چرا وزارت امور خارجه کار اقتصادی نمیکند؟
به گزارش صدای ایران روزنامه اعتماد نوشت: حضور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در صحن علنی مجلس معمولا با حاشیههای جذاب سیاسی- رسانهای همراه است؛ به ویژه اگر سوالکننده یکی از آن جماعتی باشد که در جایگاه ناطقان ایستادند و آتش به جان توافق هستهای کشیدند اما روز گذشته نه آن جماعت طراح سوال بودند و نه اساسا شرایط ایران به گونهای که طیف موسوم به دلواپس بتوانند در راستای تخریب وزیر امور خارجه گامی بردارند؛ هر چند آنها همیشه ثابت کردهاند که در این مسیر از هیچ فرصتی نخواهند گذشت.
«چرایی عدم ارتقای جایگاه ایرانیان در جهان و آخرین اقدامات اقتصادی وزارت امور خارجه»، «چرایی عدم وجود دیپلماسی پایدار با همسایگان شرقی» و «چرایی سکوت ایران در قبال حمله ارتش ترکیه به نیروهای کرد سوریه» عناوین 3 سوالی بود که روز گذشته به ترتیب توسط محمدعلی پورمختار، نماینده اصولگرای کبودرآهنگ، علی کرد، نماینده خاش و جلال محمودزاده، نماینده مهاباد در صحن علنی مجلس شورای اسلامی طرح شد.
نه ظاهرا 3 سوال طرح شده حاشیهساز بود و نه وزیر امور خارجه مشکلی با این سوالها داشت. او که با مشایعت علیرضا رحیمی، عضو اصلاحطلب هیات رییسه مجلس وارد صحن پارلمان شد با چند نفر از نمایندگان گپوگفت کوتاهی داشت و پس از قرائت شرح سوال نخست توسط سیدحسین نقویحسینی، سخنگوی اصولگرای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، درست مقابل دیدگان مسعود پزشکیان که در غیاب علی لاریجانی، ریاست جلسه علنی را برعهده داشت به جایگاه ناطقان رفت و با لحنی آرامتر از همیشه به ارایه توضیحاتی درباره اقدامات اقتصادی دستگاه زیرنظر خود پرداخت.
چرا وزارت امور خارجه کار اقتصادی نمیکند؟
اینکه وزارت امور خارجه مسوولیت اقدامات اقتصادی را عهدهدار نیست؛ جملهای بود که ظریف برای چندمین بار در جلسه روز گذشته مجلس تکرار کرد. او در بخش دیگری از اظهارات خود به برشماری برخی از اقدامات صورت گرفته توسط «معاونت اقتصادی دیپلماسی وزارت امور خارجه» پرداخت و تاکید کرد:«ما پایگاه اطلاعرسانی معاونت دیپلماسی اقتصادی را پس از چندین سال طراحی و راهاندازی کرده و اکنون در گام اول اطلاعات اقتصادی کشورهای خارجی را در اختیار بخش خصوصی و دولتی درون کشور قرار میدهند، در گام بعدی با کمک بخش خصوصی اطلاعات و امکانات ایران در اختیار کشورهای خارجی به منظور جذب بیشتر سرمایهگذار انجام میشود.» این اظهارات ظریف باز هم موجب اقناع پورمختار نشد تا جایی که او در نوبت اظهاراتش با اشاره به این بخش از گفتههای وزیر امور خارجه گفت:«این مساله اقدام خوبی است اما اکنون صرفا اطلاعات کشورهای خارجی در اختیار بخش خصوصی داخل قرار میگیرد که خودش منجر به خروج سرمایهگذار از کشور میشود. آنچه که اکنون محل سوال است این بوده که معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه چه عملکردی داشته است؟»
رییس دستگاه دیپلماسی ایران در ادامه برای پاسخ به این بخش از اظهارات پورمختار با تُن صدایی رساتر از مرتبه نخست سخن گفت و تاکید کرد که اطلاعات کشورهای خارجی روی پایگاه اطلاعرسانی مربوطه قرار میگیرد؛ چون سفارتخانههای ایران در کشورهای خارجی با درخواست وزارت امور خارجه موظف به ارایه این اطلاعات هستند ولی دستگاه دیپلماسی در ایران نمیتواند دستگاهها را موظف به ارایه اطلاعات برای قرار دادن آن روی پایگاه اطلاعرسانی ذکر شده، کند.
