چرا شهید مطهری با مجله «زن روز» همکاری می‌کرد؟
عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه امام موسی چگونه صدر بر قلب‌های مردم لبنان حکومت می‌کرد و در دل آنان نفوذ کرد، گفت: زمانی که او ربوده شد در لبنان بودم و می‌دیدم همه مردمی که برای اعتراض به خیابان آمدند به دنبال گمشده‌ای می‌گشتند.
به گزارش ایسنا، دکتر هادی خانیکی در نشستی با موضوع «امام موسی صدر و تجربه گفتگو در جهان دینی» که در سازمان مرکزی جهاددانشگاهی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: همان گونه که اسلام، قرآن و سیره امامان نبوی شیعه به گفتگو توصیه دارند این گرایش به گفتگو را می‌توان در امام موسی صدر به خوبی دریافت.
وی با اشاره به دیدار خود با شهید مطهری در سال 51 یادآور شد: در آن روزها ما از جوانان انقلابی بودیم و به شهید مطهری اعتراض کردیم، چرا با مجله "زن روز" همکاری می‌کند زیرا در آن موقع شهید مطهری مقاله‌های نظام حقوق زن را در آن مجله می‌نوشت و مجله زن روز از جمله مجله‌هایی بود که دختر شایسته انتخاب می‌کرد و ملاک انتخاب دکتر شایسته همان ملاک‌های مرسوم در دولت پهلوی بود.
عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: شهید مطهری در واکنش به این اعتراض گفت من می‌خواهم با زنانی که حجاب را رعایت نمی‌کنند صحبت کنم، در کجا با این افراد صحبت کنم؟ این افراد که به حسینیه ارشاد نمی‌آیند، آنان کسانی هستند که مجله «زن روز» را می‌خوانند. شیوه امام موسی صدر نیز دقیقا به همین شکل بود اما اکنون بسیاری از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در کشور ما حاضر نیستند که با رسانه متعلق به رقیب مصاحبه کنند.
وی خاطرنشان کرد: گاهی من به همکاران در صدا و سیما می‌گویم که کمی فکر کنید که مخاطبان تلویزیون غیر از تفکر شما و به نوعی دیگر می‌اندیشیند و اینگونه مخاطبان را در نظر بگیرید، در حالی که ما در بسیاری از مواقع خودمان را مخاطب قرار می‌دهیم.
خانیکی تصریح کرد: با این مقدمات می‌خواهم به این مطلب اشاره کنم که این مراسم تنها یک بزرگداشت برای شخصیتی مهم نیست، بلکه تجربه و راهی است که ما باید برای امروز پیدا کنیم، برای یافتن شخصیت امام موسی صدر و شناخت دقیق او باید به جهان‌زیست او توجه کنیم که در چه خاندانی بزرگ و تربیت شد؛ خاندان صدر خاندانی اهل گفتگو هستند، اگر به برادرها و خواهرهایش توجه کنید همین نکته را در برادرش سیدرضا صدر که حضور سیاسی کمرنگی داشت.
وی با اشاره به دیگر ابعاد شخصیت امام موسی صدر خاطرنشان کرد: جنبه دیگر نوع آموزش او است، امام موسی صدر کسی است که هم در دانشگاه حقوق خواند و هم در حوزه خیلی سریع به درجه اجتهاد رسید و در میان استادان و هم در میان دوستانش چند وجهی بودن را می‌توان دید.
عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر این که امام موسی صدر به فضاهای باز تعلق داشت، تصریح کرد: او در قم به کلاس‌های هنر و موسیقی می‌رفت و و می‌گفت سعی کنید وقتی بتهوون گوش می‌کنید نسبتش با موسیقی شرقی را در نظر بگیرید.
خانیکی خاطرنشان کرد: امام موسی صدر به نهادسازی، سازمان‌دهی، شناخت علمی و آمار دقیق و کار مرحله‌ای به منظور توانمندکردن جامعه معتقد بود. زمانی که قصد دارد وضعیت شیعیان لبنان را ارتقاء دهد اصلا نمی‌خواهد که در این تفوق از هژمونی شیعه استفاده کند بلکه شیعه را همسان با سایر طوایف در لبنان معرفی می‌کند و آنان را برتر نمی‌شمارد، او شعار همزیستی را مطرح می‌کند.
