ناگفته‌های ضرغامی از حوادث 88

سیدعزت‌ا... ضرغامی که از این هفته به‌طور رسمی جای خود را به محمد سرافراز داده است، در مراسم تکریم و معارفه رئیس سازمان صداوسیما که روز سه‌شنبه برگزار شد، بار دیگر به کتابی با عنوان «راوی‌صادق» اشاره کرد که با موضوع گزارش عملکرد 10‌ساله اخیرا از چاپ بیرون آمده است. ضرغامی روز گذشته خطاب به همکارانش در سازمان صداوسیما گفت: تقاضا می‌کنم کتاب «راوی صادق» را مطالعه کنید. این کتاب آموزشی و سازمانی است و باید همه مدیران سازمان صداوسیما این کتاب را بخوانند تا به ابعاد رسانه بپردازند؛ چراکه دستاوردهای این کتاب بهترین آموزش است. در بخشی از این کتاب آمده است: در سال پایانی دولت دهم، با توجه به مشکلاتی که در حوزه روابط قدرت و اختلافات قوا به‌وجود آمد، نقش رسانه‌ ملی در ایجاد آرامش عمومی و انتقال سالم و بی‌تنش قدرت به دولت جدید تنها نمونه‌ای از عملکرد هوشمندانه و همراه با اقتدار این رسانه است. امروز، سازمان صدا‌و‌سیما به‌دلیل عدم وابستگی به احزاب و جناح‌های مختلف سیاسی و به‌دلیل حفظ استقلال و هویت ملی خود، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برای پیشبرد اهداف کشور برخوردار است و به‌قدرت بی‌بدیلی در برقراری همگرایی‌های مورد نیاز جامعه به‌ویژه در حوزه فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است. رسانه ملی با تکیه بر تجارب سالیان طولانی در دل حوادث و رخدادهای پرفراز و نشیب انقلاب اسلامی، اینک به قدرت مدیریت و مهارکنندگی بسیار بالایی در قبال عملیات روانی دشمن دست یافته است. در فتنه سال 1388 و در مقابله با کنشگران متنوع و متعدد و پرقدرتی که در صحنه سیاسی پرتلاطم آن روز ایفای نقش می‌کردند و عملاً آب در آسیاب دشمن می‌ریختند، صدا‌و‌سیما ثابت کرد که با اتکاء به لطف الهی و هدایت‌های رهبری معظم می‌تواند به تنهایی بحران‌های بسیار خطیر را مهار و مدیریت کند. ضرغامی در ادامه مقدمه کتاب «راوی صادق» آورده است: «یکی از ظرایف مدیریت در رسانه ملی، رفع تزاحم میان ارزش‌هاست. گاه در تمشیت امور رسانه دوراهی‌هایی بروز می‌کند که قدرت تشخیص بالا و بصیرت لازم - که ما از آن به «اجتهاد رسانه‌ای» تعبیر می‌کنیم- مورد نیاز است. عبور سالم از این بزنگاه‌های اندیشه‌سوز و مسئولیت‌آفرین، هنر یک مدیر رسانه است. ذکر یک نمونه در این زمینه کافی است تا اهمیت این موضوع به‌درستی درک شود».

رئیس سابق سازمان صداوسیما سپس به حوادث سال 88 اشاره کرده و نوشته است: «در سال 88 و در جریان حوادث فتنه، حادثه شوم پاره کردن تصویر حضرت امام(ره) و نیز آتش زدن تکیه عزاداری حضرت امام حسین(ع) به وقوع پیوست. در برخورد با این رخداد، یک دو راهی و چالش جدی به‌وجود آمد. از یکسو به مقدسات این ملت توهین شده بود و انعکاس آن در رسانه موجب اشاعه پلشتی و اسائه ادب به ساحت امام(ره) و حضرت اباعبدا... الحسین(ع) بود و از سوی دیگر لازم بود مردم از این حادثه سوء مطلع شوند تا به عمق فاجعه‌ای که در کمین انقلاب بود پی ببرند. اما به‌درستی چگونه می‌شد اجازه داد این هتک حرمت در مرئا و منظر یک ملت قرار بگیرد. دوراهی طاقت‌سوزی در مسیر تصمیم‌گیری به‌وجود آمد. لکن سرانجام با تکیه به تشیخص و اجتهاد رسانه‌ای در صحنه و به‌‌رغم مخالفت برخی از مسئولان کشور تصمیم گرفته شد این هتک حرکت به نمایش درآید. از آنجا که اخلاص در این کار وجود داشت بحمدا... نتیجه این تصمیم سخت به بار نشست و موجب اطلاع و آگاهی عمومی جامعه نسبت به عمق فاجعه و خطر گردید و نهایتا حماسه شیرین و غرور‌آفرین 9 دی را به‌دنبال آورد. پیش‌بینی این شیرینی در قبال آن تلخی سهمگین کار آسانی نبود. مدیریت در رسانه ملی به یک معنا عبور از این گردنه‌های سخت و طاقت‌فرساست».

