برای 74 سالگی مرد محبوب سینما
بیستوپنجم آوریل (جمعه) هفتادوسومین سالروز تولد «آل پاچینو» بازیگر نامدار سینمای آمریکا و جهان است.
آل پاچینو با نام کامل «آلفردو جیمز پاچینو» و نام مستعار «سانی» متولد 25 آوریل 1940 در نیویورک، از پرآوازهترین بازیگران تاریخ سینماست که هشتبار نامزد دریافت جایزهی اسکار شده است.
او که بهتازگی بازی در مجموعهی تلویزیونی «فیل اسپکتور» را به پایان رسانده و دو فیلم دیگر او یعنی «تصور کن» و «شاه لیر» در مرحلهی پیشتولید قرار دارند، بهعنوان یکی از بزرگترین بازیگران در تمام دوران تاریخ سینما شناخته میشود.
پدرش «سالواتور پاچینو» کارمند شرکت بیمه و مادرش «رز پاچینو» خانهدار بود. والدین او هنگام کودکیاش از یکدیگر جدا شدند. پدربزرگ و مادربزرگ او در اصل اهل سیسیل بودند.
وی در دوران جوانی و در حالی که بیش از 22 سال از زندگیاش نمیگذشت، مادرش را از دست داد. پاچینو پیش از مرگ مادرش، زندگی چندان لذتبخشی را پشت سر نگذاشته بود و چون والدینش خیلی زود از هم جدا شده بودند، مجبور شد همراه مادرش به خانهی پدربزرگش نقل مکان و در آنجا زندگی کند.
ورود او به عرصهی بازیگری را باید سال 1969 دانست. پاچینو در این سال در فیلم «ناتالی و من» بازی کرد و دو سال پس از آن نیز ایفای نقشی در فیلم «وحشت در نیلی پارک» را پذیرفت؛ اما بازی در این دو فیلم، هرگز او را راضی نکرد تا اینکه فرانسیس فورد کاپولا تصمیم به ساخت یکی از شاهکارهای تاریخ سینما یعنی فیلم «پدرخوانده» گرفت و نقش «مایکل کورلئونه» به او داده شد.
کاپولا در ابتدا «جک نیکلسون» را برای ایفای نقش در «پدرخوانده» انتخاب کرد، اما نیکلسون این پیشنهاد را رد کرد، چون به گفتهی خودش، نقش یک ایتالیایی را باید یک ایتالیایی بازی کند و با این کار ناخواسته بزرگترین شانس زندگی پاچینو را به او بخشید. پاچینو برای این فیلم نامزد دریافت جایزهی اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد که البته به آن نرسید.
در سال 1973 او در فیلمهای «مترسک» و «سرپیکو» بازی کرد؛ در «مترسک» نقش آدمی سرگشته را داشت که درپی هویت خویش است و در «سرپیکو» نیز یک پاچینوی تمامعیار بود. او در این فیلم نقش فرانک سرپیکو، افسر پلیسی را بازی کرد که فساد افسران مافوق خود را افشا میکند. پاچینو در همان سال بار دیگر نامزد دریافت اسکار شد، اما باز هم این جایزه نصیبش نشد. با این حال منتقدان، جایزهی گلدن گلوب را به سبب بازی در «سرپیکو» به او اعطا کردند.
از دیگر بازیهای چشمگیر پاچینو میتوان به حضورش در فیلمهای «پدرخوانده 2» (1974)، «بعدازظهر سگی» (1975) و فیلم «عدالت برای همه» (1979) اشاره کرد. پاچینو برای بازی در تمام این فیلمها نامزد اسکار شد، اما به آن دست نیافت. او میگوید: «من برای اسکار بازی نمیکنم، چون بازیگری عشق من است، عشقی که هرگز نمیتوانم رهایش کنم».
این بازیگر سرشناس برای بازی در فیلمهایی مانند «کرامر علیه کرامر» (1979)، «اینک آخرالزمان» و «متولد چهارم جولای» (1989) دعوت شد، اما این پیشنهادها را قبول نکرد. هنگامی که کاپولا برای فیلم «اینک آخرالزمان» او را دعوت کرد، پاچینو در یک جمله پاسخ منفی به او داد: «من با تو به جنگ نخواهم آمد».
