دغدغه برای تاق بستان/ تله کابین یا ثبت جهانی!
پرونده سیزده ساله ثبت جهانی «تاق بستان» بار دیگر سنگین تر از قبل خواهد شد؛ آنقدر سنگین که ممکن است هرگز در دستور کار یونسکو قرار نگیرد و به بایگانی سپرده شود.
به گزارش صدای ایران از میان پرونده‌های مختلفی که کشورمان به یونسکو ارائه داده تا مورد بررسی قرار گیرند و به ثبت جهانی میراث‌های ایرانی منجر شوند، پرونده تاق بستان به نوعی متفاوت‌تر از دیگر پرونده هاست؛ پرونده‌ای که در سال ۲۰۰۷ میلادی گشوده شده، اما راه به جایی نبرده است.
اثر گرانسنگ برجای مانده از ۱۵۰۰ سال قبل که برای ثبت جهانی و قرار گرفتن در زمره میراث‌های بشری، محوطه اطرافش در زمانی کوتاه و البته با حاشیه‌های فراوان تغییراتی وسیع به خود دید و حتی به باور برخی به آسیب به سنگ نگاره‌های ساسانی نیز منجر شد، اما به اتفاقی منجر نشد.
یک دهه قبل تاق بستان این گونه آماده ثبت جهانی شد!
در آن سالها، مدیران وقت میراث فرهنگی طرحی را در دستور کار قرار دادند که احیای محوطه باستانی تاق بستان نام گرفته بود اما برای اجرایش حفر کانال در پای کتیبه ها هم به اجرا درآمد تا آب چشمه مشهور تاق بستان به نزدیک ترین فاصله از کتیبه ها برسد و نقش حائل میان بازدیدکنندگان و سنگ نگاره ها را ایفا نماید.
صرف نظر از اینکه این ایده چقدر با وضعیت باستانی تاق بستان مطابقت دارد و با چشم پوشی بر این نکته که تاق بستان یک بار دیگر هم در دوره پهلوی تغییراتی وسیع را پشت سر گذاشته و خسارت دیده بود، هزینه های سنگین برای تغییر چهره این اثر برجسته تاریخی، در نهایت به هیچ اتفاق مثبتی منجر نشد و حتی جنجال هایی ادامه دار خلق کرد.
از جمله این جنجال ها، ابهام درباره سرنوشت آثار تاریخی جمع شده از محوطه قبلی این اثر تاریخی بود و یا از آن مهم تر، خشک شدن چشمه مشهور تاق بستان که اگر نبود، این تفرجگاه ساسانی شکل نمی‌گرفت و تاق بستانی وجود نمی داشت. چشمه ای که مسئولان تاکید داشتند ایراد بروز کرده در آن در بالادست است، نه در مظهرش و یکی از ایده هایشان برای احیایش، انتقال آب به آن بود!
تصاویری از کارگاه ساخت تله کابین بر فراز کوه تاق بستان
البته هیچ یک از این ایرادات نتوانست پرونده شکل گرفته برای ثبت جهانی این اثر را زمین گیر کند و در نهایت وقتی سوالات درباره مطرح نشدن این پرونده در یونسکو زیاد شد، مسئولان پای «حریم بو» را به ماجرا باز کردند و یادآور شدند که واقع شدن چندین مغازه کبابی در مجاورت این محوطه که به پخت کباب هایی مانند دنده کباب مشغول هستند، مانع از ثبت این اثر است.
به نوشته تابناک وضعیتی عجیب که به زودی عجیب تر هم خواهد شد، چون ساخت تله کابین در نزدیکی این اثر تاریخی با قوت در دستور کار قرار دارد و به گفته کارشناسان، می تواند مانع از ثبت جهانی این اثر شود. تله کابینی بر فراز کوه تاق بستان که ظاهرا همه مجوزها برای احداثش صادر شده است؛ انگار نه انگار که همه تغییر و تحول ها برای جهانی کردن تاق بستان بوده نه وصله زدن تکه های ناجور به آن!
اثر گرانسنگ برجای مانده از ۱۵۰۰ سال قبل که برای ثبت جهانی و قرار گرفتن در زمره میراث‌های بشری، محوطه اطرافش در زمانی کوتاه و البته با حاشیه‌های فراوان تغییراتی وسیع به خود دید و حتی به باور برخی به آسیب به سنگ نگاره‌های ساسانی نیز منجر شد، اما به اتفاقی منجر نشد.
یک دهه قبل تاق بستان این گونه آماده ثبت جهانی شد!
در آن سالها، مدیران وقت میراث فرهنگی طرحی را در دستور کار قرار دادند که احیای محوطه باستانی تاق بستان نام گرفته بود اما برای اجرایش حفر کانال در پای کتیبه ها هم به اجرا درآمد تا آب چشمه مشهور تاق بستان به نزدیک ترین فاصله از کتیبه ها برسد و نقش حائل میان بازدیدکنندگان و سنگ نگاره ها را ایفا نماید.
صرف نظر از اینکه این ایده چقدر با وضعیت باستانی تاق بستان مطابقت دارد و با چشم پوشی بر این نکته که تاق بستان یک بار دیگر هم در دوره پهلوی تغییراتی وسیع را پشت سر گذاشته و خسارت دیده بود، هزینه های سنگین برای تغییر چهره این اثر برجسته تاریخی، در نهایت به هیچ اتفاق مثبتی منجر نشد و حتی جنجال هایی ادامه دار خلق کرد.
از جمله این جنجال ها، ابهام درباره سرنوشت آثار تاریخی جمع شده از محوطه قبلی این اثر تاریخی بود و یا از آن مهم تر، خشک شدن چشمه مشهور تاق بستان که اگر نبود، این تفرجگاه ساسانی شکل نمی‌گرفت و تاق بستانی وجود نمی داشت. چشمه ای که مسئولان تاکید داشتند ایراد بروز کرده در آن در بالادست است، نه در مظهرش و یکی از ایده هایشان برای احیایش، انتقال آب به آن بود!
تصاویری از کارگاه ساخت تله کابین بر فراز کوه تاق بستان
البته هیچ یک از این ایرادات نتوانست پرونده شکل گرفته برای ثبت جهانی این اثر را زمین گیر کند و در نهایت وقتی سوالات درباره مطرح نشدن این پرونده در یونسکو زیاد شد، مسئولان پای «حریم بو» را به ماجرا باز کردند و یادآور شدند که واقع شدن چندین مغازه کبابی در مجاورت این محوطه که به پخت کباب هایی مانند دنده کباب مشغول هستند، مانع از ثبت این اثر است.
به نوشته تابناک وضعیتی عجیب که به زودی عجیب تر هم خواهد شد، چون ساخت تله کابین در نزدیکی این اثر تاریخی با قوت در دستور کار قرار دارد و به گفته کارشناسان، می تواند مانع از ثبت جهانی این اثر شود. تله کابینی بر فراز کوه تاق بستان که ظاهرا همه مجوزها برای احداثش صادر شده است؛ انگار نه انگار که همه تغییر و تحول ها برای جهانی کردن تاق بستان بوده نه وصله زدن تکه های ناجور به آن!
نظر شما