جشنواره موسیقی ایرج بسطامی برگزار می شود

نشست خبری دومین جشنواره موسیقی ایرج بسطامی با حضور خبرنگاران و اعضای هسته مرکزی بنیاد فرهنگی و هنری ایرج بسطامی در خانه هنرمندان برگزار شد.

طبق آنچه در پوستر و فراخوان این جشنواره آمده است، این جشنواره در سه بخش  اواز سنتی ایرانی ویژه جوانان زیر 30 سال، بخش آواز سنتی در رده سنی آزاد و بخش آلبوم موسیقی سنتی سال برگزار خواه شد.

در ابتدای این نشست فاطمه بسطامی مدیر عامل بنیاد فرهنگی هنر ایرج بسطامی در سخنانی گفت: بنیاد فرهنگی – هنری ایرج بسطامی به قصد ارج نهادن به راه و مرام ایرج بسطامی و شناسایی ایرج های جوان این مرز و بوم این مسابقه موسیقی را برگزار کردند.

خواهر ایرج بسطامی اضافه کرد: از زمان تاسیس بنیاد برنامه های متعددی را اجرا کردیم. اما این جشنواره مهمترین آنهاست که در شکل کلی اش در بر گیرنده تمامی اهداف ما از تاسیس این بنیاد است.

او در ادامه سخنان خود خاطر نشان کرد: داغ ایرج همیشه برایمان تازه است و برگزاری بزرگداشت های قبلی نشان از سوگواری همیشگی ما داشت کمی که گذشت شعر سعدی را به خودمان یادآور شدیم که، سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز    مرده آن است که نامش به نکویی نبرد

گفتیم تا صدای ایرج در یاد و خاطره مردم ایران است نام او از خاطر نخواهد رفت پس به راه او فکر کردیم پس مقدمات تاسیس بنیاد فرهنگی – هنری ایرج بسطامی را برنامه ریزی کرده و قدم در راه گذاشتیم.

محمدعلی بسطامی عضو هیئت مدیره بنیاد بسطامی سخنران بعدی آغاز این نشست بود که گفت: بنیاد فرهنگی – هنری ایرج بسطامی، در سال 1389 نخستین جشنواره موسیقی ایرج بسطامی را در رشته آواز سنتی ایرانی برای رده ی سنی جوانان 18 تا 28 سال برگزار کرد. این جشنواره که با نام جایزه سال ایرج بسطامی برگزار می شد، با استقبال 300 خواننده از 73 شهر کشور مواجه شد که چنین استقبالی در نوع خود بی نظیر بود. با جمع بندی استانی، استان های فارس، کرمان، مازندران، اصفهان به ترتیب رتبه های اول تا پنجم را از لحاظ فراوانی شرکت کنندگان در این اتفاق مهم فرهنگی – هنری را کسب نمودند. همچنین بر پایه ی تحلیل امار شرکت کنندگان، از لحاظ پراکندگی جنسیتی، 95 درصد مرد و 5 درصد از شرکت کنندگان از میان بانوان هنرمند بودند. پس از بررسی های اولیه ی آثار در گروه تخصصی غربالگری، تعداد 56 اثر به مراحل داوری راه یافتند. این آثار در دو مرحله توسط هیئت داوران مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. داوران در مرحله اولیه و بعد از بررسی آثار با معیارهایی مانند وسعت صدا، جنس صدا، تلفیق شهر و موسیقی، ریتم، اجرای تحریر و ... به 12 خواننده مجوز راه یابی به مرحله دوم را دادند.

هیئت داوران دوره ی اول جایزه ایرج بسطامی ترکیبی از هنرمندان و صاحب نظرانی بود که طیفی مناسب برای بررسی تمام جوانب را تشکیل می دادند. هیئت داوران در مرحله مقدماتی متشکل از خانم معصومه مهرعلی و آقایان حسام الدین سراج و فاضل جمشیدی بودند. مرحله نهایی اما به دلیل اهمیت و کیفیت آثار؛ هیئت کامل تری را به خود می دید. در این ترکیب زنده یاد استاد احمد ابراهیمی، استاد حسام الدین سراج، استاد مظفر شفیعی و سرکار خانم استاد هنگامه اخوان حضور داشتند. در مرحله دوم داوری این شانس را برای خوانندگان بهتر به وجود می آورد که برای آزمون حضوری به تهران بیایند و قابلیت های خود را به شکل حضوری نشان دهند. روز دوشنبه 25 آبان ماه 89، کمیته داوری نهاییف متشکل از 4 داور و با حضور دبیر اجرایی، مدیر عامل و بازرس بنیاد بسطامی، هنرمندان منتخب را مورد ارزیابی و آزمون حضوری قرار دادند. مراسم اختتامیه در روز سوم آذر با حضور جمع کثیری از هنرمندان و چهره های فرهنگی کشور در تالار وحدت برگزار شد. هیئت داوران، در آخر و پس از جمع بندی دقیق امتیازات و محاسبات لازم و مقایسه آنها، سه نفر به عنوان نفرات برگزیده اول تا سوم، 3 نفر شایسته ی تقدیر و یک نفر خواننده ی زن جهت معرفی و تقدیر از میان  خانم های شرکت کننده انتخاب گردیدند.

