سلطان نفت داعش چگونه شکار شد

واحدهای عملیات ویژه آمریکا در یک عملیات ویژه به شرق سوریه در اوایل روز شنبه یکی از رهبران داعش و چند شبه نظامی دیگر را کشته، همسر این رهبر داعشی را دستگیر و یک زن 18 ساله ایزدی راکه به گفته پنتاگون به‌عنوان برده در اسارت داعش قرار داشت، آزاد کردند.

به گزارش دنیای اقتصاد، در این عملیات که نیویورک‌تایمز آن را «موفقیت‌آمیز» ارزیابی می‌کند، گروهی از نیروهای ویژه «دلتا» از داخل هلیکوپترهای سیاه رنگ «Hawk » و هواپیماهای آسپری وی 22 به پایین پریده و وارد سوریه شده و پس از درگیری با تکفیری‌های داعش، رهبر این گروه را کشتند. فردی که از او به‌عنوان رهبر داعش نام برده می‌شود «ابوسیاف» نام دارد. یک مقام نظامی آمریکایی او را «امیر نفت و گاز» یا «مسوول نفت و گاز» داعش توصیف کرده است.

ابوسیاف در زمره رهبران میانی در سازمان تروریستی داعش است و احتمالا به زودی جانشین او هم معلوم می‌شود. این عملیات در زمانی صورت می‌گیرد که نیروهای تکفیری داعش رمادی در عراق را عرصه تاخت و تاز خود قرار داده‌اند. نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «این نشان می‌دهد که مبارزه علیه این گروه در عراق و سوریه حالتی سیال دارد.» مقام‌های نظامی آمریکایی می‌گویند در این عملیات هیچ‌یک از نیروهای آمریکایی آسیب ندیدند. پنتاگون می‌گوید: «این عملیات کارآمدی نیروی دلتا را نشان می‌دهد. همچنین اطلاعات آمریکا از رهبران در سایه داعش را نیز بهبود می‌بخشد.»

اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا، روز شنبه ۲۶ اردیبهشت خبر کشته شدن ابوسیاف را به دست کماندوهای آمریکایی اعلام کرد. به گفته او ابتدا قرار بوده ابوسیاف در یک عملیات شبانه‌ در شرق شهر «الامر» به اسارت گرفته شود، ولی وی مقاومت می‌کند و کماندوها او را می‌کشند. به گفته کارتر، همسر ابوسیاف در این عملیات بازداشت و به عراق منتقل شده است. او متهم است که در فعالیت‌های تروریستی خلافت خودخوانده نقش مهمی داشته است.

برخی کارشناسان معتقدند آمریکا با یک تیر دو نشان می‌زند. ایالات‌متحده معتقد است رهبران داعش آزادانه میان عراق و سوریه در رفت و آمد هستند. بر همین اساس، این کشور برای زمین گیر کردن داعش در عراق می‌کوشد تا رهبران این گروه در سوریه را هدف قرار دهد. فارغ از درستی یا نادرستی این نظر اما دیدگاه دیگری هم وجود دارد که می‌گوید آمریکا از مبارزه با داعش در عراق ناامید شده است؛ چرا که از یکسو نیروهای امنیتی عراق از مقابل داعش می‌گریزند و هزینه‌های مادی و آموزشی را که ایالات‌متحده صرف بهبود عملکرد ارتش عراق کرده، به هدر داده‌اند و از سوی دیگر، این ناامیدی خود را در قالب «عملیات‌های صِرفِ هوایی» و بعضا «انفعال» یا «عدم به‌کارگیری نیروی زمینی در مقیاس وسیع» در مبارزه با داعش نشان داده است.

نکته جالب توجه در حمله آمریکا به شرق سوریه و کشتن ابوسیاف این است که رئیس پنتاگون می‌گوید این عملیات به دستور بارک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا و به توصیه مشاوران امنیتی او «و با موافقت کامل دولت عراق و نیز لحاظ کردن حقوق بین‌الملل صورت گرفته است.» اینکه برای حمله به سوریه از دولت عراق اجازه گرفته شده باشد از عجایب عالم دیپلماسی است. برنادت ميهان، سخنگوی شورای امنيت ملی کاخ سفيد در بيانيه‌ای با اشاره به اینکه اين عمليات در منطقه الامر در شرق سوريه انجام شده گفت: «رئیس‌جمهوری پس از مشاوره با تيم امنيت ملی و همچنين اطمينان از موفقيت اين عمليات، دستور اجرای آن را صادر کرد.» به گفته اين مقام کاخ سفيد، عمليات نيروهای آمريکايی با موافقت کامل دولت عراق انجام شده و هيچ‌گونه هماهنگی با حکومت بشار اسد صورت نگرفته و اطلاعاتی در اختيار اين رژيم گذاشته نشده است. برنادت می‌گوید: «ما به اسد هشدار دادیم که هیچ دخالتی در تلاش‌های ما نداشته باشد.»

