گام های بزرگ ایران و روسیه برای توسعه همکاری‌ها
ایران و روسیه در سال 2014 گام های بزرگی برای توسعه همکاری های دوجانبه با هدف تاثیر گذاری بیشتر در تحولات منطقه ای و بین المللی برداشتند.
تهران و مسکو طی سالهای گذشته با توجه به شرایط جهانی و منطقه ای از جمله مقابله با توسعه طلبی های غرب و نیز اتخاذ مواضع مشترک در مورد مسایل مهمی همچون سوریه و مبارزه با گروه تروریستی داعش در جهت همکاری و تشریک مساعی بیشتر در کنار یکدیگر قرار گرفتند.
تهران و مسکو با آغاز سال 2014 میلادی گام های بلندتری در جهت توسعه روابط دو جانبه و ایجاد تحرک در همکاری های دو کشور برداشتند.
این گام ها در راستای اجرای توافقات دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران و ولادیمیر پوتین همتای روسی وی در بیشکک به عنوان ایده برای آغاز مشارکت راهبردی همه جانبه دو کشور مطرح شد.
سران ایران و روسیه در جریان آن دیدار، تدابیری برای توسعه روابط دو جانبه در عرصه های مختلف اتخاذ کردند که شامل گسترش همکاری ها در عرصه های مهمی همچون انرژی، بازرگانی و فناوری های پیشرفته است.
دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران همچنین در دیدار با ولادیمیر پوتین در اجلاس شانگهای تاکید کرد تهران برای توسعه روابط با مسکو جدی است و دو کشور در زمینه علم و فناوری همکاری های خوبی داشته اند و این روند باید با توسعه هر بیشتر روابط دو کشور در زمینه های فنی و مهندسی، تجارت و همچنین صدور خدمات و کالاهای کشاورزی تقویت شود.
روسای جمهوری ایران و روسیه در چهارمین و آخرین دیدار خود در سال جاری در حاشیه اجلاس سران خزر در بندر آستراخان نیز بار دیگر حوزه های مهم در همکاری های دو کشور و خطوط برای گسترش این همکاری ها را ترسیم کردند.
دکتر روحانی با اشاره به اینکه طی یکسال گذشته سران دو کشور در چهار نوبت از نزدیک به رایزنی و ارزیابی مسایل دو جانبه، منطقه ای و بین المللی پرداخته اند، افزود: اهمیت روسیه در مناسبات منطقه ای و راهبردی ایران افزایش یافته است و دیدارهای متعدد مسئولان و سران دو کشور سندی بر استحکام روابط و اراده دو طرف بر توسعه آن است.
رییس جمهوری گسترش منافع مشترک و نیز حساسیت های منطقه ای را از عوامل محرک در تعمیق همکاری ها بر شمرد و گفت: آنها که می خواهند امروز رهبری مبارزه با تروریست ها در منطقه را بر عهده بگیرند، دیر به فکر افتاده اند و این جزء افتخارات ملت ایران است که قبل از دیگران این خطر را تشخیص داده و با آن به مبارزه پرداخت.
ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه نیز در این دیدار از تلاش های دکتر روحانی برای توسعه و تحکیم روابط تشکر کرد و گفت: اینکه تنها به فاصله دو هفته از ملاقات در شهر دوشنبه تاجیکستان ، دوباره گفت وگو می کنیم از سرعت خوب اجرای توافقات و اراده سران دو کشور بر پیشرفت آنها حکایت دارد.
رییس جمهوری روسیه هفته گذشته نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی در مسکو با حضور حدود 1300 خبرنگار داخلی و خارجی بر اهمیت روابط ایران و روسیه و توجه سران روسیه برای توسعه این روابط تاکید کرد.
وی با بیان اینکه هیچ مانعی برای توسعه روابط روسیه و ایران وجود ندارد، اعلام کرد:برای توسعه روابط و همکاری های روسیه با ایران تلاش می کنیم.
پوتین در مورد کاهش مبادلات بازرگانی ایران و روسیه که در سال 2013 به حدود دو میلیارد دلار رسید اعلام کرد: کاهش حجم مبادلات بازرگانی دو کشور بطور عمده به دلایل شرایط بین المللی بود، اما برای توسعه حجم مبادلات بازرگانی با ایران و تنوع سازی ساختار آن تلاش کردیم.
