حاشیه‌های خاکسپاری پیکر ٨ شهید گمنام در میدان «امیرچخماق» یزد
خاکسپاری پیکر هشت‌شهید گمنام از شهدای جنگ تحمیلی در میدان تاریخی امیرچخماق یزد که بنای بازمانده از قرن نهم‌هجری است در روزهای گذشته بحث‌برانگیز شد. به نوشته خبرگزاری «میراث» عده‌ای متحصن اول دی، شهدای گمنام را در قبرهایی که پیش از این در محوطه تاریخی امیرچخماق یزد آماده شده بود، خاکسپاری کردند. این‌درحالی است که طبق تصمیم شورای تامین استان که مورد تایید نماینده ولی‌فقیه در استان یزد هم بود، قرار بود شهدا در ضلع شرقی میدان و در سالروز شهادت امام‌رضا(ع) خاکسپاری شوند.
علاوه بر این استاندار و مدیرکل اداره میراث فرهنگی یزد نیز در روزهای گذشته مخالفت خود با این اقدام را اعلام کرده بودند. سابقه تلاش‌ها برای خاکسپاری شهدای گمنام در مرکز میدان تاریخی امیرچخماق یزد به دوسال پیش بازمی‌گردد، از دوسال قبل طرحی با عنوان تدفین هشت شهید گمنام در میدان امیرچخماق یزد، از سوی کمیته جست‌وجوی مفقودان ستاد نیروهای مسلح مطرح شد که با مخالفت استانداری وقت، اجرای آن متوقف ماند.
در همین حال، اول دی سازمات میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی کشور با انتشار بیانیه‌ای به این موضوع واکنش نشان داد. در بخشی از این بیانیه آمده است: مدیر کل میراث فرهنگی استان در جلسات محلی و نیز با مکاتبات مختلف، دلایل فنی، فرهنگی، ضوابط ملی و جهانی و قوانین موجود را متذکر شد. علاوه بر این پیگیری، مکاتبات و مذاکرات متعدد ریاست سازمان با نهادهای مختلف از جمله ستاد فرماندهی کل قوا، وزارت کشور، وزارت اطلاعات، فرمانده کمیته جست‌وجوی مفقودان ستاد کل نیروهای مسلح و نماینده ولی فقیه و امام جمعه یزد و مسوولان اجرایی استان یزد انجام شده و معاون حقوقی و امور مجلس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز برای تشریح مواضع سازمان و موارد قانونی ذی‌ربط به یزد اعزام شد و در جلسه شورای تامین استان در روز شنبه ٢٩آذر٩٣ شرکت کرد. همچنین طی مکاتبات و مذاکرات متعدد معاونت میراث فرهنگی سازمان با استاندار و معاونان استانداری یزد و دیگر مسوولان مربوطه، صراحتا ملاحظات سازمان به لحاظ قوانین ذی‌ربط اعلام
و راه‌حل‌های مختلفی برای حل مشکل ارایه شد. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تلاش کرد با رایزنی و مشاوره‌های لازم شرایط مطلوبی حاصل شود. تا ظهر روز یکشنبه ٣٠آذر با توجه به تاکیدات مسوولان و نظر دلسوزان استان قرار بر استفاده از مکانی در ضلع شرقی مجموعه مذکور بود؛ مکانی که قدمگاه مقام‌معظم‌رهبری(مدظله‌العالی) در خلال سفر معظم‌له به استان یزد بوده و مورد توافق مسوولان قرار گرفت. علاوه بر این، با توجه به توصیه مقامات مختلف و وزارت کشور به استاندار یزد، مکان‌های جدیدی برای دفن پیکر مطهر هشت‌شهید گمنام در مسجد حضیره یزد یا مسجد مصلی مطرح شده بود. روز اول دی ماه نیز پیگیری‌های مکرر مدیران سازمان میراث فرهنگی برای اجرای مصوبه شورای تامین استان ادامه داشت تا اینکه ظهر دیروز اقدامی خلاف مصوبات شورای تامین استان و شهرستان یزد و تاکیدات مسوولان عالی‌رتبه کشور انجام شد.