وی درباره نحوه برخورد امام موسی صدر با مخالفانش یادآور شد: داستان بستنی‌فروش مسیحی که مورد تحریم قرار گرفت یکی از نمونه‌هایی است که نشان می‌دهد امام موسی صدر به جای مجادله با یک فقیه دیگر که فتوا داده بود از مغازه این مسیحی مردم بستنی نخرند دست به عمل می‌زند و به مغازه بستنی فروش می‌رود و از او بستنی می‌خرد.
وی ادامه داد: امام موسی صدر پس از حضور در لبنان به توانمند کردن جامعه شیعه و رفع محرومیت می‌پردازد، او ابتدا در لبنان در مورد وضعیت شیعیان به شناخت علمی رسید و متوجه شد که شیعیان در لبنان وضعیت خوبی ندارند، زیرا گرفتار فقر، بی‌سوادی، سوء تغذیه و بهداشت هستند و در اولین حرکت به دنبال توانمندکردن جامعه شیعه بود.
عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه امام موسی صدر فضای بسته مسیحی بین شیعه و سنی را باز کرد، خاطرنشان کرد: در لبنان مجلسی نبود که او برگزار کند و علمای سنی در آن حضور نداشته باشند، چه مراسمی که در عیدها و چه در عزاها برگزار می‌کرد و از دیگر مذاهب نیز مراسمی را برگزار نمی‌کردند که در آن امام موسی‌صدر حضور نداشته باشد.
وی افزود: امام موسی صدر به دنبال یافتن پرسش‌های زمانه است و در مسائل زمانه به دنبال یافتن نقاط مشترک است و اشاره می‌کند که ادیان در ابتدا یکی بودند، غیریت‌سازی و کسانی را که از دین اسلام برای توجیه تحجر و چیرگی‌طلبی و استبداد استفاده می‌کنند را رد می‌کند و می‌گوید نمی‌شود برای مبارزه با فئودالیسم گرفتار فئودالیسم دینی شد.
خانیکی خاطرنشان کرد: صدر به حصر مخالفانش فکر نمی‌کند با توجه به اینکه مخالفان امام موسی صدر بسیار سرسخت بودند، اما او همواره به آنان احترام می‌گذاشت حتی برخی از مخالفین او ایرانیان بودند، اما صدر اصلا سعی نکرد که هزینه ابراز عقیده مخالفانش را بالا ببرد.
عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به این سخن که «طایفه‌ها نعمت‌اند و طایفه‌گری نغمت است» گفت: امام موسی صدر اصل به رسمیت شناختن دیگران را بسیار پیگیری می‌کرد و این موضوع را در رفتار خود به خوبی نشان می‌داد.
خانیکی با اشاره به این که در فضای آن زمان لبنان مطبوعات تاثیرگذارترین رسانه بودند، افزود: در آن زمان امکاناتی همچون تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی نبود و تنها مطبوعات حضور داشتند، امام موسی صدر مطبوعات را محراب جامعه می‌دانست و آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاران را حق می‌شمرد. او حضور پررنگی در مطبوعات داشت. امام موسی صدر یک روحانی رسانه‌ای بود.
عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی افزود: امام موسی صدر به جای رفتارهای سلبی دست به رفتارهای ایجابی می‌زد، او از شریعتی حمایت می‌کرد و به انتقادها درباره او پاسخ می‌داد، پاسخ به انتقادها را در رفتار امام موسی‌صدر می‌بینیم آنجا که بر سر جنازه شریعتی نماز خواند.
وی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم بین روشنفکر و مصلح اجتماعی برای امام موسی صدر یک عنوان را انتخاب کنیم او را بیشتر مصلح می‌بینم که پیامبرانه کارش را پیش می‌برد اگر به حرکت او توجه کنیم ابتدا به مسائل اجتماعی، سپس فرهنگی و در انتها به جنبه سیاسی پرداخت. او ابتدا بنیادهای فقر فاحش و محرومیت را کم کرد و سپس به کار فرهنگی روی آورد.
