مصباح منهای پایداری
اصولگرایان، «پایداری»ها را وارد
بازی وحدت و ائتلاف می‌کنند یا نه؟ به این سوال این روزها پاسخ‌های متناقضی
داده شده است. اگرچه به نظر می‌رسد، نوحزبی‌های «پایداری» برای
نقش‌آفرینی در اردوگاه اصولگرایان برنامه دارند و برای همین هم به سرعت از
«جبهه» به «حزب» نقل مکان کردند اما از آن‌سو هم نشانه‌های روشنی برای این
پذیرش دیده نمی‌شود.
اصولگرایان، اگرچه، از برگزاری نشست‌های معطوف به وحدت با حضور «مصباح‌یزدی» سخن می‌گویند و محور نخستین همایش سراسری خود را در مهرماه با «مصباح یزدی» تعریف کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد حساب آیت‌الله را از یاران پایداری‌اش جدا کرده‌اند. اخباری که از تلاش برای وحدت به گوش می‌رسد همه حاکی از «مصباح» منهای «پایداری» است. شاید هم اصولگرایان به این نتیجه رسیده‌اند که برای مجاب‌شدن حلقه یاران، ابتدا باید پدرمعنوی را همراه کرد.
برای پایداری کارت دعوت نفرستاده‌اند
تا این لحظه جلسات وحدت بدون «پایداری‌ها» برگزار شده است. اگرچه دبیرکل حزب «پایداری» تا به حال نگفته بود اصولگرایان آنها را در جلسات وحدت خود راه نداده‌اند. اما برای نخستین‌بار چند روز پیش یک عضو شورای مرکزی این موضوع را فاش کرد.
«مرتضی آقاتهرانی» پیش‌تر بهانه می‌آورد که عدم‌حضور در جلسات وحدت به گرفتاری‌های اعضای حزب پایداری مربوط است. دبیرکل جبهه پایداری اگرچه از برخی رفت‌وآمدها و نشست‌ها با برادران اصولگرایش خبر داده است اما از فحوای سخنش مشخص است که این رفت‌وآمدها ربطی به جلسات وحدت ندارد. او چندی قبل به ایسنا گفته بود: «ما گرفتاری‌های زیادی داریم و حتی گاهی برای برگزاری یک جلسه شورای مرکزی جبهه پایداری در هفته فرصتی باقی نمی‌ماند و باید کارهای جدی‌تر را رها کنیم.»
اما اخیرا «سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی» عضو شورای مرکزی این جبهه تازه‌حزب‌شده خیلی شفاف گفته است آنها تا به حال کارت دعوتی از سوی اصولگرایان برای شرکت در جلسات دریافت نکرده‌اند. او هم اگرچه با تمسک از دبیرکل، بهانه می‌آورد که عدم‌حضور این تشکل در جلسات وحدت اصولگرایان به دلیل روشن‌نبودن میزان تاثیر و نتیجه‌بخش‌بودن جلسات است و بعد هم به شکل جلسات ایراد می‌گیرد، اما کتمان نمی‌کند که «هیچ وقت به‌عنوان «جبهه پایداری»، دعوتی صورت نگرفته البته افراد دعوت شدند اما به صورت تشکیلاتی دعوتی به عمل نیامده است.»
او به «ایسنا» گفته است: «ممکن است بزرگان بگویند فلان شخص از «جبهه پایداری» بیاید اما معلوم نیست که آن فرد از طرف تشکیلات نمایندگی داشته باشد اما وقتی رسما از تشکیلات خواسته شود، نماینده خودش را معرفی می‌کند.»
خوشبین یا بدبین
به نظر می‌رسد اصولگرایان هنوز تصمیم مشخصی درباره «پایداری‌ها» نگرفته‌اند. تجربه تک‌روی آنها در انتخابات 92 و تاکیدشان بر «گزینه اصلح» هنوز پیش چشمشان است و «پایداری‌ها» هم هرگز نگفته‌اند از این ایده عدول کرده یا می‌کنند.
