سرنوشت مبهم ۴۰ میلیارد دلار سهام عدالت

ارزش کل سهام عدالت به ۱۲۰هزار میلیارد تومان معادل ۴۰ میلیارد دلار رسیده است؛ این موضوع چالش جدید و جدی را پیش روی دولت قرار داده است، چرا که نحوه مدیریت این دارایی ها موضوع بحث برانگیزی خواهد شد.

ارزش کل سهام عدالت به 120هزار میلیارد تومان معادل 40 میلیارد دلار رسیده است؛ این موضوع چالش جدید و جدی را پیش روی دولت قرار داده است، چرا که نحوه مدیریت این دارایی ها موضوع بحث برانگیزی خواهد شد. کارشناسان هشدار می دهند خطر دولتی شدن این دارایی ها به شدت احساس می شود.

آزادسازی بخشی از سهام عدالت که 30 درصد آن در فاز نخست عملیاتی خواهد شد، شاید از اتفاقهای مهمی باشد که در حوزه سازمان خصوصی سازی و بازار سرمایه طی سالهای اخیر خواهد افتاد. سهام عدالتی که تاکنون نفعی برای سهامداران آن به همراه نداشته است و به گفته مسئولان سازمان خصوصی سازی به یکی از دغدغه ها و مسایل و مشکلات بزرگ پیش روی دولت تبدیل شده است.

با وجود این، هنوز هیچکس به طور واقعی مالک سهام عدالت نیست، یعنی هیچ یک از دارندگان سهام عدالت نمی توانند آن را بفروشند.

نخستین واگذاری سهام عدالت به هفت سال پیش باز میگردد؛ زمانی که سهام برخی از شرکتهای دولتی که در لیست واگذاری بودند، به سبد سهام عدالت اختصاص یافت. با این وجود، با گذشت این مدت هنوز هم سهام عدالت با ابهام هایی مواجه است.

بخشی از سهام شرکتهای گروه دو به سهام عدالت تخصیص یافته که از این بخش، برخی از آنها قیمت گذاری و قطعی شده است و برخی هنوز تخصیص نیافته اند و وارد بورس نشده اند، بنابراین قیمت قطعی آن نیز مشخص نیست و برای اینکه قیمت قطعی این شرکتها مشخص شود، باید حتما وارد بورس شوند.

یکی از مشکلات اصلی بر سر راه سهام عدالت و آزادسازی آن به شرکتهای سرمایه پذیر در بحث سهام عدالت باز می گردد؛ در حال حاضر 15 شرکت سرمایه پذیر سهام عدالت قیمت ندارند و وارد سبد سهام عدالت نشده اند.

همچنین هنوز شناسایی مشمولان سهام عدالت به پایان نرسیده است. با وجود اینکه قرار بود سهام عدالت شش دهک درآمدی را شامل شود، در نهایت هفت دهک جمعیتی را شامل شد و هنوز کار شناسایی آخرین مشمولان دریافت سهام عدالت یعنی کارگران فصلی و ساختمانی به پایان نرسیده و ستاد شناسایی مشمولان سهام عدالت کار خود را به پایان نرسانده است.
 
در حال حاضر، 41 میلیون نفر مشمول سهام عدالت هستند، اما با ورود کارگران ساختمانی شمار آنان به 50 میلیون نفر خواهد رسید. همچنین 44 هزار میلیارد تومان سهام به بخش سهام عدالت تخصیص داده شده و قیمت روز آن 120 هزار میلیارد تومان است، اما پول آن توسط مشمولان به دولت پرداخت نشده است و این پول باید از محل سود سهام عدالت به دولت پرداخت شود. بر این اساس، 30 شرکت سرمایه گذاری استانی و 30 شرکت تعاونی سهام عدالت وجود دارد.

به هر حال پیش از آزادسازی سهام عدالت، باید به ایرادها و ابهام های فراوان، کلان و کلیدی آن پاسخ داد تا در نهایت شاهد آزادسازی بخشی از سهام عدالت که اقساط آنها وصول شده و یا قابل تخصیص هستند، باشیم و به نظر میرسد دولت با همکاری مجلس با جدیت به دنبال آزادسازی سهام عدالت در سال 93 است.