تمام اتهام‌هاي «پديده» ؛ از اتهام زمين‌خواري تا درياخواري «پديده»
نه امروز، وقتي هنوز دولت دهم راس كار بود، شمس‌الدين حسيني نه يك بار كه چند باري پاسخ به سوالات نمايندگان درباره پديده شانديز راهي مجلس شده بود و اغلب بدون آنكه توانسته باشد نمايندگان را قانع كند، بهارستان را ترك كرده بود. ميانه تابستان سال ١٣٩١ بود كه نمايندگان وزير را براي پاسخ به اين سوال به مجلس فراخواندند. درباره پيش‌فروش مغازه‌هاي در حال ساخت پديده شانديز پرسيدند. بني هاشمي، نماينده سوال‌كننده گفت كه چه تضمين معتبري به خريداران وجود دارد؟ وزير اين سوال را مربوط به حوزه خود ندانست و نماينده سوال‌كننده قانع نشد. قرار شد از طريق رياست كميسيون، موضوع پيگيري شود. آن روزها تبليغات طولاني و كشدار پديده از صدا و سيما در حال پخش بود و سه سالي از فروش اوراق سهام پديده مي‌گذشت؛ اوراقي كه هر روز بيشتر نسبت به قبل ترقي مي‌كرد.
حالا اما پس از پنج سال پديده با شرايطي ديگر روبه‌رو شده است.
آيا ماجرا بر سر ٩٤ هزار ميليارد تومان است؟
اگر چندي پيش رقم ١٢٣ ميليارد تومان اختلاس، سوءاستفاده يا كلاهبرداري بود كه مردم را شوكه مي‌كرد و كمي قبل‌تر سه هزار ميليارد تومان مردم را از تعداد صفرها بهت‌زده مي‌كرد، امروز حرف از ٩٤ هزار ميليارد تومان است. يعني بنويسيد ٩٤ و ١٢ صفر مقابل آن بگذاريد. سهام پديده شانديز امروز نيست كه خبر ساز شده است. قبل‌تر از اين نيز كارشناسان مالي و تحليلگران بازار سرمايه درباره افزايش مداوم قيمت اين سهام هشدار مي‌دادند و چراها و اما و اگرهايي را مطرح مي‌كردند. اينكه داستان از چه قرار است و گيرهاي ماجرا كجاست. آنها كه سهام پديده را مي‌خرند شايد ندانند كه سهام‌شان برگه‌يي متعلق به زيرمجموعه پديده شانديز است. شركت توسعه بين‌المللي صنعت گردشگري پديده شانديز در تاريخ ۱۸ بهمن ۱۳۸۳ تحت شماره ۲۲۸۲۹ نزد اداره ثبت شركت‌هاي مشهد تحت نام شركت سرمايه‌گذاري كاوشگران سهام (سهامي عام) به ثبت رسيد. در تاريخ ۲۸ آبان ۱۳۸۷ با تصميم مجمع عمومي فوق‌العاده نام شركت به شركت توسعه بين‌المللي صنعت گردشگري پديده شانديز (سهامي عام) تغيير يافت. شركت ابنيه و ساختمان پديده شانديز (سهامي خاص) در تاريخ ۱۱ شهريور ۱۳۸۸ تحت شماره ۳۶۵۲۷ در اداره ثبت شركت‌هاي مشهد به ثبت رسيد و اوراق سهامي كه در دست مردم است نيز متعلق به اين شركت است؛ اوراقي كه از روز اول به جاي ١٠٠ تومان به قيمت ٢٠٠ تومان عرضه شد و حتي روي ١٠ هزار تومان را هم ديد.
رييس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمايه‌يي سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص سهام شركت شانديز گفته است: آنچه مشخص است اينكه شركت اصلي كه به اسم شركت توسعه بين‌المللي صنعت گردشگري پديده شانديز نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده سهام نمي‌فروشد و فروش سهام مربوط به شركت زيرمجموعه آن يعني شركت ابنيه و ساختمان پديده شانديز (سهامي خاص) است. او ادامه داد: با توجه به نوع شخصيت حقوقي شركت يادشده اين شركت معاف از ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است. به هر حال فروش سهام اين شركت بر اساس توافقي است كه خريدار با فروشنده انجام مي‌دهد و اين مساله خارج از حوزه نظارتي سازمان بورس و اوراق بهادار است. ابوترابي اضافه كرد: اينكه بر اساس شنيده‌ها تاكنون قيمت سهام اين شركت در مدت كوتاهي حدود هشت هزار تومان افزايش يافته بايد مسوولان اين شركت پاسخگو باشند كه بر اساس چه مكانيسم منطقي به اين رشد قيمت رسيده‌اند. باز هم تاكيد مي‌شود كه قيمت سهام اين شركت خارج از بورس و توسط مالكان آن شركت تعيين مي‌شود. رييس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمايه‌يي سازمان بورس و اوراق بهادار با تاكيد براينكه سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان يك نهاد نظارتي بر اساس قانون به وظيفه خود عمل كرده است، گفت: شركتي كه نزد آن ثبت شده است شركت سهامي عام بوده و سهام نمي‌فروشد. اگر به سامانه كدال مراجعه كنيد نماد اين شركت و صورت‌هاي مالي آن را مي‌توانيد مشاهده كنيد. شركت زيرمجموعه پديده شانديز يعني شركت ابنيه و ساختمان پديده شانديز نيز شركت سهامي خاص است كه به علت تعداد سهامداران كم معاف از ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است. در صورتي كه طبق قانون شركت سهامي خاص نيز زماني مي‌تواند نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شود كه نهاد مالي باشد. ابوترابي درباره تبليغات انبوه صداوسيما درباره خريد سهام شركت مذكور گفت: به هر حال بايد مردم آگاه باشند و در سرمايه‌گذاري، فقط به تبليغات بسنده نكنند. درست است صدا و سيما محصولـي يا پروژه‌يي را تبليغ مي‌كند اما تبليغات صرفا دليل كافي و كاملي براي تصميم‌گيري نيست و سرمايه‌گذاران بايد بررسي كاملي در اين خصوص انجام دهند. به طور مثال اگر