سرطان عامل مرگ سالانه 30 هزار ایرانی
بیماری سرطان به عنوان تلخترین و در عین حال گرانترین بیماری در جهان، یکی از هنرمندان موسیقی پاپ کشور را به کام مرگ فرو برد تا زنگ خطر این بیماری نه تنها مسئولان را در حوزه کاری خود، بلکه مردم را نسبت به شیوه و سبک زندگیشان قدری هشیار کند. اما پاشایی تنها هنرمندی نیست که طی این سالها به دلیل عارضه سرطان فوت میکند.
همایون خرّم، موسیقیدان و آهنگساز، مجید بهرامی بازیگر جوان سینما و تئاتر، حمید سمندریان کارگردان و نویسنده سینما و خسرو شکیبایی بازیگر محبوب ایرانیان کسانی هستند که در چند سال گذشته به دلیل ابتلا به سرطان فوت کردند. سرطان در حال حاضر 400 هزار ایرانی را مبتلا کرده و به قدری شتابزده عمل میکند که سالانه 90 هزار نفر به این آمار اضافه میشود و از میان مبتلایان سالانه 30هزار نفر میمیرند.
اگرچه آمارها میزان مبتلایان به سرطان را در ایران یک پنجم آمار کشورهای دنیا معرفی میکند و مسئولان وزارت بهداشت به موضوع سونامی این بیماری اعتقادی ندارند، اما آنچه نگرانکننده است سرعت بیسابقه شیوع این بیماری در ایران است. بررسیها نشان داده شیوع سرطان از سال ٦٨ تا ٨٨، بیش از ٦ برابر در کشور افزایش داشته و پیشبینی میشود آمار ابتلا به سرطان در ایران تا ٢٠سال آینده دو برابر شود.
پیری جمعیت کشور و ازدیاد ابتلا به سرطان
براساس تحقیقات به عمل آمده، سن، 70 درصد علت سرطانها است. در حال حاضر شاخص امید به زندگی در زنان از 5/75 و در مردان به 72 سال رسیده است. این یعنی کشور وارد سن سرطان شده است!
دکتر سید حسن هاشمی وزیر بهداشت، مشکل اصلی بروز سرطان ها را توجه نداشتن مردم به توصیههای بهداشتی عنوان کرده و معتقد است: مهم ترین علت افزایش سرطان، تغییر اجتناب ناپذیر هرم سنی جمعیت در کشور است. بنابراین باید تدابیری اتخاذ کنیم که بتوانیم سرعت ابتلا به این بیماری را کاهش دهیم و با تعامل و هم افزایی بین بخشی حوزههای صنعت، کشاورزی، آب و هوا و شورای عالی سلامت و امنیت غذا از بروز سرطان پیشگیری کنیم تا جمعیت سالم بیشتری در آینده داشته باشیم.
به گفته وی انجام چکاپ سالانه میتواند تضمینی برای تشخیص بموقع و کنترل این بیماری کشنده باشد.
البته متأسفانه برخی از انواع سرطانها مانند سرطان پستان به مرز 30 سالگی رسیده است و از هر 10 زن ایرانی یک نفر به این بیماری مبتلا میشود.
ارتباط هوا و غذا در بروز سرطان
مواد غذایی ناسالم از دیگر عوامل زمینهساز سرطان است که در صورت آلوده بودن مواد غذایی، خطر سرطانزا بودن آنها وجود دارد. ثابت شده که مواد غذایی حاوی نیترات، سرطانزا هستند. این در حالی است که بیشترین نیترات در صیفیجات و سبزیجات وجود دارد. همچنین فلزات سنگین مانند آرسنیک، آفلاتوکسین و... نیز در بروز سرطان نقش بسیار مهمی دارند. از سویی مصرف روغن جامد، اسیدهای چرب اشباع و ترانس که باعث چاقی و اضافه وزن میشوند، میتوانند زمینه بروز سرطان را فراهم کنند.
البته در کنار این دلایل باید به عواملی نظیر مصرف دخانیات، مصرف غذاهای شور، کاهش مصرف سبزیجات و میوه، آجیل و تنبلی و کم تحرکی در بروز سرطان اشاره کرد.
از سوی دیگر تأثیر مستقیم آلودگی هوا بر بروز سرطان موضوع اثبات شدهای است که سازمان جهانی بهداشت بعد از تحقیقات 15 ساله علمی به صراحت از آن یاد میکند.
ایرانیها چند سال آینده به چه سرطانهایی مبتلا میشوند؟
طبق اعلام مسئولان بهداشت و درمان کشور در حال حاضر سرطان پروستات در مردان و سرطان پستان در زنان بیشترین شیوع را در کشور داشته است و سرطانهای معده، ریه و کبد به عنوان کشندهترین سرطانها شناخته شدهاند. اما پروفسور اسماعیل اکبری رئیس مرکز تحقیقات سرطان به «ایران» میگوید: این دو نوع سرطان شایع در بین زنان و مردان به دلیل مراقبتهای بهداشتی که از سالهای گذشته در این زمینه آغاز شده است رو به کاهش است و پیشبینی میشود طی 10 سال آینده سرطان روده، کلورکتال و پروستات جای خود را به سرطان معده و سرطان دهانه رحم و تخمدان جای خود را به سرطان پستان بدهد.
این در حالی است که به گفته پروفسور اکبری ابتلا به انواع این سرطانها به موضوع شیوه و سبک زندگی برمیگردد و همگی قابل پیشگیری هستند.
کودکان، قربانیان اصلی سرطان
به گفته رئیس مرکز تحقیقات سرطان، این بیماری دومین عامل مرگ و میر در ایران به شمار میآید. سال گذشته 41 هزار ایرانی به دلیل بیماری سرطان از دنیا رفتهاند، با وجود این با توجه به اینکه 18 درصد سرطانها در کشور مربوط به سرطانهای کودکان است و حدود 50 درصد سرطانهای کودکان به مرگ میانجامد، میتوان نتیجه گرفت، بیشترین آمار مرگ و میر بیماران سرطانی مربوط به کودکان میشود.
در حال حاضر یکی از مشکلات مطرح در زمینه پیشگیری و درمان انواع سرطان، شناسایی بیماران مبتلا به سرطان در کشور است که به اذعان مسئولان وزارت بهداشت به دغدغه اصلی این وزارتخانه تبدیل شده است. تشخیص دیرهنگام این بیماری به مزمن شدن سرطان میانجامد و درمان را با دشواریهای زیادی مواجه میکند. در حالی که تشخیص بموقع میتواند به درمان سریع و کم هزینهتر بینجامد.
اکنون کمیته ملی کنترل سرطان در کشور با محوریت وزارت بهداشت و با توجه به اهداف چشمانداز نظام سلامت تشکیل شده است. کمیتهای که قرار است با کمک انجمنهای علمی تخصصی، مراکز تحقیقاتی، افراد صاحبنظر و برجسته، سازمان صداوسیما، معاونتهای تحقیقات و فناوری، درمان و سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت و سازمان انرژی اتمی ایران، این بیماری مهلک را در کشور کنترل کند.