برای ایرانیان خارج از کشور چه کردید؟!
«امروز در روابط خود با سایر کشورها به ویژه کشورهای شرق آسیا، چین و آمریکای لاتین با ضعف روبهرو هستیم. مشکلاتی برای گردشگران ما در برخی کشورها ایجاد شده اما وزارت خارجه به آنان رسیدگی نکرده است. شخص شما همه وقتتان را برای برجام گذاشتهاید که آن هم به اینجا رسید و سفارتخانهها نیز آن طور که باید فعال نیستند. فرانسه پایگاه منافقین شده و ما در سفر آقای روحانی شاهد تجمع منافقات و تظاهرات و سر دادن شعارهایی بودیم از سوی دیگر مقامات آمریکایی برخلاف منشور سازمان ملل متحد با منافقین نشست و برخاست داشته و علیه مقامات ایرانی تهمت میزنند. وزارت خارجه در این زمینه چه کرده است؟ در مورد اخراج 2 دیپلمات بیگناه ایرانی در هلند، وزارت خارجه چه کرد؟ اقدام متقابل چرا صورت نمیگیرد؟ سفارتخانهها برای ارتقاء جایگاه ایرانیان فعالیتی ندارند.» اینها اهم اظهارات پورمختار درباره وضعیت ایرانیان در خارج از کشور است. سوالاتی که البته پاسخی موردی به هزار و یک دلیل پیدا و پنهان به خود نگرفت ولی در مقابل وزیر امور خارجه بار دیگر از پرهیز خود و دستگاه متبوعش از اقدامات تبلیغاتی سخن گفت.
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به آزادی 2 زندانی ایرانی از زندانهای ایالات متحده آمریکا اظهار کرد:«ما تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تضعیف حقوق این افراد انجام میدهیم و در چند هفته گذشته 2 ایرانی که به صورت غیرقانونی به درخواست آمریکا زندانی شده بودند، آزاد شده و به ایران بازگشتند و یک زندانی دیگر نیز آزاد شده اما هنوز به دلیل طی مراحل دادگاه، اجازه خروج و بازگشت به کشور را ندارد. وزارت امور خارجه در این زمینه از تبلیغاتی کردن موضوع جلوگیری میکند تا از طریق روابط سیاسی کار جلو رفته و به نتیجه برسد.» رییس دستگاه دیپلماسی ایران خاطرنشان کرد:«اگر مردم در کشورهای دیگر مشکلاتی دارند که سفارتخانهها به آنها رسیدگی نمیکنند به بنده ایمیل زده و بنده شخصا موضوع را پیگیری میکنم.»
چرا مرز ایران و پاکستان امن نمیشود؟
ناامنیهای موجود در مرز ایران و پاکستان و انتشار گاه و بیگاه اخبار تجاوز گروهکهای تروریستی به مرز ایران و ربایش شماری از پاسداران موضوع دیگر سوالی بود که نماینده خاش واقع در استان سیستان و بلوچستان از ظریف پرسید. سوالی که البته پاسخی متفاوت از گذشته نیافت. ظریف در بخش ابتدایی اظهارات خود برای پاسخ به این پرسش روابط فعلی ایران و پاکستان را در بهترین شرایط خود اعلام و اظهار کرد:«روابط خوبی با کشور پاکستان در سطوح مختلف ازجمله ستاد کل فرماندهی قوا، شخص سرلشگر باقری و دوستان دفاعی و حوزههای امنیتی و سیاسی برقرار است. گفتوگوهای متعددی برای ایجاد امنیت مرزی انجام شد. روابط ایران و پاکستان دچار سردرگمی نیست. روابط و اهداف آنها مشخص است. البته مشکلاتی وجود دارد که برخی از آنها ناشی از وضعیت ویژه منطقه و حضور و دخالت خارجیهاست ولی به هر حال ارتباط ما با پاکستان خوب است.» ظریف با اذعان به اینکه صرف وجود ارتباط خوب و مثبت بین دو کشور به معنای نبود مشکلات نیست، تصریح کرد:«درباره اشرار و نیروهای ضد انقلابی که بعضی برخی از نیروهای ایرانی را میربایند در سفرهای متعدد به ویژه در سفرهایی که نیروهای ستاد کل همراه ما به پاکستان میآیند این موضوع مطرح شد ولی به هر حال این ارتباطات به معنای نبود مشکلات نیست. برخی مشکلات نیاز به برنامهریزی و اقدامات مشترک به ویژه در مناطق مرزی دارد که در این موارد وزارت امور خارجه جنبه مشورتی را ایفا میکند.» او ادامه داد:«دوستان ما در پاکستان اولویت دیگری یعنی مرز هندوستان، کشمیر و افغانستان دارند. امروز مرز ایران و پاکستان امنترین مرزها برای پاکستان است. ما میخواهیم کاری کنند که این مرز برای ایران هم امنترین باشد.»