فردي مي‌خواهد در پروژه ساختماني سرمايه‌گذاري و اطلاعات لازم را از آن شركت دريافت كند بعد از اينكه اطلاعات كافي دريافت كردند و به اين نتيجه رسيدند كه خريد سهام آن شركت براي آنها سودده است، مي‌توانند در اين زمينه با خيال آسوده اقدام كنند. رييس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمايه‌يي سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: توصيه اكيد ما به تمام افرادي كه قصد خريد سهام اين گونه شركت‌ها را دارند اين است كه همواره آخرين صورت‌هاي مالي حسابرسي‌شده شركت‌ها را مطالعه كنند و مواردي مثل محل تحصيل درآمدها، وضعيت دارايي‌ها و بدهي‌ها، بندهاي اظهارنظر حسابرس و موضوع فعاليت آنها و... را مد نظر قرار دهند تا با آگاهي كامل در اين خصوص تصميم‌گيري كنند. اين توصيه‌ها وقتي به خريداران سهام شد كه هنوز خبري از دستور قوه قضاييه براي منع تبليغات رسانه‌يي اين شركت نبود. داستان پديده تنها به موضوع فروش سهام ختم نمي‌شود. پيش از اين وزارت جهاد كشاورزي و سازمان امور اراضي درخواست توقف بخشي از پروژه پديده شانديز را به دليل عدم رعايت قوانين كاربري اراضي كشاورزي و منابع طبيعي ارايه داده بود. درخواستي كه شوراي عالي شهرسازي كشور هم بر آن صحه گذاشته اما در عمل شهرداري شهرستان شانديز تصميم نهايي را گرفته و صلاح را در ادامه كار ديد. همان روزها در روزنامه خراسان خبري به نقل از رجب‌زاده، شهردار اين شهرستان منتشر شد. وي وزارت كشاورزي را متهم به ايجاد جو رواني كرد و در مقابل وزارتخانه كشاورزي به انتشار پاسخي توسط سازمان امور اراضي اكتفا كرد. در جوابيه وزارت جهاد كشاورزي تاكيد شده بود: «نكته اصلي و پرسش‌برانگيز در اظهارات آقاي شهردار بي‌اطلاعي وي از قوانين مصرح در حوزه مديريت زمين اختيارات قانوني دستگاه‌هاي اجرايي مختلف از جمله وزارت جهاد كشاورزي و سازمان امور اراضي و كميسيون‌ها و قوانين مربوطه است.
در ادامه عنوان شده كه از قضا اصلي‌ترين موضوع تخلفات پروژه پديده شانديز مساله تخريب و تغيير كاربري غيرمجاز ٤٠ هكتار اراضي زراعي و باغي خارج از محدوده شهر و تصرف اين اراضي و ساخت و ساز غيرقانوني، قبل از تصويب طرح جامع و الحاق اراضي كشاورزي به محدوده شهر است؛ چيزي كه حالا امروز دوباره از لابه‌لاي پرونده‌ها سر برآورده است.
تقويم‌ها كه آغاز سال ١٣٩٣ را نشان داد، وزارت راه و شهرسازي هم وارد عمل شد. گفتند مباحث مربوط به تراكم و... رعايت نشده است از اين رو بايد ساخت برج ٥٧ طبقه در شانديز متوقف شود. هر چند برخي توقف كار برج در چند ماه اخير را تاييد كرده‌اند اما همچنان برخي از مديران شركت بر تداوم كار تاكيد مي‌كنند. اين روزها وزارت راه و شهرسازي نه فقط در شانديز مشهد كه در تهران و ساير شهرها به مساله فروش تراكم و عدم رعايت ضوابط و قوانين شهرسازي حساسيت نشان داده است.
فعاليت‌هاي وزارت راه و شهرسازي در ارتباط با اين پروژه تنها به اين اقدام خلاصه نمي‌شود. نيمه‌هاي تابستان گرم ٩٢ وزارت راه و شهرسازي طي نامه‌يي به رييس قوه قضاييه اعلام مي‌كند: «نظر به شكايت اداره كل راه و شهرسازي استان خراسان رضوي از اقدامات شركت پديده شانديز موضوع در دادسراي مشهد مطرح شده است و دادسرا معاونت پيشگيري از وقوع جرم و تحقق جرم را اعلام كرده و دستور توقف تبليغات رسانه‌يي در اين مورد را به صدا و سيما و وزارت فرهنگ و سازمان ورزش و جوانان ارسال كرده است. در اين نامه آمده است: شركت توسعه بين‌الملل شانديز در مغايرت با ماده ۹ قانون منع فروش واگذاري اراضي مسكوني مصوب ۱۳۸۱ و ماده ۲۱ قانون پيش فروش ساختمان اقدام به پيش‌فروش ساختمان كرده است و اين اقدام در حالي است كه بر اساس قانون درج تبليغات بدون مجوزهاي لازم جرم محسوب مي‌شود.» با اين حال تبليغ پديده شانديز در صدا و سيما و ساير رسانه‌ها تداوم مي‌يابد تا اينكه بالاخره يك سال و اندي بعد دادستاني دستور منع تبليغات را صادر مي‌كند. حالا برخي معتقدند صدا و سيما نيز بايد در اين پرونده پاسخگو باشد. چرا تبليغات در اين سازمان ادامه يافت و درآمد صدا و سيما از اين بمباران تبليغاتي چقدر بود؟
و اينك اتهام دريا خواري
داستان پديده به زمين و هوا ختم نشده است. اتهام درياخواري يكي از پرونده‌هاي بازي است كه به نظر مي‌رسد شكايت سازمان حفاظت از محيط زيست و منابع طبيعي از درياخواري در كيش، سبب شد «پديده كيش» زير سايه سنگين علامت سوالي بزرگ قرار گيرد. سيد احمد نبوي، مشاور سازمان حفاظت محيط زيست وقتي با سوالي درباره ورود برج پديده كيش به دريا روبه‌رو مي‌شود، مي‌گويد: درباره اين موضوع با پديده كيش برخورد كرديم كه در حال استحصال زمين از دريا و در حال پيشروي بود. گفته مي‌شود اين برج ورودي ١٧٠٠ متري به آب دريا داشته است. موضوعي كه پيش از اين بارها ايران بر سر آن به كشورهاي حاشيه خليج فارس هشدار داده بود و مديرعامل اين شركت خود مي‌گويد مشكل برطرف شده و كار در حال انجام است.
