نظر کارشناسان درباره عمل روحانی به وعده‌ها
حمیدرضا جلایی پور، حسن بهشتی پور، سعید لیلاز، سیدمحمد بهشتی، فاطمه راکعی، سیدناصر موسوی لارگانی، حمیدرضا ترقی و محسن کوهکن دیدگاه های خود را مطرح کردند.
مهم‌ترین وعده روحانی در زمان آغاز به کار دولت یازدهم چه بود و پس از گذشت یک سال به چه سرنوشتی انجامید؟ این سؤالی است که طبیعتاً در پرسش از نخبگان و کارشناسان حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی پاسخ‌های متفاوتی می‌یابد. همان قدر که محتمل است گرایش‌های نظری و سیاسی افراد در پاسخ‌هایشان به این پرسش بی‌تأثیر نباشد.
به گزارش ایران، پس از آنکه رئیس جمهوری در سخنرانی‌های استانی اخیر خود و در نشست خبری با اهالی رسانه تأکید کرد که «دولت یازدهم به وعده‌های خود به مردم پایبند است و به آنها عمل می‌کند» با چند کارشناس فعال در حوزه سیاست، دیپلماسی، اقتصاد و فرهنگ درباره عملکرد دولت به وعده‌هایش گفت‌وگو کردیم. به زعم آنان «تسلیم نشدن دربرابر جوسازی افراط‌گرایان»، «حل مسأله هسته‌ای ایران »، «بهبود فضای کسب و کار» و «ایجاد آرامش در فضای فرهنگی» از جمله مهم‌ترین وعده‌هایی بود که در یک سال گذشته از سوی حجت‌الاسلام روحانی مطرح شده است.
«حمیدرضا جلایی‌پور» از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب مهم‌ترین وعده حسن روحانی در حوزه سیاست داخلی را «تسلیم نشدن در برابر جوسازی افراط‌گرایان» خواند که انتظار جامعه مدنی ایران از او نیز همین بوده است. وی به ایران گفت: روحانی در عمل به این وعده تا حدود زیادی موفق عمل کرده و تا این لحظه در پیگیری سیاست‌های دولت، تسلیم جوسازی تندرو‌ها نشده است. این استاد دانشگاه افزود: البته استیضاح وزیر علوم نشان داد که افراط‌گرایان با وجود این خصلت آقای روحانی به کارشان ادامه می‌دهند. زیرا اگر استیضاح به دلیل ناکارآمدی یا بی‌توجهی وزیر به وظایف قانونی‌اش بود، ممکن بود که برداشت دیگری ایجاد شود. اما استیضاح وزیری که ضابطه‌گرایی، شایسته‌سالاری، ثبات و بازگرداندن مدیریت علمی به دانشگاه‌ها محصول کارش بود، نشان دهنده این بود که افراط‌گرایی برای به کرسی نشاندن رأی و نظرش امکانات لازم را دارد و نیازی به پرداخت هزینه ندارد. جلایی‌پور بر همین مبنا نحوه انتخاب سرپرست وزارت علوم توسط روحانی را مصداق تسلیم نشدن او در برابر افراط‌گرایی‌ها و جوسازی‌ها دانست.
وی همچنین در پیشنهاد خود به دولت، «توجه به بخش میانه‌رو جامعه» را از جمله الزامات دولت دانست و با اشاره به اینکه افراط‌گرایان چه در خارج ایران و چه در داخل آن در حال به حاشیه رانده شدن هستند، گفت: همه کسانی که دلسوز کشورند با تقلیل توقعاتشان به دنبال راهکارهای قابل دستیابی برای حل مسائل کشور هستند. به همین دلیل است که میانه‌روی، اعتدال و عقلانیت به نحو قابل توجهی قوت یافته است و لازم است که دولت به حفظ این میانه‌روی و حمایت از نیروهای طرفدار آن بپردازد. زیرا با حمایت همین قشر است که می‌شود در سیاست خارجی و داخلی و اقتصاد قوی‌تر عمل کرد.