این اظهارات ظریف اما با این پرسش نماینده خاش مواجه شد که چرا وزارت امور خارجه مقابل اقدامات تروریستی صورت گرفته از سوی برخی گروهکها اقدامی انجام نمیدهد؛ پرسشی که پاسخ آن طبیعتا نزد مسوولان نظامی و امنیتی بود نه رییس دستگاه دیپلماسی. از این رو ظریف با یادآوری وظایف قانونی دستگاه تحت مدیریت خود اظهار کرد:«اقدام ما محکوم کردن، خواستن سفیر وزارت خارجه، رفتن سفیرمان به وزارت خارجه طرف مقابل، مذاکره با پاکستان و برقراری تماس و ارتباط با مقامات نظامی و امنیتی و ایجاد هماهنگی نظامی در منطقه است که همه این کارها را در حد توان کردهایم و آمادگی داریم این اقدامات را به حدی که پاکستان بتواند از عهدهاش برآید، گسترش دهیم.»
موضع ایران در قبال کشتار کردهای سوریه؟
جلال محمودزاده آخرین فرد سوالکننده از وزیر امور خارجه بود. او حمله ارتش ترکیه به عفرین سوریه را مدنظر قرار داد و از موضع به زعم خود نه چندان سفت و سخت ایران انتقاد کرد. ظریف اما در مقابل با یادآوری اینکه هم بهرام قاسمی، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه هم خود و هم حسن روحانی، رییسجمهوری حمله ارتش ترکیه به سوریه را محکوم کردهاند، گفت:«جمهوری اسلامی معتقد است، امنیت منطقه با رعایت دو اصل امکانپذیر است، احترام به تمامیت ارضی و امنیت همه کشورهای منطقه و رعایت حقوق همه ساکنان کشورهای منطقه از جمله برادران و خواهران کرد. ما این آمادگی را اعلام کردیم، همکاریهایی انجام دهیم تا دولت ترکیه و سوریه بتوانند براساس مقررات بینالمللی با حضور نیروهای سوری و با حفظ احترام ساکنین منطقه مشکلاتشان را حل کنند ضمن اینکه تروریسم جایی در منطقه ما ندارد و کسی نباید اجازه دهد، تروریستها از خاکش برای حمله به بقیه استفاده کنند.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی همچنین خاطرنشان کرد:«باید تاکید کنم آمریکا تلاش میکند از گروهی از کردهای سوریه به عنوان پیاده نظام سوءاستفاده کند البته این موضوع مربوط به گروهی کوچک است و برادران و خواهران کرد ما در سوریه حتما با این حرکت مخالف هستند ضمن اینکه مسوولان اقلیم عراق هم با این سیاست موافق نیستند. ما تلاش کردیم با همکاری اقلیم دولت سوریه و همه گروههای کرد در سوریه این مشکل را از طریق هماهنگی بین نیروهای نظامی سوریه و ترکیه و بدون ایجاد مزاحمت برای مردم کرد و عرب منطقه و ساکنین واقعی شمال شرقی سوریه حل کنیم تا امنیت برای همه فراهم شود.» با پایان اظهارات ظریف، محمودزاده به عنوان سومین سوالکننده همچون علی کرد و پورمختار حاضر نشد، سوال خود را به رای بگذارد تا وزیر امور خارجه روز آرامی را در بهارستان پشت سر گذاشته باشد. اقناع مصلحتی نمایندگانی که احتمالا میدانستند صحن علنی با سوالاتشان همراهی نخواهد کرد.