همه اتهام‌هاي يك شركت
فروش سهام، پرداخت نكردن عوارض تغيير كاربري و شكايت وزارت جهاد كشاورزي در خصوص تصرفات مازاد بر واحدهاي تجاري قانوني مهم‌ترين اتهام‌هاي شركت پديده شانديز است. حسين آذين در گفت‌وگو با خانه ملت توضيح مي‌دهد كه پرونده پديده كيش از مدت‌ها قبل در كميسيون اصل ٩٠ در حال بررسي بوده است. سخنگوي كميسيون اصل نود با تاكيد بر اينكه اقدام اين شركت در فروش سهام غيرقانوني است، گفته است: به استناد قانون تجارت چون شركت پديده شانديز سهامي خاص است نمي‌تواند به شكل سهامي عام عمل كرده و سهام بفروشد؛ در اين زمينه يا بايد تغيير ماهيت داده يا از طريق بورس سهامش را عرضه كند. او در توضيح مشكل دوم شركت پديده شانديز، گفت: موضوع پرداخت عوارض تغيير كاربري و پروانه‌هاي صادره از ديگر مشكلات شركت پديده شانديز است كه اين موضوع در كميسيون اصل نود در حال بررسي است. آذين با بيان اينكه مديرعامل شركت پديده شانديز براي پرداخت هرگونه عوارض و حقوق دولتي اعلام آمادگي كرده است، گفت: دراين زمينه مشكل خود دستگاه‌ها هستند كه اقدامي براي دريافت عوارض نكرده‌اند. اين نماينده مردم در مجلس شوراي اسلامي، گفت: مشكل سوم شكايت وزارت جهاد كشاورزي در خصوص تصرفات مازاد بر واحدهاي تجاري قانوني از شركت پديده شانديز است، به عبارتي شركت پديده شانديز بيش از محدوده‌يي كه به آن واگذار شده تصرفات داشته كه اين موضوع در كارگروه زمين‌خواري كميسيون اصل نود در دست بررسي است.
درست در روزي كه سخنگوي دستگاه قضا اعلام كرد شكايت‌هايي از شركت پديده شانديز به اين دستگاه رسيده و برخي از مراكز دلالي سهام اين شركت پلمب شده، سايت رسمي اين شركت خبر از افزايش ۱۰ درصدي سهام داد.
افزايش ۱۰ درصدي سهام سهامداران در تاريخ ۱۴ دي ماه در سامانه شركت ابنيه و ساختمان پديده شانديز براي سهام داران ثبت شده است.
درست در روزي كه سخنگوي دستگاه قضا اعلام كرد شكايت‌هايي از شركت پديده شانديز به اين دستگاه رسيده و برخي از مراكز دلالي سهام اين شركت پلمب شده، سايت رسمي اين شركت خبر از افزايش ۱۰ درصدي سهام داد.
افزايش ۱۰ درصدي سهام سهامداران در تاريخ ۱۴ دي ماه در سامانه شركت ابنيه و ساختمان پديده شانديز براي سهامداران ثبت شده است.
و اينك قوه قضاييه
سوال خبرنگاران در نشست اخير سخنگوي دستگاه قضا حول محور اين پديده دور مي‌زد و سخنگوي دستگاه قضا توضيحاتي درباره اين پرونده ارايه كرد. حجت‌الاسلام والمسلمين محسني‌اژه‌يي در پاسخ به سوالي درباره پرونده پديده شانديز، پلمب شركت‌هاي زيرمجموعه آن و ميزان بدهي‌هاي اين شركت، گفت: طبيعي است كه شركت‌ها سهامداراني دارند و نگراني قوه قضاييه عمدتا از پيشامدهاي احتمالي است كه براي مردم به وجود مي‌آيد. از اينكه يك شركت سهامي خاص اين گونه تبليغ كند و سهام را با قيمت‌هاي بالا به افرادي بفروشد نگران هستيم كه مشكلاتي براي مردم ايجاد شود. وي با بيان اينكه برخي وزارتخانه‌ها و مراجع نيز شكاياتي در اين زمينه داشتند، گفت: اين موارد در جاي خود قابل تعقيب است، اما عمده نگراني‌هاي قوه قضاييه ايجاد مشكلات احتمالي براي مردم است. سخنگوي قوه قضاييه در پاسخ به اين سوال كه آيا تاكنون كسي در اين رابطه بازداشت شده است يا خير؟ گفت: فعلا كسي بازداشت نشده است، اما افراد مختلفي اعم از دست‌اندركاران، سهامداران و كساني كه در ايجاد اين مسائل دخالت داشته‌اند و مديران مختلف، تحت تعقيب قرار گرفته‌اند. محسني‌اژه‌يي در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه آيا درست است كه اين شركت مجموعا ٩٤ هزار ميليارد تومان بدهي دارد و مرتكب كلاهبرداري شده است يا خير؟ گفت: من قايل به اين نيستم كه اين مبلغ وجود دارد ولي مسائل مطرح شده قابل بررسي است. سخنگوي قوه قضاييه گفت: در اين رابطه دفاتر بعضي دلال‌ها پلمب شده و دادستان نيز اقداماتي كرده و در جهت منع تبليغات نيز اقدام شده است. پيش از اين حجت‌الاسلام سيد ابراهيم رييسي، دادستان كل كشور گفت: در پرونده پديده كه در دادسراي عمومي و انقلاب مشهد در حال رسيدگي است، سوالات جدي وجود دارد. دادستان كل كشور با بيان اينكه شركت سهامي خاص نمي‌تواند به مانند شركت سهامي عام عمل كند، تاكيد كرد: طبق قانون تجارت هر كدام از شركت‌هاي سهامي عام و خاص، بايد طبق مقررات خود عمل كنند. فروش سهام بايد با پشتوانه صورت گيرد و نمي‌توان در بازار دلالي سهام را افزايش داد، مثلا مبلغ سهام ۵ توماني را تبديل كنند به سهام ۱۰ توماني. نكته بعدي در مورد اين پرونده موضوع ساختمان‌سازي‌هاي اين شركت است كه در رابطه با آن سه تا چهار وزارتخانه شاكي هستند. غلامعلي صادقي، دادستان عمومي و انقلاب مشهد: فقط شركت‌هاي تبرك و پديده مجاز هستند در حد رفع نيازهاي روزمره دفتري در شهر داشته باشند كه پاسخگوي مراجعان باشند و در صورتي كه اين افراد بدون اطلاع دادسرا اقدام به خريد و فروش سهام كنند به يقين برخورد قاطعي با آنان صورت مي‌گيرد. اين دو شركت مذكور تنها در يك صورت مي‌توانند به خريد و فروش سهام بپردازند كه فروشنده سهام قبل از اين تاريخ سهام خود را خريداري كرده باشد و خريدار نيز فقط شركت پديده يا تبرك باشد، در غير اين صورت خريد و فروش هرگونه سهام توسط افراد ديگر و در مكان‌هاي خارج از دفتر اصلي، جرم محسوب مي‌شود و عامل يا عاملان خريد و فروش سهام تحت تعقيب قضايي قرار خواهند گرفت. در صورتي كه آنها به بورس بپيوندند و شفاف‌سازي مالي نيز داشته باشند، قطعا دستگاه قضايي هم از آنان حمايت و پشتيباني مي‌كند و سهامداران نيز متضرر نمي‌شوند و همچنين دلالان از اين گونه بازارها سودي نخواهند برد.