اقدامات قابل دفاع دیپلماتیک
«حسن بهشتی‌پور»، کارشناس مسائل بین‌الملل نیز همچون اغلب کارشناسان حوزه دیپلماسی، مهم‌ترین وعده روحانی را حل مسأله پرونده هسته‌ای ایران و جلوگیری از پیچیده‌تر شدن آن دانست و گفت: واقعیت این است که این موضوع هنوز حل نشده اما پیشرفت‌های خوبی در مسیر حل آن اتفاق افتاده است. وی گفت: جا دارد دستگاه دیپلماسی دولت در این حوزه انرژی بیشتری بگذارد و تمرکز بیشتری را صرف دیپلماسی رسانه‌ای کند. بهشتی‌پور با بیان اینکه مجموعه اقدامات دولت در حوزه دیپلماسی قابل دفاع بوده است، افزود: دولت توانسته شرایط سیاست خارجی کشور را کنترل کرده و مانع از گسترش توطئه‌ها علیه ایران و افزایش روند تحریم‌ها شود. همچنین سیاست خارجی دولت یازدهم موفق شد میان صف دشمنان ایران شکاف و اختلاف ایجاد کند. وی همچنین لغو تحریم‌ها در حوزه پتروشیمی و فلزات گرانبها و قطعات اتومبیل و هواپیما را هر چند اندک اما نشان دهنده توفیق نسبی دولت دانست. این کارشناس مسائل بین‌الملل از کاستی‌های «دیپلماسی رسانه‌ای» هم انتقاد کرده و اظهار داشت: لازم بود که در بحث هسته‌ای موضوع برای افکار عمومی داخل و خارج از کشور به خوبی تبیین و اطلاعات لازم در اختیار عموم جامعه قرار گیرد. اما در حال حاضر یک استاد دانشگاه به دلیل آنکه تفاوت میان فرایند غنی‌سازی اورانیوم و تبدیل اورانیوم غنی شده به اکسید اورانیوم و محصول قابل استفاده در صفحات سوخت راکتورها را نمی‌داند، مدعی می‌شود که ایران دستاوردهای پیشینش را به باد داده است. حال آنکه اگر اطلاع‌رسانی دقیقی به این افراد که اغلب اهل مصاحبه و مناظره‌اند انجام می‌شد، آنها به این سادگی دستاوردهای تیم مذاکره کننده هسته‌ای را زیر سؤال نمی‌بردند. این عارضه ناشی از ضعف در دیپلماسی رسانه‌ای است.
فراتر از انتظار
در حوزه اقتصاد نیز سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی با بیان اینکه مهم‌ترین وعده روحانی به باور او چیزی فراتر از وعده اقتصادی صرف بوده است، گفت: مهم‌ترین وعده دولت بهبود محیط عمومی جامعه بوده است. آنچه ما در اقتصاد از آن با عنوان بهبود فضای عمومی کسب و کار نام می‌بریم، در شعارهای آقای روحانی با عنوان آرامش عمومی، تعادل و اعتدال مطرح شد. به اعتقاد او، در این حوزه قدم‌هایی فراتر از انتظار برداشته شد و مهم‌ترین آثارش نیز در حوزه اقتصاد مشهود است. وی با بیان اینکه کنترل نرخ تورم و شروع تدریجی رونق در اقتصاد ایران دو مورد از مهم‌ترین اتفاقات رخ داده در این حوزه بوده است، افزود: این اتفاقات عمدتاً حاصل سیاست اعتدال و تعادلی بود که دولت آقای روحانی چه در زمینه سیاست داخلی و چه در سیاست خارجی در پیش گرفته است. لیلاز دستاوردها و پیشرفت‌های دولت در تحقق این وعده را فراتر از انتظار دانست و ادامه داد: این توفیق به گونه‌ای است که بسیاری از منتقدان و مخالفان دولت نمی‌توانند باور کنند که نرخ تورم تا این حد تحت کنترل در آمده باشد یا اقتصاد ایران از رکود خارج شده باشد حال آنکه این دو واقعیت اتفاق افتاده است.