«چرایی عدم ارتقای جایگاه ایرانیان در جهان و آخرین اقدامات اقتصادی وزارت امور خارجه»، «چرایی عدم وجود دیپلماسی پایدار با همسایگان شرقی» و «چرایی سکوت ایران در قبال حمله ارتش ترکیه به نیروهای کرد سوریه» عناوین 3 سوالی بود که روز گذشته به ترتیب توسط محمدعلی پورمختار، نماینده اصولگرای کبودرآهنگ، علی کرد، نماینده خاش و جلال محمودزاده، نماینده مهاباد در صحن علنی مجلس شورای اسلامی طرح شد.
نه ظاهرا 3 سوال طرح شده حاشیهساز بود و نه وزیر امور خارجه مشکلی با این سوالها داشت. او که با مشایعت علیرضا رحیمی، عضو اصلاحطلب هیات رییسه مجلس وارد صحن پارلمان شد با چند نفر از نمایندگان گپوگفت کوتاهی داشت و پس از قرائت شرح سوال نخست توسط سیدحسین نقویحسینی، سخنگوی اصولگرای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، درست مقابل دیدگان مسعود پزشکیان که در غیاب علی لاریجانی، ریاست جلسه علنی را برعهده داشت به جایگاه ناطقان رفت و با لحنی آرامتر از همیشه به ارایه توضیحاتی درباره اقدامات اقتصادی دستگاه زیرنظر خود پرداخت.
چرا وزارت امور خارجه کار اقتصادی نمیکند؟
اینکه وزارت امور خارجه مسوولیت اقدامات اقتصادی را عهدهدار نیست؛ جملهای بود که ظریف برای چندمین بار در جلسه روز گذشته مجلس تکرار کرد. او در بخش دیگری از اظهارات خود به برشماری برخی از اقدامات صورت گرفته توسط «معاونت اقتصادی دیپلماسی وزارت امور خارجه» پرداخت و تاکید کرد:«ما پایگاه اطلاعرسانی معاونت دیپلماسی اقتصادی را پس از چندین سال طراحی و راهاندازی کرده و اکنون در گام اول اطلاعات اقتصادی کشورهای خارجی را در اختیار بخش خصوصی و دولتی درون کشور قرار میدهند، در گام بعدی با کمک بخش خصوصی اطلاعات و امکانات ایران در اختیار کشورهای خارجی به منظور جذب بیشتر سرمایهگذار انجام میشود.» این اظهارات ظریف باز هم موجب اقناع پورمختار نشد تا جایی که او در نوبت اظهاراتش با اشاره به این بخش از گفتههای وزیر امور خارجه گفت:«این مساله اقدام خوبی است اما اکنون صرفا اطلاعات کشورهای خارجی در اختیار بخش خصوصی داخل قرار میگیرد که خودش منجر به خروج سرمایهگذار از کشور میشود. آنچه که اکنون محل سوال است این بوده که معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه چه عملکردی داشته است؟»
رییس دستگاه دیپلماسی ایران در ادامه برای پاسخ به این بخش از اظهارات پورمختار با تُن صدایی رساتر از مرتبه نخست سخن گفت و تاکید کرد که اطلاعات کشورهای خارجی روی پایگاه اطلاعرسانی مربوطه قرار میگیرد؛ چون سفارتخانههای ایران در کشورهای خارجی با درخواست وزارت امور خارجه موظف به ارایه این اطلاعات هستند ولی دستگاه دیپلماسی در ایران نمیتواند دستگاهها را موظف به ارایه اطلاعات برای قرار دادن آن روی پایگاه اطلاعرسانی ذکر شده، کند.
برای ایرانیان خارج از کشور چه کردید؟!