صدا و سيما: پول پديده قابل چشم‌پوشي نيست
كريمي قدوسي، نماينده مشهد در مجلس شوراي اسلامي نيز مي‌گويد: استاندار احمدي‌نژاد تمام وقتش را براي اين موضوع- پديده شانديز- مي‌گذاشت، حتي يك بار به او گفتم از وقتي شما آمده‌ايد فقرا فقيرتر و اغنيا غني‌تر شده‌اند. وي به خرداد گفته است: چند روز قبل با دادستان مشهد به همراه چند نفر از نمايندگان جلسه داشتيم و همين سوال را مطرح كرديم. بنده و يك نفر از نمايندگان هم اول مجلس نهم سوالي در همين رابطه مطرح كرديم و اگر خواستيد عين آن را مي‌دهيم كه چاپ كنيد. آن موقع دولت قبلي بود و آقاي حسيني وزير اقتصاد براي پاسخ دادن به كميسيون آمد. وي تاكيد كرده است دادستان مشهد به ما گفت كه دو سال است كه اين موضوع را با همين صراحت پيگيري مي‌كنيم و اين حرف امروز و ديروز نيست. يعني تخلف اينها از خيلي قبل‌تر و از دو سال پيش محرز بوده است. به گفته وي بر اساس گفته دادستان مشهد، اين موضوع همان دو سال پيش به صدا و سيما ابلاغ شده بود كه از پخش تبليغات اينها خودداري كنيد، اما صدا و سيما جواب داده بوده كه پول اين شركت براي تبليغات آنقدر زياد است و مي‌تواند بسياري از كارهاي صدا و سيما را راه بيندازد كه قابل چشم پوشي نيست. حتي روزنامه‌هاي استاني و غير استاني هم همين جواب را داده بودند. اين يك نكته است. نكته ديگر اينكه هنر اين آقا اين بوده كه به جز جمع‌آوري پول، بيشتر مسوولان را درگير اين پروژه كرده بود. در همين مجلس با خيلي از نمايندگان ارتباط گرفته بود و همين اواخر آنها را جمع كرد و برد در كيش و مراسم افتتاحيه برگزار كرد. او نيز تاييد مي‌كند كه رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگردي آقاي احمدي‌نژاد كلنگ مجموعه شانديزز را زده بود. به نظر مي‌رسد كه دولت ايشان كمك زيادي به اين مجموعه براي كسب مقبوليت انجام داده بود. وي در اين گفت‌وگو تاكيد كرده است: بيشتر من قوه قضاييه را مقصر مي‌دانم. چون اين قوه در جايگاهي قرار گرفته كه اختيارات بسيار برجسته‌يي دارد و هر گاه كه بخواهد به موضوعي ورود پيدا كند، هيچ مانعي بر سر راه آن نيست. دادستان مشهد تلاش مي‌كرد كه يك اجماعي بين مسوولان استان براي ورود به اين مساله ايجاد كند، اما متاسفانه همراهي نكردند. حتي همين مسوولان فعلي هم همين طور بودند. دادستان مشهد توضيح مي‌داد چون ديديم نمي‌توانيم منتظر اينها بشويم، خودمان تصميم گرفته‌ايم كه مستقل وارد شويم. بنابراين آن جايگاهي كه دستش باز است و مي‌تواند در هر زماني وارد شود و به مسوولان تكليف كند، قوه قضاييه است. وي در پاسخ به اين سوال كه سرنوشت سرمايه‌گذاري مردم و سهامي كه خريده‌اند چه مي‌شود؟ توضيح مي‌دهد: جزييات آن خيلي ريز و مفصل است. مهم‌ترين اتفاقي كه افتاده بود همان رشد بادكنكي سهام اين پروژه بود كه خودشان تصميم مي‌گرفتند نه سازوكار عرضه و تقاضا. يعني سهامي كه قيمت آن كمي بيش از هزار تومان است را به ١٢ هزار تومان رسانده بودند. آقاي دادستان هم گفتند كه با نظر كارشناسان قيمت هر سهم حدود هزار و٧٠٠ تومان شده است. خب پشتوانه همين هم بايد چيزي باشد، به هر حال بايد املاك يا زميني باشد. الان چيزي كه روي زمين است، به عنوان همين ساختمان‌ها، اينها قبلا پيش‌فروش شده‌اند و پولش را جدا گرفته است. تازه اين چيزهايي كه فروخته شده‌اند هم مال اين سهامدار نيستند. وي گفت: پيشنهاد من به آقاي دادستان اين بود كه شما به صورت دقيق اين پرونده را بررسي كنيد. آنچه از اين دارايي‌ها و ثروت ملك آقاي پهلوان و قوم و خويش‌ها و همان ٢٦ نفري كه در شركت پديده شانديز هستند و ٥١ درصد سهام را دارند تفكيك و در قالب يك شركت به آنها واگذار كند. او به وام‌هاي بانكي كه توسط اين مجموعه گرفته شده است اشاره كرد و گفت: ببينيد يك موضوع ديگري كه دادستان بايد آن را تعيين تكليف كند، وام‌هاي بسيار سنگيني است كه اينها از بانك‌ها گرفته‌اند. مبلغ آن بسيار زياد و خيلي سنگين است. اينها به هر حال ديوني است كه بر گردن سهامداران است. در محاسبات بايد سهم ديون مشخص شود. به هر صورت مي‌شود كار را با همين تفكيك بسيار سريع پيش برد و روشن كرد. اگر سرنوشت اين صد هزار نفر را همچنان به دست اين تيم بسپارند، وضع بسيار بدتر خواهد شد. ضمن اينكه دستگاه قضايي هم بايد بسيار جدي‌تر در چنين موارد پيگيري كند و اجازه ندهد هر كسي با يك موج تبليغاتي بتواند پول مردم را جمع كند.