این درحالی است که «پایداری‌ها» درصورتی که بخواهند زیر چتر وحدت قرار بگیرند باید زعامت بزرگان اصولگرا را بپذیرند. اگرچه برخی چهره‌های اصولگرا تمایل دارند همچنان مانند روزها و ماه‌های پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری 92 تصویر امیدوارکننده‌ای از وحدت ارائه کنند. «حمیدرضا ترقی» عضو شورای مرکزی حزب موتلفه می‌گوید اصولگرایان مشکلات رسیدن به وحدت، به‌ویژه معضل «پایداری‌ها» را آسیب‌شناسی کرده‌اند و مشکلی ندارند.
او به «ایلنا» گفته است: «در این مساله یک آسیب‌شناسی صورت گرفته است و مذاکرات پیرامون ائتلاف یا وحدت با پایداری‌ها یا سایر تشکل‌های اصولگرایی نیز حول همین مسایل دنبال می‌شود.»
حجت‌الاسلام «حسین ابراهیمی» هم از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت هم با ابراز این نظر که «پایداری‌ها دیگر تندی‌های گذشته را ندارند و بزرگانشان هم فهمیده‌اند که باید با بزرگان اصولگرا به وحدت برسند» به سایت «تدبیر» گفته است: «تلاش‌هایی صورت گرفته تا اصولگرایان با جبهه پایداری به وحدت برسند. من فکر می‌کنم این وحدت، محتمل است به خاطر اینکه اختلافات بر سر مسایل سلیقه‌ای است که آنها هم قابل حل است.»
«روح‌الله حسینیان» عضو جبهه پایداری هم حضور «مصباح» را در همایشی که قرار است محور وحدت اصولگرایی قرار گیرد، نشانه این موضوع دانسته است که «وحدت جزو اصول استراتژی ماست.» اما «امیر محبیان» تحلیلگر سیاسی در جریان معتدل اصولگرایی این خوشبینی را ندارد.
او با اشاره به مواضع انتقادی و تند این گروه و اختلافات زیادی که با طیف معتدل اصولگرایی دارند به سایت «تدبیر» گفته است: «برداشت من این است که اتحاد به‌صورت روشن دیگر امکان‌پذیر نیست. به این دلیل که لازمه اتحاد این است که همسانی اندیشه در حوزه مفهوم و کردار وجود داشته باشد.»
او درباره امکان ائتلاف هم گفته است: «لازمه ائتلاف این است که شرایط و اقتضائات موجود به نحوی پیش برود که با وجود بروز اختلافات، طرفین به این نتیجه برسند که با تقسیم سهم‌ها به یک همگرایی برسند. آیا وزن «جبهه پایداری» در حدی هست که بتواند سهمی را از بدنه اصولگرایی داشته باشد؟ آیا نسبت به موقعیت خود دچار توهم نیست؟ آیا آنها ارزیابی نسبت به مسایل اجتماعی و نفوذشان در جامعه اصولگرایی صورت داده‌اند؟»
«ناصر ایمانی» تحلیلگر سیاسی جناح راست هم به «ایلنا» گفته است: «اصولگرایان تجربه خوبی از پایداری‌ها در جریان ائتلاف‌ها و وحدت ندارند. چه در انتخابات ریاست‌جمهوری و چه شورای شهر، آنان در دقایق پایانی وحدت را شکستند که اکنون نیاز است تا یک اطمینان خاطر در این باب برای اصولگرایان حاصل شود.»
نشانه‌های ائتلاف دیده نمی‌شود
«محبیان» اگرچه چندی قبل در گفت‌وگو با «شرق» دورنمای حرکت «پایداری»ها را فاصله‌گرفتن اندیشه‌های آرمانی «مصباح» به‌سود عملگراترشدن، دانسته بود اما به نظر می‌رسد هنوز برای پیش‌بینی این اتفاق کمی زود است. نقل‌قول‌هایی که از«پایداری‌ها» به گوش می‌رسد همچنان عطف به همان ایده «انتخاب اصلح» است و چرخشی در مواضعشان دیده نمی‌شود.
