جلایی‌پور: استراتژی «داعش» انتشار وحشت است
خشونت دیگر ابزار نیست؛ در دست داعشیان یک‌هنر است؛ گردن‌زنی، کشتن و قتل‌عام این‌بار بر پرده نقره‌ای سینما نقش می‌بندد. به گزارش خبرگزاری فارس در شهر موصل، داعش مانیتور بزرگی در خیابان قرار داده و اولین سینمای خود را افتتاح کرده است. در این سینما، فیلم گردن‌زدن و سربریدن خبرنگاران پخش می‌شود. این میزان جنون و علاقه به خشونت از کجا می‌آید؟ چطور سینما به‌عنوان یک رسانه، مُسخر چنین وحشیگری‌ای می‌شود؟ دکترحمیدرضا جلایی‌پور، استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم‌‌اجتماعی دانشگاه تهران در این گفت‌وگوی کوتاه تاکید می‌کند آنچه به «آرتیست خشونت» شدن داعشی‌ها منجر شده، استراتژی آنهاست؛ انتشار وحشت!
داعش حالا صاحب یک‌سینما شده. در موصل مانیتوری نصب کرده‌اند و فیلم سربریدن خبرنگاران را به مردم نشان می‌دهند، فکر می‌کنید این هم در ادامه سیاست‌های خشونت‌پراکنانه آنهاست؟
واقعیت این است که بسیاری از رفتارهای داعش را می‌توان در بطن همین گروه جست‌وجو کرد. داعش یک ویژگی مهم دارد و آن تاکید بر اندیشه خودحق‌بینی است، یعنی خودشان را حق‌مطلق می‌دانند و دیگری، هر که باشد، باطل مطلق است. چنین نگاهی با نظریه فاشیسم یا نازیسم فرقی ندارد. آنها قرائتی سکولار از جهان داشتند اما داعش با قرائت مذهبی خود، خود را حق‌مطلق می‌بیند، بنابراین این «دیگری» می‌تواند مسلمان باشد یا غیرمسلمان، هر که باشد مهم این است که دیگری است و دیگری از نگاه آنها باطل است و می‌توان منتهای درجه خشونت را در حقش روا داشت و حتی تصاویر آن را منتشر کرد و از آن لذت برد.
پیش‌تر هم شاهد چنین خشونت‌هایی بوده‌ایم که از معبر خودحق‌بینی ساطع می‌شود. اما چرا داعشی‌ها از رسانه استفاده می‌کنند؟ مدام فیلم و عکس از جنایت‌هایشان می‌گیرند و منتشر می‌کنند؟
داعش با ابزار رسانه مشکلی ندارد و حتی از آن بهترین استفاده را هم می‌کند و از این زاویه آنها جزو مذهبی‌های سنتی نیستند. خودشان را حق می‌بینند و از هر ابزاری استفاده می‌کنند تا این را به مردم دنیا نشان دهند، فاشیست‌ها و نازیست‌ها هم همین‌طور بودند در استفاده از رادیو، اینها پدیده‌های جدید و مدرن دنیا هستند که بر اساس استراتژی خودشان رفتار می‌کنند.
آن استراتژی چیست؟
استراتژی داعش، ترساندن وحشتناک مخالف است، مخالف در مقام باطلِ باطل است و باید همیشه در موقعیت ترس و وحشت باشد. استراتژی آنها، انتشار وحشت است و سوال اینجاست که چطور می‌شود وحشت و رعب را منتشر کرد؟ پاسخ داعش استفاده از ابزارهای رسانه‌ای است. می‌گویند که مخالف‌ها را اعدام می‌کنیم و سر می‌بریم و در کشتن، شوخی نداریم و برای اینکه این جدیتشان را نشان دهند، سینما راه می‌اندازند تا آنهایی که به‌هردلیل، تصاویر سربریدنشان را در اینترنت ندیده‌اند، در خیابان‌های موصل شاهد آن باشند.
اینطور استفاده، توهین به رسانه نیست؟
توهین به رسانه؟ (می‌خندد) داعش توهین به انسانیت است. توهین به تمام چیزهایی که تمدن انسانی آن را فراهم آورده چرا که مطلقیت در فکر و رفتار، توهین به انسانیت را در پی دارد. در تمام دوران‌ها، انسان سعی کرده که در مسیر فهمیدن گام بردارد. این قدم‌ها آهسته و آرام‌آرام و اندک بوده و هیچ‌کس خودش را فهم مطلق به حساب نمی‌آورد. هرکسی معتقد است که تنها اندکی از حقیقت را فهمیده و نزد خود دارد. آن‌موقع اندیشه داعش می‌آید؛ اندیشه‌ای که خودش را حق‌مطلق می‌بیند. در حوزه مذهب حتی داشتن چنین اندیشه‌ای توهین به خدا محسوب می‌شود چراکه فهم از نگاه مسلمانان از چشم خداوند نیست بلکه هر مومنی، تنها بخشی از فهم را در اختیار دارد و این خداوند متعال است که حقایق مطلق نزد اوست و یک مومن بنده خداست نه اینکه بخواهد با چشم خدا به جهان نگاه کند. داعش یادش رفته که بنده خداست و فکر می‌کند خداست!
نمونه داعش امروز را در چه جوامعی می‌توان دید؟
هیچ رشته علمی‌ای در جهان نیست که دعوی حق کرده باشد، همه جست‌وجوگر به حساب می‌آیند، بنابراین نمونه داعش را در گروه‌هایی می‌توان سراغ گرفت که دعوی حق می‌کنند. می‌گویند ما حق هستیم و هر کسی مثل ما نیست، ناحق است. حتی در جوامع مذهبی هم، تنها خداست که عالم جهان به حساب می‌آید و تمامی تلاش و تقلای بشر در تولید علم، گام کوچکی بوده به‌سمت حقیقت و فهمیدن. بنابراین گروه‌هایی که امروز در رقابت با خدا هستند و علیه بشریت خیانت می‌کنند، داعشیان امروز به‌حساب می‌آیند.
منبع: روزنامه شرق
نظر شما