در بخش دیگری از بیانیه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چنین نوشته شده: «این سازمان تمام اهتمام خود را از طریق مسوولان ذی‌ربط و قانون به دور از هیاهو و جنجال‌سازی و نیز با مذاکرات غیرعلنی برای حل مشکل به طرق قانونی به عمل آورده اما عوامل ذی‌ربط با بی‌مهری نسبت به میراث فرهنگی و تاریخی و قوانین کشور علی‌رغم مصوبات شورای تامین استان یزد و توصیه مسوولان ملی و استانی مبنی بر جابه‌جایی محل یادشده اقدام نمودند. بدیهی است مسوولیت هر گونه عواقب فرهنگی و تاریخی و حفاظت از بنای مذکور متوجه کسانی است که بر خلاف قوانین مرتبط و تصمیمات مراجع قانونی استان، اقدام به این کار کرده‌اند.»
اما همزمان سردار باقر‌زاده، فرمانده کمیته جست‌وجوی مفقودان در واکنش به تعیین محل جدید برای خاکسپاری این شهدا در گفت‌وگو با فارس گفته بود: «زمین پیشنهادی میراث فرهنگی در نقطه کور میدان و در حاشیه بنا قرار گرفته است در حالی که شهیدان قهرمان فضیلت‌های انسانی همواره در وسط میدان بوده‌اند. چگونه است که امروز می‌خواهیم شهدا به حاشیه میدان بروند.» وی می‌گوید: «استدلال اول میراث فرهنگی یزد مبنی بر اینکه در اماکن تاریخی اموات را دفن نمی‌کنند، از پایه و اساس اشکال اساسی دارد. اولا خبری که میراث به‌عنوان قانون مطرح کرده، مصوبه است که در زمان طاغوت انجام شده و الزام‌آور نیست. ثانیا با فرض اینکه الزام‌آور باشد در مورد شهدا مصداق پیدا نمی‌کند.»با این همه پس از برگزاری جلسه شورای تامین استان، روز یکشنبه (٣٠آذر) استانداری یزد طی بیانیه‌ای از مردم یزد دعوت کرد تا در روز سه‌شنبه دوم‌دی ساعت ٩ صبح در مراسم تشییع و تدفین هشت‌شهید گمنام که از صحن قدس امامزاده‌جعفر(ع) تا ضلع شرقی مجموعه امیرچخماق برگزار می‌شود؛ حضور یابند.
به گزارش اداره کل روابط عمومی استانداری یزد قرار بود مراسم تشییع و تدفین این شهدا، از صحن قدس امامزاده‌جعفر(ع) تا ضلع شرقی مجموعه امیر چخماق برگزار و ضلع‌شرقی مجموعه امیر چخماق، به نام باب‌الشهدای حسینیه امیرچخماق نام‌گذاری شود. این درحالی است که یک‌روز قبل از وعده استانداری، شهدا در محوطه اصلی میدان تاریخی امیرچخماق خاکسپاری شدند. مدیرکل میراث فرهنگی استان یزد در رابطه با دلایل مطرح‌شده برای مخالفت با این اقدام گفته بود: «نخست اینکه طبق ضوابط و قوانین حاکم بر ثبت اماکن تاریخی هرگونه دفن اموات در این قبیل اماکن یا محوطه‌های تاریخی ممنوع است. دوم آنکه فعالیت‌های پژوهشی در محدوده امیرچخماق، اعم از فعالیت‌های باستان‌شناسی آن تکمیل نشده و به همین علت هرگونه حفاری به هردلیلی منجر به مخدوش‌شدن لایه‌های باستانی و تداخل در روند مطالعات علمی است و سوم آنکه خود مجموعه امیرچخماق دارای طرح نجات‌بخشی است. همان‌طور که می‌دانید احتمال ریزش یکی از مناره‌ها وجود دارد که برای جلوگیری از بحث تخریب آن باید طرح‌هایی اجرا شود. به‌عنوان مثال ممکن است نیاز به گودبرداری و سایر اقدامات حفاظتی و مرمتی داشته باشد.»از سویی دیگر اما مهدی کوچک‌زاده نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در این رابطه به فارس گفت: «استناد به قوانین میراث فرهنگی در برابر دفن شهدا حرف مفت است. مردم نیاز به درس‌گرفتن از شهدا دارند و دفن پیکر پاک شهدا لزومی به بازی‌های دستگاه‌های دولتی ندارد.» وی همچنین به بیانیه اخیر میراث فرهنگی درباره دفن شهدا اشاره کرد و گفت: «مقررات میراث فرهنگی برای بناهای تاریخی مزخرفاتی است که سازمان‌های بین‌المللی درآورده‌اند.»
منبع: روزنامه شرق
نظر شما