درحالی‌که لازمه ائتلاف و اتحاد، تمکین‌کردن از خردجمعی یا ریش‌سفیدی است. «مصباح‌یزدی» ماه گذشته در دیداری که با رییس شورای سیاست‌گذاری ائمه‌جمعه داشت دوباره با تاکید بر اینکه همیشه حمایت از اصلح به معنای رای‌آوردن وی نیست، گفته بود: «گاه اگر از چنین فردی حمایت نشود، این پیام به دنیا صادر می‌شود که مردم از انقلاب و ارزش‌های انقلابشان خسته شدهاند. لذا در چنین مواقعی که هیچ‌کسی دغدغه انقلاب و اسلام را مطرح نمی‌کند، باید از کسی که از انقلاب حمایت می‌کند، طرفداری کرد، ولو یقین داشته باشیم که رای نمی‌آورد.»
قاضی‌زاده‌هاشمی هم در ادامه همان صحبت‌هایش با «ایسنا» گفته است: «مشکل وقتی پیش می‌آید که می‌خواهیم مصداق انتخاب کنیم. اگر مصادیق جامعیت کافی را داشته باشند ما از آنها حمایت می‌کنیم و اگر نداشته باشند به وظیفه‌مان عمل می‌کنیم.»
در این شرایط است که «محبیان» احتمال انشعاب را بعید نمی‌داند. او پیش‌بینی کرده است بعید نیست بدنه نزدیک به «مصباح» با بدنه عملگراتر که خواهان پذیرش در بدنه اصولگرایی و سهم‌داشتن در قدرت هستند دچار اختلاف شده و انشعاب رخ دهد. چنانچه در مقطعی هم این اتفاق رخ داد و «پایداری»های نزدیک به مصباح شاخه قم و آنها که زمانی به دولت وقت نزدیک بودند شاخه به‌اصطلاح تهران را شکل دادند.
نگاه «ناصر ایمانی» هم در تحلیل رابطه «پایداری» با «مصباح» تا حدی ایده «محبیان» را تایید می‌کند. او به «ایلنا» گفته است: «برخلاف آنکه برخی جریان‌ها آیت‌الله مصباح را «پدرمعنوی» جبهه پایداری می‌دانند ولی آیت‌الله مصباح‌یزدی نقش تعیین‌کننده‌ای در «جبهه پایداری» نداشته و فقط نقش تاثیر‌گذار در این جریان را دارند.»
اصولگرایان، اگرچه، از برگزاری نشست‌های معطوف به وحدت با حضور «مصباح‌یزدی» سخن می‌گویند و محور نخستین همایش سراسری خود را در مهرماه با «مصباح یزدی» تعریف کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد حساب آیت‌الله را از یاران پایداری‌اش جدا کرده‌اند. اخباری که از تلاش برای وحدت به گوش می‌رسد همه حاکی از «مصباح» منهای «پایداری» است. شاید هم اصولگرایان به این نتیجه رسیده‌اند که برای مجاب‌شدن حلقه یاران، ابتدا باید پدرمعنوی را همراه کرد.
برای پایداری کارت دعوت نفرستاده‌اند
تا این لحظه جلسات وحدت بدون «پایداری‌ها» برگزار شده است. اگرچه دبیرکل حزب «پایداری» تا به حال نگفته بود اصولگرایان آنها را در جلسات وحدت خود راه نداده‌اند. اما برای نخستین‌بار چند روز پیش یک عضو شورای مرکزی این موضوع را فاش کرد.
«مرتضی آقاتهرانی» پیش‌تر بهانه می‌آورد که عدم‌حضور در جلسات وحدت به گرفتاری‌های اعضای حزب پایداری مربوط است. دبیرکل جبهه پایداری اگرچه از برخی رفت‌وآمدها و نشست‌ها با برادران اصولگرایش خبر داده است اما از فحوای سخنش مشخص است که این رفت‌وآمدها ربطی به جلسات وحدت ندارد. او چندی قبل به ایسنا گفته بود: «ما گرفتاری‌های زیادی داریم و حتی گاهی برای برگزاری یک جلسه شورای مرکزی جبهه پایداری در هفته فرصتی باقی نمی‌ماند و باید کارهای جدی‌تر را رها کنیم.»