ضرغامی در بخشی آورده است: متأسفانه در گذشته به دلایل مختلف و بعضی محدودیت‌ها و خط قرمزهای خودساخته و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های غیرشفاف، بخش زیادی از ظرفیت عظیمی که می‌توانست در اختیار مردم قرار گیرد، در آرشیو صدا‌و‌سیما خاک می‌خورد. لذا از همان ابتدا،‌ سیاست بازکردن درهای آرشیو با رویکرد احترام به مخاطب و اینکه دانستن حق مردم است و باید نسل جدید با حقایق و ریشه‌های انقلاب آشنا شوند، اجرایی شد. صدا‌و‌سیما پس از بازکردن درهای آرشیو، فضای رقابتی جدیدی را فراهم کرد، به‌طوری که تصویر تلویزیونی دیدنی‌تر شد، اعتمادسازی افزایش یافت و غرور ملی و بصیرت مردم بیشتر شد».

رئیس سابق سازمان صداوسیما درباره مناظره‌های انتخاباتی نوشته است: «موضوع دیگر، بحث مناظره‌های انتخاباتی است. برگزاری مناظره‌های انتخاباتی با توجه به سبک و شیوه جمهوری اسلامی ایران یک کار کاملا جدید و دارای پیام در سطح جهانی بود. حوادثی که درسال 88 روی داد، خیلی‌ها را به این نتیجه رساند که به‌منظور جلوگیری از مسائل مشابه امنیتی، مناظره‌های انتخاباتی در سال 1392 برگزار نشود. اما صدا‌و‌سیما به‌‌رغم این نگرانی‌ها و با اعتماد به نفس کامل، با طراحی بسیار دقیق اقدام به برگزاری مناظره هشت نفره میان نامزدها کرد و برای اولین بار عدالت رسانه‌ای را در حد ثانیه در یک گستره طولانی و بیش از 10 ساعت مناظره در مقابل چشم جهانیان قرار داد. نکته مهم و برجسته در مجموعه برنامه‌های تلویزیون نامزدهای ریاست‌جمهوری و به‌ویژه جلسات مناظره، به حاشیه راندن قدرت‌های مالی و مراکز پول و ثروت است که معمولا انتخابات را تحت نفوذ خودشان قرار دهند؛ امری که در اکثریت غالب کشورهای دنیا به‌ویژه در غرب رایج است. جمهوری اسلامی ایران نشان داد که نامزدهای انتخاباتی می‌توانند بدون اتکاء به کم‌ترین امکان مادی در سطح ملی حاضر شوند و نظرات و دیدگاه‌های خود را با مردم در میان بگذارند. بنابراین نظر امام(ره) و رهبری که می‌باید ساحت انتخابات به دور از دست‌اندازی و نفوذ ارباب زر و زور باشد با ابتکار عمل صدا‌و‌سیما محقق شد. شایان ذکر است که در دور اخیر انتخابات ریاست‌جمهوری با تکیه بر تجارب دوران فتنه، مدیریت بسیار خوبی درخصوص توجیه نامزدهای محترم و آشنا کردن آن‌ها با قواعد بازی صورت گرفت. همین اقدام باعث شد که در این دوره از انتخابات پایبندی کامل به قانون در عین آزادی عمل تبلیغاتی نامزدها به خوبی رعایت شود»