پوتین علت این مساله را وضعیت پیچیده بازارهای جهانی نفت عنوان کرد که برای روسیه و ایران مشکلاتی فراهم کرده و مسئولان دو کشور به مقابله با این مساله می پردازند.
پوتین همچنین به نکته بسیار مهم همکاری دو کشور در عرصه ساخت نیروگاه اتمی اشاره کرد و گفت: روسیه در ساخت نیروگاه هسته ای بوشهر مشارکت کرد و دو طرف قراردادی هم برای ادامه همکاری در این عرصه امضا کردند.
به عقیده کارشناسان ، در حال حاضر عرصه انرژی اتمی مهم ترین حوزه همکاری ایران و روسیه است هر چند که دو کشور در عرصه مهم دیگری همچون خودرو سازی و هواپیماسازی همکاری می کنند.
ایران و روسیه در جریان سفر «علی اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی به مسکو که روز 20 آبان ماه انجام گرفت، با امضای سه سند همکاری جدید، به همکاری های دو کشور در حوزه انرژی اتمی جانی تازه بخشیدند.
قرارداد بین شرکت 'تولید و توسعه انرژی اتمی ایران' و شرکت 'اتم استروی اکسپورت' برای احداث دو واحد نیروگاه 1000 مگاواتی در بوشهر مهم ترین این قراردادها بود که در جریان سفر صالحی به مسکو به امضاء رسید.
طرف های ایرانی و روس همچنین پروتکل همکاری برای احداث هشت بلوک جدید نیروگاه هسته ای را امضا کردند.
سند همکاری در حوزه چرخه سوخت هسته ای سند سومی است که بین سازمان انرژی اتمی ایران و روسیه به امضا رسید.
به این ترتیب ایران و روسیه فصل جدیدی را در همکاری های راهبردی دو کشور در حوزه انرژی اتمی آغاز کردند.
حوزه دیگر همکاری ایران و روسیه که با توجه به عضویت مسکو در گروه 1+5 شکل گرفته است، مشارکت در مذاکرات در مورد برنامه هسته ای ایران است.
روسیه در سال 2014 هم همانند سال های دیگر در چند دور مذاکرات هسته ای در وین و ژنو مشارکت فعال داشت.
پوتین در این مورد با تاکید بر موضع کشورش در حمایت از برنامه هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران و حق کشورمان برای استفاده از انرژی هسته ای گفت: روسیه با شرکای ایرانی برای حل مساله هسته ای ایران همکاری می کند و وضعیت بگونه ای است که طرف های مذاکره کننده هسته ای به توافق جامع نزدیک شده اند.
رییس جمهوری روسیه مواضع سنجیده جمهوری اسلامی ایران در مساله هسته ای را ستود.
سرگئی ریابکوف مذاکره کننده ارشد هسته ای روسیه هم در اخرین اظهارات خود در مورد شرایط جدید مذاکرات هسته ای گفت که بتدریج اعتماد میان ایران و گروه 1+5 در مذاکرات هسته ای افزایش می یابد.
در همین حال بسیاری از کارشناسان روس بر این عقیده اند که همکاری ایران و روسیه برای حل مساله هسته ای و مواضع دو کشور در مذاکرات هسته ای از عوامل زمینه ساز توسعه روابط دو جانبه بوده است.
رییس مرکز مطالعات راهبردی روسیه از جمله این کارشناسان است که بتازگی از روند مذاکرات بمنظور حل مساله هسته ای میان ایران و گروه 5+1 ابراز خرسندی کرد.
'لئونید رشتنیکوف' گفت: روسیه بمنظور حل موضوع هسته ای ایران و گروه 5 +1 از تمام امکانات دیپلماتیک خود استفاده کرده و در آینده نیز تا نتیجه نهایی این رویه را ادامه می دهد.
رییس مرکز پژوهش های سیاسی و اجتماعی روسیه با تحسین سیاست های دولت جمهوری اسلامی ایران گفت: ایران برای اثبات ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای خود تلاش بسیار گسترده ای کرد و با همکاری نزدیک این کشور با آژانس بین المللی انرژی اتمی بسیاری از موارد مبهم و مسایل حل شده است.
ولادیمیر یفسییف همچنین با انتقاد از تحریم های یکجانبه غرب و آمریکا در مورد ایران گفت: این تحریم ها ارتباطی با برنامه هسته ای ایران ندارند و برای جلوگیری از پیشرفت و توانمندتر شدن این کشور وضع شده است.
