به دنبال اعدام 21 مسیحی مصری به دست داعش در لیبی جنگنده‌های مصری حملاتی را علیه آن آغاز کرده‌اند. مسوولان مصری اعلام کرده‌اند که تمامی گزینه‌ها برای جنگ علیه داعش روی میز است. همچنین مصر به دنبال تشکیل ائتلاف بین‌المللی جدیدی علیه داعش است تا به حملات هوایی علیه داعش در لیبی بپردازد. اما با این حال با توجه به اوضاع سیاسی لیبی و پیشروی‌های داعش مشخص نیست که حملات مصر نتایج خوبی را به دنبال خواهد داشت یا خیر.
روزنامه لبنانی الاخبار در گزارشی با عنوان «مصر در پی تشکیل ائتلاف بین‌المللی جدیدی است»، نوشت: مصر در حال حاضر با داعش آن هم در کشوری مثل لیبی که حاکمیت آن از بین رفته و طرف‌های مختلفی بر آن حکومت می‌کنند، مواجه است. قاهره که به مشارکت در جنگ علیه داعش فکر می‌کرد اعدام مسیحیان مصری فرصتی به آن داد تا اقدامی را آغاز کند که پیشتر باید مردم این کشور با آن موافقت می‌کردند همانطور که اردن به دنبال اعدام معاذ الکساسبه، خلبان این کشور به دست داعش دست به حملات گسترده علیه آن زد.
در نتیجه مصر تصمیم گرفت تا وارد جنگی علیه تروریسم شود که از نظر زمانی و طرف‌های شرکت‌کننده در آن نامحدود باشد. در واقع کشوری که به مشارکت مستقیم در جنگ ائتلاف ضدداعش فکر می‌کرد و تنها به حمایت لجستیکی و اطلاعاتی می‌پرداخت پس از آنکه جنگ در سیناء را واجب دید به طرف اصلی در انجام حملات هوایی علیه تروریست‌ها تبدیل شد. اما چرا این جنگ، جنگی است که از نظر زمانی و اقدامات و طرف‌های شرکت‌کننده در آن نامحدود است؟ می‌توانیم دو جواب به این سوال بدهیم. یکی اینکه مصر برای اولین بار و حداقل به طور آشکار بدون چارچوب زمانی مشخص دست به حملات خارج از مرزهای خود می‌زند. دوم اینکه ساختار جغرافیایی و قبیله‌ای لیبی که در آن گروه‌های مختلفی با هم درگیر هستند و ساختار سیاسی کشور در آن بین شرق و غرب تقسیم شده است، مسا‌له‌ای است که می‌تواند به ما در رسیدن به پاسخ این سوال کمک کند.
در همین راستا یک منبع دیپلماتیک عالی‌رتبه در مصر اعلام کرد که قاهره تلاش می‌کند تا ائتلاف بین‌المللی جدیدی را با مشارکت فرانسه، ایتالیا، عربستان، کویت و امارات برای شرکت در حملات هوایی در لیبی تشکیل دهد.
به گزارش این منبع، مذاکراتی میان مصر و روسیه نیز برای دستیابی به حمایت این کشور از عملیات ارتش مصر در لیبی در حال جریان است.
پیش از سخن گفتن از دستاوردها در شرق سیناء یا ارزیابی شرایط ارتش مصر و توانایی‌های آن نگاهی به اوضاع لیبی نشان می‌دهد که آنچه قاهره به دنبال آن است می‌تواند یک ماجراجویی یا ریسک خطرناک باشد که احتمالاً نتایج آن مشخص نیست چراکه داعش در لیبی با عراق، سوریه و حتی شرق مصر تفاوت دارد.
دلایل و چگونگی مشارکت هوایی مستقیم در لیبی با سیناء فرق نخواهد داشت چراکه وجود یک نظام با آثار و نشانه‌های واضح در این مناطق به کسانی که خواهان انجام حملات صرف‌نظر از تفاوت میان حملات هوایی یا زمینی علیه آن هستند، کمک می‌کند. این مساله ما را وادار می‌کند تا بپرسیم عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر خواهان از بین بردن کدام داعش در لیبی است.
حتی کارشناسان امور گروه‌های تروریستی می‌گویند، گروه‌های مسلح و درهم آمیخته در شهرهای بنغازی، مصراته و طرابلس و همچنین «ولایت برقه» که چند ماه پیش با ابوبکر بغدادی، رهبر داعش بیعت کرده بود همگی در حال درگیری هستند. گروه‌های قبایل نیز با آنها می‌جنگند.
