وندی‌شرمن:ايران و آمريکا با اظهارات‌متضاد پس از توافق‌لوزان،باعث ناراحتي‌يکديگر شده‌اند

مذاکره کننده ی ارشد آمریکایی اختلافات منتشر شده در برگه ی نکات کلیدی ایران و آمریکا(فکت شیت) را روایت های متفاوتی توصیف کرد که در درون یک چارچوب می گنجند.

وندی شرمن در گفتگو با شبکه ی تلویزیونی ام اس ان بی سی آمریکا در پاسخ به این پرسش که لحظات خطیر مذاکرات چه لحظاتی بودند، گفت: در مذاکرات لحظات خطیر بسیاری وجود دارد، مثل ترن هوایی شهر بازی می ماند که زیاد بالا و پائین می رود. در واقع پیش از شروع مذاکرات قبلی در سوئیس، جان کری وزیر امور خارجه ی آمریکا تصمیم گرفت در لندن بماند چون ما تلاش می کردیم عنصر خاصی را به پیش برویم، ایران رو به جلو حرکت نمی کرد. وزیر امور خارجه ی آمریکا تصمیم گرفت در لندن بماند تا اینکه ما به یک برآورد تقریبی مناسب دست یافتیم. وی سپس سوار هواپیما شد و به ژنو رفت. در آخرین دور از گفتگوها نیز که در لوزان برگزار شد، چندین بار بود که هر دو طرف گفتند شاید نتوانیم به توافق برسیم چون پازل بزرگی است و همه ی قطعات پازل باید در کنار هم به درستی چیده شوند و اگر قطعه ی آخر پازل به درستی قرار نگیرد نمی توان به توافق رسید.

مجری ام اس ان بی سی پرسید: انتقادات بسیاری وجود دارد. ما نمی دانیم که آیا بازرسی های سرزده وجود خواهد داشت که راهی برای شفافیت کامل ایجاد کند ؟ پرسش دیگر این است که اگر ایران منصفانه بازی نکند چه اتفاقی خواهد افتاد و چگونه درباره ی آن قضاوت خواهد شد؟

وندی شرمن در پاسخ گفت: به نظر من دو نکته ی مهم در اینجا وجود دارد. رژیم شفافیت که درحال اعمال شدن است گسترده ترین رژیم شفافیت در اینگونه مذاکرات تا کنون بوده است. در واقع ما روی روندی توافق کردیم که براساس آن دسترسی زمانی فراهم خواهد شد که آژانس بین المللی انرژی اتمی بخواهد ، این آژانس بین المللی انرژی اتمی است که همه ی عناصر هسته ای این توافقنامه را راستی آزمایی خواهد کرد. نکته ی دوم این است که شما درباره ی بازگشت سریع شنیده اید. معنی اش این است که اگر ما تحریم ها را تعلیق کردیم و حتی اگر تحریم ها به سمت نقطه ی پایانی حرکت می کنند در صورت تخطی قابل توجه، نقطه ای برای بازگرداندن تحریم ها وجود خواهد داشت. ما روندی را داریم که درباره ی آنها کار می کنیم و محدودیت زمانی هم دارد تا این تصمیمات سخت گرفته شوند.

مجری گفت: چه فاصله ی زمانی برای ایران در مورد بازرسی وجود دارد آیا یک روز است یا یک هفته است یا یک ماه است تا بازرسان به داخل ایران بروند؟

وندی شرمن در پاسخ گفت: من وارد جزئیات تک تک عناصر این مذاکرات نخواهم شد چون واقعیت این است که ما همانگونه که حقوقدانان می گویند هنوز به یک توافقنامه و یا یک تفاهم نرسیده ایم. آنچه که ما اکنون داریم یک چارچوب است که درحال مذاکره در خصوص جزئیات آن هستیم. این جزئیات کاملا مهم هستند علت مهم بودنشان هم تمام دلایلی است که شما درباره ی آن بحث می کنید. ما تا سی ام ژوئن فرصت داریم تا به توافق برسیم. کاری که ما می خواهیم انجام دهیم و توصیه ای که از رئیس جمهور داریم این است که به چارچوب دست یابیم تا رئوس کلی دست مان باشد تا بعدا بتوانیم به خطوط بعدی توافق و عناصر مهم آن دست یابیم تا من بتوانم به کنگره و مردم آمریکا بگویم که ما می توانیم رو به جلو حرکت کنیم.

مجری گفت:برداشت شما از چارچوب توافقنامه و ارتباط آن با بازرسی ها چیست؟

وندی شرمن گفت: به نظر من چارچوب توافقنامه معنی اش این است که ما دسترسی هایی را در اختیار خواهیم داشت که به آنها نیاز داریم تا از این طریق اطمینان حاصل کنیم که برای تصمیم های لازم ، وقت در اختیار داریم. به همین علت است که زمان گریز یکساله بسیار اهمیت دارد چون در طی یکسال به اندازه ی کافی فرصت وجود دارد که تصمیمات بیشتر درباره ی تحریم ها و دیگر اقدامات گرفته شود و این اطمینان حاصل شود که امنیت ملی آمریکا و امنیت ملی دنیا تامین شده است.