ایجاد آرامش در فضای فرهنگی
سید محمد بهشتی، رئیس پیشین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور نیز درباره مهم‌ترین وعده روحانی در حوزه فرهنگی به ایران گفت: در مسیر انتخابات ریاست جمهوری چنین به نظر می‌رسید که آقای روحانی به ایجاد آرامش در فضای فرهنگی و رفع فضای امنیتی در این عرصه اعتقاد داشتند تا این تغییر مقدمه‌ای باشد برای آنکه اهل فرهنگ بتوانند فعالیت خودشان را به شکل مطلوب انجام دهند. بهشتی تحقق این هدف را ظرف یک سال گذشته به طور نسبی مطلوب دانست و افزود: البته این که شاهد شادابی و شکوفایی بایسته در عرصه فرهنگ باشیم به زمان نیاز دارد و ان‌شاء‌الله در ادامه دوره مسئولیت ایشان شاهد تحقق آن باشیم. وی گفت: جامعه به این نشاط نیاز دارد. جامعه فرهنگی و هنری نیز آمادگی خوبی برای گسترش فعالیت‌هایش دارد. امیدواریم موانع و تلخی‌هایی که در این فضا وجود دارد تا حد قابل توجهی فروکش کند و وعده رئیس جمهوری در این حوزه محقق شود.
تأثیر مسائل سیاسی بر تحقق وعده‌های فرهنگی
فاطمه راکعی، دبیر کل جمعیت زنان مسلمان نواندیش و از اعضای خانه شاعران ایران نیز با بیان اینکه شعارهای رئیس جمهوری منطبق بر خواسته اهل هنر و قلم بود، به ایران گفت: دولت بسیار سعی کرده به آن وعده‌ها وفا کند. با در نظر گرفتن همه زوایای مسأله و اوضاع سیاسی کشور فکر می‌کنم تا حد قابل توجهی این وعده‌ها در مسیر اجرایی شدن قرار گرفته است. همچنین در این دولت سعی شده صدای همه شنیده شود گرچه در این مورد کسانی اشکال تراشی می‌کنند. اما دولت سعی کرده در چارچوب قانون اساسی فضایی فراهم کند تا همه تفکرات بتوانند بگویند و بنویسند و فعالیت فرهنگی رونق داشته باشد.
راکعی سپس به موضوع زنان و جوانان در ذیل عنوان فرهنگ عمومی پرداخت و با بیان اینکه وعده‌های آقای روحانی در این حوزه چنان که باید محقق نشده، اظهار داشت: به شخصه دولت را در این موضوع مقصر نمی‌دانم. زیرا مسائل سیاسی این اجازه را نداد که ایشان از زنان چنان که باید در مدیریت‌های کلان و معاونت‌ها استفاده کند. اما برای جبران این موضوع تعداد قابل توجهی از زنانی که دارای توانمندی‌ها و تخصص‌های لازم بودند در مدیریت‌های میانی به کار گرفته شدند. با توجه به نگاه رئیس جمهوری به نظر می‌آید مسیر ورود زنان به سطوح بالاتر مدیریتی بسته نیست. راکعی همچنین با انتقاد از اینکه موضوع جوانان در وزارت ورزش و جوانان تحت‌الشعاع موضوعات مربوط به ورزش قرار گرفته، افزود: لازم است در موضوعاتی همچون اوقات فراغت، مسکن و اشتغال جوانان اقدامات اساسی صورت گیرد و شرایطی فراهم شود که یأس و نا امیدی حاکم در چند سال گذشته از میان آنها رخت بر بندد.