پيگيري بعد از پنج سال
اگر تا ديروز پديده شانديز بر سر زبان‌ها بود، امروز نام محسن پهلوان نقل محافل شده است. فهرست اتهام‌هاي اين شركت چگونه طولاني شد؟ ماجراي نامه‌نگاري‌ها براي ممنوعيت تبليغات چرا نمود بيروني پيدا نكرد. ماجرا از كجا آغاز شد و كجا تمام مي‌شود. كساني كه آن روزها، در مراسم كلنگ‌زني پروژه پديده مشهد و پروژه پديده كيش حضور داشتند، خاطرشان هست كه مسوولان استاني و برخي نمايندگان مجلس نيز در اين مراسم حضور داشتند. حالا پس از پنج سال فعاليت و رسيدن قيمت هر سهم از ٢٠٠ تومان به بيش از هشت هزار تومان، تازه ماجرا وارد ابعاد تازه‌يي شده است. وسعت نگراني‌ها اما اين‌بار ١٢٠ هزار سهامدار را دربرمي‌گيرد و شخص مديرعامل بر جمع‌آوري ١٢٠٠ ميليارد تومان نقدينگي از اين ١٢٠ هزار نفر صحه مي‌گذارد. بايد ديد فصل آخر داستان كجاست.
مواضع نمايندگان
خسرو سهل‌آبادي، نماينده مردم تربت حيدريه و عضو كميسيون آموزش و تحقيقات: اطلاعاتي كه درباره پديده شانديز منتشر مي‌شود همگي جزو شنيده‌هاست و هيچ چيز مستندي هنوز وجود ندارد. هادي قوامي، نماينده اسفراين و عضو كميسيون برنامه و بودجه: بايد منتظر تعيين تكليف از طريق مراجع قانوني باشيم و پيش‌داوري نكنيم. ناصر عاشوري، نماينده فومن و عضو كميسيون اقتصادي: سرمايه‌گذار به قصد سود سرمايه‌گذاري مي‌كند و كسي كه زيان كند سودي به مردم نمي‌رساند، از اين رو تا موضوع قطعي نشده است وزرا و نمايندگان با احتياط بيشتري حرف بزنند. رحمت‌الله نوروزي، نماينده علي‌آباد كتول و عضو كميسيون كشاورزي: سرمايه‌گذاري در مجموعه‌هايي از اين دست بهتر از سرمايه‌گذاري در بازار طلا و سكه است. عبدالكريم هاشمي نخل، نماينده ميناب و رودان و عضو كميسيون اقتصادي: گروه‌هاي سياسي كه اطلاع دقيقي ندارند دست به تحليل مي‌زنند و مشكلاتي براي سهامداران ايجاد مي‌كنند. سيد راضي نوري: نبايد بگذاريم با شايعه پراكني‌هايي از طريق شبكه‌هاي اجتماعي برخي وارد عمل شوند و اقتصاد را متضرر كنند . حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر، نماينده مشهد و عضو كميسيون فرهنگي: با توجه به اينكه پديده يك شركت سهامي خاص بوده متاسفانه قوانين را رعايت نكرده و با فروش اوراق مشاركت مشابه شركت‌هاي سهامي عام فعاليت مي‌كند. دستگاه قضايي بايد نسبت به موضوع پديده با توجه به بررسي‌هايي كه انجام شده و مصاحبه‌هايي كه داشته، از تبليغات اين شركت براي فروش سهام بيشتر به مردم جلوگيري كند. مجلس و مجمع نمايندگان خراسان رضوي به موضوع پديده ورود جدي داشته و تا به نتيجه رسيدن و جمع‌بندي، اطلاعات آن را رسانه‌يي نمي‌كنيم.
نه بابكم، نه مه‌آفريد، من بهترين كاسب ايرانم
شايد توضيحات مديرعامل پديده شانديز بتواند فصلي از اين داستان پرماجرا را رقم بزند. او كه به خودش قول داده هر سال دوم بهمن ماه كاري ويژه كند. دوم بهمن روز تولدش است. حالا چيزي به دومين روز بهمن باقي نمانده و سر و صدا بر سر فعاليت‌هاي وي بالا گرفته است. شايد دوم بهمن امسال موقعيتي ديگر داشته باشد. ٤٣ساله است و از اهالي مشهد. در خيابان تهران مشهد زندگي كرده است. در برابر نخستين سوال، مبني بر اينكه چه اتفاقي افتاده است؟ مي‌گويد: «كدام اتفاق را مي‌گوييد؟ ماجرا كه حل شد.» محسن پهلوان‌مقدم، مديرعامل شركت توسعه بين‌المللي صنعت گردشگري پديده شانديز معتقد است بهترين كاسب ايران است. مشروح مصاحبه «اعتماد» با مديرعامل پديده شانديز در پي مي‌آيد:
آقاي محسن پهلوان مقدم به عنوان مديرعامل شركت ابنيه و ساختمان پديده شانديز بفرماييد تحليل شما از اتفاقات اخير يعني منع رسانه‌ها از درج سهام اين شركت چيست؟
اطلاع دقيقي ندارم اما مشكل حل شد. ديديد كه آقاي اژه‌يي گفتند موضوع حل شده است.
البته آقاي اژه‌يي توضيحات بيشتري ارايه كردند و درباره اينكه مشكل حل شد قاطعانه نظر ندادند. حالا بفرماييد منظور دادستاني از تخلفات مالي گسترده در شركت تحت تصدي شما چه بود؟
جواب من جواب آقاي اژه‌يي است كه ما هيچ مشكل مالي نداريم و تخلفي در صورت‌هاي مالي ما اتفاقي نيفتاده است.
اخبار متعددي اين روزها درباره شما منتشر شده است. از فرار به خارج از كشور تا دستگيري و...
فعلا كه در حال صحبت با شما هستم. اصلا اتفاقي نيفتاده است. كسي از همكاران ما هم فراري نشده. از قول من بنويسيد ما بچه ايرانيم در ايران خواهيم مرد. همان‌طور كه گفتم مشكل‌مان هم برطرف شد.
يعني انتشار آگهي شركت شما ديگر ممنوع نيست؟
اين مشكل هم به زودي برطرف مي‌شود.
به نظر مي‌رسد شما علاقه فراواني به تبليغات داريد.
