«خاموشي» در تابستان حتمي است
«بالاخره مشكلات مديريتي دولت سابق گريبان صنعت برق را گرفت .» اين را رييس سنديكاي صنعت برق مي‌گويد. حالا هم اوست كه از خاموشي‌ها سخن به ميان مي‌آورد و هم وزير نيرو. هر دو مي‌گويند تابستان بدون خاموشي رنگ پاييز را نخواهد ديد. اين بدان معني است كه اقتصاد ايران در تابستان پيش رو با بحراني بسيار مهم روبه‌رو خواهد بود.
به گزارش اعتماد، در حالي نگراني از كمبود برق در تابستان وجود دارد كه ايران آماده رشد اقتصادي مي‌شود. بررسي‌ها نشان مي‌دهد نتيجه مذاكرات تيرماه ميان ايران و ١+٥ هر چه باشد، اقتصاد ايران روي ريل رشد افتاده و نياز ايران به برق براي حركت چرخ‌هاي اقتصاد بيش از گذشته خواهد بود. حالا در چنين شرايطي است كه برخي براي نشان دادن دلايل بحران موجود، مجبورند ميزان سرمايه‌گذاري‌ها در سال‌هاي گذشته و عملكرد دولت‌هاي نهم و دهم را مورد تحليل قرار دهند تا معلوم شود داستان از كجا آغاز شد.
مدت‌ها بود ايران با خاموشي برنامه‌ريزي شده خداحافظي كرده بود اما درست در نخستين سال زمامداري دولت نهم، تابستان با خاموشي همنشين شد. در برخي شب‌ها خاموشي برنامه‌ريزي شده ميزبان خانه‌ها بود تا نوستالژي روزگار كمبود برق در خاطرها زنده شود؛ نوستالژي دهه ٦٠.
حالا اما در دهه ٩٠، مقامات دولت يازدهم هشدار مي‌دهند كه بايد در انتظار تابستان خاموش بود. هر چند وزير نيرو تاكيد كرده است كه اگر مردم ميزان مصرف را ١٠ درصدي كاهش دهند، تابستان به سلامت به پايان مي‌رسد اما رييس سنديكاي صنعت برق به «اعتماد» مي‌گويد كه با هر ترفندي خاموشي در تابستان گريزناپذير خواهد بود چرا كه بالاخره بايد نتيجه عدم سرمايه‌گذاري‌ها در دولت گذشته روشن شود.
عليرضا كلاهي در توضيح دلايل بروز بحران در صنعت برق گفت: در دولت سابق ١٦ هزار ميليارد تومان كسري سرمايه‌گذاري در اين صنعت وجود داشت و به همين خاطر طبيعي است كه اين صنعت با ركودي بزرگ روبه‌رو شود. او سرمايه‌گذاري‌ها در صنعت برق را تنها مختص به توليد برق خواند و گفت: در حوزه‌هاي ديگر مانند حوزه توزيع و نقل و انتقال هيچ سرمايه‌گذاري صورت نگرفته است.
او افزود: برخي مي‌گويند اگر مردم فلان موارد را رعايت كنند يا مصرف را كاهش دهند مي‌توان به تابستان بدون خاموشي اميدوار بود اما من معتقدم كه وضعيت طوري است كه بايد خود را براي خاموشي در تابستان آماده كنيم و چاره‌اي جز اين پيش‌روي‌مان نيست. او ادامه داد: اين اتفاق نتيجه سوء مديريت‌هاي متعدد و دامنه‌داري است كه سال‌ها بر اين صنعت حاكم شده بود. او با اشاره به اينكه كسري سرمايه‌گذاري ١٦ هزار ميليارد توماني سرمايه‌گذاري در صنعت برق عوارض متعددي خواهد داشت، گفت: بالاخره اين اتفاق به ركودي بزرگ در صنعت برق منجر شد و حالا بعد از سال‌ها بايد نتيجه اين اهمال را دريافت. برق توليدي در كشور تكافوي مصرف را در دوران اوج مصرف نمي‌دهد از اين رو ضروري است كه براي سرمايه‌گذاري و حل بلندمدت بحران فكري كرد. او گفت: ممكن است مردم خاموشي را نتيجه سياست‌هاي فعلي دولت بدانند اما در حقيقت هر اتفاقي نتيجه خود را به سرعت نشان نمي‌دهد و امروز ما بايد تاوان سوءمديريت سال‌هاي قبل را بپردازيم. او مشكلات تصميم‌گيري در حوزه برق را تنها حوزه سرمايه‌گذاري ندانست و گفت: نتيجه سياست‌هايي كه در اين سال‌ها به كار گرفته شد سبب شده است امروز وزارت نيرو به پيمانكاران، توليد‌كنندگان و بانك‌ها رقمي حدود ٢٤ تا ٣٠ هزار ميليارد تومان بدهكار باشد.
