مخالفت راوی «دا» با ساخت‌فیلم‌اقتباسی
سیده زهرا حسینی راوی کتاب «دا» با حضور در غرفه انتشارات سوره مهر در نمایشگاه کتاب، به بیان دلایل مخالفتش با کارگردانی فیلم اقتباسی از این کتاب توسط تهمینه میلانی خبر داد.
نشست گفتگو با سید زهرا حسینی راوی کتاب «دا» عصر امروز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت با حضور وی و اهالی رسانه در غرفه انتشارات سوره مهر برگزار شد.
حسینی در این نشست در پاسخ به سوالی درباره دلیل محبوبیت کتاب «دا» و ارتباط زن بودن راوی آن با میزان فروشش گفت: چند عامل می تواند در این قضیه موثر باشد. درباره زن بودن راوی این کتاب سخنانی گفته شده است. سالیان سال بود که آقایان خاطرات جنگ را روایت می کردند و همیشه هم از نحوه جنگیدن شان می گفتند. به نظرم زن بودن راوی و در کنار آن، صداقت در گفتار، در این موضوع بی تاثیر نبوده است. من سعی کردم هرچه را که به چشمم آمد، با تمام وجودم بیان کنم و سه هفته ای را در که در خطوط درگیری بودم، روایت کنم. روایت ها هم بعضا سخت و تلخ بودند ولی نه تا آن حد که باعث ناامیدی شوند.
وی افزود: به نظرم دلیل دیگر استقبال از این کتاب، این بود که روایتم را فقط و فقط برای رضای خدا انجام دادم. روایت هرچه که در «دا» گفته ام، ۷ سال طول کشید و یادآوری آن خاطرات برایم سخت بود ولی چون قبول کرده بودم که برای رضای خدا بجنگم و به قول آقای مرتضی سرهنگی یک سرباز وقتی جنگش را تمام کرده که خاطراتش از جبهه را مکتوب کند، تمام سعی ام را در بازگو کردن خاطرات انجام دادم و همچنین تلاش کردم مطالب را طوری بازگو کنم که جوانانی که جنگ را ندیده اند، خود را در آن مقطع تاریخی حس کنند.
راوی کتاب «دا» در ادامه درباره ترجمه این کتاب توسط پل اسپراکمن در آمریکا، گفت: فکر می کنم تمام مفاهیم انسانی برای تمام ملت ها مشترک است. البته یک سری مفاهیم هستند که مخصوص مذاهب هستند و البته مذاهب هم الهی و از این منظر مشترک هستند. ولی در مذهب تشیع، مسائلی وجود دارد که درکشان برای معتقدان به مذاهب دیگر، ثقیل است. به نظرم آقای اسپراکمن، همین مساله را در ترجمه مد نظر قرار داده است. البته در جلسه مشترکی که ۴ سال پیش با یکدیگر داشتیم، قرار بر این شد که برخی فرازهای کتاب را حذف کند چون درکشان برای مخاطبی که کتاب برایش ترجمه می شود، دشوار بود. اما اکثر مفاهیم انسانی و مشترک کتاب، قابل ترجمه و درک بود و با هر مذهب و عقیده ای می توان با آن ها ارتباط برقرار کرد.
حسینی گفت: جنگ بیشتر جنبه مردانه دارد و در جنگ های دفاعی است که خانم ها هم شرکت می کنند. یک کشور ابرقدرت به خاطر منافع از دست رفته اش در کشوری تازه استقلال یافته، بر می آشوبد و نمی تواند این شرایط را تحمل کند. بنابراین به فکر تحمیل یک جنگ می افتد؛ آن هم شبانه و به طور گسترده. و می بینیم که این حرکت باعث می شود ملتی که اکثرشان زن و بچه هستند یک شبه تبدیل به سرباز شوند. وقتی چنین اتفاقی می افتد، طبیعتا راوی زن هم وجود دارد و این باعث جلب توجه مردم به موضوع و اتفاقات می شود.
وی درباره آماده سازی فیلمنامه سریالی تلویزیونی بر اساس کتاب «دا» گفت: من هنوز فیلمنامه را ندیدم ولی چون به آقای همایون اسعدیان و گروهی که قرار است سریال را بسازند، اعتماد دارم، خوشحالم. از همان اول که امتیاز ساخت فیلم و سریال از این کتاب را به حوزه هنری هبه کردم، شنیدم که خانم تهمینه میلانی برای ساخت فیلم براساس کتاب ابزار تمایل کرده است. از همان ابتدا با این امر مخالفت کردم چون در افکار ما دو نفر، تضادهای آشکار وجود دارد و حاضر نیستم کسی این فیلم را بسازد که با هم چنین تضادهایی داشته باشیم. آقایان سعی کردند تا با جلسه مشترکی که برای من و خانم میلانی ترتیب دادند، این موضوع را حل کنیم ولی من به شدت مخالف کارگردانی ایشان بودم که الحمدلله هم این اتفاق نیافتاد. چون این کتاب، روایتگر وقایع مربوط به شهدا و ارزش هاست. بعد از اعلام مخالفتم، تا زمانی که جلسه دیگری در حوزه هنری برگزار شد، نمی دانستم قرار است چه کسی فیلم را بسازد.
راوی کتاب «دا» گفت: اصلا راضی به این نبودم که خانم میلانی کاگردانی این فیلم را به عهده بگیرد و با توپ پر به حوزه هنری رفتم تا سر این موضوع دعوا کنم ولی خوشبختانه وقتی رسیدم، دیدم قرار است آقای اسعدیان این کار را انجام دهند و یخ ام به کل آب شد. از این که می دیدم کسی که کارگردانی این اثر را به عهده گرفته، قدر ارزش ها را می داند و با اخلاق آشناست، بسیار خوشحال شدم. در آن زمان صحبت هایی درباره کار شد ولی بعد از آن و با وخامت وضعیت جسمی ام، نتوانستم در جلسات بعدی مربوط به این فیلم شرکت داشته باشم اما دورادور از روند کارها باخبر هستم.