چطور؟
از تبليغات طولاني و مسلسل‌وار فعلي بگذريم جايي خواندم اوايل دهه ٧٠ براي رستوراني كه ٢٢ ميليون تومان هزينه راه‌اندازي‌اش شده بود، ٢٧ ميليون تومان هزينه تبليغات كرديد، درست است؟
كاملا درست است.
نسبت تبليغات به سرمايه‌گذاري در همين پروژه هم به اين صورت است.
خير، در اين پروژه ما سرمايه‌گذاري خيلي وسيعي داشتيم و تبليغات‌مان نسبت به اين رقم چيز خاصي نيست.
چقدر هزينه تبليغات كرديد؟
از اين سوال بگذريم.
دفاتر خريد و فروش سهام شركت شما پلمب شده است؟
نه چنين اتفاقي نيفتاده. خود آقاي اژه‌يي هم گفتند، مي‌توانيد ببينيد كه دفاتر مثل روال سابق به كار خود ادامه مي‌دهند. البته ما دفاتر انتقال سهام داريم.
يعني دفاتر خريد و فروش سهام متعلق به شما نيست؟
خيلي از بنگاه‌هايي كه در مشهد كار معامله ملك مي‌كنند، سهام ما را مي‌خرند و مي‌فروشند. بعد خريدار به دفاتر انتقال سهام ما مراجعه مي‌كند و درخواست خودش را ارايه مي‌دهد. اگر كسي هم به دفاتر انتقال سهام ما مراجعه كند و سهم بخواهد از كسي كه متقاضي فروش است سهم مي‌خريم و به او مي‌فروشيم.
يكي از ايراداتي كه از سوي تحليلگران بازار مالي به سهام شركت پديده گرفته مي‌شود اين است كه ارزش سهام پديده شانديز يك به چهار است، درست عكس بازار سرمايه كه در آن ارزش سهام چهار به يك است. توضيح‌تان در اين مورد چيست؟
هيچ كس تا به امروز نيامده دارايي ما را بررسي كند و بعد نظر بدهد. نكته جالب در مورد دارايي ما اين است كه ما اين دارايي را خودمان ساختيم. من روي اين موضوع تاكيد دارم. اين اموال را از كسي نخريدم. شما هم روي اين موضوع تاكيد كنيد.
محدوده نوسان سهام شركت شما چقدر تعيين شده است؟ به عنوان مثال در بورس اين محدوده چهار درصد تعيين شده است. سهام شركت‌ها يا تا سقف چهار درصد مثبت مي‌شود يا منفي.
يادم نمي‌آيد هيچ‌وقت ما چنين نوساني داشته باشيم. نوسان قيمت سهام ما بستگي به تقاضاي مردم دارد. آنها مراجعه مي‌كنند و سهام مي‌خواهند. البته ما قيمت سهام‌مان را در برخي دوره‌ها كنترل كرديم. روزهايي بوده است كه به دليل بالا بودن تقاضا، احتمال افزايش قابل توجه قيمت وجود داشت اما ما نگذاشتيم اين اتفاق بيفتد.
نگفتيد محدوده نوسان تعيين شده قيمت چقدر است؟
اين را بازار بايد تعيين كند.
مي‌گويند پيش آمده به خاطر تولد شما ٥٠٠ تومان به قيمت سهم اضافه شده است؟
اين هم دروغ است.
در روزهاي اخير برخي سهامداران شما در برخي شهرها تجمع كرده‌اند و نگران سرمايه‌هاي‌شان هستند، خبر داريد؟
جاي نگراني نيست. مشكل حل شده و چيز خاصي براي نگراني نيست.
در كل چند سهامدار داريد؟
١٢٠هزار نفر.
اما در رسانه‌ها اعلام شده ١١٠ هزار نفر سهامدار داريد.
خير، تعداد سهامداران ما در كل كشور به ١٢٠ هزار نفر مي‌رسد.
چه تعداد سهم فروخته‌ايد؟
همان‌طور كه خبر داريد اخيرا افزايش سرمايه داده‌ايم. در كل يك ميليون و ٨٧٥ هزار سهم داريم كه ٢١ درصد آن، يعني ٣٩٠ ميليون سهم را به مردم واگذار كرده‌ايم.
افزايش مداوم قيمت سهام شركت تحت‌تصدي شما بسياري از كارشناسان را به تحليل وادار كرد. مي‌گويند خودتان گفته‌ايد كه پديده تنها شركت اقتصادي دنياست كه سهامش كاهش قيمت ندارد و تنها افزايش مي‌يابد، درست است؟
خب توضيح مي‌دهم. پيش آمده كه قيمت سهام شركت ما تنزل كند اما ما براي مقابله با اين روند راهكار داريم. ما شركت پشتيباني سهام داريم و درست در لحظه‌يي كه قرار است قيمت سهام شركت نزول كند وارد عمل مي‌شود و خريد انجام مي‌دهد تا مشكل برطرف شود.
حدود سه ماه قبل هم قيمت سهام شركت شما در حال كاهش بود؟
بله.
چرا؟
برخي حرف‌هاي سياسي در مورد پروژه ما زده شد.
مثلا چه حرف‌هايي؟
حالا اشاره نمي‌كنم. حرف‌هايي زدند، بدون اينكه نام شركت ما را ببرند. مردم فكر كردند كه با ما هستند در نتيجه قيمت سهام ما تنزل كرد. آن روزها قيمت هر سهم ما به ١٠ هزار تومان هم رسيده بود كه با اين اتفاق به ٧٥٠٠ تومان كاهش يافت. من ٤٠٠ تا ٥٠٠ ميليارد تومان سهم خريدم تا بازار دوباره به حال سابق خودش برگشت. اينكه عجيب نيست، هست؟ بالاخره قيمت هر سهامي بالا مي‌رود يا پايين مي‌آيد. موجي است كه مي‌آيد و مي‌رود، بايد مراقب بود.
اتفاقات اخير را هم موج گذرا مي‌دانيد؟
به نظر من همين است. شركت ما شركتي شفاف و دقيق است.
پس چرا اين اتفاق افتاد؟
ابهامي براي مردم هست و بعضي از مسوولان هم مي‌گويند چطور اين شركت تا اين حد رشد كرده است.
خوب شما توضيح بدهيد چرا اين شركت تا اين حد رشد كرده است؟
چون كشور در سال بيش از صد روز تعطيلي دارد اما ما بدون تعطيلي كار مي‌كنيم. اصلا تعطيلي نداريم، ٢٤ ساعته هم كار مي‌كنيم. وقتي سه برابر ديگران كار كني و تعطيلي هم نداشته باشيد، سه برابر ديگران رشد مي‌كنيد.
