خطر تخریب «مسجد الاقصی»
محمدعلی مهتدی، کارشناس خاورمیانه در سرمقاله شرق نوشت:
آنچه امروز در «کرانه باختری» و شهر« قدس» میگذرد، نقطه اوج دو روند است که رژیم اسراییل سالهاست آن را آغاز کرده و ادامه میدهد: روند اول، «شهرکسازی» که پساز جنگ ژوئن1967 دنبال شده و «تلآویو» قصد دارد این منطقه را بهعنوان «سرزمین توراتی» بهعنوان بخشی از خاک خود اعلام کند. روند دوم «یهودیسازی «قدس»» است. از روزی که « قدس شرقی» در جنگ ششروزه1967 اشغال شد، این روند پی گرفته شده است. آنها اشکال مختلفی را پی گرفتهاند اما نهایتا میخواهند به این نقطه برسند که سکنه یهودی این منطقه، بسیار بیشتر از سکنه اصلی فلسطینی آن باشد.
در مورد مسجدالاقصی میدانیم جنبشی تحت عنوان «جنبش بازسازی هیکل سوم» وجود دارد که معتقد است در محل فعلی مسجد، سالها پیش «معبد سلیمان» بوده که یکبار «بخت النصر» و یکبار رومیها، آن را ویران کردهاند. رژیم اسراییل به دنبال آن است که «مسجدالاقصی» را ویران و به جای آن، این معبد را دوباره بسازد. در سالهای اخیر روند یهودیسازی چنان گسترش یافته که شهر «قدس» از هرسو در محاصره انبوه شهرکهای صهیونیستنشین قرار گرفته به طوریکه رفتوآمد به «قدس» و سایر شهرها در «کرانه باختری»، دشوار شده است. آنها با وضع قوانین جدید، فلسطینیها را از این مناطق اخراج میکنند و اجازه ساختمانسازی به آنها نمیدهند. همچنین به بهانههای مختلف، اماکن سکونت فلسطینیان را به مهاجران صهیونیست واگذار میکنند.
این روند پساز سال2011 با آغاز انقلابها در جهان عرب شدت یافت چرا که بهجای ایجاد ثبات و رشد اقتصادی، با دخالتهای پنهان به هرجومرج منتهی شد. از سوی دیگر، ایجاد و تقویت گروههای تکفیری، کشورهای عربی و اسلامی را درگیر مسایل داخلی کرده است. اگر زمانی «اتحادیه عرب» یا «سازمان همکاری اسلامی» نسبت به هر اقدام صهیونیستها واکنش نشان میدادند، امروز قادر نیستند به این مساله بپردازند. بهویژه درگیریهای داخلی در کشورهای «طوق» یعنی کشورهای دور فلسطین اشغالی باعث شده، اسراییل با آسودگی طرح «یهودیسازی» را به اوج برساند و مطمئن باشد واکنشی از هیچ طرفی دیده نخواهد شد.
در چنین شرایطی آنها قدمبهقدم جلو میروند. اولین قدمهایی که چندسال پیش برداشتند آغاز حفاری در زیر «مسجدالاقصی» بود که بهانه آن، «رسیدن به دیوارهای معبد دوم سلیمان» عنوان شد که تحقق نیافت. در حال حاضر نیز تغییراتی در «حرم قدس» ایجاد کردهاند و در «بابالمغاربه» در غرب حرم جایی که «دیوار براق» قرار دارد که یهودیان آن را «دیوار ندبه» میخوانند پلهایی ایجاد کردهاند تا صهیونیستها به آن دسترسی داشته باشند. همچنین در زیر مسجدالاقصی «کنشت» یا معبد یهودی درست کردهاند که در آنجا عبادت یهودیان صورت گیرد. هرروز، محاصره «مسجدالاقصی» تنگتر میشود و با «پستهای بازرسی ایجادشده در مسیر ورودی شهر، اجازه حضور نمازگزاران فلسطینی از شهرهای دیگر را نمیدهند. گاهی محدودیت سنی برای ورود به مسجد میگذارند و زیر 40سال یا 35سال را راه نمیدهند.
طرحی که امروز دنبال میکنند شبیه طرحی است که در حرم ابراهیمی در «الخلیل» انجام شد و با همین شگردها به جایی رسیدند که زمانبندی صورت گرفت و ساعتهایی برای حضور مسلمانان تعیین شد و بقیه ایام هم در اختیار یهودیان قرار گرفت. با وجود اتفاقات چند روز اخیر در مورد «مسجدالاقصی»، جوانان فلسطینی در این محدوده تحصن کرده و در برابر شهرکنشینان و پلیس اسراییل مقاومت میکنند.
هر قدمی که دولت اسراییل در این زمینه برمیدارد در انتظار واکنش جهان اسلام میماند و اگر کمتحرکی فعلی ادامه داشته باشد، یهودی کردن کامل «قدس» و احتمالا تخریب «مسجدالاقصی»، دور از ذهن نیست. در شرایطی که جهان عرب به اختلافات داخلی مشغول است و در عین حال، مساله آشتی بین «تشکیلاتخودگردان» و جنبش «حماس» به نتیجه مشخصی نرسیده به نظر میرسد مردم فلسطین خودشان مقاومت را در دست گرفتهاند و هر روز ابتکار عملی جدید را شاهد هستیم که بیشتر به عملیات فردی شباهت دارد. نمونه بارز آن، حمله به افراد پلیس و ارتش اسراییل با اتومبیل توسط فلسطینیهاست. در نمونه اول در شهر «قدس»، خود راننده به شهادت رسید اما توانست تلفات زیادی وارد کند اما مورد دوروز قبل، خود راننده با وارد کردن تلفات جانی به صهیونیستها توانست بگریزد. همچنین با وجود تدابیر شدید امنیتی، تظاهرات مردم در شهر «قدس« در جریان است و انبوه جوانان در خیابانهای اطراف حرم قدسی نماز جماعت برپا میکنند.
به نظر میرسد سرزمینهای اشغالی شاهد «انتفاضه» گسترده دیگری از سوی ملت فلسطین خواهد بود که میتواند اشکال مختلفی به خود بگیرد. وقتی «انتفاضه» مردمی گسترش یابد، افکار عمومی جهان سرکوبهای غیرانسانی صهیونیستها را برنمیتابد و این رویدادی است که رژیم صهیونیستی از آن واهمه دارد.