اردوغـان به دنبال سـورپرایز

روزنامه فرهیختگان روز یکشنبه عنوان یادداشت خود را به انتخابات ترکیه اختصاص داده ومازیار آقازاده به عنوان نویسنده این مطلب تحلیل آخرین وضعیت هریک از گروههای حاضر در انتخابات با تکیه بر قوانین سیاسی این کشور را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.

در یادداشت امروز فرهیختگان می خوانیم : مردم ترکیه امروز (یکشنبه) به منظور شرکت در انتخابات سراسری پارلمانی پای صندوق های رای می روند. بیش از 56 میلیون واجد شرایط حضور در انتخابات از جمعیت 78 میلیونی بزرگ ترین اقتصاد خاورمیانه که 13 سال گذشته را تحت رهبری حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) سپری کرده اند، با رای امروز خود آینده نظام سیاسی ترکیه را مشخص خواهند کرد. انتخابات هفتم ژوئن 2015 نه تنها تکلیف 550 کرسی پارلمان را مشخص خواهد کرد بلکه رقابت چهار حزب اصلی سیاسی در ترکیه بر سر آینده این کشور و احتمال تغییر ساختار نظام سیاسی ترکیه از یک نظام پارلمانی به یک سیستم ریاستی تحت زعامت «رجب طیب اردوغان» با نتایج حاصل از انتخابات امروز مشخص خواهد شد. با وجودی که حزب کردی دموکراتیک خلق (HDP) در رتبه چهارم نظرسنجی های هفته های گذشته قرار داشته و احتمال کسب 9 تا – حداکثر- 12 درصد از آرا را دارد اما همین درصد کافی است تا برای نخستین بار اتفاقی بی سابقه در جمهوری ترکیه رقم بخورد و یک حزب کردی بتواند با کسب 45 تا 60 کرسی پارلمانی از تحقق رویای اردوغان برای تغییر نظام سیاسی ترکیه جلوگیری کند.

اردوغان جمعه شب و ساعاتی پس از حمله تروریستی روز جمعه به گردهمایی انتخاباتی حزب دموکراتیک خلق در شهر دیاربکر که به مرگ دست کم دو نفر و زخمی شدن بیش از 100 نفر انجامید، در مصاحبه زنده تلویزیونی با شبکه «ATV» ترکیه، از رویای خود برای آینده ترکیه سخن گفت و «سورپرایز» این انتخابات را که می تواند چهارمین پیروزی پیاپی حزب حاکم عدالت و توسعه در چهار انتخابات پارلمانی گذشته باشد در سه عبارت خلاصه کرد «ترکیه جدید، قانون اساسی جدید و سیستم ریاست جمهوری».

او بدون نام بردن از حزب حاکم ترکیه از مردم خواست تا به منظور تحقق این سورپرایز با رای بالای خود 400 کرسی پارلمان را در اختیار یک حزب بگذارند تا این خواسته را محقق کند. او افزود: «در صورتی که 400 کرسی هم نشد دست کم 330 کرسی برای یک حزب باشد تا آن حزب بتواند مساله تغییر قانون اساسی را به رفراندوم مردمی بگذارد.»

اردوغان گفته که مطمئن است مردم ترکیه در صورت برگزاری رفراندوم به تغییر قانون اساسی و سیستم ریاست جمهوری رای مثبت خواهند داد. این ادعای اردوغان در حالی است که نظرسنجی های صورت گرفته نشان می دهد بین 30 تا 40 درصد از مردم ترکیه با تغییر نظام پارلمانی موافقند، در حالی که در صورت برگزاری رفراندوم باید دست کم یک نفر بیش از 50 درصد از شرکت کنندگان در همه پرسی به این تغییر رای مثبت دهند.

انتخابات امروز ترکیه می تواند نتایج مختلفی داشته باشد: در بدبینانه ترین سناریوها برای حزب حاکم ترکیه، در صورت کسب رای بالا از سوی حزب کردی «دموکراتیک خلق» حزب حاکم ترکیه مجبور خواهد شد نه تنها از خواسته خود برای تغییر نظام سیاسی دست بکشد بلکه در صورت کسب کمتر از 276 کرسی پارلمان، ناگزیر است برای نخستین بار طی 13 سال گذشته به منظور تداوم حکومت بر ترکیه با حزبی دیگر ائتلاف کند.

اما در خوش بینانه ترین سناریو برای حزب حاکم، این حزب در صورت عدم کسب حد نصاب 10 درصد از سوی حزب کردی دموکراتیک خلق ها، خواهد توانست بیشترین بهره را ببرد و حد نصاب لازم 367 کرسی پارلمان را برای تغییر قانون اساسی از طریق آرای پارلمانی یا 330 کرسی را برای تصویب برگزاری همه پرسی تغییر قانون اساسی کسب کند.