او يكي ديگر از مشكلات صنعت برق را واگذاري نيروگاه‌ها بابت رد ديون دانست و گفت: واگذاري نيروگاه‌ها بابت رد ديون به نهادهاي خاص امروز مشكلات فراواني ايجاد كرده است خصوصا آنكه از بابت اين واگذاري‌ها دولت پولي به دست نياورد و يكپارچگي مديريتي را نيز از دست داد.
انگشت اتهام به سوي مديران سابق
از سوي ديگر وزير نيرو بارها در چند روز اخير تاكيد كرده است كه اگر مصرف مديريت نشود و مردم همكاري نداشته باشند امكان قطعي برق و جيره‌بندي آب براي تابستان وجود دارد.
چيت‌چيان با اشاره به كاهش ۲۰ درصدي حجم و ذخيره آب در سدها و نيروگاه‌هاي برقابي كشور در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته، تصريح كرد: بارندگي‌هاي چند روز گذشته هم نتوانسته كاهش بارندگي دي، بهمن سال گذشته را جبران كند و در اكثر استان‌ها با بحران كمبود آب در سد و مخازن نيروگاه‌هاي برقابي روبه‌رو هستيم. او رشد مصرف برق را ٥ درصد پيش‌بيني مي‌كند.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد ايران با كسري ۳۰۰۰ مگاواتي برق براي تابستان ۹۴ روبه‌رو خواهد بود. از سوي ديگر بحران آب مي‌تواند نه تنها در حوزه كمبود آب خودي نشان دهد بلكه نيروگاه‌هاي برقابي را نيز با مشكل مواجه كند. آمارهاي رسمي ارايه شده توسط معاونت برق و انرژي وزارت نيرو نشان مي‌دهد كه در طول حدود ٥/١ سال گذشته حدود ۳۸۰۰ مگاوات به ظرفيت توليد برق ايران افزوده شده و در خوشبينانه‌ترين حالت حدود يك هزار تا ۸۰۰ مگاوات ديگر تا پيش از تابستان به ظرفيت توليد برق ايران افزوده خواهد شد.
صنايع قرباني مي‌شود؟
همين حالا وقتي هشدار مي‌دهند كه كمبود برق در تابستان جدي است، صنايع خود را آماده گذران سه ماه سخت مي‌كنند. صنايع ايران قرباني عروسي و عزا يا به عبارت ديگر سرما و گرماي هوا هستند. تابستان‌ها بايد از مصرف گاز چشم‌پوشي كنند و زمستان به كاهش استفاده از مصرف برق رضايت دهند تا چرخ مملكت بچرخد. اينچنين است كه برخي برنامه‌هاي بلندپروازانه براي توسعه اقتصادي را با شرايط فعلي امكان‌ناپذير مي‌دانند و معتقدند در چنين شرايطي نمي‌توان اميد چنداني به بهبود وضعيت داشت.
صنايع ايران در شرايط كنوني با مشكلات فراواني مواجهند و كاهش مصرف گاز در زمستان و كاهش مصرف برق در تابستان مي‌تواند مشكلات فراواني برايشان ايجاد كند.