چالش «مومو» و دلواپسی‌های والدین
آموزش و پرورش اعلام کرده که مدارس نباید از پیام‌رسان خارجی استفاده کنند و در حال حاضر سامانه آموزشی دانش‌آموزان (شاد) هم ایجاد شده است اما هنوز برخی مدارس از پیام‌رسان‌های خارجی برای آموزش استفاده می‌کنند.
به گزارش صدای ایران به نقل از فارس، دو سال و نیم پیش یعنی همان زمان که اکثر ادارات و مدارس، ارتباطاتشان در پیام‌رسان‌های خارجی برقرار بود و کسی حتی فکرش را هم نمی‌کرد که دو سال بعد، پای کرونا به کشور باز شود، بخشنامه عدم استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی به بخش‌های تابعه وزارت آموزش و پرورش ابلاغ شد.
شاپور محمدزاده مدیرکل وفت دفتر وزارتی آموزش و پرورش ۱۴ فروردین ۹۷ در بخشنامه‌ای به معاونت‌ها، مراکز و سازمان‌های تابع، ادارات کل و ادارات کل استان‌ها اعلام کرد: «استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بسترهای نرم‌افزاری پیام‌رسان‌های خارجی برای انتشار یا به اشتراک گذاردن اطلاعات سازمانی، اطلاع‌رسانی و انجام امور روابط عمومی سازمانی و اطلاع‌رسانی اخبار، بهره‌برداری اداری مانند دبیرخانه، تبلیغات، فراخوان‌ها و همچنین اطلاع‌رسانی تکالیف دانش‌آموزی، انتقال عملکرد آموزشی دانش‌آموزان و عملکرد مدارس اعم از دولتی، غیردولتی، هیأت امنایی و ... مجاز نیست و در هر سطحی پیگرد قانونی دارد».
این موضوع آن زمان، توسط برخی مدارس و بخش‌ها اجرا شد و برخی هم یک مدتی اجرا کردند و دوباره به پیام‌رسان‌های خارجی پناه بردند و این روند همچنان ادامه داشت تا اینکه در اواخر سال گذشته، سر و کله کرونا به کشور پیدا شد و آموزش را تحت تأثیر قرار داد.
یک هفته بعد از ورود کرونا به کشور و تعطیلی مدارس، آموزش‌های تلویزیونی آغاز شد و برخی معلمان هم به صورت خودجوش در بستر پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی به آموزش دانش‌آموزان پرداختند؛ همان زمان آموزش و پرورش به فکر ایجاد پلتفرمی افتاد تا به آموزش‌های مجازی سامان دهد و ایجاد این پلفترم تا 21 فروردین سال 99 به طول انجامید؛ در سیزدهم شهریور امسال هم نسخه جدید شاد رونمایی شد و مسؤولان شاد تلاش کردند تا امکانات جدیدی به آن بیفزایند.
وزیر آموزش و پرورش نهم مهر امسال درباره «شاد» گفت: «شاد اولیه چیزی شبیه پیام‌رسان بود که امکان انتقال پیام صوتی و تصویری بین معلمان و دانش‌آموزان بود؛ شاد در فاصله بهار و تابستان گذشته تقویت شد، ارتباط تعاملی زنده برقرار شد و امکان ارتباط بین معلم و دانش‌آموزان ایجاد شد؛ بعضی روزها تا ۳۰۰ هزار ارتباط زنده روی شاد داریم که نشان می‌دهد کلاس‌ها فعال است؛ همان سال گذشته وقتی مدارس تعطیل شد، معلمان به سمت پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی رفتند و آموزش را انجام می‌دادند؛ اقدام خوبی بود اما یک اشکالی داشت که ما نمی‌دانستیم چه اتفاقی در حال افتادن است».
وی با بیان اینکه سامانه شاد یک سامانه منحصرا آموزشی است، افزود: «منحصرا ارتباط بین معلم، دانش‌آموزان و مدیر مدرسه است؛ یک فضای عمومی دارد که والدین هم می‌توانند وارد شوند و به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشند و برخی از فعالیت‌های پرورشی و جشنواره‌هایی که روی آن بارگذاری می‌شود را استفاده کنند اما هر دانش‌آموز که وارد می‌شود باید کد ملی‌اش را بزند و احراز هویت شود؛ وقتی احراز هویت شد، در کلاس خودش می‌نشیند».
