هر خانه، یک پایگاه سلامت

به گزارش صدای ایران ، دکتر سعید نمکی در نشست هم‌اندیشی آغاز اجرای برنامه "هرخانه، یک پایگاه سلامت"، اظهار کرد: جای خرسندی است که ادغام برنامه "هرخانه، یک پایگاه سلامت" در نظام ارائه خدمت به عنوان یک اقدام بسیار بزرگ ملی، درحال شکل گیری است.

وی با بیان اینکه در اجرای اقدامات بزرگ، اولین رکن اساسی، زبان مشترک، همکاری و همدلی بوده و همکاران من در وزارت بهداشت برای اجرای طرح‌های ملی این خصوصیات را دارا هستند، خاطرنشان کرد: از زمانیکه ما ساختار شبکه را به عنوان یک نظام موثر ارائه خدمت در کشور مستقر کردیم، تاکنون هر اقدامی که انجام دادیم با ادغام این حرکت در نظام شبکه پیش بردیم و با ریل گذاری قدیم، کارها را سروسامان دادیم. لذا، زمانی که در سازمان برنامه و بودجه بودم، اولین تقاضایم از دوستان این بود که این ریل گذاری فرسوده است و با این ریل، نمی توان این همه بار را روی واگن ها تحمل کرده و حرکت داد. امروز دو نیاز اساسی داریم که یکی از آنها، بازنگری در این ساختار است. دوم اینکه، بازنگری نه تنها در ساختار تشکیلاتی، بلکه در قابلیت‌های نیروی انسانی نیز باید انجام شود.

نمکی افزود: زمانی بیماری مالاریا در استان سیستان و بلوچستان غوغا می کرد و مقاومت فالسیپاروم به کلروکین در سیستان و بلوچستان، ۹۳.۲ درصد اعلام شده بود که این آمار اشتباه به نظر می‌آمد، وقتی به استان سیستان و بلوچستان رفتیم و این موضوع را از نزدیک بررسی کردیم، نتیجه گرفتیم که بیماران اصلا قرص کلروکین را مصرف نمی‌کنند. در روستاها جست و جو کردیم تا دختران شش کلاس سواد را بیابیم که پیدا نکردیم و بعد، دختران بی‌سواد باهوش را برگزیدیم تا به آنها آموزش دهیم و یاد بگیرند داروی بیماران را صبح به صبح به آنها بدهند تا مصرف کنند، بعد از آن آمار مقاومت ۲.۳ درصد اعلام شد. اما در همان روستایی که دختر نهضت سوادآموزی پیدا نمی‌شد، امروز فارغ التحصیلان کارشناسی و کارشناسی ارشد زیادی وجود دارد و سوال اینجا است که بازهم باید بهورزان را از میان دختران شش کلاس سواد پیدا کنیم؟ یا باید در قابلیت‌های نیروی انسانی بازنگری کنیم؟

وی با تاکید بر بازنگری ساختار ارائه خدمت، بیان کرد: چنانچه با تفکر ادغام خدمات در نظام شبکه پیش رویم، حتما باید این ریل را مرمت کرده و قابلیت‌های آن را ارتقا دهیم. از طرفی، این بار را نمی‌توان بدون جامعه محور کردن علوم پزشکی پیش برد. اگر بخواهیم نظام ارائه خدمت در سال های آتی گزندی نبیند، باید به جامعه محور کردن علوم پزشکی بیندیشیم. امروز با توجه به مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت، ناگزیر باید به سمت جامعه محور کردن خدمات و علوم پزشکی برویم. در این برنامه، خودمراقبتی به عنوان یک اصل که کاهش بار نظام سلامت را به دنبال دارد، پیگیری خواهد شد و دوم اینکه، می توانیم قبل از خانه بهداشت و قبل از مراکز بهداشتی و درمانی، یک سطح جدید در خانواده تعریف کنیم. یعنی به جای اینکه اولین سطح تماس به خانه های بهداشت و مراکز درمانی اختصاص داشته باشد، اولین تماس را در خانه توسط فردی آموزش دیده به عنوان حلقه اتصال خانواده و جامعه، تعریف می‌کنیم.

