دلیل گرایش دختران و پسران نوجوان به فضای مجازی

به گزارش صدای ایران-محمد قنبری نیز ضمن تشریح دلیل گرایش دختران و پسران نوجوان به فضای مجازی، اظهار کرد: وقتی از کودکان و نوجوانان سوال می‌کنیم که چرا زمان خود را در فضای مجازی یا با تبلت می‌گذرانند، نخستین پاسخی که از آنها دریافت می‌کنیم این است که با اعضای خانواده از لحاظ کلامی ارتباط خوبی برقرار نمی‌کنند، یعنی با وجود اینکه در کنار هم هستند، اما فرسنگ‌ها از هم دورند. برای مثال پدر خانواده به جای هم صحبتی با همسر و فرزندش، با دوست خود در یک کشور خارجی چت می‌کند. به دلیل همین خلاء، بچه‌ها به استفاده بی‌رویه از فضای مجازی رو می‌آورند. در گذشته به دلیل گسترده نبودن رسانه، ارتباط میان پدر و مادر بیشتر بود و کودکان از آنها نحوه ارتباط را می‌آموختند.

وی با اشاره به اینکه بر اساس پژوهش‌های انجام شده دختران بیش از پسران در فضای مجازی به دنبال دوست‌یابی هستند، گفت: نزدیک به ۶۹ درصد از دختران دانش‌آموز که در فضای مجازی فعال هستند، ترجیح می‌دهند دوست خود را به صورت مجازی و از طریق شبکه‌های اجتماعی انتخاب کنند. همچنین ۴۹ درصد از پسران تمایل دارند دوستانی که قرار است با آنها اوقات فراغت خود را سپری کنند را از اتاقهای چت و شبکههای اجتماعی انتخاب کنند.

این کارشناس فضای مجازی در خصوص راهکارهای کاهش آسیب در فضای مجازی نیز توضیح داد: باید یک قانون زمان طلایی در خانواده داشته باشیم. براساس این اصل باید نیم ساعت یا ۴۵ دقیقه تمام رسانه‌ها و امواج از جمله مودم، تلویزیون، رادیو، تلفن ثابت و همراه در خانه قطع شود و همه اعضای خانواده کنار هم بنشینند و با یکدیگر گفت‌وگو کنند و اگر حرفی برای گفتن ندارند یک موضوع سرگرم کننده و جالب را مطرح و در خصوص آن صحبت کنند. این کار سبب می‌شود روابط عاطفی به هم گره بخورد و محبت و الفت میان اعضای خانواده خطرات و صدمات فضای مجازی را کاهش دهد.

معصومه نصیری، قائم مقام انجمن سواد رسانه‌ای ایران نیز با اشاره به اینکه برخورد والدین در خصوص تکنولوژی و فضای مجازی به چه عواملی وابسته است، افزود: موضع گیری والدین نسبت به این واقعیت به میزان سواد و اطلاعات آنها در خصوص تکنولوژی بستگی دارد، این درحالیست که در حوزه آگاه سازی خانواده‌ها از مختصات این فضا و خطراتی که می‌تواند بر سر راه خود و فرزندانشان باشد کار جدی صورت نگرفته است.

وی در ادامه توضیح داد: مشکل اینجاست که نه خود والدین حس کرده‌اند اتفاق جدیدی رخ داده و به توجه بیشتر نیاز است، نه دستگاه‌های متولی به این موضوع توجه دارند. به این ترتیب می‌توان گفت میزان خسارت‌ها و تاثیرگذاری این مسائل برای خانواده‌ها درک نشده است. ما نمی‌خواهیم برای این حوزه به صورت پیوسته سرمایه‌گذاری کنیم و قصد داریم به صورت یک‌باره و دفعتا آن را حل کنیم که ممکن نیست.

قائم مقام انجمن سواد رسانه ای ایران افزود: واقعیت این است که مدل و ذات فضای مجازی با خود سردرگمی به همراه دارد. بر اساس پیش‌بینی‌ها این فضا قرار است سبک زندگی ما را تغییر دهد. با توجه به ویژگی ذاتی این فضا باید روان شناسان، جامعه شناسان، اساتید و اهالی رسانه در این حوزه به صورت جدی وارد شوند. در حال حاضر سواد رسانه‌ای و توانمندسازی مخاطب در حوزه رسانه حالت ویترینی و شعاری پیدا کرده است و تا از این مرحله عبور نکنیم و نگاهمان به این موضوع استراتژیک نباشد، مشکلات برطرف نخواهد شد.

مسعود نویدی مقدم، روانشناس نیز در پاسخ به این سوال که حضور نا امن والدین در فضای مجازی تا چه میزان زمینه‌ساز حضور امن کودکان و نوجوانان است، اظهار کرد: ابتدا باید به این پرسش پاسخ داد که مادر و پدری که خودشان بیشتر وقت خود را در فضای مجازی می‌گذرانند آیا الگوی مناسبی برای فرزند خود هستند؟ کودکی که همواره نظاره‌گر حضور بی حد والدین خود در فضای مجازی و شاهد خوشحالی آنها هنگام استفاده از این تکنولوژی است، پس از آن که در سن خاصی قرار گرفت توسط پدر و مادر خود محدود می‌شود. این اتفاق سبب ایجاد ناکامی در فرد شده و فاصله بزرگی را میان والدین و فرزندان ایجاد می‌کند.

وی در ادامه ضمن طرح این پرسش که باید ببینیم آیا فرزندان فنون کنترل در فضای مجازی را آموخته‌اند؟ و آیا والدین توجه لازم را به رفتارهای فرزندان خود دارند و نسبت به خطرات گوش به زنگ هستند؟ اظهار کرد: چگونه خانواده‌ای که از اثرات و آسیب‌های فضای مجازی بی‌اطلاع است می‌تواند فرزندان خود را آگاه کند؟ بنابراین میان والدین و فرزندان فاصله و تعارض ارزشی ایجاد می‌شود.