پولي كه از فروش سهام به دست آورده‌ايد، چقدر است؟ برخي به رقم ٩٠ هزار ميليارد تومان از بابت فروش سهام اشاره مي‌كنند.
من هم سهام ٢٠٠ توماني فروخته‌ام، هم سهام ١٠ هزارتوماني. حدودا ١٢٠٠ ميلياردتومان سهام فروخته‌ايم. در ضمن آنها كه مي‌گويند بنده با ٩٤ هزار ميليارد تومان از كشور فرار كرده‌ام بگويند كدام بانك اين قدر پول دارد كه من بخواهم با اين مبلغ از كشور خارج شوم آن هم وقتي با يك اختلاس سه هزار ميليارد توماني كشور چند سال است كه درگير شده است.
كل سرمايه شركت شما چقدر است؟
بالاي ٢٠ هزار ميليارد تومان سرمايه شركت ما است.
برخي معتقدند سرمايه شركت شما در بهترين حالت به دو هزار و ٥٠٠ ميليارد تومان مي‌رسد.
اصلا اين طور نيست. من شانديز زمين خريدم متري ٣٠ هزار تومان، امروز در اين منطقه زمين متري ٧ تا ١٠ ميليون تومان داد و ستد مي‌شود. مغازه‌هاي ما را بالاي متري ٥٠ ميليون تومان خريداري مي‌كنند. در اين منطقه كار شده، ارزش افزوده ايجاد شده. چطور چنين حرفي را مي‌زنند. اگر پروژه كيش و مشهد را بازديد كنيد، مي‌فهميد چه مي‌گويم.
چرا پروژه احداث برج ٥٧ طبقه شما در شانديز مشهد متوقف شد؟
چه كسي اين حرف را زده؟ حتي يك روز هم متوقف نشديم.
مي‌گويند آقاي آخوندي وزير راه و شهرسازي جلوي احداث برج را گرفته است؟
اين طور نيست.
يعني دعوايي با وزارت راه و شهرسازي نداشتيد؟
خير. اصلا. پروژه در حال كار است.
اما من مطمئنم كه ساخت برج متوقف شده و فعلا ٢٠ طبقه از ٥٧ طبقه آن احداث شده است.
باور كنيد اين‌طور نيست. پروژه در حال ساخت است، بياييد بازديد كنيد.
برج كيش چطور؟ گويا در اين پروژه ورود ١٧٠٠ متري به حريم دريا عاملي براي توقف اعلام شد.
دريا كه ربطي به وزارت راه و شهرسازي ندارد.
بله وزارت راه و شهرسازي عامل توقف نبود. سازمان محيط زيست و منابع طبيعي عامل توقف بودند.
رضايت‌شان را جلب كرديم. مرجان‌ها را جابه‌جا كرديم و مجوزهاي لازم را داريم كه كار مي‌كنيم. در ضمن من بايد اشاره كنم كه انتخاب مكان برج توسط خود اين سازمان‌ها بود و توافق لازم انجام شده. درضمن آن طرف خليج فارس ببينيد چه مي‌كنند. نبايد واقعا ما هم پيشرفت كنيم؟
شغل پيشين شما چه بود؟ مشاور املاك بوديد؟
چه كسي اين حرف را زده. ما پدر در پدر در كار تجارت و ساختمان‌سازي بوديم.
فعاليت حرفه‌يي‌تان را نزد پدرتان آغاز كرديد؟
خير ايشان سال‌ها پيش مرحوم شده است. من نزد برادرم كارم را آغاز كردم.
كار ساختمان‌سازي يا تجارت را؟
همزمان هر دو كار را. البته من از بچگي كار كرده‌ام. از هفت سالگي كتاب مي‌فروختم.
در مغازه كتاب فروشي كار مي‌كرديد؟
مغازه نداشتيم. كنار خيابان كتاب مي‌فروختم. كتاب‌ها را برادرم برايم تهيه مي‌كرد و من مي‌فروختم.
چه جور كتاب‌هايي بود؟
اوايل انقلاب بود و كتابفروشي كنار خيابان رونق داشت. كتاب داستان، كتاب پيامبران و...
درآمدتان چطور بود؟
آن زمان درآمد خوبي داشتم. من ادعايي دارم كه مي‌توانم ثابتش كنم. من بهترين كاسب ايران هستم. چه الان، چه آن زمان كه كنار خيابان كتاب مي‌فروختم. اگر امروز همه‌چيز من را از من بگيرند، قول مي‌دهم دو سال ديگر همين جايي باشم كه امروز هستم.
وضعيت مالي خانواده طوري بود كه مجبور شديد از اين سن كار كنيد؟
خير خانواده نياز مالي نداشت اما فرهنگ خانواده ما طوري بود كه همه بايد در آن كار مي‌كردند و اين يك ارزش بود.
گفتيد پدرتان را سال‌ها قبل از دست داده‌ايد؟ چه زماني؟
پنج ساله بودم.
چندمين فرزند خانواده هستيد؟
آخرين فرزند خانواده‌يي پرجمعيت و ما پنج برادر و دو خواهر هستيم.
تحصيلات‌تان چقدر است؟
(باخنده) ديپلم ردي دارم، هنرستاني بودم.
پس تحصيل براي‌تان مهم نبود؟
نيازي به تحصيلات دانشگاهي نداشتم، مگر دانشگاه‌ها چي ياد مي‌دهند، من چيزي را كه مي‌خواستم ياد گرفته‌ام.
حتي اگر از پنج سالگي هم كار كرده باشيد، قبول كنيد در اين چند سال رشدتان غير منتظره بود؟
بله چون انگيزه داشتيم و شركت‌مان را به تدريج بزرگ كرديم. شركت ما خيلي بزرگ است. شوخي نيست. ٣٠ هزار كارمند و كارگر داريم. شركت‌هاي متعددي زير مجموعه ما است.
چند شركت زير مجموعه شماست؟
نمي‌دانم. الان در ذهنم نيست.
براي من كمي دور از ذهن است كه كسي تعداد شركت‌هايش را دقيق نداند.
شركت‌هاي ما متعدد هستند، از بازرگاني و ساختماني گرفته تا هايپر، زير مجموعه داريم. البته الان مي‌ترسم حرفي بزنم و بعد حرف و حديث درست شود والا مطمئن باشيد من كار خودم را بلدم.