وزیر بهداشت عنوان کرد: در این برنامه، یک سطح جدید را بدون خرج و هزینه جدید، به نظام شبکه اضافه کرده و دوم اینکه در آینده ۴۰ میلیون نفر سفیر سلامت خواهیم داشت که ارتباط مستقیمی با دولت نداشته و در ماندگاری نظام سلامت اصلی ترین ابزار ما خواهند بود و سوم اینکه، در این طرح، برای جامعه محور کردن آموزش های علوم پزشکی نیز فیلدی را آماده خواهیم کرد. دانشجویان پزشکی، پیراپزشکی و سایر گروه های علوم پزشکی باید با مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت آشنا شده و در این برنامه این موضوع مورد تاکید قرار گرفته است. آموزش در علوم پزشکی بدون جامعه محور کردن و مشارکت در حل مساله، در هیچ نظام آموزشی در دنیا موفق نبوده است.

نمکی با بیان اینکه در حال حاضر آموزش علوم پزشکی در کشور ما جامعه محور نیست،  تصریح کرد: مثلا دانشجویان دندانپزشکی روی پیشگیری از مشکلات سلامت دهان و دندان نقش و تاثیری ندارند. یا آموزش‌های دانشگاهی دانشجویان توانبخشی با مسائل اجتماعی منطبق نیست، یعنی روی پیشگیری از مواردی که منجر به ناتوانی می‌شود، هیچ نقشی ندارند.

وی گفت: در مدلی که پیش بینی و ارائه کرده ایم، روی پیشگیری، مراقبت های اولیه درمانی و توانبخشی کار می شود. در حال حاضر به سمت جمعیت سالمند پیش می‌رویم و نمی‌توان مراقبت‌های آن را بر دوش دولت گذاشت، در آینده‌ای نزدیک با انبوهی از جمعیت کهنسال روبرو می‌شویم که نظام سلامت و دولت‌ها از پس آن بر نخواهد آمد، مگر اینکه مردم آموزش دیده آگاه، مشارکت کنند.

وزیر بهداشت یادآور شد: در این برنامه، تمرکز ما بر انتخاب فردی مناسب که ماندگاری و هوشیاری کافی داشته باشد، است.

وی با بیان اینکه اجرای این برنامه بدون مشارکت بین بخشی میسر نیست و حاصل کار تیمی خواهد بود، گفت: برای اجرای این طرح باید کمیته محلی تشکیل شده و پایگاه بسیج و مدارس و سایر ارگان‌ها نیز مشارکت کنند.

نمکی با بیان اینکه آموزش گروه‌های مختلف در این طرح باید متفاوت باشد، خاطرنشان کرد: در کشوری مانند ایران با اقلیم و فرهنگ های گوناگون، نمی توان براساس پکیج آموزشی واحد عمل کرد.

وزیر بهداشت با تاکید بر تشکیل شورای مرکزی نظارت بر طرح"هرخانه، یک پایگاه سلامت"، تصریح کرد: در این طرح از حرکت های جزیره ای باید پرهیز شود. اجرای این طرح، یکی از کارهای ماندگار در نظام بهداشت و درمان و آموزش پزشکی کشور خواهد بود.

وزیر بهداشت همچنین با تاکید بر استقرار دندانپزشک خانواده در مراکز بهداشتی و درمانی، خطاب به دست اندرکاران اجرای طرح و روسای دانشگاه‌ها، گفت: در این طرح، قاعده شما خانواده است و باید افراد خانواده را در ابتدا آموزش دهید و بعد به سراغ سطح دوم و سوم و بالاتر بروید. سوپروایزرهای طرح در محله، پزشکان و دندانپزشکان خانواده هستند و دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی نیز سوپروایزرهای علمی در دانشگاه‌ها هستند. از طرفی، برای این موضوع باید برای دانشجویان نمره در نظر گرفته شود تا دانشجو احساس نکند حضور و فعالیتش بی‌اثر بوده و بلکه نمره خواهد گرفت.