آینهورن: دولت آمریکا با تحریم جدید ایران مخالف است

مشاور سابق وزارت امور خارجه‌ آمریکا گفت: حصول یک توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 می‌تواند فرصت همکاری‌های بیشتر میان تهران و واشنگتن را ایجاد کند.

رابرت آینهورن در گفت‌وگو با شبکه‌ خبری راشا تودی در پاسخ به این سوال که آیا تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 به معنی شکست این مذاکرات است گفت: من فکر نمی‌کنم که آنها شکست خورده باشند از نظر من دستیابی به یک توافق به ویژه توافق کامل در ضرب‌الاجل 24 نوامبر کار دشواری بود. اما اظهارات مذاکره کنندگان شامل جان کری، وزیر امور خارجه نشان می‌دهد که به ویژه در روزهای پایانی مذاکرات پیشرفت‌هایی حاصل شده است.

آینهورن ادامه داد: من فکر می‌کنم این پیشرفت‌ها برای مذاکره کنندگان این امیدواری را به وجود آورده که آنها می‌توانند در چند ماه آینده به توافق برسند. اگرچه این کار سخت است چون اختلافات اساسی همچنان به قوت خود باقی است. اما مذاکره کنندگان با دیدگاهی خوشبینانه‌تر از زمانی که آخرین مذاکرات در وین را آغاز کردند وین را ترک کرده‌اند.

این مشاور سابق وزارت امور خارجه آمریکا همچنین درباره‌ی تاثیر پایان دوره کاری کاترین اشتون رئیس پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا و عدم حضور بیل برنز معاون وزیر امور خارجه آمریکا در مذاکرات هسته‌ای اظهار کرد: واضح است که تغییراتی در پرسنل ایجاد شده اما از نظر من رئیس جمهور و وزیر امور خارجه تصمیم‌گیرندگان واشنگتن هستند و در تهران نیز این رهبر ایران است که تصمیم‌گیرنده‌ی نهایی است. احتمال کمی وجود دارد که این تصمیم‌گیرندگان تا زمان باقیمانده تا ژوئن 2015 تغییر کنند.

وی در ادامه درباره‌ اظهارات اخیر سناتورهای جمهوری‌خواه آمریکا برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران در مدت زمان پس از تمدید مذاکرات هسته‌ای گفت: دولت باراک اوباما به وضوح مشخص کرده است که با تحریم‌های جدید مخالفت خواهد کرد. دولت بر این باور است که تحریم‌های جدید غیر ضروری است چون ایران در حال حاضر نیز به دلیل تحریم‌های قبلی تحت فشار است.

آینهورن افزود: دولت همچنین معتقد است که اگر کنگره تحریم جدیدی صادر کند این اقدام می‌تواند بر روند مذاکرات تاثیر منفی بگذارد و برخی از همپیمانانمان در این مذاکرات با آن مخالفت خواهند کرد. اگرچه کنگره می‌تواند از حکم وتوی رئیس جمهور سرپیچی کند اما این کار نیازمند رای موافق دو سوم کنگره است که من فکر نمی‌کنم ممکن باشد.

آینهورن همچنین در خصوص رویکرد دولت آمریکا درباره‌ی چگونگی لغو تحریم‌ها علیه ایران بیان کرد: دیدگاه دولت این است که ابتدا تحریم‌های ایران به حالت تعلیق درآید و سپس با اقدام کنگره لغو شود. در حال حاضر تعلیق این تحریم‌ها با توجه به اختیارات رئیس جمهور می‌تواند به صورت یک جانبه از سوی وی انجام شود و وی بدون رجوع به کنگره می‌تواند این تعلیق را انجام دهد. اما می‌دانیم که وی برای لغو تحریم‌ها نیازمند حمایت کنگره است.

وی تصریح کرد: پس از آنکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی ایران به تعهداتش را تایید کند دولت می‌تواند به کنگره برود و از آنها بخواهد تا تحریم‌ها را لغو کنند.

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که اگر کنگره به هر دلیلی فنی یا غیر فنی با لغو تحریم‌ها مخالفت کند آیا اتحادیه‌ی اروپا و سازمان ملل تحریم‌های خود را لغو خواهند کرد گفت: از نظر من احتمال این که اتحادیه اروپا تحریم‌های خود را لغو کند بسیار بیشتر از کنگره است. واضح است که آنها باید به یک رای مشترک برسند اما من فکر می‌کنم احتمال موافقت همه 28 عضو اتحادیه اروپا زیاد است. با این حال من فکر نمی‌کنم اتحادیه اروپا بخواهد فوری تحریم‌ها را لغو کند. همچنین در خصوص تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل من می‌فهمم که چرا ایرانی‌ها خواهان لغو فوری آن هستند. چون این تحریم‌ها یک تاثیر سمبلیک داشته است. اما آمریکا دوست ندارد که تحریم‌های سازمان ملل پیش از آن که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی کامل ایران را تایید کند، لغو شود.

آینهورن درباره‌ دیگر تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران گفت: تحریم‌هایی وجود دارد که سازمان ملل به دلایل دیگری علیه ایران تصویب کرده که آنها به قوت خود باقی خواهند ماند. اما مساله دولت آمریکا تحریم‌هایی است که به دلیل برنامه‌ی هسته‌ای این کشور صادر شده است چون بر اقتصاد این کشور تاثیر داشته است و دیگر تحریم‌ها تاثیرات به مراتب کمتری داشته‌اند.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا یک توافق می‌تواند تمام سیاست‌مداران در آمریکا و ایران را راضی کند اظهار کرد: هر توافقی که حاصل شود بدین معنی نیست که طرف‌های مذاکره کننده به آنچه می‌خواسته‌اند رسیده‌اند. من فکر می‌کنم مساله‌ای که در ماههای آخر شاهد آن بوده‌ایم این است که ایرانی‌ها بر سر برخی از مسائل کلیدی در مذاکرات به ویژه زیر بنای هسته‌ای‌شان یا ظرفیت غنی سازی اورانیوم خود سرسخت بوده‌اند. اما امیدوارم که در هفته‌های آینده رایزنی‌هایی در تهران انجام شود و مقامات ایرانی به این نتیجه برسند که موضع خود را تغییر دهند و انعطاف بیشتری نشان دهند.