«امروز در روابط خود با سایر کشورها به ویژه کشورهای شرق آسیا، چین و آمریکای لاتین با ضعف روبهرو هستیم. مشکلاتی برای گردشگران ما در برخی کشورها ایجاد شده اما وزارت خارجه به آنان رسیدگی نکرده است. شخص شما همه وقتتان را برای برجام گذاشتهاید که آن هم به اینجا رسید و سفارتخانهها نیز آن طور که باید فعال نیستند. فرانسه پایگاه منافقین شده و ما در سفر آقای روحانی شاهد تجمع منافقات و تظاهرات و سر دادن شعارهایی بودیم از سوی دیگر مقامات آمریکایی برخلاف منشور سازمان ملل متحد با منافقین نشست و برخاست داشته و علیه مقامات ایرانی تهمت میزنند. وزارت خارجه در این زمینه چه کرده است؟ در مورد اخراج 2 دیپلمات بیگناه ایرانی در هلند، وزارت خارجه چه کرد؟ اقدام متقابل چرا صورت نمیگیرد؟ سفارتخانهها برای ارتقاء جایگاه ایرانیان فعالیتی ندارند.» اینها اهم اظهارات پورمختار درباره وضعیت ایرانیان در خارج از کشور است. سوالاتی که البته پاسخی موردی به هزار و یک دلیل پیدا و پنهان به خود نگرفت ولی در مقابل وزیر امور خارجه بار دیگر از پرهیز خود و دستگاه متبوعش از اقدامات تبلیغاتی سخن گفت.
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به آزادی 2 زندانی ایرانی از زندانهای ایالات متحده آمریکا اظهار کرد:«ما تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تضعیف حقوق این افراد انجام میدهیم و در چند هفته گذشته 2 ایرانی که به صورت غیرقانونی به درخواست آمریکا زندانی شده بودند، آزاد شده و به ایران بازگشتند و یک زندانی دیگر نیز آزاد شده اما هنوز به دلیل طی مراحل دادگاه، اجازه خروج و بازگشت به کشور را ندارد. وزارت امور خارجه در این زمینه از تبلیغاتی کردن موضوع جلوگیری میکند تا از طریق روابط سیاسی کار جلو رفته و به نتیجه برسد.» رییس دستگاه دیپلماسی ایران خاطرنشان کرد:«اگر مردم در کشورهای دیگر مشکلاتی دارند که سفارتخانهها به آنها رسیدگی نمیکنند به بنده ایمیل زده و بنده شخصا موضوع را پیگیری میکنم.»
چرا مرز ایران و پاکستان امن نمیشود؟
ناامنیهای موجود در مرز ایران و پاکستان و انتشار گاه و بیگاه اخبار تجاوز گروهکهای تروریستی به مرز ایران و ربایش شماری از پاسداران موضوع دیگر سوالی بود که نماینده خاش واقع در استان سیستان و بلوچستان از ظریف پرسید. سوالی که البته پاسخی متفاوت از گذشته نیافت. ظریف در بخش ابتدایی اظهارات خود برای پاسخ به این پرسش روابط فعلی ایران و پاکستان را در بهترین شرایط خود اعلام و اظهار کرد:«روابط خوبی با کشور پاکستان در سطوح مختلف ازجمله ستاد کل فرماندهی قوا، شخص سرلشگر باقری و دوستان دفاعی و حوزههای امنیتی و سیاسی برقرار است. گفتوگوهای متعددی برای ایجاد امنیت مرزی انجام شد. روابط ایران و پاکستان دچار سردرگمی نیست. روابط و اهداف آنها مشخص است. البته مشکلاتی وجود دارد که برخی از آنها ناشی از وضعیت ویژه منطقه و حضور و دخالت خارجیهاست ولی به هر حال ارتباط ما با پاکستان خوب است.» ظریف با اذعان به اینکه صرف وجود ارتباط خوب و مثبت بین دو کشور به معنای نبود مشکلات نیست، تصریح کرد:«درباره اشرار و نیروهای ضد انقلابی که بعضی برخی از نیروهای ایرانی را میربایند در سفرهای متعدد به ویژه در سفرهایی که نیروهای ستاد کل همراه ما به پاکستان میآیند این موضوع مطرح شد ولی به هر حال این ارتباطات به معنای نبود مشکلات نیست. برخی مشکلات نیاز به برنامهریزی و اقدامات مشترک به ویژه در مناطق مرزی دارد که در این موارد وزارت امور خارجه جنبه مشورتی را ایفا میکند.» او ادامه داد:«دوستان ما در پاکستان اولویت دیگری یعنی مرز هندوستان، کشمیر و افغانستان دارند. امروز مرز ایران و پاکستان امنترین مرزها برای پاکستان است. ما میخواهیم کاری کنند که این مرز برای ایران هم امنترین باشد.»