اما چرا هنوز به رغم تأکیدهای آموزش و پرورش، مدارس از پیام‌رسان خارجی استفاده می‌کنند؛ برخی مخاطبان این خبرگزاری در سامانه فارس من با ثبت سوژه‌ای با عنوان «استفاده از اپ‌های خارجی توسط مدارس ممنوع شود» خواستار پیگیری شدند.
این مخاطبان نوشتند: سرهنگ رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا گفته است «در روز‌های اخیر شاهد مطرح شدن چالش «مومو» در سطح برخی استان‌های کشور به خصوص استان‌های جنوبی بوده ایم و برخی کاربران که بیشتر آنها دانش‌آموز بوده اند پیام‌هایی حاوی محتوا و تصاویر مومو دریافت کرده‌اند.
رسیدگی به ارسال پیام‌ها و کلیپ‌های موسوم به «مومو» به صورت ویژه در دستور کار پلیس فتا قرار گرفته و بزودی افراد داخلی که هدفشان اذیت و آزار دانش آموزان بوده است، گرفتار قانون می‌شوند.
والدین در صورت برخورد فرزندشان با محتوای «مومو» با آنها صحبت کرده و نگرانی آنها را کاهش دهند».
با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا ، مدارس فعالیت‌های خود را به صورت مجازی انجام می‌دهند.
هم اکنون بسیاری از مدارس فعالیت آموزشی خود را در نرم افزارهای خارجی انجام می‌دهند و دانش‌آموزان باید برای دریافت آموزش‌ها به این نرم‌افزارها مراجعه کنند. فضای نرم افزارهای خارجی متاسفانه نا امن است ، برای نمونه می‌توان به همین چالش خطرناک مومو اشاره کرد ، حتی اگر یک دانش‌آموز هم گرفتار این چالش خطرناک ممکن است عواقب روحی بدی را برای دانش‌آموز تا آخر عمر به وجود آورد. از این جهت از وزارت آموزش و پرورش خواهشمندیم تا فعالیت تمامی مدارس سراسر کشور را در نرم افزارهای خارجی ممنوع کند و با متخلفان به صورت جدی و قاطع برخورد کند.
محسن حاجیمیرزایی وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که « آیا الزام استفاده از شاد برداشته شده است؛ چرا که در برخی مدارس از پیام‌رسان‌های دیگری استفاده می‌کنند»، اظهار کرد: «در تمام مدارس، استفاده از شاد تعیین شده است و اجازه ندارند که از سایر پیام‌رسان‌های خارجی استفاده کنند؛ شاد امکانات خیلی خوبی را در اختیار آنها قرار داده است و ظرفیت و تنوع خدماتی که الان در «شاد» وجود دارد در هیچ یک از سرویس‌های خدمت رسان آموزشی وجود ندارد و خوشبختانه آمار استفاده و پیوستن به شاد هم مخالف چیزی است که شما می‌گویید یعنی هم روز به روز میزان استفاده از شاد افزایش یافته و مشکلات آن کاهش می‌یابد».
در تمام مدارس، استفاده از شاد تعیین شده است و اجازه ندارند که از سایر پیام‌رسان‌های خارجی استفاده کنند
وی تصریح کرد: «بزرگترین پلتفرم داخلی که بیشترین کاربر و زمان استفاده را دارد، فعال کردیم؛ مجال این را نداشتیم که ابتدا طراحی، آزمایش و بعد اجرا کنیم و باید به سرعت فعال می‌شدیم؛ این در مسیر حرکت، خود را کامل می‌کند و قطعا همه کسانی که از شاد استفاده می‌کنند، می توانند شهادت دهند که روز به روز، این امکان فراهم‌تر شده است و ضمن اینکه برای بخش خصوصی که مایل است خدمات آموزشی ارائه دهد، یک دستورالعملی را تدوین و ابلاغ کردیم؛ کسانی که می‌خواهند خدمات اضافه‌ای را از نظر آموزشی ارائه دهند، چون خدمات آموزش رسمی از طریق شاد ارائه می‌شود، ترتیبات کار در آیین‌نامه مشخص است».
حاجیمیرزایی در واکنش به این جمله که اگر مدرسه‌ای از پیام‌رسان دیگری استفاده کند باید جوابگو باشد»، گفت: بله، اگر اعلام شود حتما رسیدگی خواهد شد.