اما اخیرا «سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی» عضو شورای مرکزی این جبهه تازه‌حزب‌شده خیلی شفاف گفته است آنها تا به حال کارت دعوتی از سوی اصولگرایان برای شرکت در جلسات دریافت نکرده‌اند. او هم اگرچه با تمسک از دبیرکل، بهانه می‌آورد که عدم‌حضور این تشکل در جلسات وحدت اصولگرایان به دلیل روشن‌نبودن میزان تاثیر و نتیجه‌بخش‌بودن جلسات است و بعد هم به شکل جلسات ایراد می‌گیرد، اما کتمان نمی‌کند که «هیچ وقت به‌عنوان «جبهه پایداری»، دعوتی صورت نگرفته البته افراد دعوت شدند اما به صورت تشکیلاتی دعوتی به عمل نیامده است.»
او به «ایسنا» گفته است: «ممکن است بزرگان بگویند فلان شخص از «جبهه پایداری» بیاید اما معلوم نیست که آن فرد از طرف تشکیلات نمایندگی داشته باشد اما وقتی رسما از تشکیلات خواسته شود، نماینده خودش را معرفی می‌کند.»
خوشبین یا بدبین
به نظر می‌رسد اصولگرایان هنوز تصمیم مشخصی درباره «پایداری‌ها» نگرفته‌اند. تجربه تک‌روی آنها در انتخابات 92 و تاکیدشان بر «گزینه اصلح» هنوز پیش چشمشان است و «پایداری‌ها» هم هرگز نگفته‌اند از این ایده عدول کرده یا می‌کنند.
این درحالی است که «پایداری‌ها» درصورتی که بخواهند زیر چتر وحدت قرار بگیرند باید زعامت بزرگان اصولگرا را بپذیرند. اگرچه برخی چهره‌های اصولگرا تمایل دارند همچنان مانند روزها و ماه‌های پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری 92 تصویر امیدوارکننده‌ای از وحدت ارائه کنند. «حمیدرضا ترقی» عضو شورای مرکزی حزب موتلفه می‌گوید اصولگرایان مشکلات رسیدن به وحدت، به‌ویژه معضل «پایداری‌ها» را آسیب‌شناسی کرده‌اند و مشکلی ندارند.
او به «ایلنا» گفته است: «در این مساله یک آسیب‌شناسی صورت گرفته است و مذاکرات پیرامون ائتلاف یا وحدت با پایداری‌ها یا سایر تشکل‌های اصولگرایی نیز حول همین مسایل دنبال می‌شود.»
حجت‌الاسلام «حسین ابراهیمی» هم از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت هم با ابراز این نظر که «پایداری‌ها دیگر تندی‌های گذشته را ندارند و بزرگانشان هم فهمیده‌اند که باید با بزرگان اصولگرا به وحدت برسند» به سایت «تدبیر» گفته است: «تلاش‌هایی صورت گرفته تا اصولگرایان با جبهه پایداری به وحدت برسند. من فکر می‌کنم این وحدت، محتمل است به خاطر اینکه اختلافات بر سر مسایل سلیقه‌ای است که آنها هم قابل حل است.»
«روح‌الله حسینیان» عضو جبهه پایداری هم حضور «مصباح» را در همایشی که قرار است محور وحدت اصولگرایی قرار گیرد، نشانه این موضوع دانسته است که «وحدت جزو اصول استراتژی ماست.» اما «امیر محبیان» تحلیلگر سیاسی در جریان معتدل اصولگرایی این خوشبینی را ندارد.
او با اشاره به مواضع انتقادی و تند این گروه و اختلافات زیادی که با طیف معتدل اصولگرایی دارند به سایت «تدبیر» گفته است: «برداشت من این است که اتحاد به‌صورت روشن دیگر امکان‌پذیر نیست. به این دلیل که لازمه اتحاد این است که همسانی اندیشه در حوزه مفهوم و کردار وجود داشته باشد.»
