بررسی بحران های روانی خانواده های قربانیان کرونا

به گزارش صدای ایران از ایسنا، این بیماری به علت میزان بالای آلودگی و مرگ‌ومیر در جهان ، انسان‌ها را در معرض بحران‌های مختلف روانی قرار داده و این موضوع تأثیرات بسیار نامطلوبی بر زندگی‌، فعالیت‌های اجتماعی و در نتیجه امنیت روانی آن‌ها دارد. 

مرگ یکی از اعضای خانواده، معمولاً باعث ایجاد شوک و ضربه روحی به سایر اعضای خانواده می‌شود و بازماندگان برای تطبیق با احساس فقدان خود نیاز به حمایت عاطفی گسترده بستگان و حتی جامعه دارند. بیماری کووید-۱۹ به دلیل انتقال سریع و کشندگی زیاد باعث ترس وصف ناپذیری در بین مردم شده است؛ به طوری که مردم از بیماران مبتلا به این بیماری و حتی خانواده‌های آن‌ها دوری می‌کنند. بنابراین خانواده‌های این بیماران بحران‌های روانی زیادی را تجربه می‌کنند و در مرحله سازگاری، با مشکلات و چالش‌های زیادی روبرو می‌شوند که این چالش‌ها بیش‌تر از یک شوک روانی ناشی از مرگ اعضای خانواده است و سلامت روانی آن‌ها، به شدت تهدید می‌شود.

خانواده‌های داغ‌دیده قربانیان کووید-۱۹، از آسیب‌پذیرترین گروه‌های اجتماعی در این همه‌گیری هستند و این خانواده‌ها دچار بحران‌های روانی متعددی شده‌اند که هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته‌ است. بر همین اساس پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی همدان با انجام یک مطالعه کیفی به بررسی بحران‌های سلامت روانی خانواده‌های قربانیان کووید-۱۹ پرداختند.

این مطالعه با مشارکت ۱۶ نفر از اعضای خانواده‌های متوفیان ناشی از کرونا، در مراکز درمانی همدان از مرداد ۱۳۹۹ تا مهر ۱۳۹۹ که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، انجام شد.

تحلیل داده‌های به دست‌آمده از مصاحبه با این افراد نشان داد که دو موضوع اصلی «شوک عاطفی» و «آینده‌هراسی» مواردی بودند که این خانواده‌های متوفیان کووید-۱۹ تجربه کرده‌اند. شوک عاطفی شامل؛ احساس گناه و نشخوار فکری، خداحافظی تلخ؛ دفن عجیب و نگرانی در مورد دفن غیر مذهبی بود و همچنین بی‌ثباتی عاطفی، عدم امنیت شغلی، شرایط دشوار مالی، انگ زدن و مشکلاتی در تعاملات اجتماعی، مواردی بودند که در دسته آینده‌هراسی قرار می‌گرفتند.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که خانواده‌های داغ‌دیده قربانیان کرونا، احساس از دست دادن و شوک عاطفی بسیار عمیق‌تری نسبت به دیگران دارند. علاوه‌براین؛ وضعیت کنونی ناشی از کرونا، این خانواده‌ها را از ترس از آینده پر کرده  و تأثیرات نامطلوبی بر سلامت روان آن‌ها دارد. به همین دلیل به نظر می‌رسد که نیاز به تلاش‌های فرهنگی و سازمانی برای افزایش آگاهی مردم و ایجاد پروتکل‌های بهداشتی سیستماتیک برای حفاظت از سلامت روانی خانواده‌های قربانیان کووید-۱۹ وجود دارد.

پژوهشگران این مطالعه توصیه می‌کنند که مقامات مراقبت‌های بهداشتی و سیاست‌گذاران از یافته‌های مطالعه حاضر استفاده کرده و حمایت جامع مالی-اجتماعی و روانی از خانواده‌های این قربانیان انجام دهند و ناراحتی‌های روانی را به حداقل رسانده تا سلامت روانی این خانواده‌ها حفظ شود.

نتایج این پروژه تحقیقاتی با عنوان «درک مفهموم هجمه‌های روانی در خانواده‌های متوفیان ناشی از بیماری کرونا ویروس (کوید ۲۰۱۹)» در پایگاه نتایج پژوهش‌های سلامت کشور منتشر شده و فاطمه محمدی، خدایار عشوندی، فرشید شمسایی، فاطمه چراغی، مسعود خداویسی، مصطفی بیژنی؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی همدان در انجام این طرح تحقیقاتی مشارکت داشتند.

نتایج به‌دست آمده از این طرح تحقیقاتی، به صورت مقاله علمی منتشر شده و از طریق این لینک The mental health crises of the families of COVID-۱۹ victims: a qualitative  study  قابل دسترسی است.