اما چرا برخی مدارس همچنان به رغم تأکیدات وزیر آموزش و پرورش از پیام‌رسان‌های خارجی استفاده می‌کنند؛ یکی از معلمان مدارس تهران در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: «سرعت پیام رسان شاد در برخی مواقع انقدر پایین است که نمی‌توانیم کار کنیم. حتی گاهی اوقات فایل‌ها دانلود نمی‌شود».
وی ادامه داد: «چند وقت پیش کلاس‌های درس مدرسه به هم ریخت و دانش‌آموزان کلاس‌ها با هم قاطی شده بودند؛ در سامانه شاد تداخل ایجاد شده بود. به نظر می رسد هنوز این سیستم مشکل دارد و مشکلش باید برطرف شود».
معلم دیگری هم اظهار کرد: «شاد هنوز به آنچه باید برسد، نرسیده است و مشکلاتی دارد؛ پیام ها با تأخیر می رسد و این تأخیر باعث می شود که آموزش آنلاین با اختلال مواجه شود. به همین دلیل برخی معلمان به پیام رسان های خارجی نقل مکان کردند».
وزیر آموزش و پرورش در خصوص این مشکل «شاد»، گفت: «در برخی ساعات روز که به دلیل ترافیک بالا با مشکلاتی مواجه می‌شویم، بخشی نیازمند این است که زیرساخت فنی شاد توسعه پیدا کند که همراه اول برای تقویت آن اقدام کرده است و وزارت ارتباطات هم برای حمایت از همراه اول در تقویت زیرساخت‌ها، همکاری کرده و قول مساعدت داده است و نکته دیگر اینکه ترافیک را در چند قطب اصلی کشور بین آذربایجان شرقی، فارس، تهران، خراسان و اصفهان توزیع کنند که می‌تواند در کاهش بارترافیکی در ساعات پرمصرف، موثر باشد. در آموزش و پرورش با توزیع زمان کلاس‌ها از صبح تا بعدازظهر، تلاش کردیم که ساعات 10 تا 12 که با ترافیک بیشتری مواجه هستیم، حجم کمتری از بار را متوجه این ساعت کنیم».
در هر حال باید مشکلات «شاد» حل شود و آموزش و پرورش سیستمی برای نظارت استفاده از آن پیش‌بینی کند وگرنه مشکلات آموزش مجازی همچنان ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر دلواپسی والدین نسبت به چالش «مومو» و برنامه‌های فریبکارانه‌ای از این دست نباید نادیده گرفته شود و باید در این خصوص تدبیری اندیشیده شود.
شاپور محمدزاده مدیرکل وفت دفتر وزارتی آموزش و پرورش ۱۴ فروردین ۹۷ در بخشنامه‌ای به معاونت‌ها، مراکز و سازمان‌های تابع، ادارات کل و ادارات کل استان‌ها اعلام کرد: «استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بسترهای نرم‌افزاری پیام‌رسان‌های خارجی برای انتشار یا به اشتراک گذاردن اطلاعات سازمانی، اطلاع‌رسانی و انجام امور روابط عمومی سازمانی و اطلاع‌رسانی اخبار، بهره‌برداری اداری مانند دبیرخانه، تبلیغات، فراخوان‌ها و همچنین اطلاع‌رسانی تکالیف دانش‌آموزی، انتقال عملکرد آموزشی دانش‌آموزان و عملکرد مدارس اعم از دولتی، غیردولتی، هیأت امنایی و ... مجاز نیست و در هر سطحی پیگرد قانونی دارد».
این موضوع آن زمان، توسط برخی مدارس و بخش‌ها اجرا شد و برخی هم یک مدتی اجرا کردند و دوباره به پیام‌رسان‌های خارجی پناه بردند و این روند همچنان ادامه داشت تا اینکه در اواخر سال گذشته، سر و کله کرونا به کشور پیدا شد و آموزش را تحت تأثیر قرار داد.
یک هفته بعد از ورود کرونا به کشور و تعطیلی مدارس، آموزش‌های تلویزیونی آغاز شد و برخی معلمان هم به صورت خودجوش در بستر پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی به آموزش دانش‌آموزان پرداختند؛ همان زمان آموزش و پرورش به فکر ایجاد پلتفرمی افتاد تا به آموزش‌های مجازی سامان دهد و ایجاد این پلفترم تا 21 فروردین سال 99 به طول انجامید؛ در سیزدهم شهریور امسال هم نسخه جدید شاد رونمایی شد و مسؤولان شاد تلاش کردند تا امکانات جدیدی به آن بیفزایند.