یک مقام وزارت دفاع آمریکا به نیویورک‌تایمز می‌گوید: مبارزان داعش سعی داشتند «زنان و کودکان را به‌عنوان سپر مورد استفاده قرار دهند» اما نیروهای دلتا «با استفاده از شلیک بسیار دقیق» کوشیدند تا «زنان و کودکان را جدا کنند». این مقام وزارت دفاع آمریکا می‌گوید این عملیات تن به تن و شدید بود. نیروهای آمریکا پس از نبردی شدید وارد ساختمان محل سکونت ابوسیاف شده و او را به همراه همسرش «ام سیاف» دستگیر کردند. همسر او به عراق فرستاده شد. نیویورک‌تایمز می‌نویسد عملیات علیه ابوسیاف پس از ماه‌ها جمع‌آوری اطلاعات، رصد اطلاعاتی از سوی سیا و پنتاگون، تصاویر ماهواره‌ای، هواپیماهای جاسوسی و ابزارهای استراق سمع میسر شد.

اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا، در بیانیه‌ای کشتن ابوسیاف را «ضربه بزرگ» دیگری بر پیکر داعش عنوان کرد. ابوسیاف در تامین منابع مالی برای داعش نقش مهمی داشت. او با در اختیار داشتن مسوولیت فروش نفت و گاز داعش، این مواد ارزشمند را برای تامین منابع مالی برای عملیات‌های گروه تحت امرش تهیه می‌کرد. مقام‌های آمریکایی می‌گویند فقط نیروهای داعش کشته شدند و هیچ گزارشی از کشته شدن غیرنظامیان در دست نیست. یک مقام آمریکایی به شرط فاش نشدن نام می‌گوید واحدهای عملیاتی آمریکا پس از این عملیات به عراق بازگشته و همراه خود تعدادی لپ‌تاپ، تلفن همراه و وسایل دیگر را به عراق بازگرداندند که می‌تواند در جمع‌آوری اطلاعات جاسوسی از این گروه مفید باشد.

با وجود انتقال همسر ابوسیاف به عراق اما اشتون کارتر می‌گوید: «ام سیاف نقش مهمی در فعالیت‌های این گروه داشت و ممکن است در فرآیند به برده گرفتن افراد هم نقش داشته باشد.» یک مقام ارشد آمریکایی می‌گوید ام سیاف شهروند عراق است و مقام‌ها به دنبال اخذ دستور برای نگه‌داری او در زندانی در عراق هستند تا روند بازجویی از او آغاز شود. مقام‌های آمریکایی به نیویورک‌تایمز می‌گویند اگر ابوسیاف زنده بود او را برای بازجویی ابتدا به عراق و سپس به ایالات‌متحده می‌بردند تا فرآیند قضایی در مورد او انجام گیرد. «دیوید تامسون»، نویسنده و تحلیلگر آمریکایی می‌گوید براساس منابع موثق، ابوسیاف تباری تونسی داشت که در سال 2003 به عراق مهاجرت کرده بود. در آن سال اولین موج جهادیون به عراق مهاجرت کردند و «العراقی» نامیده شدند و همین باعث ابهاماتی در مورد ملیت‌شان شده بود.

عملیات ترور ابوسیاف در حالی انجام شد که پیش‌تر سه عملیات از سوی نیروهای ویژه دلتا با شکست مواجه شده بود. در اولین عملیات، نیروهای دلتا برای آزادی «جیمز فولی» به یک پالایشگاه نفتی فرود آمدند اما پس از درگیری با داعش دریافتند که هیچ گروگانی برای آزادی وجود ندارد. فولی سپس از سوی داعش سر بریده شد. دومین مورد در 25 نوامبراست که باز نیروهای عملیات ویژه در نزدیکی غاری در یمن که هم مرز با عربستان است فرود آمدند اما اثری از «لوک سامرز» عکاس و خبرنگار آمریکایی نبود. اما این نیروها موفق به نجات 8 گروگان شدند و 7 تکفیری را کشتند. چند روز بعد بار دیگر نیروهای دلتا قصد آزادی سامرز را داشتند که با پایانی تراژیک مواجه شد: داعش او را سر برید. با این حال، عملیات روز شنبه در کارنامه پنتاگون به‌عنوان عملیاتی موفقیت‌آمیز ثبت شد.