این اظهارات ظریف اما با این پرسش نماینده خاش مواجه شد که چرا وزارت امور خارجه مقابل اقدامات تروریستی صورت گرفته از سوی برخی گروهکها اقدامی انجام نمیدهد؛ پرسشی که پاسخ آن طبیعتا نزد مسوولان نظامی و امنیتی بود نه رییس دستگاه دیپلماسی. از این رو ظریف با یادآوری وظایف قانونی دستگاه تحت مدیریت خود اظهار کرد:«اقدام ما محکوم کردن، خواستن سفیر وزارت خارجه، رفتن سفیرمان به وزارت خارجه طرف مقابل، مذاکره با پاکستان و برقراری تماس و ارتباط با مقامات نظامی و امنیتی و ایجاد هماهنگی نظامی در منطقه است که همه این کارها را در حد توان کردهایم و آمادگی داریم این اقدامات را به حدی که پاکستان بتواند از عهدهاش برآید، گسترش دهیم.»
موضع ایران در قبال کشتار کردهای سوریه؟
جلال محمودزاده آخرین فرد سوالکننده از وزیر امور خارجه بود. او حمله ارتش ترکیه به عفرین سوریه را مدنظر قرار داد و از موضع به زعم خود نه چندان سفت و سخت ایران انتقاد کرد. ظریف اما در مقابل با یادآوری اینکه هم بهرام قاسمی، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه هم خود و هم حسن روحانی، رییسجمهوری حمله ارتش ترکیه به سوریه را محکوم کردهاند، گفت:«جمهوری اسلامی معتقد است، امنیت منطقه با رعایت دو اصل امکانپذیر است، احترام به تمامیت ارضی و امنیت همه کشورهای منطقه و رعایت حقوق همه ساکنان کشورهای منطقه از جمله برادران و خواهران کرد. ما این آمادگی را اعلام کردیم، همکاریهایی انجام دهیم تا دولت ترکیه و سوریه بتوانند براساس مقررات بینالمللی با حضور نیروهای سوری و با حفظ احترام ساکنین منطقه مشکلاتشان را حل کنند ضمن اینکه تروریسم جایی در منطقه ما ندارد و کسی نباید اجازه دهد، تروریستها از خاکش برای حمله به بقیه استفاده کنند.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی همچنین خاطرنشان کرد:«باید تاکید کنم آمریکا تلاش میکند از گروهی از کردهای سوریه به عنوان پیاده نظام سوءاستفاده کند البته این موضوع مربوط به گروهی کوچک است و برادران و خواهران کرد ما در سوریه حتما با این حرکت مخالف هستند ضمن اینکه مسوولان اقلیم عراق هم با این سیاست موافق نیستند. ما تلاش کردیم با همکاری اقلیم دولت سوریه و همه گروههای کرد در سوریه این مشکل را از طریق هماهنگی بین نیروهای نظامی سوریه و ترکیه و بدون ایجاد مزاحمت برای مردم کرد و عرب منطقه و ساکنین واقعی شمال شرقی سوریه حل کنیم تا امنیت برای همه فراهم شود.» با پایان اظهارات ظریف، محمودزاده به عنوان سومین سوالکننده همچون علی کرد و پورمختار حاضر نشد، سوال خود را به رای بگذارد تا وزیر امور خارجه روز آرامی را در بهارستان پشت سر گذاشته باشد. اقناع مصلحتی نمایندگانی که احتمالا میدانستند صحن علنی با سوالاتشان همراهی نخواهد کرد.
نظر شما