در ادامه حسام الدین سراج دبیر هنری جشنواره سخنان خود را با این شعر آغاز کرد: هر نفس آواز عشق می رسد از چپ و راست  / ما به فلک می رویم عزم تماشا که راست

او سخنان خود را بدین صورت ادامه داد: به راستی که ردیف موسیقی سنتی ایران، آواز عشق است و پنجره ای به سوی آسمان!

این خواننده گفت : برگزاری جشنواره بسطامی یادی است از هنرمند توانا و خوش صدا جناب ایرج بسطامی عزیز و در عین حال فرصتی است برای هنرمندان جوان تا رقابتی آموزنده در جهت حفظ ردیف آوازی و تلاشی در جهت اشاعه آن داشته باشند.

او افزود : آواز میراث فرهنگ غنی مردم ایران زمین است که این روزها در حق آن بسیار جفا رفته و آن را به انزوا برده اند. در جهت احیای این میراث ارزشمند فرهنگی که پیوند عمیق با شعر و ادب پارسی دارد و معیار و میزان محکمی در اجرای موسیقی ایرانی به شمار می رود. جشنواره بسطامی بر آن شد تا با ایجاد عرصه رقابت برای خوانندگان جوان این مرز و بوم، فضایی مناسب جهت اشاعه آواز ایرانی فراهم آورد.

وی ادامه داد: سعی تمام نسبت به عادلانه بودن قضاوت در مورد آثار ارائه شده به عمل آمده است. آثار در سه مرحله توسط اساتید بررسی می شود به نحوی که نام یا شناختی از صاحب اثر برای هیئت بررسی کننده وجود نداشته باشد و نهایتا سه هنرمند برگزیده خواهند شد.

بابک خوشجان، دبیر اجرایی جشنواره موسیقی ایرج بسطامی، سخنران بعدی در ادامه این نشست بود. مطلب سخنرانی وی به شرح زیر است: در این تنگنای فرهنگی که بسیاری از هنرمندان راستین این خاک در محاق انزواهای خود خواسته یا تحمیلی گرفتارند، وجود هر جشنواره ی هنری، چراغی است که به قدر وسعتش فضا را روشنی می بخشد. با این همه اما بسیاری از هنرمندان به جشنواره های دولتی با نگاهی پر از تردید و ابهام می نگرند.

وی ادامه داد: به شخصه معتقدم محصول جشنواره های دولتی، هنر عقیم، کم توان، فرمایشی و عمیقا سلیقه ای است. بسیاری از این جشنواره ها از کمبود مخاطب رنج می برند. این در حالی است که همین جشنواره ی حاضر در نخستین دوره ی برگزاری اش به رغم تمام مشکلات اقتصادی و سیاسی، میزبان 300خواننده ی جوان از 73 شهر کشور بود. این استقبال هنرمندان نشان دهنده ی مشروعیت و اعتبار نهادهای مردمی برگزار کننده نزد بدنه ی فرهنگی – هنری جامعه است.

دبیر این جشنواره خاطرنشان کرد : سیاستمداران بایستی از این ظرفیت مثبت جامعه به نفع فرهنگ و هنر این مملکت استفاده کنند، نه این که بخش خصوصی فرهنگی نیز همچون بخش خصوصی اقتصادی این کشور، در طالع خویش همواره مهر رقیب بخش دولتی را در پیشانی خویش ببیند. پیش از شکل گیری دولت حاضر، در فضای انتخاباتی مهمترین فصل شعارهای فرهنگی – هنری ایشان، واگذاری امور فرهنگی – هنری به اهالی این عرصه ها بود. تا کنون که بیش از یک سال از عمر این دولت می گذرد، هنوز شاهد حرکتی هر چند کوچک در این راستا نبوده ایم، باشد که تا پیش از پایان عمر این دولت باشیم و ببینیم.

وی ادامه داد: بعد از برگزاری موفق اولین دوره ی جشنواره، طرح جامع جشنواره موسیقی ایرج بسطامی در شورای سیاست گذاری این جشنواره تدوین شد. بر اساس این طرح مقرر شد که بخش های رقابتی و غیر رقابتی این جشنواره در هر دوره به صورت گام به گام افزوده شود. تا جایی که جشنواره موسیقی ایرج بسطامی به جشنواره ای کامل در حوزه ی موسیقی تبدیل شود. بر همین اساس این دوره از جشنواره سه بخش رقابتی، شامل: آواز سنتی ایرانی رده ی سنی جوانان، آواز سنتی ایرانی رده سنی آزاد و انتخاب آلبوم موسیقی سنتی سال برگزار می شود.