***
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: اکنون مسلمانان خودشان را دشمن یکدیگر قرار می‌دهند و منازعه و جنگ برپا می‌کنند، درحالی که امام موسی صدر تاکید می‌کند که دشمن مسلمانان فقر، استبداد و اسرائیل است.
به گزارش ایسنا، روح‌الله اسلامی در نشستی با موضوع «امام موسی‌صدر و تجربه گفتگو در جهان دینی» که در سازمان مرکزی جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، با اشاره به فرمول‌ها و قواعد گفتگو در اندیشه امام موسی صدر اظهار کرد: او فقط به اندیشه اهمیت نمی‌دهد بلکه بسیاری از اقدامات او حالت کنشگرانه دارد و اجتماعی است.
وی با اشاره به قرائت‌های تکفیری، سنت‌گرایانه و تقدس‌گرا از اسلام یادآور شد: امام موسی‌صدر در مقابله با اندیشه‌های تکفیری قرار گرفت. او به دین صورت اجتماعی داد، در حالی که برخی افراد دین را یک حالت و خصوصیت فردی می‌دانند و یا فرقه‌های اسلامی از دین برای تشکیل حکومت استفاده می‌کنند، اما امام موسی صدر برای دین یک بستر اجتماعی در نظر می‌گیرد و از دین به عنوان یک ابزار در سیاست و یا تنها یک شعار استفاده نمی‌کند.
وی ادامه داد: از آن جا که در تحولات منطقه و درگیری‌های قومی جای خالی گفتگو را می‌بینیم باید به اندیشه‌ی امام موسی صدر بازگردیم.
استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: خصوصیت دیگر عقل معاش در شخصیت امام موسی صدر است و از این ویژگی برای برطرف کردن نیازهای جامعه و مسلمانان در جامعه لبنان استفاده می‌کند، او به دنبال تاسیس مدارس است تا یتیمان و دیگر اقشار در این مدارس بتوانند درس بخوانند او می‌داند که اگر اسلام نتواند به معاش مسلمانان توجه کند اساسا گفتمانی شکل نمی‌گیرد.
وی تاکید کرد: امام موسی صدر به هیچ وجه حرکت‌های فردی انجام نمی‌دهد بلکه سعی می‌کند اقدامات خود را در قالب حزب و شبکه‌گیری انجام دهد او به دنبال نهادسازی در رفتار و اندیشه است.
اسلامی تصریح کرد: دین اجتماعی از نگاه امام موسی صدر می‌تواند در میان مردم حاضر باشد و امکان دموکراتیک بودنش بیشتر است، یک خصوصیت دیگر وی نفوذ گفتار اوست او از این خصوصیت به منظور توجه به محرومان استفاده می‌کند و از به حاشیه رفتگان، طبقات پایین و زنان جامعه حمایت می‌کند و کسانی که در سیاست‌گذاری دور افتادند را مورد حمایت قرار می‌دهد.
اسلامی گفت: امام موسی صدر به هیچ وجه نسبی‌گرا نبود، همانند کسانی که حرف همه را بشنوند و بگویند که حق با همه است، او وارد جدل و بحث با مذاهب می‌شد و البته از باب ادب و احترام با آنان صحبت می‌کرد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: اکنون عربستان، ایران را دشمن خود قرار می‌داند در واقع مسلمانان خودشان را دشمن یکدیگر قرار می‌دهند و منازعه و جنگ برپا می‌کنند درحالی که امام موسی صدر تاکید می‌کند که دشمن مسلمانان فقر، استبداد و اسرائیل است.
وی خاطرنشان کرد: اعتقاد به تکثرگرایی امام موسی صدر او را تبدیل به یک اندیشمند و سیاست‌مدار حامی گفتگو در جهان اسلام کرد ما در جهان معاصر به این اندیشه‌ها نیازمندیم، اندیشه‌هایی که گفتگو را در مقابل تکفیر قرار داده‌اند.
نظر شما