آلودگی صوتی بیماری بی صدا

قرار گرفتن در معرض سروصدای بلند و زیاد علاوه بر اینکه آسیب جدی به شنوایی وارد می‌کند، سبب سردرد، فشار خون، خستگی و سوء‌هاضمه نیز می‌شود. هرگونه صدای ناخواسته‌ای که باعث ایجاد مزاحمت و آزار افراد شود، آلودگی صوتی خوانده می‌شود.کارخانجات، کارهای ساختمانی، صداهای ناشی از سیستم تهویه منازل، ترافیک، فعالیت ماشین آلات ساختمانی از مهم ترین منابع آلودگی صوتی هستند.صدای نابهنجار، انسان یا سایر موجودات زنده را از بین نمی‌برد بلکه باعث کاهش شنوایی، ناشنوایی یا ناراحتی‌های عصبی می‌شود.معمولاً شدت صدا را با واحدی به نام 'دسی بل' می‌سنجند. برای مقایسه انواع صداها لگاریتم آن را تعیین می‌کنند؛ تحقیقات نشان می‌دهد که از دست دادن شنوایی با سن افراد در جوامع صنعتی بیشتر دیده می‌شود.

 

ارتعاش مولکول‌های هوا امواج صوتی را به‌وجود می‌آورد. صداهای با فرکانس پائین دارای امواج با فواصل (طول موج) زیاد هستند که موج‌های صداهای با فرکانس بالا به هم چسبیده‌اند (به عبارتی طول موج کوتاهی دارند) این امواج از طریق گوش خارجی به گوش میانی می‌رسند و موجب ارتعاش پرده صماخ می‌شوند. سه استخوان ریز که در سمت دیگر این پرده قرار دارند این ارتعاش را دریافت می‌کنند و آن را به گوش داخلی منتقل می‌کنند. در اینجا نوسانات توسط یک عضو کوچک و حلزونی شکل دریافت شده تارهای ریز روی آن پیام را دریافت کرده و توسط عصب قسمت حلزونی آن را به مغز می‌فرستند.این تارهای ریز و حساس در اثر امواج صدای بسیار بلند خم شده، آسیب دیده یا می‌شکنند و بافت این قسمت دچار آسیب‌دیدگی شده و نخواهد توانست امواج صدا را انتقال دهد. به این ترتیب قسمت‌هایی از تارهای ریز که کارشان انتقال اصوات بلند است زودتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

 

استانداردهای صوتی موردپذیرش ایران از 7 صبح تا 10 شب و 10 شب تا 7 صبح به قرار زیر است.روش‌های پیشگیری یا کاهش از آلودگی‌های صوتی با توجه به اینکه صداها از تولید کننده ای پخش و توسط گیرنده ای دریافت می‌شوند بنابراین جهت کنترل آلودگی صوتی، کاهش شدت صدا، جلوگیری از انتشار و نفوذ صدا و محافظت از گیرنده (سیستم شنوایی) می‌تواند مؤثر باشد بنابراین در جهت جلوگیری یا کاهش آلودگی صوتی میزان صدا در محیط‌هایی که کارگران به طور مداوم در معرض صدا قرار دارند نباید از 85 دسی بل تجاوز نماید. سعی شود از ورود ماشین آلات که بیش ازحد معین آلودگی صوتی تولید می‌کنند به محیط‌های عمومی‌جلوگیری شود. با ایجاد عایق‌های صوتی و تدبیرهای لازم دیگر صدای ماشین آلات کارخانه‌ها نباید به بیرون از کارخانه‌ها برسد. سعی شود از ایجاد واحدهای مسکونی در مجاورت فرودگاه‌ها جلوگیری شود. ضد صدا کردن ساختمان‌ها و واحدهای مسکونی، دوجداره کردن شیشه پنجره‌ها در جهت جلوگیری از نفوذ صدای بیرون به داخل ساختمان، محدود و ممنوع کردن عبور کامیون‌ها و وسائط نقلیه پر سروصدا و ایجاد تدابیر قانونی و اجرایی لازم در پیشگیری از آلودگی صوتی توسط آژیرهای هشداردهنده اتومبیل‌های شخصی. ایجاد نوارهای عریضی از درختان و پوشش‌های گیاهی که این امر می‌تواند به میزان 10 دسی‌بل از شدت صوت بکاهد.

 

هرگونه صدای ناخواسته ای که باعث ایجاد مزاحمت و آزار افراد شود آلودگی صوتی خوانده می‌شود.

