش ، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس

دستاوردهای این توافق دستاوردهای خوبی بود که اگر بخواهیم آنها را برشمریم باید بگوییم، بیست و سه ماه مذاکره در نهایت به سرانجام رسید و یک آرامش روانی برای جامعه ایران به وجود آمد. دولت آقای روحانی، اولین شعارش این بود که پرونده هسته‌ای را به سرانجام برساند و این مسئله محقق شد. در درجه بعدی، وجهه تعاملی و صلح دوستی اسلام و ایران را در نظام بین الملل به نمایش گذاشتیم و این  این وجهه صلح دوستی و رحمانی ایران  به همه نشان داده شد.

سیدحسین نقوی‌حسینی، عضو کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس

در جمع‌بندی مذاکرات حق مسلم ملت ایران درباره غنی‌سازی در خاک ایران به رسمیت شناخته شده که این از دستاوردهای مهم جمع‌بندی مذاکرات هسته‌‌‌ای است. در جمع‌بندی مذاکرات شاهد زیادخواهی‌های طرف مقابل نیز بوده‌ایم. آنها درباره مسائل هسته‌ای با ایران مذاکره کرده‌اند و حق نداشتند درباره توان دفاعی ما ورودی داشته باشند؛ داشتن موشک‌های بالستیک حق ایران است و ایران این حق را برای خود محفوظ می‌داند، لذا اینکه آنها بخواهند در پی محدود کردن فعالیت‌‌‌های نظامی و دفاعی ایران باشند، قابل قبول نیست.

جعفر قادري، عضو کميسيون برنامه و بودجه

دغدغه جدی کنونی این است که به همه کشورهای 5+1 اجازه داده شده، هر لحظه اراده کردند، تحریم‌های خود علیه ایران را برگردانند. از طرف دیگر، می‌گویند ایران هم این اجازه را دارد که اگر آنها تحریم‌ها را برگردانند، ما هم بلافاصله غنی‌سازی را در هر سطحی که خواستیم از سر بگیریم. اما تکلیف سرمایه‌گذاران در کشور چه می‌شود؟ آنها با چه اطمینانی در کشور سرمایه‌گذاری کنند؟ لغو تحریم‌ها این امکان را فراهم می‌کند تا زمانی که تحریم نیستیم، نفت بفروشیم و کالای مصرفی وارد کنیم؛ اما با شرایطی که هر لحظه ممکن است تحریم‌ها باز‌گردد، کسی حاضر نیست در کشور سرمایه‌گذاری کند، چون ریسک سرمایه‌گذاری به شدت بالاست.

ناصر سودانی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس

آنچه دیروز وزير خارجه در مجلس فرمودند با آنچه در اوراق توافقنامه برجام و یا قطعنامه شورای امنیت درج شده یا همخوانی ندارد و یا حداقل برای بنده یا بسیاری دیگر ابهاماتی وجود دارد که انتظار داریم به طور شفاف و مستند پاسخی روشن و قاطع به ما بدهید. ما همچنان با ابهامات متعددي روبروييم. مثلا تحریم‌ها لغو می‌شوند یا تعلیق؟ گذشته از لغو همزمان تحریمها در برجام موضوع لغو، موکول به هشت سال آن هم پس از نظارت کامل و راستی آزمایی توسط آژانس آن هم نه به طور مطلق بلکه با رعایت برخی محدودیت‌ها پس از هشت سال دیگر خواهد بود؟

ابراهیم کارخانه‌ای، عضو کميسيون انرژي مجلس

آنچه در قالب برنامه جامع اقدام مشترک ارائه شد حاصل تلاش تیم مذاکره کننده هسته‌ای بوده است. اما هیچ گونه امکان نظارتی برای طرف ایرانی جهت ارزیابی میزان پایبندی غربی‌ها به تعهدات‌شان وجود ندارد.

