پشت پرده پخش جام جهانی از تلویزیون

این اولین بار نیست. سال‌ها قبل هم یک بار پخش بازی‌ها برای تلویزیون مشکل ساخت. گروه ورزش سیما که تخصصی ویژه دارد در پخش بدون هزینه بازی‌های لیگ‌های مختلف دنیا، در سال 2002 رایت بازی‌ها را خرید و می‌خواست روی آنتن ببرد اما مشکلی بزرگ ایجاد شد. بعد از توافق دیرهنگام با شبکه ژاپنی پخش بازی‌ها و تنها بعد از پخش دو بازی به ناچار شبکه بازی‌ها از شبکه سوم به شبکه‌های اول و دوم منتقل شد چون با پخش بازی‌ها از شبکه 3، همه کشورهای همسایه می توانستند فرکانس مسابقات را دریافت کنند.

با شکایت شرکت ژاپنی، بازی از حالت پخش ماهواره بین‌المللی به فرکانس موج اف ام و ماهواره‌های زمینی شبکه اول و دوم سیما منتقل شد. این بار اما شرایط عوض شده. با پیشرفت تکنولوژی دیگر کانال‌های دارای پخش شبکه سراسری از سیستم ماهواره بین‌المللی استفاده می‌کنند و این یعنی کانال‌های سراسری تلویزیون نمی‌توانند بازی‌ها را پخش کنند.

حالا وقت تسویه‌حساب است. پخش بازی‌های مهم فوتبال، منوپلی است در اختیار شبکه سوم سیما. آنها یک سال بعد از آغاز به کار شبکه ورزش، هنوز هم تمام بازی‌های مهم ورزشی را پخش می‌کنند و تقریبا پس‌مانده برنامه‌های ورزشی سهم این شبکه جدیدالتاسیس است.

صدا و سیما برای پخش برنامه‌های ورزشی شورایی دارد که تمام پست‌های کلیدی این شورا بین مدیران گروه ورزش شبکه سوم دست به دست می‌شود، از این رئیس به رئیس بعدی منتقل می‌شود و آنها با داشتن پشتوانه پخش برنامه پرطرفدار 90، تقریبا همه چیز را در اختیار دارند. بازی‌های لیگ برتر را هم آنها پخش می‌کنند و کلا شاید مسابقات غیرحساس است که سهم شبکه تخصصی ورزش می‌شود اما الان یک‌باره ورق برمی‌گردد. جام جهانی علاقمندان فراوانی دارد و تلویزیون نمی‌تواند به سادگی از پخش آن بگذرد. به‌خصوص که این بار ایران هم یکی از تیم‌هایش است. این فرصتی است برای شبکه ورزشی‌ها. تهدیدی خارجی، آنها را صاحب شانس می‌کند. آنها که از طریق ماهواره محلی و با پخش محدود روی آنتن می‌روند، با جام جهانی می‌توانند اوج بگیرند. صدا و سیما باید ریسک کند. پخش بازی‌ها از طریق شبکه 3 تهدیدی بزرگ می‌شود برای مجموعه سیما و البته فرصتی برای یک شبکه جدیدالتاسیس.

الان قیمت فرکانس بازی‌های جام جهانی خیلی بالاست. تلویزیون توان خرید فرکانس‌ها را ندارد اما گذشت زمان می‌تواند کمک‌کننده باشد. کمک به اینکه مشکلات حل شود. اینکه با گذشت زمان و نزدیکی به زمان بازی‌ها قیمت‌ها هم می‌شکند. بهانه شرکت آمریکایی اگرچه یک تهدید است اما می‌تواند فرصت هم باشد. فرصتی برای اینکه صدا و سیما بتواند با کشتن زمان برای خرید فرکانس بازی‌ها در لحظات آخر، این هزینه را به قیمت مقبولی برساند تا برای تشکیلات تلویزیون غیرمنطقی نباشد. همزمان البته آنها باید تصمیم‌گیری کنند؛ تصمیم درباره اینکه آیا بازی‌ها را که تصاویرش دیجیتال است از طریق شبکه ورزش و شبکه‌های دیگر دیجیتالی محلی‌شان پخش کنند یا اینکه با خرید سیستم امنیتی گران‌قیمت ایمن‌ساز شبکه‌های تلویزیونی، کانال‌های ماهواره‌ای‌شان را دارای قدرت بیشتری کنند. هزینه‌ای که البته در کوتاه‌مدت شاید چندان برای صدا و سیما منطقی نباشد اما در بلندمدت می تواند ایمنی شبکه‌شان را افزایش دهد.

اگرچه معمولا مسئولان گروه ورزش صدا و سیما از راهکارهایی میان‌بر استفاده می‌کنند و تنها یک بار در بازی‌های جام جهانی 2002 بود که برنامه‌هایشان عملی نشد تا در سیستم پخش بازی‌ها تغییری ایجاد کنند. در حال حاضر مسئولان شبکه ورزش تلاش زیادی دارند تا بتوانند مدیران صدا و سیما را متقاعد کنند تا پخش بازی‌ها به آنها سپرده شود. آنها معتقدند با کمک شبکه های استانی این قابلیت را دارند تا تمام کشورمان را تحت پوشش قرار دهند. البته صدا و سیما برای این اعتماد با چالش‌هایی هم روبروست. اینکه مردم به تماشای بازی‌ها از شبکه سوم عادت دارند. اینکه پوشش این شبکه‌های دیجیتالی فراگیر نشده است و مهم‌تر از همه اینکه اسپانسرها چندان روی خوشی به دادن آگهی در این شبکه‌ها ندارند. مشکلاتی که شانس شبکه ورزش را کاهش می‌دهد.