فرزندان‌تان هم نزد خودتان كار مي‌كنند؟
من سه فرزند دارم اما خيلي كوچكند. من تازه در سن ٣٤ سالگي ازدواج كردم چون قبل از آن به حدي كار مي‌كردم كه وقت نداشتم تشكيل خانواده بدهم. همين حالا هم از ساعت شش صبح تا يك نيمه شب كار مي‌كنم.
مي‌گويند بيش از ٧٠ درصد سهام پديده در اختيار خودتان و خانواده‌تان است؟
بگذريم، اين‌طور نيست.
صورت‌هاي مالي آخرين مجمع اين طور گواهي مي‌دهد.
چيزي كه روي سايت‌ها رفته درست نيست.
شما درستش را بگوييد؟
الان نمي‌شود در اين مورد توضيح داد.
گويا در افغانستان هم پروژه‌هايي داريد؟
بله دارم. كار ما در افغانستان اتفاقا بسيار پررنگ بود.
يعني كار را در افغانستان آغاز كرديد؟
خير، در ايران كار را آغاز كردم اما همان‌طور كه گفتم در افغانستان كارم پررنگ‌تر بود.
آنجا چه مي‌كنيد؟
كار ساختماني و رستوران داري و بازرگاني.
با حامد كرزاي هم ديداري داشتيد؟
فكر نكنم اشاره به اين موضوع ضرورتي داشته باشد.
اتفاقا دارد. مي‌خواهيم بدانيم چه جايگاهي به عنوان سرمايه‌گذار در يك كشور ديگر داريد؟
خب اگر اين طور است بگذاريد بگويم من با تمام روساي كشور افغانستان دوست هستم. كسي در دولت افغانستان نيست كه با من دوستي نداشته باشد.
حتي در دولت جديد؟
بله. حتي در دولت جديد.
اين موقعيت را چطور به دست آورديد؟
من نخستين خارجي بودم كه براي سرمايه‌گذاري وارد افغانستان شدم. جنگ تازه در حال اتمام بود كه من موقعيت را دريافتم و راهي اين كشور شدم، كسي هم كه نخستين باشد، بهترين موقعيت را از آن خود مي‌كند. مي‌دانيد كه انحصار تبليغات بيلبوردهاي افغانستان به مدت ٢٠ سال در اختيار من است.
اما ارديبهشت ماه امسال شاروالي افغانستان چيز ديگري مي‌گفت. او گفته است ده‌ها شركت تبليغاتي ديگر در اين كشور مشغول كار هستند؟
اين طور نيست.
مي‌خواهيد اسامي را بخوانم؟ وي گفته است افغان امريكا، كريم زرين، كابل، كابل پن، آرين، ميوند، ندا، ايفل، فلكسو ساين، پويا گرفيك و... در پايتخت افغانستان مشغول به كار هستند.
من مدرك دارم. امضاي آقاي كرزاي و پنج وزير افغانستان زير قرارداد من است. همين قراردادي كه از آن صحبت مي‌كنم.
همان موقعيتي كه در افغانستان داريد، در ايران هم داريد؟
كدام موقعيت را؟
دوستي با مقامات و مسوولان.
بله من با خيلي‌ها دوستم.
با كدام يك از مقامات؟
ببينيد چون من يكي از بهترين رستوران‌هاي ايران را دارم با خيلي از مقامات دوستم اين هم طبيعي است.
هيچ‌وقت كارمند دولت نبوديد؟
خير.
در شركت ارمغان بهزيستي هم سمتي نداشتيد.
هيچ‌وقت. من فقط به واسطه يكي از دوستانم با اين مجموعه آشنا شدم. همين.
مي‌گويند وقتي فروش سهام شركت‌تان آغاز شد، گفته بوديد كه اين پروژه يعني شانديز مشهد يك ساله تمام مي‌شود؟
اصلا من اين حرف را نزدم. هيچ‌وقت.
اين حرف از قول شما منتشر شده است، حالا پروژه شما چه زماني تمام مي‌شود؟
آخر سال ١٣٩٤ بايد تمام شود. هر ماه قسمتي از پروژه را افتتاح مي‌كنيم.
اتفاقات اخير نگران‌تان نكرده است؟
كار بدي نكرده‌ام كه نگران باشم. من فقط نگران مردمي هستم كه از نظر روحي تحت فشار هستند. بگذاريد يك توضيح براي‌تان بدهم. من كارهايم را خودم انجام مي‌دهم. تا امروز از كسي ملك نخريدم. زمين خريدم و ساختمان ساختم. حتي دفتر كار اجاره نكردم. كانكس گذاشتم در زمين و وقتي دفتر كارم را ساختم وارد آن شدم. من اين طور بزرگ شدم حالا از بابت چه چيزي نگران باشم.
گفته مي‌شود هفته قبل، روزنامه خراسان كه مطلبي را از قول دادستاني عليه شما منتشر كرده بود، توسط افراد ناشناسي خريداري و از دكه‌ها جمع شد. خبر داريد؟
نه اين مساله چه ربطي به ما دارد؟
پس شما چنين كاري نكرديد؟
من چنين كاري نكردم اما باز هم تاكيد مي‌كنم دوستان زيادي دارم. حالا من يك سوال دارم. اگر واقعا كسي اين كار را كرده باشد جرمي مرتكب شده؟ روزنامه خريدن جرم است؟ من نمي‌دانم اين حرف‌ها يعني چه. من كاري كه بلدم را انجام مي‌دهم. فكر كنم منطقي‌اش اين است كه بيايند و من را به عنوان مشاور استخدام كنند تا چيزي كه بلدم را به آنها ياد بدهم.
به چه كساني؟
به هر كسي كه مي‌خواهد كار اقتصادي كند.
نمي‌ترسيد آينده‌يي مانند بابك زنجاني يا ببخشيد بدتر از آن مه آفريد خسروي در انتظارتان باشد؟
نه نمي‌ترسم. «پديده را از پرورشگاه نياوردم، اين پروژه را خودم زاييدم و با توجه به اينكه فرزند خودم است نمي‌ترسم كسي آن را از من بگيرد. اگر خواستيد مطلبي از من چاپ كنيد عكس پروژه‌هاي من را در مشهد، كيش و... بيندازيد. آنجا واقعا يك شهر است با خيابان‌هاي متعدد. حرف من فقط اين است كه از آبروي كشور دفاع كنيد تا مبادا اين اتفاقات كار ما در خارج از كشور را با مشكل مواجه كند.