طرح غيرحضوري كردن ريجستري گوشي همراه در گمرگ

صداي ايران- طرح رجیستری از مهر سال ۹۶ با هدف جلوگیری از واردات غیرقانونی گوشی‌های موبایل آغاز شد. بنا بر اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در آن زمان، از نیاز سالانه کشور به ۱۰ تا ۱۲ میلیون گوشی تلفن همراه، تنها ۱۰ درصد آن از طریق واردات قانونی انجام می‌شود که این میزان حقوق گمرکی و مالیات دولت را محقق نمی‌کنند. با اجرای طرح رجیستری گوشی تلفن همراه، هر گوشی دارای شناسه‌ی منحصربه‌فرد در شبکه (IMEI) می‌شود تا پیگیری موبایل‌های سرقتی به‌سادگی صورت بگیرد. به‌علاوه‌، اجرای طرح رجیستری، امکان ارائه‌ی کیفیت خدمات پس از فروش موبایل در کشور را فراهم کرد.

بااین‌حال طرح رجیستری تا همین اواخر موفق نشده بود تا از ورود قاچاق موبایل به کشور جلوگیری کند. طبق اعلام سامانه همتا، تنها سال پیش، بیش از ۱۱۵هزار گوشی موبایل به‌صورت قاچاق وارد کشور شد. به‌علاوه، اکثر گوشی‌هایی که به‌صورت مسافری رجیستر می‌شدند، به‌صورت قاچاقی وارد می‌شدند. همین موضوع باعث شد تا رجیستر موبایل از ابتدای مهر امسال حضوری، و تنها در مبادی ورودی گمرک انجام شود.
انجمن واردکنندگان موبایل: ۹۸ درصد واردات موبایل به‌صورت قانونی انجام می‌شود

پس از این موضوع، انجمن واردکنندگان موبایل اعلام کرد که ۹۸ درصد واردات موبایل به‌صورت قانونی انجام می‌شود. بااین‌حال در شرایطی که رجیستر گوشی تنها باید در مبادی ورودی گمرک انجام شود و حتی درصورت عبور از گیت، گوشی رجیستر نمی‌شود، به ادعای برخی از فروشندگان گوشی هوشمند در کشور، اکنون مافیایی برای رجیستر کردن گوشی قاچاق در فرودگاه‌ها شکل گرفته است. طبق اطلاعاتی که به‌دست زومیت رسیده، برخی افراد که به‌صورت محدود و تنها با اشخاص شناخته‌شده کار می‌کنند، با گرفتن IMEI (شناسه جهانی تجهیزات سیار) گوشی رجیسترنشده، کد فعال‌سازی آن را در ازای دریافت مبلغی به شخص داده و گوشی را بدون نیاز به پاسپورت رجیستر می‌کنند.
یکی از فروشندگان موبایل که نخواسته نامش فاش شود، به خبرنگار زومیت می‌گوید اخیرا صحبت‌هایی در گمرک برای خارج شدن روند رجیستر گوشی از حالت حضوری می‌شود. او می‌گوید همین موضوع باعث شده تا برخی افراد به انتظار غیرحضوری شدن فرایند رجیستری، گوشی رجیسترنشده خریداری کنند؛ ازآنجاکه سیم‌کارت روی گوشی رجیستر نشده تا یک ماه پشتیبانی می‌شود، این افراد با استفاده از چند سیم‌کارت، فعلا دستگاه خود را فعال نگه می‌دارند.
حال معاون فنی گمرک ایران نیز در همین زمینه، از ستاد مبارزه با قاچاق کالا درخواست کرده که به‌دلیل شکل گرفتن تجمعات در مبادی ورودی کشور، فعلا رجیستری به‌صورت غیر حضوری انجام شود. به گزارش ایسنا، مهرداد جمال ارونقی طی گزارشی به ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، خواستار اصلاح روند موجود برای رجیستر موبایل شده است.