آینهورن درباره‌ دیدگاه مدیر کل سابق آژانس مبنی بر این که ایران بیش از هر کشور دیگری درهای خود را به روی بازرسان باز کرده است و این که ایران چه کاردیگری باید انجام دهد گفت: ایران می‌گوید که برای شفاف سازی و اینکه به بازرسان آژانس اجازه دهد نقشی مهم در نظارت بر هر گونه توافق ایفا کنند آماده است. اما مهم این است که ببینیم ایران تا چه اندازه به آژانس اجازه می‌دهد به تاسیساتش دسترسی داشته باشد. همانطور که می‌دانید آژانس معتقد است ایران تاسال 2003 تحقیقاتی انجام می‌داده که به سلاح هسته‌ای مرتبط بوده است.

آینهورن مدعی شد آژانس تلاش کرده است تا درباره‌ این فعالیت‌ها تحقیق کند اما ایران همکاری‌های لازم را انجام نداده است و این اصلی‌ترین نگرانی در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای گذشته در ایران کشور است.

وی در ادامه گفت و گوی خود با اشاره به راکتور آب سنگین اراک که یکی از نگرانی‌هاست مدعی شد: طراحی اصلی این راکتور اراک با هدف تولید پولوتونیوم بوده است. راکتور اراک یک راکتور تحقیقاتی بزرگ است که بسیار بزرگتر از آنچیزی است که برای تولید ایزوتوپ‌های پزشکی لازم است. این راکتور با سوخت اورانیوم طبیعی تامین شده که برای تولید حجم زیادی از پلوتونیوم مناسب است. اما ایران پس از گذشت زمان فهمید که جامعه‌ی بین‌الملل دوست ندارد این راکتور پلوتونیوم زیادی تولید کند و یکی از دلایل پیشرفت در مذاکرات این بود که ایران موافقت کرد تا راکتور اراک را بازطراحی کند به گونه‌ای که پلوتونیوم کمتری در آن تولید شود.

وی افزود: بازطراحی راکتور اراک به گونه‌ای است که باز هم می‌تواند ایزوتوپ‌های پزشکی مناسب برای درمان سرطان را تولید کند. ایران همچنین یک راکتور دیگر درتهران دارد که با نام راکتور تحقیقاتی تهران شناخته می‌شود این راکتور در حال حاضر نیز ایزوتوپ‌های پزشکی تولید می‌کند.

آینهورن که هم اکنون به عنوان کارشناس ارشد در اندیشکده بروکینگز در واشنگتن فعالیت می‌کند درخصوص رویکرد رژیم صهیونیستی نسبت به توافق با ایران گفت: هیچ شکی وجود نداردکه دولت اسراییل و به ویژه نتانیاهو نخست وزیر بسیار نسبت به این مذاکرات بد بین هستند. آنچه آنها می‌گویند این است که با یک توافق بد مخالفند . آنها توافقی می‌خواهند که موجب حذف ظرفیت هسته‌ای ایران شود. خواسته‌ی آنها به این معنی است که یک توافق موجب توقف غنی سازی اورانیوم در ایران شود. دولت آمریکا معتقد است که چنین نتیچه‌ای غیر واقع بینانه است. دولت این مساله که ایران به سطحی از این تکنولوژی یعنی غنی سازی اورانیوم دست یافته را به رسمیت می‌شناسد و واقع بینانه این است که هر گونه توافق به ایران اجازه خواهد داد تا یک ظرفیت غنی سازی محدود داشته باشد.

وی در پاسخ به سوالی درباره‌ تاثیر رویکرد عربستان بر این مذاکرات گفت: همانطور که می‌دانید عربستان و ایران در منطقه خاورمیانه مناقشات سیاسی دارند. آنها برای افزایش قدرت خود در منطقه رقابت دارند و اکنون دولت عربستان نسبت به این مساله که دستیابی به یک توافق می‌تواند تغییری در همپیمانی‌اش با آمریکا در منطقه ایجاد کند نگران است. این کشور نگران است پس از این توافق آمریکا حمایت‌های بیشتری از ایران و اهدافش خواهد داشت.

آینهورن ادامه داد: من فکر می ‌کنم این نگرانی عربستان بی‌اساس است اگرچه دستیابی به توافق هسته‌ای مسیر بهبود روابط تهران واشنگتن را هموار می‌کند اما آمریکا باز هم نسبت به اهداف ایران در منطقه بدبین خواهد بود.آمریکا قصد ندارد همپیمانی‌اش با کشورهای حاشیه خلیج (فارس) شامل عربستان را بر هم بزند.

وی در پایان درباره‌ احتمال همکاری ایران و آمریکا برای مقابله با داعش تصریح کرد: از نظر من اگر یک توافق حاصل شود فرصت‌هایی برای همکاری‌های بیشتر ایران و آمریکا ایجاد می‌شود. واضح است که ایران و آمریکا در مقابله با افراطی‌گری در منطقه به ویژه نیروهای داعش یک هدف مشترک دارند. اما چه توافق هسته‌ای حاصل شود و چه نشود ایران و آمریکا به روش‌های خود برای مقابله با داعش ادامه می‌دهد. از نظر من توافق هسته‌ای می تواند فرصتی برای همکاری آنها ایجاد کند.