فرصتی برای اوباما

١٠نفر از سناتورهای دموکرات که خواهان تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران بودند روز سه‌شنبه با به‌تعویق‌انداختن طرح این موضوع موافقت کردند و فرصتی دو ماهه به کاخ سفید دادند. آنها گفته‌اند که تا پس از ضرب‌الاجل برای دستیابی به توافق سیاسی در اواخر ماه مارس (فروردین ١٣٩٤) منتظر می‌مانند تا ببینند وضعیت دستیابی به توافق نهایی با ایران چگونه خواهد شد. پیش از این پرزیدنت اوباما اعلام کرده بود که هرگونه تحریم تازه‌ای علیه ایران به ضرر فرصت به‌دست‌آمده برای دستیابی به توافق با آن کشور خواهد بود. این امتیاز از سوی نمایندگان در قالب نامه‌ای به آقای اوباما اعطا شده است. این نامه را سناتور «رابرت منندز»، عضو ارشد دموکرات در کمیته روابط خارجی ارسال کرده است. او از جمله مشوقان وضع قانونی علیه ایران با هدف ازبین‌بردن امکان استفاده آن کشور از درآمدهای نفتی در صورت به‌نتیجه‌نرسیدن مذاکرات هسته‌ای بود. با این حال، اکنون نامه «منندز» روشن کرده که او و سایر دموکرات‌ها در صورتی که توافقی تا تاریخ ٢٤مارس آینده با ایران حاصل نشود به سناتورهای جمهوریخواه خواهند پیوست و با آنان همصدا می‌شوند. پرزیدنت اوباما از این موضوع می‌هراسد که وضع تحریم‌های تازه علیه ایران باعث توقف کامل مذاکرات هسته‌ای شود.

با این حال، سناتورهای هر دو حزب معتقدند که نیازمند حفظ ابزار تحریم‌های بیشتر به عنوان اهرمی برای تضمین سیاست دیپلماسی‌اند. این در حالی است که اوباما برای جلوگیری از وضع تحریم‌های تازه علیه ایران تلاش می‌کند. «حسن روحانی»، رییس‌جمهوری ایران نیز اخیرا هشدار داد که در صورت وضع تحریم‌های تازه علیه ایران، یافتن راهی به منظور ادامه مذاکرات و رسیدن به توافق هسته‌ای دشوار خواهد شد. با وجود آنکه «جان کری»، وزیر امور خارجه آمریکا نسبت به این موضوع که توافق ماه نوامبر به سمت تسریع روند دستیابی به توافق جامع و نهایی پیش می‌رود و در مجموع ابراز خوش‌بینی کرده است، از آن زمان تاکنون روند مذاکرات با مشکلاتی مواجه شده و اکنون تعداد کمی از مشاوران آقای کری بر این باورند که امکان رسیدن به نتیجه مطلوب تا ضرب‌الاجل تعیین‌شده وجود خواهد داشت. ضرب‌الاجل تعیین‌شده برای مذاکرات پایان ماه ژوئن (١٠ تیر١٣٩٤) است و در طول مدت‌زمان باقی‌مانده دو کشور باید بر سر جزییات موارد مورد اختلاف، با یکدیگر به توافق برسند. «منندز» در نامه‌ای که به اوباما و دیگر سناتورها نوشته اشاره کرده که نسبت به اجرای تعهدات ایران و اثبات صلح‌آمیزبودن برنامه هسته‌ای ایران تا تاریخ ٢٤ مارس تردیدهای بسیاری دارد. با این حال، او گفته که با تن‌دادن به نگرانی‌های اوباما در این‌باره که هرگونه تحریم تازه می‌تواند به ضرر روند مذاکرات باشد، فعلا این طرح را مسکوت می‌گذارد. از دیگر سناتورهای امضاکننده این نامه می‌توان به «چارلز.‌ای. شومر» از نیویورک، «ریچارد بلومنتال» ازایالت کنتیکت و «دبی استابنو» از میشیگان اشاره کرد که همگی از سناتورهای نزدیک به رییس‌جمهوری آمریکا هستند. نامه ارسال‌شده برای آقای اوباما شمشیری دولبه است، چرا که فرصت تمدید دوباره مدت‌زمان مذاکرات را از بین می‌برد. این در حالی است که محدودیت‌های جاری بر برنامه هسته‌ای ایران به قوت خود باقی مانده است. 

به نظر می‌رسد دست‌کم برخی چهره‌های پرنفوذ جمهوریخواه در مورد موضوع به‌تعویق‌انداختن وضع تحریم‌های تازه علیه ایران از خود تمایل نشان داده‌‌اند. این موضوع می‌تواند باعث نزدیکی بیشتر آنها به سناتورهای دموکرات شود و در نهایت سبب خواهد شد تا اهرم موثرتری برای اعمال نظر بر توافق نهایی در دست داشته باشند. این نامه در همان روزی منتشر شد که جمهوریخواهان کنگره، دو جلسه استماع برای بررسی میزان فایده وضع تحریم‌های بیشتر علیه ایران برگزار کرده بودند. در روزهای اخیر، نمایندگان مجلس ایران از کار بر روی طرحی صحبت می‌کنند که از طریق آن بتوان با فشارهای طرف آمریکایی مقابله کرد. نتیجه این رقابت در طرح قوانین تازه در واشنگتن و تهران دشوارترشدن روند مذاکرات هسته‌ای خواهد بود. در چنین فضایی هر کشور، دیگری را متهم می‌کند که نخستین طرف ناقض مفاد قرارداد سال ٢٠١٣ بوده است که طبق آن شرایط انجام مذاکرات هسته‌ای تعیین شده بود. طبق مفاد آن توافق موقت ژنو، غرب از وضع تحریم‌های تازه علیه ایران در فاصله برگزاری مذاکرات بازداشته شده است و در مقابل ایران نیز متعهد شده تا روند توسعه غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.