حمیدرضا ترقی ، عضو حزب موتلفه

آن‌چه که از محتوای مذاکرات شاهد بودیم نشان‌دهنده شجاعت، پشتکار و خستگی‌ناپذیری دکتر ظریف و تیم مذاکره کننده در مذاکرات و پاسخ‌های دندان‌شکن به طرف آمریکایی بود. مهمترین نتیجه به ثمر رسیدن مذاکرات در واقع پیروزی مقاومت ملت ایران در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب و آمریکا بود و اثبات این حقیقت که جمهوری اسلامی تسلیم اراده‌های زورگویی دنیا نخواهد شد. دولت در 4 محورمدیریت واردات کشور، مدیریت متقاضیان سرمایه‌گذاری در کشور، مدیریت مطالبات مردم  باید مدیریت قابل و کارآمدی را اعمال کند تا بتواند شرایط پس از تحریم‌ها را مدیریت کند.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، کارشناس روابط بین‌الملل

قرار است طبق چشم‌انداز 20 ساله ایران افق 1404 به عنوان قدرت اول منطقه مطرح باشد، اما در جمع‌بندی مذاکرات محدودیت‌های علیه عمق استراتژیک ایران که ایران به عنوان قدرت مطرح می‌کند، اعمال شده که متاسفانه باید گفت این محدودیت‌ها، فراهسته‌ای و اصولا هیچ ارتباطی به موضوع هسته‌ای ندارد و تنها عمق استراتژیک ایران را تا 10 سال آینده که برای ایران حیاتی است، هدف قرار داده است.

علی بیگدلی، استاد دانشگاه و کارشناس حقوق بین‌الملل

توافقات انجام شده، حق غنی‌سازی ایران را تایید می‌کند که این بسیار حائز اهمیت است، باید تاکید کنیم که برای نخستین بار در جهان شورای امنیت سازمان ملل، حق غنی‌سازی را برای یک کشور به این روش به رسمیت می شناسد. بحث تحریم‌ها یکی دیگر از مسائل مهم در این تفاهمات است، که اگر طبق گفته آقای ظریف سیر برداشتن تحریم‌ها ادامه یابد، نتایج مطلوبی در انتظار کشور خواهد بود، اما چند نکته وجود دارد که باید از دید حقوقی بررسی شود.

مهدی مطهرنیا کارشناس روابط بين الملل

عیوب جمع‌بندی مذاکرات وین از منظر واقعیت‌های سیاسی "کم" است. وین یک پیروزی درخشان در جهت ایجاد فضای مثبت جهت ورود ایران به نظام بین‌الملل با دکترین تعامل سازنده است که در سند چشم انداز 1404 بر آن تأکید شده است.باید وین را یک امر شایسته و مثبت در تاریخ دیپلماسی و سیاست خارجی بدانیم که تأثیرات بسزایی را در لایه‌های مختلف سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برجای خواهد گذاشت.

علي تاجرنيا، نماينده اسبق مجلس

تصویب توافقنامه در شورای امنیت سازمان ملل آن هم با رای قاطع اعضای آن، نشان می‌دهد تیم مذاکره‌کننده کشورمان کار خود را به نحو شایسته انجام داده است. عمده تحریم‌ها به مسائل هسته‌ای بازمی‌گشت اما بخشی از تحریم‌های تسلیحاتی مربوط به گذشته بود و ارتباطی به موضوع هسته‌ای نداشت. دولت با انجام این توافق، توانست آرامش را به مردم بازگرداند.

حجت الاسلام ابوالفضل شکوری، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی

این مذاکرات برای دو طرف فواید زیادی دارد و بر مبنای برد- برد انجام گرفت و در واقع هر دو طرف پیروز هستند. ایران در شورای امنیت تحریم بود و در ذیل ماده 7 منشور سازمان ملل واقع شده بود اما توانست با ابتکار دیپلمات‌های خود و با مذاکره از این شرایط خارج شود.ا کنون دیگر فعالیت هسته‌ای ایران در جهان به رسمیت شمرده شده و دیگر خطری برای دنیا محسوب نمی‌شود. اکنون حتی مخالفان منطقه‌ای ایران مثل عربستان صنعت هسته‌ای ایران را به رسمیت شناخته‌اند.

نظر شما