مذاکرات 6 ساعته ایران و آمریکا در نیویورک

نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا برای حل اختلافات جدی باقیمانده بر سر راه دستیابی به توافق نهایی، پیش از شروع رسمی هفتمین دور مذاکرات جامع در نیویورک، حدود 6ساعت با یکدیگر در سطوح سیاسی و کارشناسی بصورت دو جانبه مذاکره کردند.

مذاکرات سیاسی میان ایران و آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی (نیویورک) برگزار شد که سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه و اعضای ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران با ویلیام جوزف برنز معاون ارشد وزیر امور خارجه آمریکا و وندی شرمن نماینده این کشور در گروه 1+5 دو ساعت و نیم مذاکره داشتند.

هیات های کارشناسی ایران و آمریکا نیز بیش از سه ساعت شب گذشته با یکدیگر مذاکره کردند تا از اختلافات جدی میان طرفین کاسته شود.

ریاست هیات کارشناسی ایران را «حمید بعیدی نژاد» مدیر کل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت امور خارجه و ریاست هیات آمریکایی را «جیم تیمبی» برعهده داشت.

این مذاکرات دو جانبه پیش از برگزاری نشست رسمی ایران و گروه 1+5 در نیویورک، سومین دور مذاکرات رسمی دو جانبه ایران و آمریکا در دو ماه اخیر است که طرفین تاکنون دهها ساعت با یکدیگر بر سر موارد اختلافی مذاکره کرده اند.

معاونان وزیر امور خارجه ایران همچنین با «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز دو ساعت بصورت دو جانبه و کارشناسان دو طرف نیز بطور دو جانبه با یکدیگر مذاکره کردند.

دیپلمات ها در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، این مذاکرات را در جهت درک مواضع طرفین، مفید ارزیابی می کنند اما منابع آگاه می گویند که اختلافات همچنان باقی بوده و تاکنون پیشرفتی حاصل نشده است.

مذاکرات نیویورک از روز چهارشنبه با ناهار کاری محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل آغاز شد. مذاکرات ظریف و اشتون سه ساعت و نیم بطول کشید و طرفین وضعیت مذاکرات را ارزیابی و درباره نحوه ادامه مذاکرات با یکدیگر بحث و گفت و گو کردند.

اختلافات میان ایران و گروه 1+5 به ویژه با آمریکا بر سر مواردی همچون میزان غنی سازی اورانیوم ایران، تعداد سانتریفیوژها، تاسیسات هسته ای فردو و آب سنگین اراک، مدت زمان توافق نهایی، بحث PMD (ابعاد نظامی احتمالی) از جمله موارد مطروحه در مطالعات ادعایی، نحوه نظارت ها و بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تاسیسات هسته ای ایران، موضوع تحقیق و توسعه و نحوه لغو کامل تحریم ها است.

البته در مورد راکتور آب سنگین اراک که از موارد اختلافی بوده، به گفته مسوولان و کارشناسان با تلاش های متخصصان سازمان انرژی اتمی کشورمان، فرمول هایی برای رفع نگرانی غرب در مورد این راکتور آب سنگین طراحی شده و می توان گفت که در این زمینه پیشرفت هایی حاصل شده است.

در مجموع، این اختلافات جدی موجب شد تا در ششمین دور مذاکرات جامع میان ایران و 1+5 که از دوم تا نوزدهم جولای در شهر وین اتریش برگزار شد، طرفین به توافقی دست نیافته و مذاکرات جامع و نیز توافق اولیه ژنو را برای چهار ماه دیگر تمدید کنند.

اکنون طرفین تا 24 نوامبر (چهارم آذر ماه) فرصت دارند تا به توافق جامع هسته ای دست یابند؛ فرصتی که بیش از هر طرف، ایالات متحده آمریکا باید آن را دریابد.

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران پیش از سفر به نیویورک در مصاحبه اختصاصی با شبکه ان.بی.سی آمریکا تاکید کرد: از طرف ایران این تصمیم جدی است که ما مذاکرت را ادامه دهیم و این اراده قاطع در طرف ایران وجود دارد که مسایل هسته ای را با مذاکره به حل وفصل نهایی برساند.

وی با تاکید بر اینکه ما راهی جز مذاکره نمی دانیم و نمی بینیم، افزود: برخلاف بعضی ها که می گویند روی میز ما خیلی چیزها قرار دارد و خیلی شلوغ است، میز ما شلوغ نیست و فقط صفحه های منطق، مذاکره، استدلال و تعامل وجود دارد.

رییس شورای عالی امنیت ملی ایران که قرار است هفته آینده برای شرکت در شصت و نهمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کند، تصریح کرد: معتقدیم در مساله هسته ای راه روشن است؛ همچنان معتقدیم و تردید نداریم که با مذاکره، مسائل حل و فصل می شود؛ ممکن است نسبت به زمان آن بحث باشد که امروز یا فردا اما در این که تنها راه حل مساله هسته ای مذاکره است و با مذاکره به حل و فصل نهایی خواهد رسید هیچ تردیدی نداریم؛ بحث آن است که در چه زمانی ما به توافق نهایی خواهیم رسید.