ایران و روسیه همچنین در حل مسایل خاورمیانه همکاری نزدیکی داشته اند و این همکاری ها سال 2014 با مشارکت دو کشور در روند امحای تسلیحات شیمیایی سوریه گسترش یافت.
ایران همانند روسیه با مداخله خارجی در امور داخلی سوریه مخالف است .
در این راستا مقامات ایران و روسیه بطور منظم رایزنی کرده و در مورد اقدامات جدید دشمنان سوریه و تروریست های مورد حمایت آنها در این کشور مواضع خود را هماهنگ کردند.
به گزارش رسانه های روسی، در حال حاضر مسکو برای میزبانی نمایندگان دولت سوریه و گروه های سیاسی مخالف آن آماده می شود تا زمینه برای برگزاری اجلاسی موسوم به ژنو3 تحت نظارت سازمان ملل فراهم آید.
رسانه های خبری اعلام کردند: روسیه در این رابطه به حمایت جمهوری اسلامی ایران نیاز دارد.
ایران و روسیه همچنین در مساله مبارزه با گروه تروریستی داعش مواضع مشترکی داشته و همواره این مساله را در اولویت همکاری های امنیتی خود در منطقه خاورمیانه قرار داده اند.
تهران و مسکو بارها از شیوه مبارزه آمریکا با داعش که بدون جلب موافقت و هماهنگی با سوریه در خاک این کشور انجام می گیرد انتقاد کرده اند.
مقامات ایرانی و روس بارها خواستار احترام به معیارهای بین المللی به ویژه منشور سازمان ملل در مبارزه با گروه های تروریستی از جمله داعش شده اند.
در این رابطه رییس مجلس دومای روسیه که اواخر آبان ماه به تهران سفر کرد گفت که ایران یک شریک معتبر، مطمئن و امیدبخش در مناسبات جهانی برای روسیه است.
'سرگئی ناریشکین' در گفت وگو با ایتارتاس خاطرنشان کرد: مسکو، تهران را برای خود یک شریک معتبر و امیدبخش در مناسبات جهانی می شناسد و لذا برای این کشور در مناسبات امنیتی منطقه نیز نقش و اهمیت راهبردی زیادی قایل است.
وی ضمن تاکید بر نقش مهم ایران در استقرار امنیت منطقه ای افزود: مسکو همواره تلاش کرده برای مبارزه با مشکلات امنیتی از همکاری با تهران به ویژه در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر، تروریسم و جرایم بین المللی بهره فراوان ببرد.
این مقام روس افزود: دو کشور ایران و روسیه همچنین از استعداد بالایی برای همکاری های اقتصادی به ویژه در زمینه انرژی، از جمله انرژی هسته ای، تولید گاز و برنامه های حمل و نقل برای راه اندازی کوریدور جنوب - شمال برخوردار هستند.
ناریشکین توضیح داد: توسعه مناسبات تجاری، اقتصادی میان روسیه و ایران و نیز همکاری دو کشور برای اجرای چندین طرح اقتصای منطقه ای، در عین حال می تواند در توسعه اقتصادی خاورمیانه و آسیای میانه بسیار موثر باشد.
آلکسی پوشکوف رییس کمیسیون امور بین المللی دومای روسیه هم که نارشکین را در سفر به تهران همراهی کرده بود اعلام کرد: ایران و روسیه در مسایل خاورمیانه و راههای حل و فصل این مسایل تفاهم دارند.
مقام پارلمانی روس گفت: سفر به تهران موفق بود و رییس مجلس دوما با مقامات ایرانی در مورد طیف وسیعی از مسایل گفتگو کردند.
وی افزود: مهمترین مسایل مذاکرات تهران، مساله مقابله با تروریسم بویژه مبارزه با گروه تروریستی داعش به عنوان خطرناکترین گروه تروریستی منطقه خاورمیانه بود.
وی افزود: داعش خطری نیست که فقط سوریه و عراق را تهدید کند، بلکه همه کشورهای منطقه را تهدید می کند. این گروه تروریستی چالشی برای امنیت ایران و روسیه است و قبلا تروریستهای این گروه مسکو را تهدید کرده بودند.
به عقیده کارشناسان همکاری ایران و روسیه برای تامین امنیت خاورمیانه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و وضعیت ثبات و امنیت منطقه تا اندازه زیادی به تلاش ها و همکاری های دو کشور و ابتکارات آنها بستگی دارد.