وی گفت : در این دوره نیز همچون دوره ی نخست از یکی از پیشکسوتان عرصه ی موسیقی سنتی ایرانی تقدیر به عمل خواهد آمد. در برنامه ریزی های انجام شده قصد داشتیم چند بخش تخصصی را نیز به عنوان فعالیت های جنبی جشنواره به اجرا برسانیم. بخش هایی مانند نمایشگاه تخصصی موسیقی، نشست ها، سمینارها و کارگاه های تخصصی موسیقی و کنسرت های پژوهشی. چنانچه برخی مشکلات مرتفع شود، قطعا تمام یا بخشی از این برنامه ها را نیز در این جشنواره گنجانده خواهد شد. ضمن آنکه بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، جشنواره ی موسیقی ایرج بسطامی در ادوار بعدی بین المللی خواهد شد.

در ادامه حسام الدین سراج در پاسخ به این پرسش که المان های تشخیص موسیقی سنتی در هیئت داوران این دوسالانه چیست و چه تعریفی از ژانر سنتی موسیقی در این جشنواره شده گفت: تعاریف بر اساس گذشت زمان تغییر می کند و در حال حاضر بعضی از معیارهای موسیقی پاپ موسیقی سنتی را هم شامل می شود اما معیار اصلی ردیف های موسیقی ایرانی است.

در ادامه فاطمه بسطامی در پاسخ به این پرسش که یکی از دستاوردهای دوره اول آزاد شدن یک زندانی هنرمند بود آیا از سرنوشت او اطلاعی دارید، گفت: از همان ابتدا هدف اصلی ما آزادسازی جوان بود او از 5 سالگی موسیقی را شروع کرده بود. خوشحال شدیم که توانستیم به جوانی کمک کنیم که آرام و اهل هنر بوده و متأسفانه قربانی یک اتفاق شد.

وی در این مورد توضیح بیشتری نداد چون قبلا در یکی از جراید به این مورد مفصلا پرداخته بود.

بابک خوشجان در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر نوع حمایت از برگزیدگان دوره قبل گفت: در هر کشوری بدنه اقتصادی حامی فعالیت های فرهنگی است ما هنوز دشواری هایی داریم فراهم کردن بودجه جشنواره کار چندان ساده ای نیست اما خوشبختانه با رایزنی توانستیم اسپانسرهایی را جذب کنیم.

او ادامه داد: برای این بنیاد اهمیت داشت که صرفا معرفی نمودن استعدادها قناعت نکنیم که در دور نخست با توجه به تلاش هایی که توسط مسئولان بنیاد انجام گرفت برگزیدگان و آهنگسازان مطرحی معرفی شدند که باعث شد ارتباط تنگاتنگی بین این هنرمندان جوان و آهنگسازان ایجاد شود که حاصل آن چندین آلبوم موسیقی بود.

بابک خوشجان در ادامه گفت: اگر نمی توانیم حامی مالی قدرتمندی باشیم در عوض از حمایت های دیگر دریغ نکردیم.

محمدعلی بسطامی در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران که پرسید مهلت ارسال آثار چه زمانی است، گفت: علاقمندان به شرکت در این مسابقه باید حداکثر تا 25 بهمن ماه امسال آثار خود را بهص ورت فایل صوتی به دبیرخانه این جشنواره ارسال کنند.

بابک خوشجان در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسیده بود شرکت کنندگان به چه صورتی می توانند حضور خود در این مسابقه را پیگیری کنند گفت: پس از دریافت آثار ارسال شده با بهره گیری از یک سیستم الکترونیکی کدی به ارسال کننده داده شده که به شماره همراه وی ارسال می شود این کد معیار پیگیری است. وی ادامه داد: قضاوت در سه مرحله انجام خواهد شد. در مرحله اول شرکت کنندگان را بواسطه اشراف آنها به بدیهیات موسیقی انتخاب خواهیم کرد و مراحل بعد به شناسایی چهره های برگزیده خواهد انجامید.

حسام الدین سراج در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که پرسیده بود آیا شرکت کنندگان در این مسابقه محدودیتی هم دارند گفت: در آغاز محدودیت موضوعی نداریم اما محدودیت زمانی اشان شرکت کنندگان باید در 14 دقیقه اثر خود را اجرا کنند و آثار باید بدون همراهی ساز و به صورت تکخوانی اجرا شود.

حسام الدین سراج در ادامه این نشست به پرسش خبرنگار موسیقی ایسکانیوز مبنی بر اینکه آیا در این مسابقه خوانندگان آذری زبان هم می توانند آثار خود را ارسال کنند گفت: هدف این مسابقه ارج نهادن به موسیقی فارسی است.

همان گونه که شیوه ایرج بسطامی علاقمندان سایر اقوام باید توسط ارگان ها و نهادهای دیگری شناسایی شوند.