حتی با وجود یک هم‌پیمان مثل خلیفه حفتر، رهبر عملیات کرامت در لیبی و نیروهایش هم نمی‌تواند حصول نتایج خوب برای مصر را از طریق بمباران هوایی تضمین کند؛ حفتری که بیش از یک سال است عملیاتی را به نام کرامت آغاز کرده هنوز هیچ‌گونه پیشروی میدانی نداشته است اما بمباران گسترده احتمالاً به وی کمک می‌کند تا پیشروی بیشتری داشته باشد در زمانی که داعش و برخی گروه‌های مسلح در مقابل وی قرار دارند.
علاوه بر این مصر فکر می‌کند این حملات به توانایی‌ها و امکانات داعش آسیب می‌رساند اما در حقیقت داعش را از ادامه عملیاتش علیه کشورها و حتی مصر بازنمی‌دارد.
همچنین لیبی میزبان حدود نیم میلیون اقلیت مصری است و مرزهایی به طول 1150 کیلومتر با مصر دارد. مساله دیگری که بر این تهدید می‌افزاید انجام اقداماتی علیه شرق مصر از طریق سیناء است. به ویژه اینکه مسوولان «ولایت برقه» مصر را تهدید کرده‌اند که شهروندانش در لیبی را هدف قرار می‌دهند.
آنچه اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند این است که مسوولان سیاسی لیبی از حملات هوایی مصر راضی نیستند. از جمله آنها مسوولان کنگره ملی لیبی است که حملات مصر را نقض آشکار حاکمیت لیبی دانسته‌اند.
«شورای مجاهدان درنه» نیز به این حملات اعتراض و ارتش مصر را به دلیل کشته شدن چند غیرنظامی در حملات روز دوشنبه سرزنش کرد.
همچنین ارتباط رخدادهای کنونی با متهم کردن سازمان اطلاعات مصر به همکاری با حفتر و با هم‌پیمانی امارات جهت تقویت وی در برابر دیگر گروه‌های مسلح در لیبی که از سوی قطر حمایت می‌شوند، مساله دیگری است.
تمامی این مسائل موجب نگرانی نسبت به اقدامات لیبی علیه اقلیت‌های مصری و افزایش عملیات ربایش می‌شود.
همچنین دو کشور خاطره خوبی از تاریخ مرزهای میان خود ندارند؛ مرزهایی که منبع ارسال سلاح به کشورهایی مثل عراق و سوریه است و اگر رخدادهای دهه‌های هفتاد را به یاد بیاوریم که در آن 1400 تن از دو طرف در درگیری سه روزه کشته شدند می‌فهمیم که تنش در مرز 1200 کیلومتری چه معنی می‌دهد.
اعمال فشار مجدد بر مصر از ناحیه سیناء قطعاً توانایی‌های ارتش این کشور را به چالش می‌کشد چراکه ارتش هر قدر قوی هم باشد نمی‌تواند در دو جبهه بجنگد به ویژه اینکه درگیری‌ها، یک درگیری سنتی نیست بلکه جنگی است که از نظر زمانی و اقدامات محدودیتی ندارد.
در خصوص اوضاع داخلی مصر نیز می‌بینیم که این کشور اخوان‌المسلمین را طرفی می‌داند که با داعش و القاعده علیه دولت دست به اقدام می‌زند. این تحولات زمانی رخ می‌دهد که نظام کنونی مصر از طریق مشروعیت‌بخشی به پارلمان و سرمایه‌گذاری اقتصادی مشغول تثبیت پایه‌های خود است. در نتیجه هرگونه مداخله در جنگ با داعش منجر به پیامدهای منفی علیه حکومت سیسی می‌شود.
در خصوص مشارکت زمینی مصر علیه تروریست‌ها در لیبی نیز منابع آگاه اعلام کردند که شورای دفاع ملی امکان مشارکت گروهان ویژه‌ای از نیروهای مسلح برای خارج کردن مصری‌ها از لیبی را بررسی می‌کند چراکه گروهی مسلحی در لیبی 48 ساعت به آنها مهلت داده تا کشور را ترک کنند.
همچنین محمد ابراهیم، وزیر کشور مصر اعلام کرده است که تمامی گزینه‌ها برای حمایت از مصری‌ها روی میز است و گزینه مداخله زمینی برای خارج کردن مصری‌ها از لیبی نیز در صورت لزوم مورد بررسی قرار می‌گیرد.
منبع: ایسنا
نظر شما