در ادامه ی این گفتگو یکی از شرکت کنندگان در میز گرد ام اس ان بی سی از وندی شرمن پرسید:

پاسخ شما به کسانی که این (تفاهم) را توافق اوباما توصیف می کنند چیست؟ گویی که هیچ بازیگر بین المللی دیگری در این روند حضور نداشت!

وندی شرمن در پاسخ گفت: به نکته ی بسیار خوبی اشاره کردید.ما این کار را به همراه تعدادی از دیگر کشورها مثل روسیه ، چین، انگلیس ،آلمان و فرانسه انجام می دهیم و اتحادیه ی اروپا هم به تسهیل این گفتگوها کمک می کند پس این گفتگوها بحث بین آمریکا و ایران نیست بلکه بحث ها و گفتگوهای چند جانبه است که شورای امنیت سازمان ملل متحد مجوز آن را داده است. شما به درستی گفته اید که همه در این مذاکرات نقش دارند. به نظر من چیزی که دراینجا اهمیت دارد این است که ما همه ی مسیرهای دسترسی ایران به مواد شکاف پذیر برای تولید سلاح هسته ای (!) را ببندیم که شامل اورانیوم،پلوتونیوم و مسیر مخفی می شود. چارچوبی که ما ایجاد کرده ایم به همه ی این ها دست می یابد و شفافیت مورد نظر را در اختیار ما قرار می دهد اما به طور اساسی اطمینان می دهد که ما توانایی آنها برای غنی سازی اورانیوم درصد بالا به اندازه ی کافی و تولید پلوتونیوم قابل بکارگیری در تولید بمب را ، به عقب رانده ایم. آنها نخواهند توانست این کار را بکنند.

در ادامه ی این گفتگو یکی دیگر از کارشناسان حاضر در میز گرد خطاب به وندی شرمن گفت: بعد از توافق بر سر چارچوب توافقنامه ، دو طرف یا همه ی طرف ها به کشورهای خود بازگشتند و برای مخاطبان داخلی شان صحبت کردند. شیوه ای که آمریکا درباره ی این چارچوب توافقنامه صحبت می کند اندکی با آنچه که ایرانی ها می گویند تفاوت دارد. آیا شما از ایرانی ها چیزی شنیده اید که خطاب به مخاطبان داخلی شان چیزی گفته باشند که باعث آشفته شدن شما شده باشد؟

وندی شرمن در پاسخ به این پرسش مهم گفت: فکر می کنم که هر یک از ما از طرف مقابل آزرده شده باشیم ، هرچند ما در این باره و قبل از آنکه (سوئیس ) را ترک کنیم قبلا بحث کرده بودیم. ما می دانستیم که روایت ما به احتمال زیاد با روایت آنها متفاوت خواهد بود اما وعده دادیم یکدیگر را نقض نکنیم . به نظر من به طور کلی همه چیز که گفته می شود در چارچوب توافقنامه است. به نظر من آنچه که ما اکنون باید روی آن تمرکز کنیم این نیست که چه روایتی از چارچوب توافقنامه می شود بلکه باید بازگردیم و درباره ی جزئیات صحبت کنیم و اطمینان حاصل کنیم که به درکی رسیده ایم که به طور کامل جزئیات این چارچوب توافقنامه را پر می کند.

وندی شرمن درباره ی همراه داشتن یک وایت برد در مذاکرات گفت: ما در چند جلسه ی پیش ، از این وایت برد استفاده کردیم چون من می خواستم که وقتی با ایرانی ها درباره ی همه ی عناصر صحبت می کنم همه ی عناصر از جنبه ی بصری وجود داشته باشند و قابل رویت باشند و ببینند که قطعات پازل که باید چیده شوند چیستند؟ ما روی وایت برد اینها را نوشتیم و آنها را روی یک تکه کاغذ هم نوشتیم.

جان کری وزیر امور خارجه ی آمریکا این کاغذ را در مذاکرات همراه خود داشت. من هم این کاغذ را همراه خود داشتم چون می شد همه ی عناصر مورد بحث را روی آن دید. کارشناسان ما نیز مرتبا از وایت برد ها استفاده کردند تا فرمول ها و محاسبات و اعداد و ارقام مختلف را روی آن بنویسند و ایرانی ها هم می توانستند محاسبات و فرمول ها و اعداد و ارقام خودشان را روی آن بنویسند.کارشناسان دیگر کشورها نیز می توانستند اعداد و ارقام خود را روی این وایت بردها بنویسند. بحث های فنی که صورت می گرفت بحث های علمی بود که واقعا چشمگیر بود و ریاست آن برعهده ی ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا بود که یک فیزیکدان هسته ای است و کمک زیادی به این تلاش کرد.