وزیر آموزش و پرورش نهم مهر امسال درباره «شاد» گفت: «شاد اولیه چیزی شبیه پیام‌رسان بود که امکان انتقال پیام صوتی و تصویری بین معلمان و دانش‌آموزان بود؛ شاد در فاصله بهار و تابستان گذشته تقویت شد، ارتباط تعاملی زنده برقرار شد و امکان ارتباط بین معلم و دانش‌آموزان ایجاد شد؛ بعضی روزها تا ۳۰۰ هزار ارتباط زنده روی شاد داریم که نشان می‌دهد کلاس‌ها فعال است؛ همان سال گذشته وقتی مدارس تعطیل شد، معلمان به سمت پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی رفتند و آموزش را انجام می‌دادند؛ اقدام خوبی بود اما یک اشکالی داشت که ما نمی‌دانستیم چه اتفاقی در حال افتادن است».
وی با بیان اینکه سامانه شاد یک سامانه منحصرا آموزشی است، افزود: «منحصرا ارتباط بین معلم، دانش‌آموزان و مدیر مدرسه است؛ یک فضای عمومی دارد که والدین هم می‌توانند وارد شوند و به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشند و برخی از فعالیت‌های پرورشی و جشنواره‌هایی که روی آن بارگذاری می‌شود را استفاده کنند اما هر دانش‌آموز که وارد می‌شود باید کد ملی‌اش را بزند و احراز هویت شود؛ وقتی احراز هویت شد، در کلاس خودش می‌نشیند».
اما چرا هنوز به رغم تأکیدهای آموزش و پرورش، مدارس از پیام‌رسان خارجی استفاده می‌کنند؛ برخی مخاطبان این خبرگزاری در سامانه فارس من با ثبت سوژه‌ای با عنوان «استفاده از اپ‌های خارجی توسط مدارس ممنوع شود» خواستار پیگیری شدند.
این مخاطبان نوشتند: سرهنگ رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا گفته است «در روز‌های اخیر شاهد مطرح شدن چالش «مومو» در سطح برخی استان‌های کشور به خصوص استان‌های جنوبی بوده ایم و برخی کاربران که بیشتر آنها دانش‌آموز بوده اند پیام‌هایی حاوی محتوا و تصاویر مومو دریافت کرده‌اند.
رسیدگی به ارسال پیام‌ها و کلیپ‌های موسوم به «مومو» به صورت ویژه در دستور کار پلیس فتا قرار گرفته و بزودی افراد داخلی که هدفشان اذیت و آزار دانش آموزان بوده است، گرفتار قانون می‌شوند.
والدین در صورت برخورد فرزندشان با محتوای «مومو» با آنها صحبت کرده و نگرانی آنها را کاهش دهند».
با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا ، مدارس فعالیت‌های خود را به صورت مجازی انجام می‌دهند.
هم اکنون بسیاری از مدارس فعالیت آموزشی خود را در نرم افزارهای خارجی انجام می‌دهند و دانش‌آموزان باید برای دریافت آموزش‌ها به این نرم‌افزارها مراجعه کنند. فضای نرم افزارهای خارجی متاسفانه نا امن است ، برای نمونه می‌توان به همین چالش خطرناک مومو اشاره کرد ، حتی اگر یک دانش‌آموز هم گرفتار این چالش خطرناک ممکن است عواقب روحی بدی را برای دانش‌آموز تا آخر عمر به وجود آورد. از این جهت از وزارت آموزش و پرورش خواهشمندیم تا فعالیت تمامی مدارس سراسر کشور را در نرم افزارهای خارجی ممنوع کند و با متخلفان به صورت جدی و قاطع برخورد کند.