او درباره امکان ائتلاف هم گفته است: «لازمه ائتلاف این است که شرایط و اقتضائات موجود به نحوی پیش برود که با وجود بروز اختلافات، طرفین به این نتیجه برسند که با تقسیم سهم‌ها به یک همگرایی برسند. آیا وزن «جبهه پایداری» در حدی هست که بتواند سهمی را از بدنه اصولگرایی داشته باشد؟ آیا نسبت به موقعیت خود دچار توهم نیست؟ آیا آنها ارزیابی نسبت به مسایل اجتماعی و نفوذشان در جامعه اصولگرایی صورت داده‌اند؟»
«ناصر ایمانی» تحلیلگر سیاسی جناح راست هم به «ایلنا» گفته است: «اصولگرایان تجربه خوبی از پایداری‌ها در جریان ائتلاف‌ها و وحدت ندارند. چه در انتخابات ریاست‌جمهوری و چه شورای شهر، آنان در دقایق پایانی وحدت را شکستند که اکنون نیاز است تا یک اطمینان خاطر در این باب برای اصولگرایان حاصل شود.»
نشانه‌های ائتلاف دیده نمی‌شود
«محبیان» اگرچه چندی قبل در گفت‌وگو با «شرق» دورنمای حرکت «پایداری»ها را فاصله‌گرفتن اندیشه‌های آرمانی «مصباح» به‌سود عملگراترشدن، دانسته بود اما به نظر می‌رسد هنوز برای پیش‌بینی این اتفاق کمی زود است. نقل‌قول‌هایی که از«پایداری‌ها» به گوش می‌رسد همچنان عطف به همان ایده «انتخاب اصلح» است و چرخشی در مواضعشان دیده نمی‌شود.
درحالی‌که لازمه ائتلاف و اتحاد، تمکین‌کردن از خردجمعی یا ریش‌سفیدی است. «مصباح‌یزدی» ماه گذشته در دیداری که با رییس شورای سیاست‌گذاری ائمه‌جمعه داشت دوباره با تاکید بر اینکه همیشه حمایت از اصلح به معنای رای‌آوردن وی نیست، گفته بود: «گاه اگر از چنین فردی حمایت نشود، این پیام به دنیا صادر می‌شود که مردم از انقلاب و ارزش‌های انقلابشان خسته شدهاند. لذا در چنین مواقعی که هیچ‌کسی دغدغه انقلاب و اسلام را مطرح نمی‌کند، باید از کسی که از انقلاب حمایت می‌کند، طرفداری کرد، ولو یقین داشته باشیم که رای نمی‌آورد.»
قاضی‌زاده‌هاشمی هم در ادامه همان صحبت‌هایش با «ایسنا» گفته است: «مشکل وقتی پیش می‌آید که می‌خواهیم مصداق انتخاب کنیم. اگر مصادیق جامعیت کافی را داشته باشند ما از آنها حمایت می‌کنیم و اگر نداشته باشند به وظیفه‌مان عمل می‌کنیم.»
در این شرایط است که «محبیان» احتمال انشعاب را بعید نمی‌داند. او پیش‌بینی کرده است بعید نیست بدنه نزدیک به «مصباح» با بدنه عملگراتر که خواهان پذیرش در بدنه اصولگرایی و سهم‌داشتن در قدرت هستند دچار اختلاف شده و انشعاب رخ دهد. چنانچه در مقطعی هم این اتفاق رخ داد و «پایداری»های نزدیک به مصباح شاخه قم و آنها که زمانی به دولت وقت نزدیک بودند شاخه به‌اصطلاح تهران را شکل دادند.
نگاه «ناصر ایمانی» هم در تحلیل رابطه «پایداری» با «مصباح» تا حدی ایده «محبیان» را تایید می‌کند. او به «ایلنا» گفته است: «برخلاف آنکه برخی جریان‌ها آیت‌الله مصباح را «پدرمعنوی» جبهه پایداری می‌دانند ولی آیت‌الله مصباح‌یزدی نقش تعیین‌کننده‌ای در «جبهه پایداری» نداشته و فقط نقش تاثیر‌گذار در این جریان را دارند.»
منبع: روزنامه شرق
نظر شما