«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران نیز روز پنجشنبه در نیویورک در گفت و گو با «جاکوب هیلبرون» خبرنگار نشریه دو ماهنامه آمریکایی «نشنال اینترست» گفت: امیدوارم بتوانیم به استناد توافق ژنو نقشه راهی ترسیم کنیم که هم تحریم ها لغو شود و هم اطمینان حاصل شود که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است.

رییس هیات مذاکره کننده هستهای ایران تصریح کرد: باور دارم اکنون نقشه راه در دستان ما قرار دارد و به نظرم به آسانی می توانیم به این اهداف دست یابیم.

وزیر امور خارجه ایران گفت: در نوامبر گذشته در ژنو توافق کردیم تا تلاش کنیم به توافقی بلند مدت با دو هدف دست یابیم، نخستین هدف اطمینان از این امر است که برنامه هسته ای ایران کاملا صلح آمیز باقی می ماند و دومین هدف لغو همه تحریم ها است. به نظرم می توانیم به آسانی هر دو هدف را محقق کنیم.

ظریف البته گفت: به نظر می رسد متاسفانه عده ای در آمریکا تحریم ها را به عنوان ابزاری بسیار مهم تلقی می کنند، بحث آن است که آیا می توانیم به توافقی دست یابیم که بر اساس آن همه تحریم ها لغو شود؛ بنابراین همه آنچه که آمریکا باید انجام دهد این است که به توافقی برسد که منجر به لغو همه تحریم ها شود.

وی افزود: ایران از آمریکا هیچ خواسته دیگری جز لغو همه تحریم ها ندارد. ما خواسته ای در زمینه تضمین امنیتی، پول یا هر موضوع دیگری نداریم؛ صرفا موضوع لغو تحریم ها مطرح است. ایران در عوض محدودیت هایی را در قبال برنامه هسته ای خود با راه های علمی ثابت شده می پذیرد تا این اطمینان حاصل شود که نه تنها به سوی ساخت سلاح هسته ای پیش نمی رود، بلکه خواستار دست یافتن به مواد شکافت پذیر لازم برای ساخت سلاح نیز نیست.

وزیر امور خارجه ایران توضیح داد که «تنها کاری که آمریکا باید انجام دهد، رسیدن به این نتیجه گیری است که توافقی با این معیارها، بهتر از دست نیافتن به توافقی است که در آن صورت آمریکا را به ادامه مسیر تحریم ها باز می گرداند».

ظریف تاکید کرد: البته اگر آمریکاییان به ماجراجویی نظامی در ایران علاقه مند باشد، موضوع فرق خواهد کرد. به نظر من هیچ فرد عاقلی چنین نظری نخواهد داشت، به ویژه در منطقه ای که همه با چالش های جدی روبرو هستیم و تنها نیرویی که به صورت بنیادین با این چالش ها مقابله کرده است، ایران بوده است.

رییس دستگاه دیپلماسی ایران به صراحت خطاب به خبرنگار نشنال اینترست گفت: در هشت سال گذشته تحریم هایی علیه ایران توسط سازمان ملل متحد و تحت فشار آمریکا اعمال شده است. نتیجه همه این تحریم ها این بود که پیش از آغاز تحریم ها سانتریفیوژهای ایران دو هزار عدد بوده و اکنون 20 هزار عدد است.

ظریف گفت: اگر برآوردها را بررسی کنیم، مشاهده می شود که تحریم ها به افزایش تعداد سانتریفیوژها منجر شده است. بنابراین ایران می تواند اعلام کند که در برابر همه این فشارها ایستاده است. ما هزینه های اقتصادی این ایستادگی را داده ایم اما در برابر فشار مقاومت کردیم. اکنون این سوال را از آمریکا می پرسم: از تحریم ها چه دستاوردی داشته اید؟ تردید دارم که بتوانید به دستاوردی اشاره کنید.

ظریف تصریح کرد: اگر می گویید که تحریم ها ایران را به مذاکره واداشته است، می گویم ما آماده مذاکره بودیم. زمانی که دکتر حسن روحانی رییس جمهوری ایران و من در سال 2005 مذاکره می کردیم، تحریمی وجود نداشت. بنابراین تنها دستاورد این تحریم ها تنفر مردم ایران از آمریکا است که آنها را بی دلیل تحت فشار قرار داده است. به همین دلیل، امکان دست یافتن به توافق وجود دارد، سوال این است که آمریکا به این آگاهی می رسد که تحریم ها در بهترین حالت راهی برای رسیدن به هدف بوده است و نه خود هدف.