در بخشی از نامه‌ی معاون فنی گمرک به ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته شده که از زمان الزام انجام دادن فرایند رجیستری گوشی در مبادی ورودی گمرک، این طرح با وجود مشکلات متعدد ازجمله کمبود نیرو، امکانات و فضا به‌صورت دقیق اجرا شده است؛ حال آنکه «تجمع و ازدحام مسافرین ورودی در فرودگاه‌ها و مرزهای ورودی جهت انجام رجیستری گوشی تلفن همراه، نشان می‌دهد که فاصله‌گذاری اجتماعی مورد نظر به هیچ عنوان رعایت نشده و با وجود تأکید بر رعایت الزامات سلامت محیط و کار در اماکن گمرکی به‌منظور جلوگیری از شیوع بیماری کووید-۱۹، قطع زنجیره‌ی انتقال و همچنین صیانت از سلامت مسافران و کارکنان گمرک مستقر در مبادی ورودی، امکان الزام به رعایت این موارد نیست و اگر پیش آید به‌سختی امکان‌پذیر است.»
جمال ارونقی اضافه کرده که: «این موضوع در شرایط کنونی و به جهت تنوع پروازهای خارجی با کشورهای مختلف و وجود مخاطرات فراوان انتقال بیماری، موجب نگرانی از عدم رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی شده و این در حالی است که گزارش گمرکات اجرایی نشان می‌دهد که خیل عظیمی از مسافران جهت انتظار رجیستری گوشی در سالن‌های مسافری بوده و با وجود تمهیدات لازم، متاسفانه از حجم و تجمع مسافران کاسته نشده است.»

معاون فنی گمرک: با افزایش یافتن سفرهای خارجی، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی غیرممکن می‌شود
معاون فنی گمرک با اشاره به اینکه تعدادی از کارکنان گمرک ایران به کرونا مبتلا شده‌اند و محدودیت در تأمین نیرو وجود دارد، همچنین باتوجه‌به محدودیت‌های مرزی و کاهش شدید سفر به خارج از کشور، کمترین میزان مسافر اکنون به کشور وارد می‌شود، اعلام کرد که «انتظار می‌رود در ایام خاص و شرایط پیک مسافرت‌ها، تردد مسافران جهت انجام فرایند رجیستری گوشی تلفن همراه افزایش یابد و به مشکلی جدی و اساسی تبدیل شود.»
جمال ارونقی همچنین عدم امکان رجیستری موبایل ازطریق سامانه‌ی مرچنت را که نظر دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات گمرک بر استفاده از آن است، دارای پیامدهایی دانست و اعلام کرد که به همین دلیل، کارشناس گمرک مجبور است به‌صورت حضوری اقدام به انجام فرایند کند.
به‌گفته‌ی معاون فنی گمرک، خرید و فروش حق رجیستری گوشی با ارقام مختلف و حاشیه‌ی سود مناسب باعث سوءاستفاده‌ی برخی افراد شده است که آگهی‌های خود را نیز در فضای مجازی و سطح شهرهای مرزی درج می‌کنند. جمال ارونقی می‌گوید این سودجویان، «افراد عادی را در کسوت مسافر از کشور خارج قرار می‌دهند و پس از درج مهر خروج و ورود به کشور از حق رجیستری آن‌ها استفاده می‌کنند» یا اینکه با جلب اعتماد مسافران ورودی به کشور و اخذ شماره گذرنامه‌ی آن‌ها، کد ملی‌شان را دریافت کرده و گاها بدون اطلاع فرد، با اطلاعات شخصی وی اقدام به رجیستری گوشی می‌کنند.

جمال ارونقی می‌گوید ورود و خروج افراد از کشور توسط سودجویان باعث تشکیل صف مسافران شده که طی یک روز از کشور خارج و دوباره وارد می‌شوند؛ این موضوع رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی را غیرممکن کرده است. به همین سبب، معاون فنی گمرک از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواسته تا «با توجه به گزارش ارائه شده و جهت جلوگیری از شیوع بیماری کرونا و همچنین در راستای رضایتمندی مسافران ورودی و نظام‌مند کردن فرایند رجیستری، اجرای طرح رجیستری گوشی، به‌صورت غیرحضوری و پس از انجام استعلامات سیستمی از واحد گذرنامه و در مکانی غیر از مبادی ورودی گمرک انجام شود.»