 

مهم ترین منابع آلودگی صوتی عبارتند از: کارخانجات،  کارهای ساختمانی،  صداهای ناشی از سیستم تهویه منازل،  ترافیک (ترافیک هوایی، زمینی، قطار و وسائط نقلیه موتوری)،  صدای ناشی از حمل ونقل (صدای موتور هواپیما و بوق اتومبیل)،  سروصدای حاصل از تماس لاستیک به سطح خیابان توسط وسائط نقلیه،  سروصدای داخل منازل (مثل صدای تلویزیون، جاروبرقی، کولر و غیره)،‌ فعالیت ماشین آلات ساختمانی (فعالیت ساختمانی اعم از خانه سازی، شهرسازی، راه سازی و غیره)،  سروصدای ناشی از آژیر هشداردهنده وسائط نقلیه.

 

آزمایش‌ها نشان می‌دهد که صداهای با شدت 160‌×150 دسی بل برای بعضی حیوانات کشنده و مرگبار است. این حیوانات قبل از مرگ به تشنجات موضعی، فلج و رعشه دچار می‌گردند. در انسان‌ها رنگ‌پریدگی و بالا رفتن فشارخون از اثرات آلودگی‌های صوتی است و درجه حرارت بدن کاهش می‌یابد. صداهای مداوم عکس العمل‌هایی مانند انقباض رگ‌ها در بدن ایجاد می‌کند و این حالت پس از قطع صدا هنوز ادامه می‌یابد. بدن انسان در خواب نیز به محرک‌های صوتی پاسخ می‌دهد بدون اینکه فرد از خواب بیدار شود (مانند تغییر ضربان قلب و حالات ماهیچه‌ها)گذشته از آسیب جدی که آلودگی صوتی به شنوایی وارد می‌کند قرار گرفتن در معرض اصوات شدید و مداوم می‌تواند مشکلات دیگری نیز تولید کند ازجمله: سردرد،  فشارخون بالا،  خستگی،‌  تحریک‌پذیری و زودرنجی،‌ سوءهاضمه،‌  افزایش استعداد بدن در ابتلا به بیماری‌هایی چون سرماخوردگی و عفونت‌های جزئی،‌ نگرانی و ناراحتی عصبی،‌ نگرانی همراه با خستگی و کاهش راندمان کار،‌ دگرگونی‌های دائم یا موقت در رفتار زیستی از قبیل انقباض نایژک‌ها و تغییر ضربان قلب. 

 

با صداسنج درجه بلندی صدا را اندازه گیری نمائید. صداسنج ابزاری است که فشار امواج صوتی موجود در هوا را تعیین می‌کند،  در قسمت‌های کم صدا در محل کار حضورداشته باشید و تمام مدت کار در معرض صدا نباشید، از لوازم شخصی حفاظتی مانند گوشی یا محافظ داخلی گوش استفاده کنید، انجام تست شنوایی‌سنجی را هرساله تدارک ببینید و پیشگیری‌های لازم را انجام دهید زیرا هنگامی‌که شنوایی آسیب دیده باشد قابل برگشت نخواهد بود، اگر احساس می‌کنید دچار اختلالات شنوایی شده اید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

احساس بلندی و کوتاهی صدا مربوط به انرژی حمل شده با امواج صوتی و برحسب واحد دسی بل است که یک واحد مقایسه ای است و عبارت است از ده برابر لگاریتم نسبت شدت صدای موردنظر "I” به شدت یک سطح مقایسه ای (dB= 10 Log (I/Io به طور قراردادی صدایی است که دارای ( W/M2 ) ا 12 × 10 بوده که می‌تواند نشانگر آستانه شنوایی در انسان باشد.بنابراین 10 برابر افزایش در شدت یک صدای خالص فقط 10 دسی بل به مقیاس شدت اضافه می‌کند. بااینکه می‌توان گفت مثلاً صدای 50 دسی بل 10 برابر بلندتر از صدای 40 دسی بل و 100 برابر بلندتر از صدای 30 دسی بل است.فرکانس شنوایی انسان 000/20 ×20 هرتز (سیکل در ثانیه) یا معادل شدت صوتی برابر 120 ×0 دسی بل است؛ صحبت‌های معمولی در فرکانس بین 000/35 ×300 هرتز است که دارای شدتی برابر با 65 دسی بل است. ترافیک سبک در 30 متری دارای شدت صدای 55 دسی بل است و رعدوبرق 120 دسی بل صدا ایجاد می‌کند.