دههی 90 را باید دههی نوینی برای پاچینو دانست، زیرا او که پس از بازی در فیلم «انقلاب» (1985) مبتلا به ذاتالریه شده و مدت چهار سال نیز از دنیای سینما دور مانده بود، در فیلم «دریای عشق» (1989) بار دیگر خوش درخشید. از جملهی دیگر فیلمهای او به «جانی» (1991)، «راه کارلیتو» (1993)، «مخمصه» (1995)، «تالار شهر» (1996)، «وکیل مدافع شیطان»، «دنی براسکو» (1997) و «خودی» (1998) میتوان اشاره کرد.
اما برترین فیلم او در این دهه، «بوی خوش زن» در سال 1992 است که جایزهی اسکار را برایش به ارمغان آورد. او در این فیلم ایفاگر نقش مرد نابینایی بود که عشق به همنوع را به بهترین شکل ممکن بیان میکند. علاوه بر جایزهی اسکار، جایزهی گلدن گلوب نیز برای این فیلم از سوی منتقدان به او داده شد.
زمانی که نقش شیطان در فیلم «وکیل مدافع شیطان» (1997) را ایفا کرد، همهی بزرگان، نامداران و تماشاگران سینما و مردم عادی او را نابغه خواندند. در سال 1996 از سوی انجمن گوتام جایزهی ویژهی «یک عمر فعالیت هنری» نصیبش شد و پیش از آن نیز از سوی فستیوال بینالمللی فیلم سنسباستین اسپانیا، جایزهی مشابهی به او اهدا شد.
آل پاچینو در سال 2002 در فیلم «بیخوابی» نقش یک کارآگاه را بازی کرد که در تعقیب یک قاتل حرفهای است. «تاجر ونیزی» (2004) را باید بهترین فیلم او از سال 2000 به بعد دانست.
پاچینو در بازیگری دارای سبک ویژهای است و بهواقع سرشار از استعداد است و بهخوبی میتواند ایفاگر هر نقشی باشد. نکتهی برجسته در بیشتر بازیهای او این است که مخاطب را با خود همراه میسازد. صدای گرم و دلنشین او در بازی، به پاچینو کمک فراوانی میکند، گویی همهی اعضای بدنش هنگام بازی واقعا بازیگرند.
کمتر بازیگری را در سینمای جهان میتوان یافت که مانند پاچینو قدرت بازی با چشم را داشته باشد. چشمان پاچینو قدرت صحبت کردن با مخاطب را دارد و میتوان برق خاصی را در دیدگان او احساس کرد. این یکی از امتیازات منحصربهفرد اوست و فیلم «پدرخوانده 2» اوج بازی او با چشمهایش بهشمار میرود. قدرت و تأثیر نگاه او صحنههای جاودانهای را در تاریخ سینمای جهان خلق کرده است. بهعنوان مثال، بازی استثنایی او در سکانس مرگ سولاتسو و پلیس خیانتکار در فیلم «پدرخوانده 1» استعداد بینظیرش را بهنمایش میگذارد. در میان ستارههای هالیوود، بازیگران انگشتشماری مانند «مارلون براندو» را میتوان یافت که صدایی مانند او داشتند.
«آل پاچینو» طی پنج دهه حضور فعال در دنیای سینما، در فیلمهای ماندگاری بازی کرده است که از مهمترین آنها میتوان به «پدرخوانده»، «سرپیکو»، «بعدازظهر سگی»، «عدالت برای همه»، «گشتزنی»، «صورت زخمی»، «بوی خوش زن»، «مخمصه»، «وکیل مدافع شیطان»، «کافه چینی»، «تاجر ونیزی»، «13 یار اوشن» و «قتل منصفانه» اشاره کرد.
او برای فیلمهای «پدرخوانده»، «سرپیکو»، «پدرخوانده 2»، «بعدازظهر سگی» «عدالت برای همه»، «گلن گلی گلنراس»، «دیک تریسی» و «بوی خوش زن» نامزد جایزهی اسکار شد که برای فیلم آخری، موفق به دریافت این جایزه شد. جایزهی بافتا بهترین بازیگر مرد، چهار جایزهی گلدن گلوب، بهترین بازیگر جشنوارهی کارلووی واری، بهترین بازیگر جشنوارهی سنسباستین و دریافت شیرطلای افتخاری جشنوارهی ونیز در سال 1994 بخشی از افتخارات سینمایی این بازیگر سرشناس هستند.