ژنرال 'لئونید شرشنیوف' رییس بنیاد امنیت ملی و بین الملل روسیه از تحلیل گران نظامی برجسته این کشور معتقد است که ایران و روسیه منافع خود را در ثبات و آرامش منطقه خاورمیانه می بینند و همکاری های دو کشور امنیت این منطقه را تقویت می کند.
شرشنیوف در مصاحبه با خبرنگار ایرنا گفت: در حال حاضر مهم ترین عرصه همکاری دو کشور در منطقه خاورمیانه، مساله سوریه است و تهران و مسکو مواضع مشترکی در این مساله دارند.
وی با بیان اینکه روسیه و ایران مانع تجاوز نظامی آمریکا به سوریه شده اند، اظهار داشت: اقدامات کشورهای غربی در سوریه فقط به مناقشه در این کشور دامن زد.
رییس بنیاد امنیت ملی و بین الملل روسیه با اشاره به حمایت های آمریکا و متحدان غربی این کشور از گروه های تروریستی در سوریه گفت: این کشورها در کشتار مردم سوریه و خرابی های مناطق مسکونی و تاسسات عمومی و مراکز اقتصادی آن سهم دارند و باید جوابگوی اعمال شرارت بار خود باشند.
وی افزود: اما روسیه و ایران برای برقراری آرامش در این کشور تلاش کرده و اقدامات ارزشمند دو کشور از دامنه بحران کاسته و زمینه را برای آغاز همکاری گروههای سیاسی سوری با دولت این کشور فراهم کرده است.
کارشناس روس بر این باور است که ایران و روسیه، نقش مثبتی در تامین امنیت منطقه دارند و نزدیکی این دو کشور، نتیجه مثبتی بر ثبات منطقه خواهد داشت و به همین دلیل بسیاری از کشورهای منطقه به این همکاری ها خوشبین هستند.
بدیهی است این دیدگاه راهبردی به عنوان اولویت در روابط میان ایران و روسیه از طرف تهران پیگیری می شود.
'مهدی سنایی' سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در مورد روابط دو کشور معتقد است، روابط ایران و روسیه جنبه های راهبردی دارد.
وی در این رابطه گفت: فدراسیون روسیه یکی از 10 اقتصاد برتر دنیا و یکی از اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل است .
سنایی خاطرنشان کرد: به اعتقاد روسای جمهوری ایران و روسیه، روابط دو کشور اخیرا وارد مرحله نوینی شده و در طول یکسال گذشته رییس جمهوری این دو کشور چهار بار بایکدیگر ملاقات داشته اند ضمن اینکه چندین نوبت گفت وگو تلفنی بین دو مقام انجام شده است.
سفیر کشورمان با بیان اینکه روسیه جایگاه برجسته ای در سیاست خارجی ایران دارد به امضای اسناد مهمی همچون توافقنامه احداث دو واحد نیروگاه هسته ای در بوشهر به عنوان نشانه عزم دو کشور برای ادامه همکاری ها اشاره کرد.
علاوه بر آن ایران و روسیه پروتکل همکاری در زمینه مبارزه با مواد مخدر امضا کردند که در جریان سفر عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور و دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران به مسکو در 17 آذر ماه امضا شد.
وزیر کشور در جریان این سفر علاوه بر دیدار با ولادیمیر کالوکولتسوف همتای روس خود با ویکتور ایوانف رییس سازمان فدرال مبارزه با مواد مخدر روسیه و ولادیمیر پوچکوف وزیر موقعیت های اضطراری این کشور دیدار و در مورد توسعه همکاری ها در عرصه های امنیتی ازجمله در مبارزه با مواد مخدر به ویژه در پهنه دریای خزر گفتگو کرده و دو طرف برنامه سه ساله همکاری در مبارزه با مواد مخدر را امضا کردند.
این دیدارها به عقیده کارشناسان برای توسعه همکاری های دو کشور اهمیت فراوان داشت و موجب هماهنگی بیشتر اقدامات دو کشور در عرصه های مهمی چون امنیتی و سیاسی شد.
در نهایت می توان گفت که اقدامات ایران و روسیه برای رفع موانع در مسیر توسعه روابط دوجانبه در سالی که گذشت زمینه مناسبی برای گسترش همکاری ها در عرصه های مهمی مانند حوزه های اقتصادی و بازرگانی، انرژی اتمی، فناوریهای پیشرفته، امنیتی و نظامی بوجود آورده است.
منبع: ایرنا
نظر شما