محسن حاجیمیرزایی وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که « آیا الزام استفاده از شاد برداشته شده است؛ چرا که در برخی مدارس از پیام‌رسان‌های دیگری استفاده می‌کنند»، اظهار کرد: «در تمام مدارس، استفاده از شاد تعیین شده است و اجازه ندارند که از سایر پیام‌رسان‌های خارجی استفاده کنند؛ شاد امکانات خیلی خوبی را در اختیار آنها قرار داده است و ظرفیت و تنوع خدماتی که الان در «شاد» وجود دارد در هیچ یک از سرویس‌های خدمت رسان آموزشی وجود ندارد و خوشبختانه آمار استفاده و پیوستن به شاد هم مخالف چیزی است که شما می‌گویید یعنی هم روز به روز میزان استفاده از شاد افزایش یافته و مشکلات آن کاهش می‌یابد».
در تمام مدارس، استفاده از شاد تعیین شده است و اجازه ندارند که از سایر پیام‌رسان‌های خارجی استفاده کنند
وی تصریح کرد: «بزرگترین پلتفرم داخلی که بیشترین کاربر و زمان استفاده را دارد، فعال کردیم؛ مجال این را نداشتیم که ابتدا طراحی، آزمایش و بعد اجرا کنیم و باید به سرعت فعال می‌شدیم؛ این در مسیر حرکت، خود را کامل می‌کند و قطعا همه کسانی که از شاد استفاده می‌کنند، می توانند شهادت دهند که روز به روز، این امکان فراهم‌تر شده است و ضمن اینکه برای بخش خصوصی که مایل است خدمات آموزشی ارائه دهد، یک دستورالعملی را تدوین و ابلاغ کردیم؛ کسانی که می‌خواهند خدمات اضافه‌ای را از نظر آموزشی ارائه دهند، چون خدمات آموزش رسمی از طریق شاد ارائه می‌شود، ترتیبات کار در آیین‌نامه مشخص است».
حاجیمیرزایی در واکنش به این جمله که اگر مدرسه‌ای از پیام‌رسان دیگری استفاده کند باید جوابگو باشد»، گفت: بله، اگر اعلام شود حتما رسیدگی خواهد شد.
اما چرا برخی مدارس همچنان به رغم تأکیدات وزیر آموزش و پرورش از پیام‌رسان‌های خارجی استفاده می‌کنند؛ یکی از معلمان مدارس تهران در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: «سرعت پیام رسان شاد در برخی مواقع انقدر پایین است که نمی‌توانیم کار کنیم. حتی گاهی اوقات فایل‌ها دانلود نمی‌شود».
وی ادامه داد: «چند وقت پیش کلاس‌های درس مدرسه به هم ریخت و دانش‌آموزان کلاس‌ها با هم قاطی شده بودند؛ در سامانه شاد تداخل ایجاد شده بود. به نظر می رسد هنوز این سیستم مشکل دارد و مشکلش باید برطرف شود».
معلم دیگری هم اظهار کرد: «شاد هنوز به آنچه باید برسد، نرسیده است و مشکلاتی دارد؛ پیام ها با تأخیر می رسد و این تأخیر باعث می شود که آموزش آنلاین با اختلال مواجه شود. به همین دلیل برخی معلمان به پیام رسان های خارجی نقل مکان کردند».
وزیر آموزش و پرورش در خصوص این مشکل «شاد»، گفت: «در برخی ساعات روز که به دلیل ترافیک بالا با مشکلاتی مواجه می‌شویم، بخشی نیازمند این است که زیرساخت فنی شاد توسعه پیدا کند که همراه اول برای تقویت آن اقدام کرده است و وزارت ارتباطات هم برای حمایت از همراه اول در تقویت زیرساخت‌ها، همکاری کرده و قول مساعدت داده است و نکته دیگر اینکه ترافیک را در چند قطب اصلی کشور بین آذربایجان شرقی، فارس، تهران، خراسان و اصفهان توزیع کنند که می‌تواند در کاهش بارترافیکی در ساعات پرمصرف، موثر باشد. در آموزش و پرورش با توزیع زمان کلاس‌ها از صبح تا بعدازظهر، تلاش کردیم که ساعات 10 تا 12 که با ترافیک بیشتری مواجه هستیم، حجم کمتری از بار را متوجه این ساعت کنیم».
در هر حال باید مشکلات «شاد» حل شود و آموزش و پرورش سیستمی برای نظارت استفاده از آن پیش‌بینی کند وگرنه مشکلات آموزش مجازی همچنان ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر دلواپسی والدین نسبت به چالش «مومو» و برنامه‌های فریبکارانه‌ای از این دست نباید نادیده گرفته شود و باید در این خصوص تدبیری اندیشیده شود.
نظر شما